Afgelopen transferperiode klaagde vrijwel iedere Ajax-supporter al steen en been dat Ajax er te lang over deed om snel nieuwe spelers te halen. Op de aandeelhoudersvergadering vrijdagmiddag gaven algemeen directeur Edwin van der Sar en directeur spelersbeleid Marc Overmars toe dat de Amsterdamse club in de toekomst sneller een directe versterking zal gaan halen. Ajax Showtime brengt een (sfeer)verslag.

De vergadering werd geopend met een veelbesproken filmpje. Iedereen heeft het afgelopen mei wel gezien. Het 'We Are Back'-filmpje. Toen erg mooi, nu levert het echter ook wat hoongelach op. Volgens Van der Sar is Ajax echter niet terug bij af en blijft aanhaken bij de Europese top het doel. De algemeen directeur vertelt dat, ondanks de achterstand van acht punten op koploper PSV, de titel het doel blijft. 'En dat met attractief voetbal en met veel spelers uit de eigen jeugd.'

Hoe serieus we 'veel spelers uit de eigen jeugd' moeten nemen, zal blijken in de toekomst. De directeur liet zelf namelijk weten dat er bij een vertrek van een topspeler van Ajax eerder een directe vervanger gehaald zal worden. 'Als er grote spelers vertrekken staat onze jeugd te popelen om hun plek in te nemen. Maar het duurt even voordat ze op datzelfde niveau zitten. Klaassen, Traoré, Sánchez vervang je niet zomaar. Als er iemand vertrekt moeten we eerder een directe versterking terughalen. Daar moeten we scherper op zijn. We willen onze selectie ook sneller op orde hebben, het liefst al twee weken na het einde van de competitie. Zo willen we ons wapenen voor het seizoen 2018-2019.'

Directeur spelersbeleid Overmars kaart bovendien nog een ander probleem aan. Het wordt voor een club als Ajax namelijk steeds lastiger de talenten te behouden. Waar vroeger voor slechts een of twee spelers uit de A1 interesse was, is er nu al belangstelling voor spelers van dertien, veertien of vijftien jaar oud. En dan ook nog eens allemaal, inclusief bankzitters. 'De UEFA, FIFA of de KNVB moet de regels veranderen. We willen het juridisch tackelen. Het probleem is dat wij contractueel niets kunnen doen bij jeugdspelers onder zestien jaar. Een club als Manchester City gaat als een grote stofzuiger door heel Europa heen en pikt alle talenten op.'

Ook een speler als Davinson Sánchez bleek lastig te behouden voor Ajax. De Colombiaan gaf volgens Overmars bij zijn komst al aan de Amsterdamse club te zien als 'springplank'. 'En daar zie ik een groot cultureel verschil met jongens uit Scandinavië. Zuid-Amerikaanse spelers zien ons echt als middel. Onana (Kameroener, red.) bijvoorbeeld kende de Eredivisie bij zijn komst ook niet. Of wij te gierig zijn met salarissen? We hebben ook uitzonderingen gedaan wat betreft het incidenteel overstijgen van ons salarisplafond. En een Sánchez vind je ook niet elk jaar. Of ik hem had moeten behouden? Dan zat ik hier niet meer, haha. Misschien dat clubs als Southampton een bedrag van 42 miljoen euro kunnen weigeren (Liverpool bood op Virgil van Dijk, red.)....en ook zaakwaarnemers oefenen veel invloed uit op een speler.'

Toch denkt Overmars dat het niet voor eeuwig zal blijven dat de Europese topclubs blijven strooien met geld. 'Ik denk niet dat het einde nabij is, maar ik denk niet dat deze gekte nog tien jaar zal duren. Het gaat een keer anders, net als met de huizenmarkt. Het gras is nu lichtgroen bij ons, maar het wordt echt weer een keer donkergroen.'

Kritiek op Technisch Hart
Een onderdeel van Ajax waar eveneens veel kritiek op is geweest, is het Technisch Hart. Algemeen directeur Van der Sar legt nogmaals uit dat hij voorheen voorzitter was, meepraatte, maar geen stemrecht had. Omdat hij een rol had met zijn mening besloot hij toch uit het Technisch Hart te stappen. De kritiek op dit orgaan vindt Van der Sar onterecht.

