Eberhard van der Laan werd in 2010 aangesteld als burgemeester van Amsterdam en in zeven jaar tijd groeide hij uit tot een gerespecteerde burgervader. Veel mensen zullen de (veelal voor Ajax mooie) besluiten van de donderdag overleden Van der Laan nooit vergeten. Ajax Showtime biedt een overzicht:
Januari 2011: Groepsverbod
Ongeveer een halfjaar na zijn aantreden maakte Van der Laan zich met zijn eerste beslissing omtrent Ajax nog niet direct al te populair. De burgemeester legde een groepsverbod op aan tien fanatieke Ajax-aanhangers. Tijdens wedstrijden van Ajax moest het tiental zich gaan melden op het politiebureau en bovendien mochten ze zich met niet meer dan drie man in de Amsterdamse binnenstad op straat bevinden. De mate van criminaliteit zou erger worden en er was veel verwantschap met de drugswereld, zo oordeelde Van der Laan. Ook zouden harde kernen van voetbalclubs met elkaar samenwerken en zouden mensen binnen Ajax zijn bedreigd.
Rik van den Boog, destijds algemeen directeur van Ajax, baalde van manier van beslissing nemen van Van der Laan. ‘Het gaat mij om de algemene berichtgeving. We herkennen ons totaal niet in de uitlatingen die hij heeft gedaan over bedreigingen en de vermeende macht van de supporters. We hebben zelfs nog navraag gedaan bij de politie en weten zeker dat de afgelopen jaren noch directie- noch bestuursleden van Ajax bedreigd zijn. En dat supporters hier beslissingen door zouden drukken is totale onzin. We voeren juist op een constructieve wijze gesprekken met afvaardigingen van door ons erkende supportersverenigingen.’
Toch wilde Van den Boog niet spreken over een valse start van Van der Laan als burgemeester van Amsterdam wat betreft zijn beslissingen over Ajax. ‘Nee, dat gaat me te ver. Ik vind dat Ajax met de lokale overheid moet samenwerken en zo denkt de burgemeester er ook over. Ik vind zijn uitlatingen wel wat ongelukkig en het is jammer dat dit niet besproken is toen we vanochtend bij hem waren. Ajax doet nadrukkelijk afstand van zijn uitlatingen over verscherpt toezicht in bepaalde vakken, registratie met pasfoto’s en het uit elkaar krijgen van de harde kern. De volgende keer dat we elkaar spreken zorg ik dat de communicatie over deze punten op de juiste wijze verloopt, zodat we in de toekomst her geen misverstanden meer hebben.'
Maart 2011: Verbod op anti-Feyenoord shirts
Enkele maanden later, in maart, voorkwam Van der Laan dat er confronterende anti-Feyenoord shirts te koop zouden zijn. AFCA ontwierp shirts met daarop de tekst ‘Aboutaleb, de Joden komen eraan’ en verder waren er vliegtuigen afgebeeld die Rotterdam bombarderen met Jodensterren. Feyenoord-fans waren dan ook woedend over de shirts, waarna Van der Laan een verbod op de verkoop zette.
April 2011: Benefietwedstrijd voor Japan
In april 2011 speelde Ajax een benefietwedstrijd voor de slachtoffers van de natuurramp in Japan. Toch was dit duel, als het aan toenmalig trainer Frank de Boer had gelegen, niet gespeeld. Hij wilde zich volledig richten op de titelstrijd. Pas nadat Van der Laan een telefoongesprek had met De Boer ging de Ajax-trainer overstag.
Mei – oktober 2011: Geen ‘Joden’ en Museumplein meer
In mei 2011 gaf Van der Laan aan af te willen van het scanderen van ‘Joden’ door supporters van Ajax. ‘Het kan tot gevolg hebben dat mensen zich afzetten tegen Joden. Dat moeten we voorkomen’, vertelde de burgemeester destijds.
Verder werd er na de huldiging van de titel nog een beslissing genomen: voorlopig geen huldigingen meer op het Museumplein. Oorzaak: vernielingen en honderdzestig gewonden bij de huldiging op 15 mei 2011. Van der Laan nam het op voor de bewoners rondom het Museumplein. 'Ik zit nu in de fase dat ik me steeds meer afvraag, moet je dit nog wel willen? Kunnen we dat nog wel aan, zo'n grote groep mensen van wie er aardig wat te veel drinken of pilletjes gebruiken en die lijken te willen dat het misgaat', aldus de burgemeester. Enkele maanden later, in oktober 2011, liet Van der Laan weten dat het nagenoeg was uitgesloten dat er nog eens een huldiging zou gaan plaatsvinden op het Museumplein.
