Onlangs besloot voormalig Ajacied Steven Pienaar zijn kicksen aan de wilgen te hangen. De Zuid-Afrikaan vond het wel mooi geweest met zijn spelerscarrière. In een café nabij de Johan Cruijff ArenA zocht Ajax Showtime de voormalig spelmaker op. In deel een van dit interview spraken we met hem over zijn prachtige tijd bij Ajax, de bijzondere mensen die hij ontmoette tijdens zijn loopbaan en zijn toekomstplannen. Zaterdag verschijnt deel twee van het interview. (link voor app-gebruikers)

Hoi Steven, wat leuk dat je langs wilde komen! Onlangs ben je gestopt met voetbal. Hoe ben je tot de beslissing gekomen om ermee te stoppen en hoe bevalt het leven nu?
'Het bevalt goed. De druk is er vanaf en ik heb genoeg tijd om eens goed na te denken en van het leven te genieten. In mijn laatste jaren in de Premier League had ik veel blessures. Toen ik eindelijk fit was, vocht ik met Sunderland tegen degradatie. Als speler wil je op het hoogste niveau blijven spelen, dus voor mij was dat een mooie kans. Maar nadat we gedegradeerd waren, twijfelde ik al: wil ik nog wel door of wil ik stoppen? Ik ging terug naar Zuid-Afrika en ik zag al snel dat het daar heel anders was dan hier in Europa. Als dingen niet gaan zoals je wil dat ze gaan, krijg je discussies. Professioneel gezien loopt men in Zuid-Afrika achter op Europa. Ik was ook niet gewend om elke dag om half zeven op te staan en elke dag vast te staan in het verkeer. Dat vroeg wel veel van mij op mijn leeftijd. Er was ook een dag dat we om zeven uur vertrokken vanaf de club en pas om zeven uur in de avond een wedstrijd hadden. Of het uiteindelijk een moeilijke keuze was? Nee dat niet, want het speelde al langer in mijn hoofd.'

Afgelopen zomer liet je in een ander interview nog weten best te willen terugkeren naar de Eredivisie. Is daar eigenlijk nog sprake van geweest?
'Je wilt natuurlijk eindigen waar je bent begonnen. Als ik de kans had gekregen om terug te keren, had ik het gedaan. Mijn kinderen wonen hier in Amsterdam. Toen ik net had getekend in Zuid-Afrika (bij Bidvest Wits, red.) ging ik voor een week terug naar Amsterdam. Toen kreeg ik wel aanbiedingen uit Nederland, maar het was al te laat. Ik moest vertellen dat ik al in Zuid-Afrika had getekend. Het had dus wel gekund, het scheelde eigenlijk twee dagen. Of Ajax ook een aanbieding deed? Nee, dat niet. De Nederlandse competitie is perfect, het voetbal is hier echt een passing game. Ik had het mooi gevonden om terug te keren.'

Na Ajax speelde je in Duitsland voor Borussia Dortmund en in Engeland kwam je uit voor Tottenham Hotspur, Everton en Sunderland. Valt de Eredivisie qua niveau nog te vergelijken met die toplanden?
'Toen ik net uit Nederland vertrok, was de Eredivisie vergelijkbaar met de Bundesliga. Maar nu zijn de Bundesliga en Premier League qua niveau ver boven de Eredivisie. Of die teams daar allemaal beter zijn dan Ajax? Ik denk dat als Ajax in die competities mee zou doen, ze het best goed zouden doen, al zullen er ook wedstrijden bij zijn die je verliest. Begrijp me niet verkeerd, als jonge speler is de Eredivisie geweldig. Maar als speler wil je ook stappen maken, je wilt spelen tegen de beste clubs en de beste spelers. Dat is de belangrijkste reden waarom spelers een transfer maken.'

Terug naar het begin. Je kwam als jong talent uit Zuid-Afrika naar Amsterdam om bij Ajax te gaan spelen. Hoe groot was die stap?
'Ik speelde bij Ajax Cape Town en daar doen ze het op dezelfde manier als in Amsterdam. Er zijn daar geweldige faciliteiten, ik had een Nederlandse trainer, dus ik was daarmee bevoorrecht. Het enige ding was het weer. Toen ik hier kwam, dat was in januari, zag ik voor het eerst sneeuw. De Nederlandse mensen zijn verder de meest vriendelijke mensen die ik heb ontmoet sinds ik in Europa ben, daarom houd ik van Amsterdam.'

