Stel je eens voor: je bent een Kroaat en je bent helemaal bezeten van Ajax. Waar je landgenoten supporter zijn van clubs als Dinamo Zagreb of Hajduk Split, ben jij supporter van die grote club uit Amsterdam. En dan haalt je favoriete club niet één, niet twee, maar liefst drie Kroaten in een transferperiode. Het overkwam de Kroatische Ajax-supporter Tomislav Filipović, kortweg Tom. In een interview met Ajax Showtime spreekt hij uitgebreid over de Kroatische nieuwelingen Jakov Medić, Josip Šutalo en Borna Sosa en de kracht (en de zwaktes) van het Kroatische voetbal.

Voor Tom, die eerder met deze site al sprak over het supporter van Ajax zijn, is het logischerwijs bijzonder dat meerdere Kroaten deze zomer een transfer naar Ajax hebben gemaakt. 'Het is altijd leuk als je spelers uit jouw land ziet spelen voor jouw favoriete club', zegt de Kroatische Ajax-supporter, die er wel een 'maar' aan toevoegt. 'Tot zover waren Kroaten bij Ajax niet zo succesvol. Spelers als Božo Broketa, Joško Gluić, Ivan Gabrich met zijn Kroatische roots, Dominik Kotarski en Robert Murić hebben het niet gered bij Ajax. Trainer Tomislav Ivić was een uitzondering. Hij werd kampioen met Ajax, al speelde hij wel voor het resultaat en niet voor het publiek. Dat werd niet heel erg gewaardeerd bij Ajax, waardoor hij na slechts twee seizoenen alweer vertrok.'

Jakov Medić

De eerste Kroatische aankoop van de afgelopen zomer was Medić. De verdediger kwam over van FC St. Pauli en was voor de meeste Ajax-supporters een grote onbekende. Toevalligerwijs is dat voor de Kroatische Tom niet anders. 'Medić is een mysterie voor ons in Kroatië. Veel mensen kennen hem niet. Met zijn mooie goal (tegen Heracles Almelo, red.) stond hij ineens in alle sportkranten en ontving hij ook een uitnodiging van bondscoach Zlatko Dalić voor het nationale team. Het voelde onlogisch dat hij werd opgeroepen voor een team dat op de laatste WK's zilver en brons had gewonnen, maar uiteindelijk is het wel te verklaren. Medo (beer in het Kroatisch, red.) had ook voor Bosnië kunnen spelen, dus Dalić heeft snel zijn kans gegrepen.'

Na die goede eerste wedstrijd heeft Medić geen goede indruk achter gelaten op zijn landgenoot. 'Zijn laatste twee wedstrijden waren gewoon echt slecht. Šutalo en Hato staan duidelijk voor hem in de pikorde en mogelijk heeft zijn vertrouwen ook een deuk opgelopen', doelt Tom op de fout van Medić tegen Excelsior. 'Ik hoop dat hij het beter gaat doen. Dat zou voor zowel Kroatië als Ajax goed zijn. Maar het is nog te vroeg om een oordeel te vellen na een paar wedstrijden.'

Josip Šutalo

Het duurt even, maar dan heb je ook wat. Dat lijkt te gelden voor Šutalo, die na lang getouwtrek uiteindelijk overkwam van Dinamo Zagreb. Zijn landgenoot Tom is lovend over deze verdediger, voor wie Ajax minimaal 20,5 miljoen euro heeft betaald. 'Šutalo is een speler van hoge kwaliteit. Ik ben ervan overtuigd dat hij de beste aankoop van Ajax is. Hij is solide, sterk, karaktervol, kopsterk, is positioneel sterk, heeft een goed spelinzicht, bezwijkt niet onder druk en zoekt altijd naar de best mogelijke optie. Als ik heel eerlijk ben, zou ik hem - of de jonge Hato - nu de aanvoerdersband geven. In Bergwijn zie ik geen leider.'

