Deze zomer volgt Ajax Showtime de verrichtingen van de Ajax-spelers op de Copa América en de Afrika Cup op de voet in de serie Afrika/Copa. Vandaag: Eyong Enoh over zijn vaderland Kameroen en Ajax-doelman André Onana.

Eyong Enoh kwam tussen 2009 en 2016 tot 52 interlands voor Kameroen. Deze zomer is hij er niet bij als zijn land het op de Afrika Cup opneemt, maar dat maakt de bikkelharde middenvelder nog niet minder betrokken bij het wel en wee van de nationale ploeg. Met Ajax Showtime spreekt hij over de kansen van Kameroen, zijn eigen ervaringen op de Afrika Cup en Ajax-doelman André Onana.

Sinds augustus vorig jaar staat de nationale ploeg van Kameroen onder leiding van Clarence Seedorf. De oud-Ajacied wordt geassisteerd door Patrick Kluivert en kende met Kameroen een merkwaardige voorbereiding richting de Afrika Cup. Kameroen zou als gastland eerst namelijk al zeker zijn van deelname aan het toernooi, maar toen nog tijdens de kwalificatiereeks werd besloten dat het in Kameroen te onveilig zou zijn, werd de 32e editie van de Afrika Cup verplaatst naar Egypte. Seedorf en Kluivert plaatsten zich met Kameroen vervolgens alsnog voor het toernooi, maar dankzij enkele mindere resultaten, was dat lang geen vanzelfsprekendheid. Kort voor aanvang van het toernooi leek Kameroen alsnog weg te blijven van de Afrika Cup, toen de selectie wegens een conflict over de winstpremies het vliegtuig naar Egypte weigerde in te stappen. Uiteindelijk kon alles worden gesust en reisde Seedorf met zijn ploeg alsnog af richting het Afrikaanse eindtoernooi.

Het betekent voor de voormalig middenvelder van onder meer Ajax, Real Madrid en AC Milan zijn eerste eindtoernooi als bondscoach. Enoh legt uit hoe men in Kameroen tegen Seedorf en de nationale ploeg aankijkt en trekt een opvallende vergelijking met Nederland. 'De mensen in Kameroen zijn niet makkelijk. Kameroen heeft meer dan twintig miljoen inwoners en volgens mij denken ze allemaal dat ze de bondscoach van het nationale team zijn, haha. In Nederland is dat ook wel het geval, maar volgens mij wel in mindere mate. Jullie erkennen het tenminste nog als het slecht gaat, of als de kwaliteit van de spelers niet goed genoeg is. Maar in Kameroen kan men dat niet meer helder zien. In het heetst van de strijd verliezen ze de realiteit uit het oog. Iedereen in Kameroen is het oneens met de opstelling van de nationale ploeg. Het maakt niet uit hoe Seedorf het neerzet, continu vinden de Kameroeners dat hij op één of twee posities voor andere spelers moet kiezen. Dat heeft niets met Seedorf te maken, maar dat is nu eenmaal de cultuur die er in Kameroen heerst.'

Zelf vindt Enoh dat de Nederlandse trainers goed werk verrichten. 'Ik vind dat Kameroen Seedorf en Kluivert moet vertrouwen en hen wat tijd moet geven. Ze zijn bezig met het opbouwen van een nieuw team en brengen een volledige nieuwe filosofie met zich mee. De verwachtingen zijn echter heel hoog in Kameroen en dat maakt het lastig. Persoonlijk vind ik dat Seedorf en Kluivert goed werk verrichten. Het lijkt erop dat zij heel gericht bezig zijn met het vormen van een sterk team, maar dat doen ze wel met een nieuwe generatie. De selectie kent veel jonge en onbekende namen en dan is het lastig om direct te presteren. Tot dusver lukt dat echter aardig.’

Weinig grote namen

Enoh noemt gelijk een belangrijk punt: de selectie van Kameroen bestaat uit relatief veel onbekende spelers. Ajax-doelman Onana geldt dan ook als een grote naam in Kameroen. 'Onana is dé belangrijkste speler van Kameroen. In de huidige selectie zijn naast Onana Eric Choupo-Moting en Clinton Njie (respectievelijk Paris-Saint Germain en Olympique Marseille, red.) bekende namen, maar verder heeft het huidige Kameroen niet echt veel spelers die in Europa bekend zijn. Christian Bassogog speelt in China, maar was twee jaar geleden erg belangrijk op de Afrika Cup. Ook Pierre Kunde, middenvelder van FSV Mainz, is een speler om in de gaten te houden. Verder bestaat het team van Kameroen vooral uit jonge talenten die zich willen laten zien.'