Januari 2012: Moe van machtsstrijd
In januari 2012 bemoeide Van der Laan zich ook met de machtsstrijd die op dat moment bij Ajax gaande was. De burgemeester noemde de situatie van toen ‘beschamend’. ‘Deze eeuwige strijd om macht. Ik proef het bij mezelf en in de stad: dit moet niet te lang meer duren. Het enthousiasme voor Ajax neemt af.' Eerder, in november, liet hij nog weten te willen ingrijpen als mediator. ‘Mijn vingers jeuken om als mediator te bemiddelen in het conflict tussen Cruijff en Van Gaal.’
April-mei 2012: Huldiging naast het stadion
Al in april 2012 was het een zekerheidje: Ajax zou opnieuw kampioen worden. Toch zou de huldiging dit jaar niet op het Museumplein, maar elders worden gehouden. Van der Laan besloot namelijk dat de huldiging op het ArenAPark, naast het stadion, werd georganiseerd. Voor de burgemeester was het al eerder duidelijk dat een huldiging in de stad geen optie was. Na de rellen van een jaar eerder, waarbij fans ‘hun eigen stad afbraken’, waren de ogen van de gemeente Amsterdam geopend.
Van der Laan was als Ajax-fan wel enorm trots op de prestatie van Ajax. 'De stad verdient veel goodwill aan Ajax. En andersom natuurlijk ook. Ik ben nu bijna twee jaar burgemeester van Amsterdam en in die periode wordt Ajax voor de tweede keer kampioen. Ik voel mij dus een soort mascotte van de club.' Toch was er ook een grote 'maar'. 'Het is zo jammer dat tien of honderd etterbakken, die vaak niet eens uit Amsterdam komen, het voor tienduizenden anderen verpesten. We hebben het geprobeerd op het Museumplein, maar dat is voorlopig even de laatste keer geweest. Of een huldiging in de binnenstad definitief verleden tijd is? Zeg nooit nooit, maar het lijkt ons verstandig dat de komende jaren even niet meer te doen. De locatie in Amsterdam Zuid-Oost, in het ArenaPark naast het stadion, is een goede en mooie plaats. Daar zijn bovendien geen musea om af te breken….'
Ajax werd uiteindelijk ook kampioen en de huldiging kwam er. Fans vonden de locatie niet geweldig en dus werd Van der Laan hard uitgefloten. Zijn speech kon hij daardoor niet beginnen, maar uiteindelijk kon hij toch wat zeggen. ‘Ik had al een seizoenkaart toen jullie nog Sesamstraat keken’, vertelde Van der Laan. Een fan gooide zelfs met bier naar de burgemeester, waarna De Boer woest keek en de fan stopte. De fluitconcerten hielden echter wel aan, waarna Van der Laan zijn speech maar beëindigde. ‘Bedankt voor het fluitconcert’, zei de burgemeester, die daarna met zijn armen over elkaar afdroop. 'De mensen geven wel toe dat het een goede locatie is. Het is een kwestie van toegeven', zei de burgermeester na afloop. 'Alle burgemeesters van Amsterdam worden uitgefloten, daar moet je niet kleinzerig over doen.’
Maart 2013: Uitsupporters bij De Klassieker
In maart 2013 opperde Van der Laan voor het eerst in het openbaar als burgemeester van Amsterdam dat hij graag weer uitsupporters bij De Klassieker ziet komen. Van der Laan ging het gesprek aan met Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam, maar dat liep helaas uit op een teleurstelling. Aboutaleb zag, in tegenstelling tot Van der Laan, niets in de plannen om Ajax-fans weer toe te laten in Rotterdam. 'Zolang er sprake is en blijft van erupties van geweld, zie ik geen reden om de maatregel in te trekken.’
Mei 2013: Nieuwe huldiging, nieuw fluitconcert
Een jaar na de huldiging in 2012 lag Van der Laan ook in 2013 rond een nieuwe kampioenshuldiging weer onder vuur. Opnieuw vond de huldiging plaats op het ArenaPark, naast het stadion van Ajax. Het ging zelfs zo ver dat fanatieke fans van Ajax lieten weten dat zij zelf gewoon feest gingen vieren op het Leidseplein, in de binnenstad.
