Jaap Stam is blij dat centrumverdedigers Josip Sutalo, Youri Baas en eerder Ahmetcan Kaplan een goede ontwikkeling doormaken bij Ajax. Sutalo kende een moeizaam eerste seizoen in Amsterdam, terwijl Baas op zijn beurt vorig seizoen nog op huurbasis bij NEC speelde. Stam, voormalig captain van Ajax, vertelt erover in een interview met Ajax Showtime, terwijl hij ook nog eens terugblikt op zijn eigen afscheid als profvoetballer.

Vooral de positie van Baas in het huidige Ajax kan opvallend genoemd worden. Waar hij eerder bij Ajax en NEC als linksback en zelfs linksbuiten speelde, liet Farioli hem tijdens de voorbereiding op het huidige seizoen weten te zien als centrumverdediger. Inmiddels vormt hij in de meeste wedstrijden van dit seizoen een centraal duo met Sutalo, die ten opzichte van zijn eerste seizoen met meer vertrouwen lijkt te spelen.

Kaplan op zijn beurt brak vorig seizoen door, maar zit nu op de bank. De Turk nam met zijn land deel aan het EK en bij terugkeer bij Ajax was zijn plekje eigenlijk al ingenomen door Baas, waardoor hij het nu – in het roulatiesysteem van Farioli – moet doen met een enkele basisplaats.

‘Ik vind het natuurlijk alleen maar mooi om te zien dat dat soort jongens zich ontwikkelen’, zegt Stam, die met Ajax Showtime eerder al sprak over zijn tijd bij Lazio. ‘Uiteindelijk valt en staat alles met spelers in hun ontwikkeling en de begeleiding die ze krijgen, de hulp die ze krijgen en het vertrouwen wat spelers krijgen vanuit het winnen van wedstrijden. Dan zie je ook dat jongens gaan excelleren en dat het beter gaat lopen. Vorig seizoen zag je blij vlagen ook wel dat ze kunnen voetballen, daar ligt het ook niet aan. Als een elftal draait, je wint wedstrijden en je krijgt vertrouwen, dan worden dingen makkelijker voor iedereen natuurlijk.’

Onrustige periode bij Ajax helpt jonge Ajax-spelers niet

In de afgelopen seizoenen – vanaf de zomer van 2022 – is het onrustig geweest bij Ajax. Het was een komen en gaan van spelers, trainers én beleidsbepalers en dat had zo zijn weerslag op het veld. De prestaties van de afgelopen seizoenen waren niet des’ Ajax, maar de weg omhoog is inmiddels gevonden.

Tekst gaat verder onder de foto.

‘Er is natuurlijk heel veel gebeurd de afgelopen seizoenen binnen Ajax in het leiding geven van, de manier van voetballen en de manier van trainen’, vertelt Stam. ‘Uiteindelijk was er vorig seizoen een trainer die goed voor de jongens was. Dat was Bakkati. Hij heeft ze veel geholpen’, zegt Stam over de assistent-trainer, met wie hij in het verleden dan ook niet voor niets vaak samenwerkte.

‘Nu is er een hele nieuwe trainersstaf en dan zie je dat het elftal beter gaat draaien, ook met een aantal aanvullingen erbij’, vervolgt Stam. ‘Het is mooi dat jonge jongens zich weer laten zien bij Ajax. Uiteindelijk staat Ajax daar ook voor. Dat jeugdspelers en jonge spelers die ze halen zich ontwikkelen, zodat ze weer een stap kunnen maken naar een hoger niveau. Dat is alleen maar goed voor iedereen. Dat Ajax weer teruggaat naar het niveau waar we Ajax allemaal willen zien.’

‘Jonge spelers hebben andere spelers om hen heen nodig die ook hun niveau halen’

Stam vertelt dat individuele aandacht en duidelijkheid voor jonge spelers enorm belangrijk is. ‘Jonge spelers hebben ook spelers om hen heen nodig die ook hun niveau halen. Als dat niet lukt, wordt het voor een jonge speler ook lastig. Al met al hebben alle aspecten een impact op het ontwikkelen van jongere spelers die richting het eerst elftal van Ajax komen.’

