Youri Baas is dit seizoen niet meer weg te denken uit de defensie van Ajax. De linkspoot, vorig seizoen nog verhuurd aan NEC, krijgt van trainer Francesco Farioli onder meer de voorkeur boven Ahmetcan Kaplan. De Turk maakte juist eind vorig seizoen een goede indruk, maar Kaplans speelminuten zijn sinds de komst van Farioli schaars. Ajax Showtime maakt na een half jaar de balans op en analyseert de prestaties van Baas en Kaplan.

Baas kreeg dit seizoen al 2.265 speelminuten in alle competities, waar voor Kaplan de teller bleef steken op 368 speelminuten. Daarbij speelde Kaplan 135 minuten voor Jong Ajax. Om een beeld te kunnen schetsen van de prestaties van Baas en Kaplan dit seizoen, worden in het schema hieronder een aantal interessante statistieken per negentig minuten weergegeven. De cijfers zijn gebaseerd op de Eredivisie.

Volgens deze statistieken ontlopen Baas en Kaplan elkaar niet veel. Om beide spelers beter te kunnen beoordelen, worden hieronder een aantal wedstrijdbeelden weergegeven van Baas en Kaplan dit seizoen.

Baas varieert meer in zijn passing

Ten eerste kijken we naar de passing van beide heren. Onder Farioli krijgen de centrale verdedigers bij Ajax de opdracht om tegenstanders, die er op voorhand niet voor kiezen om hoog druk te zetten, te lokken. Hierbij is het plaatsen van de voet op de bal een bekend verschijnsel. Wanneer de tegenstander besluit om toch door te stappen, ligt er ruimte om de offensief ingestelde spelers aan het werk te zetten.

Kaplan kiest in zo'n scenario vaak voor een pass over de grond. In onderstaande situatie heeft Ajax zich met pijn en moeite onder de druk van Willem II uit weten te spelen. Kaplan is de meest linker centrale verdediger naast Baas en Josip Sutalo. De 21-jarige verdediger uit Trabzon verschaft zijn team, door uit te wijken naar de linksbackpositie, een extra optie om onder de druk uit te komen. Hierna richt de Turk zijn blik naar voren en speelt hij Brian Brobbey in met een harde pass over de grond.

Later in de wedstrijd heeft Kaplan eenzelfde soort pass in huis als hij tot ver op de vijandelijke helft van de Tilburgers is ingeschoven. Het levert uiteindelijk een schotkans voor Kenneth Taylor op.

Waar Kaplan het dus vaak over de grond zoekt, varieert Baas wat vaker. De linkspoot heeft een goede traptechniek en etaleert deze kwaliteit met enige regelmaat. In de thuiswedstrijd tegen FC Groningen laat hij dit goed zien door Bertrand Traoré in de één-tegen-één te zetten.

De mooiste pass van Baas volgt enkele minuten later. FC Groningen zakt in op eigen helft en geeft Baas alle tijd om iets te bedenken. Jorrel Hato positioneert zich in onderstaande situatie als back aan de buitenkant en lijkt de meest logische afspeelmogelijkheid voor Baas. Laatstgenoemde wacht echter enkele seconden totdat er meer beweging is bij zijn teamgenoten. Het moment van uitstellen van Baas is het teken voor Davy Klaassen om richting het strafschopgebied van FC Groningen te sprinten. Baas bedient hem vervolgens op maat met een fraaie pass door de lucht, waarna Klaassen de bal teruglegt op Brobbey, die de keeper op zijn weg vindt.

Twee gezichten van Kaplan

Kaplan heeft veel kwaliteiten om een goede verdediger te worden, maar wisselt dit seizoen goede met slechte momenten af. De twee gezichten van Kaplan waren met name in minuut vijftig van Go Ahead Eagles - Ajax duidelijk zichtbaar. Hieronder laat Kaplan in eerste instantie zijn kracht zien door Taylor te bereiken met een strakke pass tussen de linies.

De middenvelder verspeelt de bal hierna al snel en leidt hiermee een counter voor de thuisploeg in. Doordat Hato zich deze wedstrijd vaak heel hoog op het veld bevindt, moet Kaplan regelmatig vleugelaanvaller Bobby Adekanye verdedigen. Terwijl de 21-jarige verdediger met Adekanye meesprint, kijkt hij in onderstaande situatie goed over zijn schouder wat zich op dat moment in de as afspeelt.