Tom legt uit dat Šutalo op jonge leeftijd de Bosnische stad Čapljina verliet om te gaan spelen voor een kleine Kroatische club: NK Neretva. Bij die club werd hij ontdekt door de scouts van Dinamo Zagreb. 'Hij heeft veel geleerd van Joško Gvardiol, die wordt gezien als een van de beste verdedigers van de wereld. Jopa, zoals de bijnaam van Šutalo luidt, heeft een moeilijk pad bewandeld om te komen waar hij nu is. Het is ook een erg bescheiden jongen. Toen hij onlangs in Čapljina was, ging hij niet opscheppen over het spelen van wedstrijden tegen Mbappé of Benzema en hoe hij derde werd op het WK. Nee, hij sprak over alledaagse zaken, over zijn Čapljina. Het is een vechter in het leven en in het voetbal. Ik heb echt veel respect voor hem.'

Borna Sosa

Op de slotdag van de zomerse transferperiode wist Ajax - tot ieders verrassing - Sosa over te nemen van VfB Stuttgart. Volgens Tom wordt Sosa in Kroatië gezien als een 'probleemjongen'. 'Hij besloot dat hij lang genoeg had gewacht op een uitnodiging van het Kroatische elftal en maakte toen gebruik van zijn voordeel dat zijn moeder in Duitsland is geboren. Hij nam de Duitse nationaliteit aan en wilde voor Duitsland gaan spelen', aldus de Kroatische Ajax-fan, die Sosa in datzelfde jaar - 2021 - wel uitgenodigd zag worden voor het nationale elftal van Kroatië.

'Sosa was erg goed bij Dinamo Zagreb en had langer moeten blijven. Hij was nog niet volwassen genoeg voor een andere club in Europa. Bij Dinamo had hij zich beter en sneller kunnen ontwikkelen. Maar ja, je weet het...managers, geld...', zegt Tom, die Ajax voor Sosa als een tweede kans ziet. 'Het lijkt me niet iemand die zwijgzaam op de bank gaat zitten. Maar goed, misschien is hij veranderd. Steijn heeft wel een stalen instelling, het is goed om soms hard te zijn tegen spelers. Er is zeker plek voor Sosa bij Ajax en het is goed dat zijn landgenoten Šutalo en Medić er ook zijn. Dat maakt het makkelijker voor hem en we kunnen alleen maar hopen dat Steijn het beste uit hem weet te krijgen.'

Wat maakt de Kroaten zo sterk?

Ajax haalde deze zomer veel spelers, waarvan drie spelers uit Kroatië. Het nationale elftal van Kroatië staat er goed op. In 2018 haalde het land de finale van het WK, terwijl men op het WK van 2022 als derde eindigde. Ook in het verleden, denk aan het WK van 1998 bijvoorbeeld toen het land ook al derde werd, werden succesvolle prestaties geleverd. Wat hebben de Kroaten wel wat andere landen vaak niet hebben? 'Karakter is zeker weten het beste kenmerk van de Kroatische spelers, samengevoegd met hun nationale trots. Mensen uit Kroatië houden er niet van om te verliezen.'

Tom vergelijkt Kroatië in dat geval met Servië. 'Je kent het karakter van Dusan Tadić', benadrukt hij zijn standpunt. 'En dan heb je nu ook de Bosniër Benjamin Tahirović. Ik sprak eens met Erik ten Hag en hij vertelde mij niet te begrijpen hoe Kroatië zo succesvol kon zijn in verschillende sporten zonder te investeren. En dat klopt. Kroatische politici zijn er alleen om sporters te feliciteren, maar als het aankomt op het verbouwen van een stadion of het investeren in academies of infrastructuur heeft het land gefaald op alle fronten. Alles in het land is eigenlijk gericht op Dinamo Zagreb, maar je weet wat er gebeurde toen zij zeven goals incasseerde tegen Lyon en Ajax was uitgeschakeld in de Champions League...', doelt hij op de vele verhalen die daarna ontstonden over mogelijke matchfixing rondom de Kroaten.