‘Als er een nieuwe staf komt en de trainers zijn met hen bezig plus ze winnen wedstrijden, dan gaat alles beter. Het winnen van wedstrijden is natuurlijk het beste medicijn voor alles. Dat helpt en dan zie je ook de ontwikkeling van spelers sneller gaan. Dat is bij die jongens – Sutalo en Baas – ook zeker zo. Dat is gewoon mooi om te zien.’

‘Na eerste seizoen heb ik toen aangegeven: misschien is het beter om te stoppen’

Stam, geboren in Kampen en als kind altijd al Ajacied, zag in de nadagen van zijn spelerscarrière een droom uitkomen. De verdediger speelde in Nederland eerder voor FC Zwolle, Cambuur, Willem II en PSV, maar voor Ajax speelde hij nog niet. In 2006 kwam daar verandering in, toen hij werd overgenomen van AC Milan. Na zijn eerste seizoen – waarin Ajax de titel op één doelpunt na misliep en de beker won – ging hij met minder overtuiging zijn tweede seizoen in. In oktober hakte hij de knoop door: Stam beëindigde zijn loopbaan.

‘In de zomer hebben we toen al een gesprek met Martin van Geel (destijds de technisch directeur, red.) gehad’, vertelt Stam. ‘Na het eerste seizoen heb ik toen aangegeven: misschien is het beter om te stoppen. Uiteindelijk word je overgehaald om door te gaan, omdat men je heel belangrijk vindt. Als speler moet je in je koppie wel klaar zijn om het nog steeds op te brengen. Dat is het allerbelangrijkste.’

Tekst gaat verder onder de foto.

‘Dat ik bij Ajax speelde, vond ik het allermooiste richting het einde van mijn carrière’, gaat de oud-verdediger verder. ‘Ajax is altijd mijn club geweest, in de jeugd ook. Als je dan nog een keer de kans krijgt om daar te voetballen, pak je die kans en ga je ervoor. Van Geel was toen technisch directeur en richting mijn laatste jaren is hij continu in contact geweest om te vragen wat ik wilde en of het kon. Ik was ook enorm blij dat ik toen naar Ajax werd gehaald. Uiteindelijk heb ik er iets langer dan een seizoen gespeeld, maar in de voetballerij loop het zoals het loopt.’

‘Voor mij, de club en voor het team op dat moment het beste om te zeggen: we stoppen ermee’

‘Dan ga je zo’n tweede seizoen verder en kom je tot de conclusie dat het voor mij, de club en ook voor het team op dat moment het beste was om te zeggen: we stoppen ermee’, legt De Rots van Kampen uit. ‘Als speler moet je je continu kunnen motiveren en je moet er kunnen zijn om het elftal te helpen. Als dat niet meer mogelijk is, dan heeft het geen zin om daar maar op 60 tot 65 procent rond te lopen. Dan kom je uiteindelijk tot een beslissing om er een einde aan te maken. Dat is allemaal in goed overleg gebeurd en Ajax begreep het ook volkomen.’

Tekst gaat verder onder de foto.

‘Uiteindelijk gaat het wel sneller dan je zou willen, want je wilt nog langer door’, zegt Stam wel. Toch lukte het niet meer, zo vertelt hij. ‘Soms moet je voor jezelf keuzes maken en soms is dat zwaar en jammer. Je had de vraag misschien beter kunnen stellen: had je niet kunnen doorgaan tot het einde van het seizoen in plaats van eerder stoppen? Dat had alleen op dat moment ook niet kunnen gebeuren. Als je er als speler op een dusdanige manier instaat dat het gewoon heel lastig is om je elke keer weer te moeten motiveren voor een wedstrijd, dan kun je er beter gewoon een einde aan maken voor jezelf. Dan heeft het voor niemand zin.’

Stam zal ook hebben geweten dat het seizoen na oktober nog lang is. ‘Je kunt misschien zeggen: ik blijf erbij om af en toe misschien te spelen, maar dat is ook niet aan mij. Ik ben ook niet het type speler dat dat zou kunnen. Daarom maak je bepaalde beslissingen en overleg je dat samen met het bestuur. Dat is in heel goed overleg gegaan en uiteindelijk moet je dan de knoop doorhakken.’

Bart Veenstra (X: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)
Marco Bouwmeester