In de rubriek ‘Kweekvijver’ zoomt Ajax Showtime wekelijks in op het paradepaardje van Ajax: de jeugdopleiding.

Ajax O17 had deze week twee opgelegde kansen om het kampioenschap binnen te halen, maar de ploeg van trainer Yuri Rose verzuimde dit beide keren. De topvorm van weleer was er plots niet meer en ondanks de uitstekende uitgangspositie liep Ajax O17 de titel na nederlagen tegen Feyenoord en PSV mis. Welke lessen kunnen er uit de uitermate teleurstellend verlopen titelstrijd worden getrokken?

Het vertrouwen was groot voorafgaand aan de allesbeslissende week in de strijd om het voorjaarskampioenschap. Ajax O17 speelde op dinsdag uit bij Feyenoord en kreeg zaterdag op De Toekomst PSV op bezoek. Eén van beide duels niet verliezen en het kampioenschap was binnen. Een glasheldere opdracht en gezien de blakende vorm waarin de O17 al weken verkeerde rekende zo'n beetje iedereen erop dat het goed zou komen.

Voorafgaand aan deze week had Ajax O17 alle competitieduels overtuigend gewonnen. Ter illustratie: in vijf competitiewedstrijden maakte het elftal maar liefst zestien doelpunten en kreeg het er slechts één tegen. Ajax O17 is vanaf de winterstop het leukste Ajax-jeugdteam om naar te kijken, met alle attractiviteit, swingend combinatiespel en creatieve impulsen die de ploeg van Rose te bieden heeft. Aan de hand van de absolute smaakmaker Rico Speksnijder zette Ajax een ijzersterke reeks neer. Na een mindere periode eerder dit seizoen beleefde Speksnijder een sterke opmars die parallel liep aan de opmars die Ajax O17 in het geheel doormaakte.

De voorjaarstitel zou dan ook worden binnengehaald, zo was de algehele tendens. Het was alleen afwachten wanneer dit zou gebeuren. Dinsdag tegen Feyenoord kreeg de O17 een eerste kans. Ajax nam de titelstrijd uiterst serieus en haalde Oualid Agougil, Yoram Boerhout en Stanis Idumbo Muzambo terug vanuit de O18. Dit leek zich uit te betalen, want na een sterk eerste halfuur leidde Ajax in Rotterdam met 0-1 door een doelpunt van Idumbo. Vanaf dat moment werd de ingezette titelkoers echter gewijzigd en viel Ajax ver terug. Na een individuele fout (verkeerde terugspeelbal van Gerald Alders) en een makkelijk gegeven strafschop (na vermeende overtreding van Alvaro Henry) volgde een onfortuinlijke nederlaag.

Zoals het verlies op Varkenoord onfortuinlijk was, zo was de 0-3 nederlaag tegen PSV enkele dagen later geflatteerd. In een gelijk opgaande wedstrijd viel het kwartje op de juiste momenten goed voor de Eindhovenaren, die zich uiteindelijk naar een winstmarge voetbalden die de verhoudingen op het veld geen recht deed. De verliespartijen tegen Feyenoord en PSV waren zodoende onnodig, maar natuurlijk is er wel sprake van onderliggende problemen als Ajax in deze beslissende week van beide rivalen niet weet te winnen.

Het middenveld controleert niet (meer)

Een veel geroemde linie van het sterke Ajax O17 is het middenveld. Het grootste gedeelte van het seizoen vormden Mark Verkuijl, Olaf Gorter en Idumbo hier een uiterst complementair trio, maar door het doorschuiven van Idumbo naar Ajax O18 en de blessure van Verkuijl viel het sterke middenrif van de O17 uit elkaar. Met Avery Appiah stond er een sterke vervanger van Verkuijl op, terwijl Speksnijder zo nu en dan zijn rechtsbuiten-positie losliet om weer eens als aanvallende middenvelder te spelen. Dit liep als een trein.

In de afgelopen week ging het middenveld echter op de schop door de terugkeer van Agougil en Idumbo naar de O17. Samen met Gorter vormden zij tegen Feyenoord en PSV het middenveld. Met uitzondering van het eerste halfuur tegen Feyenoord was dit geen succes. Agougil en Gorter waren in balbezit te vaak onbereikbaar, waardoor verzorgd opbouwspel lastig werd. Idumbo toonde af en toe flitsen van zijn gigantische individuele kwaliteiten, maar was over het algemeen geen schim van de beslissende smaakmaker die hij voor de winterstop bij Ajax O17 was.