'Het Kroatische voetbal wordt geregeerd door Zdravko Mamić, die in 2018 werd veroordeeld wegens corruptie in het voetbal en naar Bosnië vluchtte. Dat land levert hem niet uit en achter de schermen blijft hij regeren voor zijn eigen belangen', vervolgt Tom zijn verhaal. 'Dat is ook de reden waarom de haat tussen Kroatische clubs, vooral tussen Hajduk en Dinamo, toeneemt. Het is daarom de vraag hoe lang Kroatië nog sterk zal kunnen zijn in de sport. En dat is echt jammer, omdat spelers als Luka Modrić de grootste Kroatische "merken" zijn. Voor Ajax zullen de Kroaten goed zijn. Het geeft hen een sterke instelling en een enorme wil om te winnen.'

Veel buitenlandse spelers bij Ajax

Van de twaalf nieuwelingen deze zomer bij Ajax zijn er elf afkomstig uit een ander land. Waar er in Nederland behoorlijk wat kritiek is, is dat voor Kroaat Tom wel anders. 'Ik zie geen probleem met buitenlanders, het gaat mij om de kwaliteit. Om de kwaliteit van de nieuwe spelers te beoordelen, heb je tijd nodig. Tijd heeft Ajax echter niet, omdat de media hen achtervolgen bij elke zet of slecht resultaat. En wij als fans zijn ook niet objectief.'

Tom heeft in ieder geval het vertrouwen in directeur voetbalzaken Sven Mislintat. 'Ik denk dat hij er alles aan gedaan heeft. Ajax gaat dit seizoen vanuit het niets omhoog of omlaag. Ik denk dat er geen middenweg zal zijn. Mislintat moest een risico nemen. De fans moeten geduld hebben en kijken naar de lange termijn. Iedereen zou willen dat Ajax nu en niet pas morgen de perfecte wedstrijden gaat spelen. Maar de problemen spelen al sinds vorig jaar. Mislintat en Steijn hebben een hete aardappel in handen genomen en zijn helemaal opnieuw begonnen.'

Optimistisch over het seizoen van Ajax en volop vertrouwen in Steijn

Hoewel Tom zichzelf omschrijft als 'een eeuwige pessimist' wil hij over het seizoen van Ajax positief blijven. Hij gelooft in trainer Maurice Steijn, over wie hij zegt dat hij het beste uit de spelers zal halen. 'Ik geloof er ook in dat het uiteindelijk een goed seizoen zal worden, zowel in de competitie als in Europa. Wie weet wordt Ajax wel derde in de Europa League en wint de club de Conference League. Dat is de enige prijs die nog ontbreekt in de prijzenkast van Ajax. Laten we een beetje optimistisch blijven... We kunnen Ajax niet na drie wedstrijden al afschrijven en Steijn verdient de kans. Laat hem zijn werk doen en geef hem niet overal de schuld voor. Het is makkelijk om hem te ontslaan, maar het kost veel tijd om een nieuw en goed team te creëren. Vanuit mij gaat er een dikke duim omhoog voor meneer Steijn.'

Tom ziet nog volop ruimte voor verbetering bij Ajax. Zo hoopt hij op kwalitatief betere vleugelverdedigers en een goede nummer tien. 'Het is duidelijk dat Berghuis de enige normale optie is', zegt Tom, die ook Tadić al enorm mist. 'Zijn voorzetten staan nog op mijn netvlies. Zijn karakter en leiderschap zijn onvervangbaar. Het zal tijd nodig hebben dat mensen begrijpen wie Tadić voor Ajax was. Wat Cruijff in de jaren zeventig en Litmanen in de jaren negentig was, was Tadić dat voor het Ajax van de laatste jaren.'

'Voor mij is het grootste probleem dat Ajax de bal zeventig minuten lang rond het strafschopgebied van de tegenstander rond speelt en twee keer op doel schiet. Cruijff zei altijd: om te scoren moet je schieten. Er ontstaat altijd iets uit een schot. Dat kan ook een hoekschop, rebound of een eigen doelpunt zijn. Steijn is zich bewust van de fouten en ik ben ervan overtuigd dat we een coach hebben die het goede oude Ajax zal terugbrengen', besluit de Kroatische Ajax-supporter positief.

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)