'Ajax haalde voordat het Technisch Hart bestond veel dure, oude buitenlandse spelers onder verschillende hoofdtrainers. Nu gaat er meer geld naar de jeugd en zijn er meer kwalitatieve jeugdspelers gedebuteerd. De nadruk ligt wel op het feit dat jeugdspelers écht een versterking moeten zijn. Vaak zitten zij (nog) niet op het niveau van een vertrekkende spelers. Daar gaan we nadrukkelijker naar kijken, maar de jeugd blijft de rode draad binnen Ajax.'

RvC-voorzitter Leo van Wijk, die de vergadering van leiding voorzag, ziet in dat de transfermarkt bovendien een stuk complexer is dan voorheen. 'De markt laat niet altijd alles meer toe', aldus de oud-KLM-topman, die vertelt dat het transferbeleid bij Ajax nu gericht is op ageren in plaats van reageren. 'Met de voorrondes die half juli al beginnen moet je snel aan de bak. Er moeten eerder beslissingen genomen worden.'

Die voorrondes speelde Ajax deze zomer ook, maar omdat deze niet werden overleefd, speelt Ajax dit seizoen geen Europees voetbal. Toch werd er geld uitgegeven alsof Ajax wél Europees voetbal speelt en werden er grote biedingen op Kasper Dolberg en Hakim Ziyech geweigerd. Een aandeelhouder vraagt zich dan ook terecht af of Ajax nog wel volgens de 'breakeven-analyse' werkt. 'Dat is niet afgenomen, maar we kunnen wel wat meer risico nemen. De financiële buffer is er om, zonder Europees voetbal, niet de begroting te hoeven laten dalen of spelers te verkopen.'

Het vertrek van Peter Bosz, de keuze voor Keizer
Ondanks het gegeven dat Peter Bosz inmiddels al bijna een halfjaar weg is bij Ajax kon het onderwerp over zijn vertrek uiteraard niet onbesproken blijven. Aandeelhouders, die je net zo goed supporters kunt noemen, willen weten waarom de trainer weg ging. Van der Sar ging er nog eens op in. 'In het begin ging het moeilijk met Bosz. We hebben gesprekken gehad en daarbij een aantal stellingen gedaan. Daar zijn we niet uitgekomen en toen kwam Dortmund. Of ik hem had willen behouden? Ja, graag, maar niet tegen onze eigen aard in. Een trainer is een passant.'

Ook RvC-voorzitter Van Wijk sprak erover. 'We betreuren het allemaal, maar er was een verschil van inzichten. Het was niet onze wens, maar daar willen we het bij laten. De details zijn van persoonlijke aard', aldus Van Wijk, die het wel apart vindt dat de RvC pas laat op de hoogte was van de fricties tussen enerzijds het kamp Bosz en anderzijds het kamp Ajax. 'We zijn eind april op de hoogte gebracht van deze discussie. Dat was een bewuste keuze van Bosz en Van der Sar in die discussie om te kijken of ze samen een oplossing konden vinden. Toen was het verschil al dermate groot, al is er nog wel gesproken met Bosz en de directie. Het is onze taak bij zulke situaties niet alleen naar de directie te luisteren, maar ook naar de ander. Tegen Bosz is ook gezegd: had dit niet eerder gekund? Het is niet gelukt om tot een onderlinge oplossing te komen.'

Vervolgens wordt er ook gesproken over de opvolging van Bosz. Omdat Bosz vlak voor de voorbereiding vertrok en Ajax al snel Europees moest spelen, was enige haast geboden. Men koos daarom voor Marcel Keizer, die al binnen de club (Jong Ajax) actief was. 'De RvC is er voor advies, voor goedkeuring, maar het is niet bepalend. Er zijn alternatieven bekeken en we hebben de directie gevolgd. Het past ook in onze strategie om mensen uit de eigen gelederen naar boven te halen. Dat het nu niet goed uitpakt, wil niet zeggen dat het geen weloverwogen keuze was. Met een andere keuze weet je bovendien niet of het beter had uitgepakt', aldus Van Wijk, waarna Van der Sar nog aanvult. 'Keizer deed het goed met Jong Ajax en we moesten een keuze maken op de korte termijn. Het gaat niet goed, dus dat gaan we ook evalueren.'

Vertrek Van Duivenbode: opvolging?
Vlak voor het sluiten van de transfermarkt maakte Theo van Duivenbode bekend op te stappen uit de Raad van Commissarissen. Een exacte reden hiervoor is ook na de aandeelhoudersvergadering nog niet bekend. 'Soms ben je het niet met elkaar eens en als je merkt dat jouw mening met regelmaat niet wordt gedeeld, dan kan dat een reden zijn om te stoppen. We respecteren zijn keuze en zijn hem uitermate dankbaar. In 2012 nam hij het voortouw. Hij heeft er veel tijd ingestoken, met veel deskundigheid', aldus Van Wijk, die niet wilde ingaan op de vragen of het aan de aanstelling van Keizer of de stroef verlopen transferperiode ging.