Hielp Ajax jou om je hier te settelen in Amsterdam?
'Jazeker. De club regelde een gastgezin en die mensen waren erg aardig voor mij. Voor en na mij hebben spelers van Ajax bij die familie gewoond. Thomas Vermaelen en Jan Vertonghen kwamen na mij. Op die manier hielp de club mij om mij aan te kunnen passen. Of ik nog steeds contact heb met die familie? Vorig jaar ben ik nog langs geweest en ook de kinderen zie ik af en toe. Het is een leuke familie.'

Je zal vast en zeker ook veel te maken hebben gehad met toenmalig teammanager David Endt.
'David speelde een grote rol in mijn aanpassing. Hij is de aardigste man die ik heb ontmoet in het voetbal. Hij was als een vaderfiguur voor de meeste buitenlandse spelers. Hij hielp ons met alles, we konden altijd bij hem op de deur kloppen en om advies vragen. Hij was er altijd voor ons. Het is dan ook jammer dat hij niet meer bij Ajax werkt. Je had ook Priscilla (spelersbegeleider, red.). Zij hielp mij ook veel. Ze liet mij Amsterdam zien en hielp mij toen ik op mezelf ging wonen. Herman Pinkster ken ik ook, hij werkte toen nog vooral met de jeugdspelers.'

(link voor app-gebruikers)

Inmiddels spelen er bij Ajax opnieuw twee Zuid-Afrikaanse talenten: Leo Thethani en Dean Solomons. Wat voor advies kun je hen meegeven?
'Ik heb Dean Solomons laatst een bericht gestuurd. Hij vroeg me twee weken terug of ik met hem kon spreken, maar dat kon toen niet, want ik was niet in Amsterdam. Wanneer ik weer in Amsterdam ben, kan ik met hem gaan zitten en hem advies geven. Over hoe de club is, wat te verwachten en hoe om te gaan met de druk, want Ajax is een grote club. Die jongens moeten iedere dag zien als een leermoment en luisteren naar de spelers om hen heen. Er is heel veel ervaring op de club. Er zijn ook jongens die bij de club komen als ze zeven zijn, en als jij dan als zeventienjarige of achttienjarige binnenkomt, is het heel anders en moet je eraan wennen. Voor die andere jongens is het hun cultuur, het zit in hun bloed. Mijn advies is: geniet van het voetballen en zorg ervoor dat je elke dag hard werkt.'

'RONALD KOEMAN BELANGRIJK ONDERDEEL IN BEGIN CARRIÈRE'

Wat was voor jou het hoogtepunt uit jouw periode bij Ajax?
'Wanneer je tekent voor Ajax, is dat het mooiste moment voor iedere jonge speler. Dat was voor mij een hoogtepunt. Mijn debuut uit bij NAC (24 februari 2002, 0-1 zege) was ook een geweldig moment. Ik was er niet vanuit gegaan dat het zo snel zou gebeuren toen Koeman het stokje overnam van Adriaanse. Een dag ervoor speelde ik nog met Jong Ajax. Koeman zei me dat ik mee zou gaan met het eerste.'

Hoe belangrijk is Ronald Koeman voor jou geweest?
'Ik was bevoorrecht toen hij kwam. Hij geeft jonge spelers altijd een kans. Mijn trainer bij het tweede, Jan Olde Riekerink, zei ook tegen mij: blijf geduldig, wacht op je kans, ik praat veel met de trainer van het eerste. Tijdens mijn eerste volledige seizoen - vlak na het WK in 2002 - sprak ik met Koeman. Hij vertelde mij dat ik een belangrijk onderdeel van het team ging worden. Ik zou veel gaan spelen, hij geloofde in mij en dat gaf mij veel vertrouwen. Hij is een belangrijk onderdeel geweest in het begin van mijn carrière. Hij liet mij spelen zonder druk. Hij zei: ga ervoor en geniet ervan.'