Deze twee goede beslissingen van Kaplan worden gevolgd door een moment van besluiteloosheid, iets wat de Turk dit seizoen vaker overkomt. Adekanye besluit de bal af te spelen op spits Victor Edvarsen, die de ruimte heeft om de bal voor te trekken. In plaats van Edvardsen vol onder druk te zetten, stopt Kaplan ineens met lopen. Go Ahead Eagles straft het uiteindelijk niet af, omdat Jordan Henderson de voorzet ternauwernood weet te verdedigen.

Grootste leerpunt voor beiden: verdedigen van grote ruimtes 

Farioli kiest graag voor defensieve zekerheid door onder meer zijn controlerende middenvelder bij balbezit van de tegenstander terug te laten zakken tussen de centrumverdedigers. Toch zal ook de Italiaan beamen dat het prettig is dat zijn verdedigers in grote ruimtes de juiste defensieve keuzes maken. Tegen Go Ahead Eagles wordt al vroeg duidelijk dat Kaplan hierin nog niet altijd de juiste keuzes maakt.

In onderstaande situatie wordt Kaplan opnieuw geconfronteerd met de snelle Adekanye. Met de ruimte in de rug van Kaplan en de snelheid van de aanvaller is de beste keuze voor de mandekker om mee te lopen en de binnenkant af te dekken.

Hier slaagt Kaplan allesbehalve in, want enkele seconden later is de afstand tussen Adekanye en hemzelf nagenoeg gelijk, maar staat Kaplan opeens de buitenkant te dekken.

Kaplan kiest er vervolgens voor om Adekanye helemaal los te laten en zich volledig in te laten zakken. Go Ahead Eagles voetbal verder en uitgerekend Adekanye is de speler die uiteindelijk een vrije schietkans krijgt op de rand van het zestienmetergebied.

Ook Baas maakt dit seizoen niet altijd de juiste keuzes wanneer hij in grote ruimtes moet verdedigen. Zo krijgt PSV vlak voor de 2-2 van Kian Fitz-Jim een enorme kans om de wedstrijd in het slot te gooien. In het duel met de Eindhovenaren heeft Baas de opdracht gekregen om door te dekken op Guus Til, terwijl spits Luuk de Jong bewaakt wordt door Josip Sutalo. Doordat PSV met een lange bal onder de hoge druk van Ajax uit weet te voetballen, wordt Baas noodgedwongen de tijdelijke bewaker van Ismaël Saibari. Jordan Henderson sprint ondertussen richting Til.

Hiermee lijkt Ajax genoeg spelers achterin te hebben, maar op het moment dat Til het zestienmetergebied van de Amsterdammers bereikt, besluit Baas uit te stappen richting zijn eigenlijke directe tegenstander. Dit blijkt een grote fout, die PSV - gelukkig voor hem - niet afstraft. Door de verkeerde inschatting van Baas staat Sutalo opeens tegen De Jong én Saibari. Laatstgenoemde is het eindstation van de PSV-aanval, maar mikt de bal uiteindelijk in het zijnet.

Waar Baas en Kaplan elkaar cijfermatig dus niet veel ontlopen, zijn er duidelijk verschillen zichtbaar in het spel van beide verdedigers. Kaplan houdt het vaak simpel en kiest in de opbouw graag voor een pass over de grond om een middenvelder of aanvaller te bereiken. Baas stelt zijn passes liever uit en hoopt op loopacties van zijn teamgenoten.

De keuze voor Baas ten faveure van Kaplan lijkt vooral te zitten in de wendbaarheid van Baas en het vermogen om passes uit te stellen. Vooralsnog pakt de keuze van Farioli goed uit en is Baas één van de revelaties van dit seizoen. De grootste uitdaging voor Kaplan in 2025 wordt om vooral betere keuzes zonder bal te maken en minder vaak zijn tegenstander zomaar over te geven.

Brent Tomassen (X: @Brent_Tomassen | E-mail: brent.tomassen@gmail.com)