Jaap Stam bewaart goede herinneringen aan zijn tijd bij Lazio. De verdediger, die zijn spelerscarrière afsloot bij Ajax, blikt in een interview met Ajax Showtime terug op zijn periode bij de Romeinse club en blikt vooruit op het aankomende duel in de Europa League. ‘Lazio voetbalde in die tijd in de top van Italië en de Serie A werd toen hoog aangeschreven.’

Stam mag dan al enige tijd geen profclub hebben gecoacht: stilzitten doet de voormalig Oranje-international niet. Hij is onderdeel van de technische staf van de club uit zijn geboorteplaats - DOS Kampen - en hij is analist voor onder meer Viaplay. Zodoende kan hij niet altijd aanwezig zijn bij DOS Kampen. ‘Als ik voor televisie of Viaplay weg moet, dan gaat het niet. Het varieert. Ik ben druk met Viaplay, de Engelse tv of Manchester United vraagt of ik iets commercieels kan doen. Wat dat betreft ben ik wel veel aan het reizen.’

We zien Stam vaak als analist voor Viaplay, terwijl de oud-verdediger ook geregeld langs de lijn voor de Engelse tv staat. Dan deelt hij zijn analyses met voormalig Premier League-helden als Peter Schmeichel en Freddie Ljungberg. ‘Het is leuk werk. Iedereen volgt de Premier League. Ik heb daar veel bekenden en kennissen zitten. Het is ook mooi om het verschil tussen voetbal in verschillende landen bij te houden.’

Toch rijst de vraag: zien we Stam in de toekomst nog terugkeren als trainer? ‘Dat weet je nooit’, zegt hij allereerst. ‘In de afgelopen seizoenen zijn er wel clubs geweest die geïnformeerd hebben, maar het moet wel bij je passen. Als je trainer bent, ben je er natuurlijk wel dag en nacht mee bezig. De ambitie ligt er wel en het zou nog kunnen, maar het is niet dat ik met elke club die voorbij komt in gesprek ga.’

‘Hele goede tijd gehad bij Lazio en in Rome’

Tijd om het verleden in te duiken. Stam speelde tussen 1998 en 2001 bij Manchester United, maar na een conflict met manager Sir Alex Ferguson en een heel hoog bod van Lazio kwam een transfer in stroomversnelling. ‘United had dat bod geaccepteerd. Ik had net een nieuw contract en ik had gewoon kunnen zeggen, zoals elke andere speler, ik blijf en wacht op mijn kans. Dan ga ik vanzelf weer spelen, wat ongetwijfeld zou zijn gebeurd. Maar de manier waarop het ging… Ik heb uiteindelijk gezegd: ik wil hier weg en ik wil naar een andere club.’

Het bod van Lazio kwam voor de inschrijving voor de Champions League. Inmiddels meldden zich ook andere clubs zich bij Manchester United. ‘Dat waren topclubs uit Spanje en ook Italiaanse clubs. Zij wilden allemaal wachten met het nemen van een beslissing en wilden hun financiën op orde krijgen. Ik zei: ik wil niet wachten en ik wil zo snel mogelijk weg bij United vanwege wat er toen speelde en hoe het gegaan is. Toen heb ik uiteindelijk voor Lazio gekozen. We zijn daar toen geweest, hebben de besprekingen gedaan en het beviel goed in Rome.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Spijt van zijn transfer naar Lazio heeft Stam totaal niet. ‘Ik heb een hele goede tijd in Rome gehad. Het is natuurlijk een mooie stad, het is er lekker weer en je kunt er heel goed eten. Al is dat niet de reden dat je een stap maakt naar Lazio, haha. Toentertijd had Lazio ook een fantastisch elftal met spelers als Alessandro Nesta, Hernan Crespo, Diego Simeone, Claudio Lopez, Siniša Mihajlović, Fernando Couto, Gaizka Mendieta en Juan Sebastian Veron, die later naar United is gegaan. Allemaal toppers eigenlijk. Lazio voetbalde in die tijd in de top van Italië en de Serie A werd toen hoog aangeschreven. Toen heb ik de keuze gemaakt om daarnaartoe te gaan.’

De mensen die opgroeien met het voetbal van de laatste tien tot twintig jaar zullen Lazio vooral kennen als een subtopper uit Italië. In de tijd van Stam bij de Romeinse club was dat wel anders. ‘Toen was het een club die meedeed in de competitie en ook in de Champions League. Daarom maak je ook die stap. Je kijkt hoe ze ervoor staan en wie er spelen. Je wilt wel op hoog niveau blijven spelen als je vertrekt bij Manchester United.’

Lazio is nu vooral subtopper in Italië

Toch ging het in de loop der jaren steeds minder bij Lazio in de periode van Stam bij de club. ‘Toen we daar kwamen, merkten we dat er financiële problemen waren. De voorzitter/eigenaar had heel lang geen belasting betaald’, legt Stam uit. ‘In de seizoenen daarna werd het minder in de zin van het aantrekken van spelers, terwijl andere grote spelers vertrokken naar clubs als AC Milan, Inter en Juventus. Uiteindelijk mocht ik na drie seizoenen ook weg. Eerder mocht niet, omdat ze toch een bepaalde basis wilden houden.’

Tekst gaat verder onder de foto.