En als we puur kijken naar je prestaties bij Ajax. Waar ben je het meest trots op?
'Al die vijf jaren waren zo mooi. De club zorgde goed voor mij, iedere dag genoot ik. Als jonge speler is het een geweldige plek om je carrière te beginnen. Als mensen vragen waar ik het meest heb genoten van het voetbal zeg ik altijd Ajax. Hier begon het voor mij in Europa, ik kreeg hier veel kennis van het spel en de druk die erbij komt kijken. Het winnen van de titel was natuurlijk ook prachtig, evenals mijn eerste goal voor Ajax, tegen De Graafschap.'

Een ander hoogtepunt moet het bereiken van de kwartfinale in de Champions League (2003) zijn geweest. Dat het vlak voor tijd misging, moet een behoorlijke teleurstelling zijn geweest.
'Het was natuurlijk een teleurstelling. We waren een paar minuten verwijderd van de halve finale. We deden het zo goed het hele toernooi. We bleven ongeslagen in een groep met Valencia, Arsenal en AS Roma. Als je nu terugkijkt, hadden we misschien wel de Champions League kunnen winnen. AC Milan won toen het toernooi, het team dat ons ternauwernood uitschakelde. Je weet het nooit, we waren zo dichtbij. Als ik er nu weer over praat, is het nog steeds een teleurstelling.'

Jarenlang is er een Champions League-trailer geweest waarin te zien was dat jij een panna geeft aan toenmalig AS Roma-verdediger Jonathan Zebina.
'Dat was puur instinct. Ik liep weg van het doel, keek rond waar ik de bal kwijt kon en die lange kerel stond naast mij. Andy (Van der Meijde, red.) ging naar binnen, dus ik kon de bal niet kwijt. Zebina stond met zijn benen open en ik kon er langs door de bal door zijn benen te spelen. Het pakte goed uit. Ik wist niet dat ze dat moment in de trailer afspeelden, maar het is leuk om te horen.'

Je speelde toen in dat seizoen onder meer samen met enkele grote talenten als Zlatan Ibrahimovic, Rafael van der Vaart en Wesley Sneijder. Kon je toen al zien dat zij de wereldtop gingen halen?
'Ja, dat kon je zien. Op de trainingen zag je spelers om je heen die klaar waren voor die stap hogerop. Daarom speelden wij ook met veel vertrouwen, je kon zien dat het spelers waren met echt veel kwaliteiten.'

Wie waren jouw beste vrienden in jouw tijd bij Ajax?
'Ik ging goed om met de meeste spelers, maar ik was close met Tomas Galásek, Nigel de Jong, Yannis Anastasiou en Hatem Trabelsi. Met Nigel heb ik nog altijd contact, met Galásek werd het wat minder toen ik naar Engeland vertrok. Met Galásek kon ik bij Ajax heel goed opschieten. Hij gaf mij altijd advies. Je leert veel van ervaren spelers. Hij was een perfect voorbeeld, hij was de aanvoerder. De manier waarop hij omging met jonge spelers was geweldig. Trabelsi sprak ik een maand geleden nodig. Hij is nu scout voor Sfaxien, een club uit Tunesië. Wat er klopt van de geruchten over zijn banden met terrorisme? Het is voer voor de kranten, maar het is niet waar.'

Steven Pienaar ging in zijn Ajax-periode veel om met Nigel de Jong. Nog steeds hebben de twee veel contact met elkaar.

Je hebt het over ervaren spelers. Is dat nou juist iets wat Ajax misschien nu wel mist?
'Litmanen, Witschge en Bergdolmo waren er toen ook nog bij. Je kon veel van de ervaren spelers leren. Iedere dag leer je van spelers op de training. De club wil nu vooral bouwen op jonge spelers. Het is ook moeilijk. Men zegt dat als je ervaren spelers haalt, je de ontwikkeling van talentvolle spelers stopt. Maar je hebt ook spelers nodig die sturing kunnen geven aan de jonge spelers. Ik kan begrijpen dat je de ontwikkeling van een jonge speler niet wil hinderen, maar je hebt de ervaren spelers nodig. Als je die niet hebt, kun je de jonge spelers niet naar het volgende niveau duwen. Je leert van de ouderen als je jong bent. Of ik zelf ook een rol als ervaren kracht kon vervullen? Ik leerde van de ouderen en ik vond dat ik de jongeren ook moest helpen. Ryan Babel en Nigel de Jong braken op een gegeven moment door en ik zei dat ze altijd bij mij terecht konden als ze problemen hadden.'