Op het middenveld waren de onderlinge afstanden dikwijls te groot - zowel met als zonder bal - en ontbrak het aan onderlinge afstemming. In gelijkopgaande duels tegen ploegen als Feyenoord en PSV wordt de wedstrijd vaak beslist op het middenveld en deze strijd werd door Agougil, Gorter en Idumbo tweemaal verloren. Het is een belangrijke oorzaak voor het grote verval dat Ajax O17 deze week toonde.

Onvoorspelbare aanval wordt voorspelbaar

Als het op het middenveld niet loopt, wordt het voor aanvallers - die afhankelijk zijn van aanvoer - lastiger om het verschil te maken. Toch mag de aanvalslinie, doorgaans overlopend van creatieve impulsen, individuele klasse en rendement, het ook zichzelf kwalijk nemen dat Ajax in de duels met Feyenoord en PSV in totaal slechts één doelpunt maakte.

De één jaar jongere Kayden Wolff deed wat hij kon, maar was over het algemeen te wisselvallig en zag weinig acties slagen. Speksnijder was dominant in balbezit, maar was in zijn passing wel slordiger dan dat we de afgelopen weken van hem waren gewend. De derde basisspeler in de aanval, Boerhout, stelde wellicht nog het meest teleur. Ondanks zijn technische vaardigheden en wendbaarheid wist de aanvaller weinig ballen bij zich te houden en was hij niet de gewenste spits om het aanvalsspel mee vorm te geven. Dat de dit seizoen met veel blessureleed kwakkelende David Kalokoh slechts fit genoeg was voor een invalbeurt van een klein halfuurtje tegen PSV, hielp natuurlijk ook verre van mee.

Slotoffensieven leiden tot niets

Een andere oorzaak van het verspelen van de voorjaarstitel waren de teleurstellende slotoffensieven die Ajax zowel tegen Feyenoord als PSV betrachtte. Met Skye Vink werd er in beide duels een veelbelovende spits ingebracht, die bovendien het fysieke vermogen heeft om luchtduels te winnen en iets te forceren. Hetzelfde werd er verlangd van de lange centrumverdediger Dies Janse, maar het positioneren van hem naast Vink sorteerde geen enkel effect. Janse kan duels aangaan, maar beschikt over onvoldoende technische vaardigheden om in de drukte tot kansen te komen.

Doordat Rose ultra-aanvallend wisselde en vaak ook nog een middenvelder verving voor een buitenspeler ontstond er in de praktijk een 3-2-5-formatie. Ajax hinkte zichtbaar op twee gedachtes en probeerde ondanks de matige bezetting achterin en op het middenveld nog steeds van achteruit op te bouwen. De vele Ajacieden in de aanval werden nauwelijks bereikt en het resultaat van de slotoffensieven was averechts van het gewenste: in plaats van aanvallen kwam Ajax nauwelijks nog van de eigen speelhelft af. Met name in de slotfase tegen Feyenoord was dit schrijnend om te zien.

Dure les

Na de verloren topweek is er voor Ajax O17 zodoende meer dan genoeg om te evalueren en analyseren. Het verspelen van de titel is enorm zonde en had gezien de fantastische uitgangspositie niet mogen gebeuren, maar voor de ontwikkeling van de spelers is het wel uiterst leerzaam geweest om met de druk geconfronteerd te worden die het spelen om een kampioenschap met zich meebrengt. De nederlagen tegen Feyenoord en PSV zijn zodoende wijze, maar dure lessen. Bovendien heeft Ajax O17 in het overige gedeelte van de voorjaarscompetitie wél laten zien over grote potentie te beschikken en herbergt deze selectie met spelers als Kalokoh, Idumbo, Henry, Speksnijder, Agougil, Hato, Appiah, Vink, Wolff en Gorter veel kandidaten die op termijn basisspeler in Ajax 1 zouden kunnen worden.

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: t.zwagerman@ajaxshowtime.com)

Lees meer Kweekvijver:

#1 - Deze buitenspelers uit de Ajax-opleiding ontwikkelen zich in schaduw van Daramy