Onana is dus de grote man bij Kameroen. De Ajacied heeft zich in een kleine drie jaar tijd opgewerkt tot de vedette van de nationale ploeg. 'André Onana wordt gezien als een topspeler. Hij geniet nu het aanzien dat Samuel Eto’o ooit genoot in de nationale ploeg en in Kameroen. Eto’o speelde toen voor FC Barcelona en later voor Inter. Op dat niveau wordt Onana in Kameroen nu gezien. Hij behoort tot de big boys en is één van de weinige Kameroeners die het zo goed heeft gedaan in de Champions League. Dat succes, het spelen van grote wedstrijden in de Champions League, heeft zijn aanzien enorm vergoot. Ook het feit dat hij voor Ajax speelt heeft daar een grote rol in. Naast Onana speelt alleen Vincent Aboubakar bij een grote club in Europa en hij is er nu zelfs vanwege een blessure niet bij. Onana is nu echt de blikvanger van de nationale ploeg.'

Enoh vindt het mooi om te zien dat zijn landgenoot onder de lat zich in zo’n kort tijdsbestek heeft opgewerkt tot steunpilaar. In 2016 ziet Enoh Onana nog als jong talent binnenkomen bij de nationale ploeg, al is voor hem dan wel al direct duidelijk dat hij te maken heeft met een groot talent. 'Onana heeft het altijd al in zich gehad om een goede keeper te zijn. Zoiets heeft alleen tijd nodig om tot uiting te komen. Hoe meer wedstrijden je speelt en hoe constanter je presteert, des te meer je natuurlijk ook begint op te vallen bij het grote publiek. Ik was er nog bij toen hij zich voor het eerst meldde bij het nationale team. Ik speelde toen in België, bij Standard Luik, en op de trainingen van Kameroen herkende ik toen al zijn kwaliteiten. Hij straalde zoveel rust uit, dat was echt geweldig om te zien. Het leek alsof hij helemaal niet gespannen was, terwijl het toch de eerste keer was dat hij tot de nationale ploeg behoorde.'

Lyrisch over Onana

Enoh is enorm onder de indruk van de ontwikkeling die Onana sindsdien heeft doorgemaakt en komt superlatieven tekort om de sterke punten van de Ajax-doelman te omschrijven. 'De rust die hij altijd heeft vind ik een hele grote kwaliteit van hem. Daarnaast heeft hij natuurlijk fantastische reflexen en is het echt een atleet. Wat je ook echt niet moet vergeten, zijn zijn kwaliteiten aan de bal. Voor een Afrikaanse doelman is dat uitzonderlijk. Je hebt niet veel keepers die zo rustig blijven en telkens op zoek willen gaan naar de voetballende oplossing. Ik weet dat toen Onana jonger was, hij altijd voetballer was. Hij wilde toen nog niet op doel staan en was gewoon een veldspeler. Daarmee ontwikkelde hij zijn voetballende kwaliteiten en daar heeft hij nog altijd profijt van.'

'Ook in het nationale team komen die voetballende kwaliteiten nu steeds meer tot uiting. Met Seedorf is er nu een bondscoach die zelf ook voortkomt uit de Ajax-school en daarom ook het liefst op een voetballende wijze opbouwt. Bovendien kijkt Seedorf erg goed naar de kwaliteiten van de spelers en een belangrijke kwaliteit van Onana is dus dat hij goed kan meevoetballen. Dat is dan ook iets dat Seedorf van hem wil zien. Het gebeurt echter niet in de mate zoals Onana dat bij Ajax doet, want daar zijn de Kameroense verdedigers niet op ingesteld. Maar over het algemeen zie je in ieder geval wel dat de intentie om dingen voetballend op te lossen er is.'

In 2017 was Onana een tijdje persona non grata bij de nationale ploeg van Kameroen, omdat hij zich afmeldde voor de Afrika Cup van dat jaar. Onana wilde voor zijn kansen bij Ajax gaan, iets dat hem niet in dank werd afgenomen. De Kameroener werd vervolgens namelijk maanden genegeerd voor het nationale elftal, maar is onder bondscoach Seedorf dus een sleutelspeler. De Ajacied is de onbetwiste eerste doelman van De Ontembare Leeuwen, stelt Enoh. 'Honderd procent! Daar is geen enkele discussie over. Onana is onomstreden onder Seedorf. Toen ik in de nationale ploeg speelde, was zijn neef nog de eerste keeper, Fabrice Ondoa. Toentertijd speelde Ondoa voor Sevilla B en was hij een groot talent, maar nu speelt hij in België bij KV Oostende. Twee jaar geleden won Kameroen de Afrika Cup met Ondoa onder de lat. In twee jaar tijd is Onana echter uitgegroeid tot een absolute topkeeper en daardoor is hij Ondoa en derde keeper Carlos Kameni ruimschoots voorbij. Onana de absolute nummer 1 van Kameroen.'