KLEEDKAMERHUMOR

Je zei al dat je goed kon opschieten met Nigel de Jong. Kun je misschien een leuke anekdote vertellen over de humor uit die tijd?
'Ik heb een boel anekdotes, haha. Er gebeurden veel leuke dingen. Ik haalde eens een grap uit bij Nigel. Iedereen had een auto van de club en Nigel was toen net aan het doorbreken. Hij had ook een nieuw horloge gekocht. Die haalde ik uit zijn kluisje en we parkeerden zijn auto aan de andere kant van het parkeerdek van de Arena. De sleutels stopten we terug in zijn kluisje. Hij werd helemaal gek. Toen ik thuis kwam belde ik naar Nigel en zei: waar ben je? Nigel zei dat hij nog altijd in het stadion was en zijn auto niet kon vinden. Ik zei: “Loop even rond het stadion, misschien vind je je auto wel.” Nigel vond dat helemaal niet leuk, hij was erg boos. We hebben ook een keer iets gedaan met Tijjani Babangida. Wij zouden gaan trainen en hij was al richting het veld gegaan. Toen hebben we zijn kleren gepakt, nat gemaakt en in de vriezer gestopt. Na de training is een van de jongens terug gegaan om het weer op te hangen. We deden veel van dat soort dingen.'

En in Engeland, ging het er daar ook grappig aan toe?
'De kleedkamer daar was echt de gekste plek ooit. Als je naar het toilet ging, kon je de deur echt niet op slot doen. Je moest met de deur open plassen. Anders gooiden ze zo een emmer water over je heen, haha.'

Wat waren nou als Ajacied de leukste wedstrijden om te spelen?
'We keken er altijd naar uit om wedstrijden te spelen tegen Feyenoord in De Kuip. Het hele stadion daar stil krijgen, dat vonden we leuk. Volgens mij heb ik ook nooit verloren in De Kuip, althans ik kan het mij niet herinneren. Het is iets waar je altijd naar uitkijkt. Ik weet de laatste keer nog wel te herinneren, Danny Blind was toen de trainer. Ik geloof dat Nigel de Jong toen scoorde en Zdenek Grygera en Hedwiges Maduro er 2-3 van maakten.'

Merkte je rond dat soort wedstrijden ook veel van de haat van de fans van Feyenoord?
'Voor die wedstrijd waren we in het hotel. Daar hadden we een bespreking waarbij het muisstil was. Toen we de bespreking verlieten, hadden supporters van Feyenoord het hele gebouw volgeplakt en volgegooid met flyers. Daarop stond wat ze van ons vonden. Ik heb geen idee hoe ze wisten op welke verdieping wij zaten. Voor ons was dat een reden om op het veld al helemaal ons best te doen. We scoorden de winnende goal in de blessuretijd, dat voelde super. Die goal van Maduro kan ik mij nog steeds voor de geest halen.'

Steven Pienaar in De Klassieker tegen Feyenoord. Ajax won het duel met de Rotterdammers dankzij een zeer late goal van Hedwiges Maduro.

Volg je Ajax nog steeds dagelijks?
'Ik volg alle clubs waarvoor ik heb gespeeld, maar dan vooral Ajax en Everton. Mijn kinderen wonen in Amsterdam, houden van Ajax, dus ik moet Ajax ook wel in de gaten houden. Ik kom hier ook vaak, vanwege mijn kinderen. Zelfs toen in in Engeland speelde, kwam ik altijd als ik een paar dagen vrij was naar Nederland. Tegenwoordig woon ik in zowel Amsterdam als Zuid-Afrika. Ik volg de club dus echt. Ik kijk altijd naar de uitslagen, want in Zuid-Afrika wordt de Eredivisie maar weinig uitgezonden. En ik lees veel over Ajax. Toen Thulani Serero hier nog speelde volgde ik de club nog beter.'