‘Ze hebben toen een hele moeilijke periode gehad. Met een nieuwe eigenaar hebben ze geprobeerd het op te bouwen naar een bepaald niveau’, vervolgt Stam over het Lazio van nu. ‘Ze kunnen wel aanhaken, maar nog niet écht meedoen. Ze blijven zeg maar in die subtop hangen. Je ziet in de laatste jaren dat de Serie A wat afgenomen is qua kwaliteit. De top is wel weer wat aan het groeien, maar veel andere clubs hebben problemen om een bepaald niveau te halen.’

'Als ik nu in Rome ben, komen mensen nog steeds naar me toe om me te bedanken'

Stam speelde uiteindelijk drie seizoenen bij Lazio. In 2004 maakte hij een transfer naar AC Milan, waar hij twee jaar zou spelen. Al met al kijkt hij met veel genoegdoening terug op zijn tijd bij Lazio.

Hoe word jij herinnerd door de mensen rondom Lazio?

‘Ik denk heel positief. Ik heb daar een hele goede tijd gehad en heb het erg naar mijn zin gehad, ondanks de problemen. Ik had een goede band met de mensen binnen de club die er toen zaten en ook met de supporters. In elk land kan men het waarderen als er kwaliteit op het veld staat en dat spelers een bepaalde impact hebben voor de club. Dat geldt in Italië natuurlijk ook. Italië is een echt voetballand. De supporters zijn helemaal gek van hun club en dat was voor die van Lazio net zo. Vandaar dat ik het erg naar mijn zin heb gehad. Als ik nu in Rome ben, komen de mensen nog steeds naar me toe en bedanken ze me nog steeds voor wat ik voor de club heb gedaan in moeilijke tijden. Dat is gewoon heel positief.’

Tekst gaat verder onder de foto.

‘Lazio altijd een team geweest dat wil voetballen, maar ze gaan altijd voor de winst en daar moet het voetbal soms onder lijden’

Laten we het weer hebben over het voetbal. Lazio is bezig aan een goed seizoen. Zo wonnen ze onlangs twee keer achter elkaar van Napoli en is de achterstand op koploper Atalanta Bergamo maar drie punten. Ook in de Europa League gaat het goed. Daar is Lazio koploper. Volg je de club nog op de voet?

‘Niet op de voet, omdat ik vanwege gebrek aan tijd niet altijd het Italiaanse voetbal kan zien. Als ik het kan kijken, doe ik dat wel. Vroeger was het zo dat Lazio gerenommeerde spelers kocht om een bepaald niveau te halen. Nu de financiën minder voorhanden zijn kijken ze meer naar spelers uit andere landen, of toch uit Italië, met een bepaalde leeftijd waar ze verder mee kunnen om mee te doen in de top van Italië.’

Kun je ondanks dat je niet altijd naar Lazio kunt kijken wel iets zeggen over de speelstijl van de ploeg?

‘Lazio is altijd een team geweest dat wil voetballen. Ze willen vanuit een goede organisatie spelen en dominant zijn. De tegenstander de wil opleggen. Dat hebben ze altijd al gedaan en dat is ook de filosofie van de club. Alleen: het lukt niet altijd, zo simpel is het ook. Italianen hebben een bepaalde mentaliteit en temperament waarmee ze altijd voor de winst gaan en daar moet het voetbal soms onder lijden.’

Tekst gaat verder onder de foto.

‘Ze weten dat Ajax een fantastisch elftal kan hebben als ze goed draaien en dat ze het elke tegenstander lastig kunnen maken. Dan kunnen ze behoudender spelen en vanuit de omschakelmomenten toeslaan. Dat is ook wel het Italiaanse voetbal. Maar over het algemeen wil Lazio goed voetbal spelen. De vraag is alleen of dat lukt met de spelers die ze hebben en inherent aan de tegenstander passen ze zich af en toe aan.’

'Verwacht dat Ajax dominanter zal zijn dan Lazio'

Wat voor wedstrijd verwacht je tussen Ajax en Lazio?

‘Ik verwacht dat Ajax dominanter zal zijn dan Lazio. Dat Lazio gaat proberen om mee te voetballen en eruit te komen op een dusdanige manier - op z’n Italiaans - om toe te slaan. Het is niet een team dat continu in de verdediging gaat zitten wachten op dat ene momentje. Ze hebben ook het vertrouwen, omdat ze ook goed kunnen spelen. Het is niet zo dat ze naar Ajax komen en denken: Ajax is vanuit het verleden een topteam, ze zijn niet te verslaan. Zo is het niet. Ze gaan proberen er wel wat uit te halen.’

Stel dat je het voor het zeggen zou hebben bij Ajax. Hoe zou je dan spelen?

‘We weten allemaal hoe de trainer werkt en keuzes maakt. Uiteindelijk zal hij zijn plan daarvoor hebben en zal hij weten wie hij gaat opstellen tegen Lazio. Uiteindelijk is het zijn keuze en is het niet aan mij om te zeggen welke spits er bijvoorbeeld moet spelen. De Lazio-verdedigers zijn niet altijd de meest wendbare verdedigers. Ze zijn wel goed in het verdedigen en nemen altijd een bepaald fysiek mee. Ze proberen wel van achteruit te voetballen, maar dat lukt niet altijd. Je moet wel iemand hebben in de spits met een bepaald fysiek en die weet hoe hij de ruimtes goed kan benutten die door de Italianen worden weggegeven.’

Bart Veenstra (X: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)
Marco Bouwmeester