Na alle lof voor Onana, vindt Enoh het moeilijk om een punt te kiezen waar de 23-jarige Ajacied minder in is. 'De vorm waarin hij nu steekt is fantastisch. Dus als ik er een ding uit moet kiezen wat Onana zal moeten verbeteren, is het dat hij constant blijft. Nog altijd heeft hij af en toe mindere momenten of fouten. Die moeten echt uit zijn spel. Verder denk ik dat hij zich nog enorm kan ontwikkelen, maar dat zal vanzelf gaan naarmate hij meer wedstrijden speelt. Dan kom je namelijk telkens in andere situaties en weet je op een gegeven moment elke keer precies wat je wel en niet moet doen. Volgens mij praat Onana daar ook veel over met Edwin van der Sar en ik denk dat het daarom ook goed is dat hij nog een seizoen bij Ajax blijft. Hij moet wekelijks spelen en ervaring opdoen, want helemaal voor een keeper is hij nog zo jong. Hij kan straks nog minimaal tien jaar in een topcompetitie spelen.'

Verwachtingen van de Afrika Cup

Hoewel Enoh zijn vaderland absoluut niet ziet als één van de favorieten voor de Afrika Cup-winst, hoopt de ex-Ajacied wel dat zijn land kan verrassen. 'Het zal ook een toernooi van verrassingen worden en met wat geluk kan Kameroen de Afrika Cup dan zeker winnen. De laatste keer dat Kameroen het toernooi won speelde ook zo’n zeventig procent van de groep voor het eerst een eindtoernooi. Dat is nu weer het geval, dus waarom niet?', vraagt Enoh zich hardop af. De controlerende middenvelder vergelijkt Kameroen zelfs met Ajax. 'Het is een jonge en talentvolle groep, maar weinig mensen verwachten dat ze ver gaan komen in het toernooi. Dat was met Ajax in de Champions League vooraf ook zo. Als je de eerste ronde overleeft, dan kan er echter iets ontstaan binnen een groep. Een bepaalde samenhang. Dat maakt je heel lastig te verslaan en zoiets zou dit jaar ook bij Kameroen kunnen gebeuren. Maar laat ik het zo zeggen: ik, als voetballer en iemand die het voetbalproces begrijpt, verwacht niet dat dit Kameroen de Afrika Cup gaat winnen. Ze zullen door de eerste ronde komen, dat wel. En vanaf daar groeien ze hopelijk in het toernooi.'

Wie zijn er dan wel favoriet voor de eindzege? 'Nigeria, Egypte, Marokko en Ivoorkust. De andere teams zijn in de meeste gevallen heel erg zwak. Sommige landen hebben maar één of twee profs die actief zijn Europa in hun nationale team. De rest van zo’n ploeg bestaat dan uit spelers die actief zijn in de lokale competities, maar daarin ligt het niveau natuurlijk veel lager. Dat maakt een gigantisch verschil.' Om dat verschil te verbloemen, zullen veel teams als collectief gaan opteren, verwacht Enoh. 'Deze Afrika Cup zul je meer teams zien die spelen vanuit het collectief, in plaats van teams die spelen met één of twee wereldsterren en daar hun hele elftal op afstemmen. Verder verwacht ik dat het niveau hoger zal liggen dan normaal, doordat het toernooi nu in de zomer wordt gehouden. De spelers hebben na afloop van het seizoen even rust gehad en zullen daarom nu fris aan de Afrika Cup beginnen. Nadeel van het spelen in de zomer is wel dat de temperatuur nu veel hoger zal liggen, waarschijnlijk zo rond de 28 graden Celsius. Dat maakt het ook weer zwaarder voor de spelers.'

Eigen ervaring en comeback bij Kameroen

'Ik speelde de Afrika Cup in 2010, in Angola. In 2015 speelde ik de Afrika Cup in Guinee, maar dat was een ongelukkig toernooi, omdat ik al in de eerste wedstrijd geblesseerd raakte. 2010 was wel memorabel voor mij. Het was de eerste keer dat ik met de nationale ploeg meedeed aan een groot toernooi. Egypte was dat jaar top en won het toernooi, maar wij hadden ook een sterk team. Ik speelde samen met onder andere Eto’o, Alexandre Song, Rigobert Song en Geremi Njitap. Dat waren grote namen.' Ondanks het feit dat de 33-jarige Enoh nog altijd zelf actief is en recent nog een mooie overstap maakte naar het Cypriotische Olympiakos Nicosia, ziet hij zichzelf, ook na het toernooi om de Afrika Cup, niet meer uitkomen voor de nationale ploeg van Kameroen. 'Om eerlijk te zijn is dat een gesloten boek. Ik geniet ervan om de nieuwe generatie bezig te zien, maar ik heb er vrede mee dat ik niet meer tot de ploeg behoor. Ik heb ook geen contact gehad met Seedorf en als dat wel zo zou zijn, dan was dat alleen maar om hem een berichtje te sturen en hem succes te wensen. Ik ben nu een supporter geworden, maar wel een hele kritische, haha.'

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: redactieas@live.nl)