'KAMPIOEN WORDEN VOOR NOURI'

Geloof je nog in de titel dit seizoen?
‘Ajax heeft een goede kans om kampioen te worden. Als ze PSV verslaan, ligt het open. Als je kijkt naar de komende wedstrijden, heeft Ajax makkelijkere uitwedstrijden. Dit weekend is het AZ - PSV. Als AZ een goed resultaat behaalt, dan kan het weer alle kanten op. Je moet altijd blijven hopen, tot de laatste wedstrijd, je weet nooit wat er gebeurt. PSV won een paar jaar terug ook op de laatste dag, dus er is nog een goede kans. Het zou ook goed zijn voor het team, helemaal als je kijkt naar wat er dit seizoen is gebeurd. Het veranderen van trainer, het drama rondom Nouri. Als ze kampioen worden, dan is dat ook voor Nouri.’

Heb je zelf zoiets meegemaakt? En kan een dergelijke dramatische gebeurtenis zorgen voor mindere prestaties?
'Ik heb zoiets zelf nooit meegemaakt. Maar als speler maak je dingen mee en ga je door veel emoties. Ze zeggen over het leven in het algemeen: het leven gaat verder, iedere dag. Zoiets vergeet je nooit, maar je moet ook presteren, week in, week uit. De manier waarop de spelers ermee om zijn gegaan is wat mij betreft dus super. De beste manier om dit af te sluiten is de competitie winnen, voor Nouri, voor de familie en voor de club.'

Stel dat al die ellende nooit zou zijn gebeurd, had Ajax dan misschien wel meer punten behaald?
'Dat weet ik niet. Uiteindelijk kun je dit ook niet als een excuus gebruiken, je moet presteren. In sommige wedstrijden lag het aan de instelling, zoals laatst tegen Vitesse, toen lieten ze het gewoon niet zien. Het gaat er gewoon om hoe je presteert op het veld, in dit geval kun je het niet als een excuus gebruiken. Daar ben je professional voor, ook al is het lastig. Je moet verder met je leven, terwijl je hem in je hart en in je hoofd houdt.'

Aan het begin van ons gesprek vertelde je dat je nu alle tijd van de wereld hebt om te kijken wat je wil gaan doen. Heb je al plannen voor de nabije toekomst?
'Sinds december zit ik thuis na te denken over wat ik wil doen. Veel spelers beginnen na het beëindigen van hun spelerscarrière meteen met het behalen van hun diploma’s om coach te worden. Maar soms is het goed om even na te denken over wat je wil gaan doen, daar ben ik de laatste maanden mee bezig. Ik ben nu aan het leren over hoe het is om bij de media te werken. Ik ben veel lessen aan het volgen over het werk in de media, vooral de tv. Dat is wat ik wil doen, maar ik weet het nog niet honderd procent zeker. Overal waar ik een kans zou krijgen op tv, zou ik het proberen. Ik kom net terug uit Engeland, waar ik wat tv-werk heb gedaan voor de Premier League. Je leert verschillende dingen van mensen uit verschillende landen, en het is ook goed om met mensen om je heen te zitten die dit beroep al jaren hebben. Voor mij gaat het allemaal om het leren. Ik begin weer van onderen, net als een voetballer. Als je iemand wil worden, moet je hard werken en veel leren, dat is wat ik wil doen. Na het WK deze zomer wil ik mijn trainersdiploma’s gaan halen om coach te worden. Die ga ik toch wel nodig hebben, zelfs als je wedstrijden analyseert op tv. We zien wel hoe het verder gaat. Voor nu focus ik me op tv- en mediawerk.'

Tot slot, is er zelf nog iets wat je kwijt wil over Ajax? Over de trouwe Ajax-fans misschien?
'Ik hoop dat ze nog kampioen worden dit seizoen, dat zou mooi zijn voor Nouri. Natuurlijk zal het voor de supporters ook mooi zijn om de titel over te nemen van Feyenoord. Ik wil de supporters bedanken voor mijn tijd bij Ajax, dat waardeer ik enorm. Het was altijd geweldig om voor hen te spelen. Ik ben nog nooit terug geweest bij een club waar ik heb gespeeld, misschien word ik dan emotioneel. Maar ik ben zeker van plan om dit seizoen of anders volgend seizoen weer eens te gaan kijken bij Ajax. Mijn kinderen lopen ook rond in Ajax-shirts, dat is mooi.'

Zaterdag verschijnt deel twee van het interview met Steven Pienaar!

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)
Samme Kors (e-mail: sammek8rs@gmail.com)