Een opvolger vinden voor Van Duivenbode blijkt eveneens niet zo eenvoudig. Immers, de oud-linksback was verantwoordelijk voor de technische voetbalaspecten binnen de RvC. 'Iemand vinden met dezelfde kwaliteiten, zowel op voetbal als op zakelijk niveau, is niet eenvoudig. Samen met de bestuursraad zijn we naarstig op zoek naar een gekwalificeerde opvolger. Hoe lang ik zelf nog blijf zitten? Zolang als nodig. Maar te lang met dezelfde mensen blijven zitten is ook niet altijd goed.'

Uitbreiding De Toekomst + financieel succes door Europa
Voor Rutger Arisz, operationeel directeur van Ajax, was de aandeelhoudersvergadering een bijzondere. Het was voor hem namelijk zijn 'debuut'. De oud-roeier noemt het enorm eervol om te werken bij Ajax en had bovendien goed nieuws over 'De Nieuwe Toekomst'. Het nieuwe complex zal namelijk uit vijftien (en een half) velden bestaan, waarbij gezegd moet worden dat elk veld natuurgras als ondergrond zal hebben.

Bovendien zal er een mini-stadion gebouwd gaan worden (waar nu P2 is) welke plaats zal bieden aan zo'n zesduizend toeschouwers. Ook het kantoorpersoneel zal op De Toekomst gaan werken, want 'Ajax is één'. De plannen worden nu geoptimaliseerd en men hoopt dat in 2022 het nieuwe complex gereed zal zijn. Daarbij moet wel gezegd worden dat de plannen 'heel ambitieus' zijn. Van de nettowinst van het afgelopen boekjaar (49,5 miljoen) is ruim 36 miljoen gereserveerd voor de jeugdopleiding.

Over die winst kwam ook financieel directeur Jeroen Slop aan het woord. Uiteraard is er de trots op de financiële cijfers, maar beseft men ook dat het succes in Europa een belangrijk onderdeel was van het succes. Liefst 33,1 miljoen werd er uit recettes, premies, tv-gelden en sponsoring opgehaald vanwege het Europese succes. De verwachtingen voor het komende boekjaar zijn, dankzij het mislopen van Europees voetbal, iets minder. Er wordt een negatief operationeel resultaat verwacht.

Korte vragenronde
Tenslotte was het de beurt aan aandeelhouders om enkele vragen te stellen. Uiteraard kwamen de vragen over de vlaggetjes met beide clubnamen bij Europese wedstrijden en openbare trainingen weer aan bod. 'We zijn veelvuldig in gesprek met supportersverenigingen, waaronder de SVA', vertelt Van der Sar. 'We hebben in de herfstvakantie twee openbare trainingen gehad en in de voorjaarsvakantie zijn we dit ook van plan. We willen dit vaker organiseren. En wat betreft de vlaggetjes hoop ik dat ook.'

Verder gaf Slop aan dat er nog dit seizoen weer een kaartenmarkt voor seizoenkaarthouders zal komen en gaf Overmars aan dat Ajax geen spelers meer zal verhuren aan clubs met kunstgras. Over de Argentijn, Lisandro Migallan, die in beeld zou zijn, werd verteld dat het het werk van makelaars is dat dit nu in de media verschijnt. Een vraag die tot de nodige lachwekkende reacties leidde, ging over het gegeven waarom Ajax vaak de eerste helft al richting Zuid speelt. Immers, je speelt de tweede helft toch juist richting je meest fanatieke supporters? De directie grapte dat men dit ging bespreken in het Technisch Hart.

Tot slot werd de aandeelhoudersvergadering afgesloten met een serieuze vraag over David Neres. Schiet Ajax te kort in de begeleiding? Nee, zo vindt men. 'Dat begint een eigen leven te leiden. Wamberto is twee keer geweest, het is wat kortzinnig. Soms hebben we het idee dat we te veel begeleiding aanbieden. Maar uiteraard bieden we de spelers huisvesting, appartement, telefoon, auto, enzovoort aan. Vergeet ook niet dat Neres moet wennen aan de taal en het klimaat.' Vrijwel hierna werd de vergadering beëindigd en gingen de aandeelhouders samen nog een hapje en een drankje doen.

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)