'Het kampioensfeestje vier je in de stad. En er is geen burgemeester die ons dat kan verbieden', aldus het toenmalige Vak410. Ook de F-Side zou afreizen richting de binnenstad. Vooral de plek van de huldiging sloeg de fans tegen de borst. AFCA meldde op zijn site wel dat de fans zich moesten gedragen in de stad. 'Elke huldiging zijn er weer pikkies die het nodig vinden om in Amsterdam vernielingen aan te richten. De F-Side en VAK410 zijn hier faliekant op tegen. Je sloopt de mooiste stad van de wereld niet. Mochten wij iemand betrappen op slopen, dan zullen er consequenties volgen. Dus waar je je feestje ook viert, doe het zonder te slopen. Simple as that.'
De huldiging ging wel gewoon door en net als een jaar eerder kon Van der Laan rekenen op een fluitconertje. Zelf benadrukte de burgemeester dat hij vroeger ook toenmalige burgervaders uitfloot. 'Het is een geweldig feest en ik heb vroeger ook menig burgemeester uitgefloten, dus dat doet niet zeer', verklaarde Van der Laan. 'Ik heb van Frank een mooi kampioensshirt gekregen en die gaat boven mijn bed. Dat is erg aardig en een mooi gebaar van de club dat zij en de stad één zijn.'
De vraag was dan ook of er in de toekomst wel een feest op het Leidseplein mogelijk zou zijn. Van der Laan dacht van niet. 'Stelt u zich nou voor dat 50.000 mensen daar zouden staan. U kunt zelf het antwoord geven. Het is ieders recht om vanavond in de stad een biertje te drinken. Ik zou zeggen veel plezier. Alleen het is onze stad, we moeten daar zuinig op zijn.’
September 2013: Oneens met Eindhoven
Toen Ajax in 2013 op bezoek ging bij PSV moesten de Amsterdammers het doen zonder hun eigen supporters. Reden: werkzaamheden aan het spoor en te weinig agenten. Van der Laan stelde zelfs nog agenten uit Amsterdam beschikbaar, maar het mocht niet baten. 'Ik heb steeds gezegd dat we niet de supporters moeten straffen voor een probleem dat begon met werkzaamheden aan het spoor. Zeker omdat Ajax-fans zich de laatste tijd juist erg goed gedragen. Kennelijk is de hindermacht in Nederland te goed georganiseerd. Het is een blamage.'
November 2013: Onenigheid tussen fans van Ajax en Celtic
Toen Ajax in november 2013 tegen Celtic speelde in de Champions League leek een gezellige avond in de maak. Totdat even voor zes uur de vlam in de pan sloeg. Van der Laan riep een noodverordening af. ‘Het is zelfs vreselijk misgegaan en het resultaat was zes gewonde politiemensen. Ik vind het extra teleurstellend, want we dachten dat het eindelijk beter ging. Het is wel een pluspunt dat er bij de ArenA niets is gebeurd’, aldus Van der Laan, die nog wel onderzoek zou gaan doen naar de filmpjes, waaruit zou blijken dat de politie veel geweld zou hebben gebruikt. ‘Ik vind het echt zuur dat het zo uit de hand is gelopen. Maar je kunt niet zo maar enige duizenden Schotten even van de Dam verwijderen op grond van het alcoholverbod.'
Uiteindelijk besloot Van der Laan de hooligans van Ajax harder te gaan aanpakken, zoals een meldplicht bij Europese wedstrijden. Van der Laan, maar ook Amsterdamse ondernemers, beweerden dat het voornamelijk Ajax-hooligans waren die rellen in de stad veroorzaakten.
December 2013: Mooie nieuwjaarswens
Van der Laan sloot het jaar 2013 af met een mooie wens, die tot op de dag van vandaag helaas nog niet is uitgekomen. De burgemeester zette namelijk de deur op een kier voor de fans van Feyenoord. 'Ook hier geldt, ik wens iedereen het beste voor 2014. Ik wil daar graag samen met de Rotterdammers naar kijken, want voetbalfeesten zijn leuk als het echte feesten kunnen zijn’, vertelde hij aan het eind van het jaar.
Enkele weken later vond er een groot overleg plaats met de betrokken gemeenten, clubs en supportersverenigingen. Van der Laan bleef positief en er was het plan om de wering van supporters vervroegd in te trekken. ‘We gaan er aan werken om al vanaf komend seizoen, en niet het seizoen erna, uitsupporters toe te laten bij de wedstrijden tussen Ajax en Feyenoord in de competitie.’
Januari 2014: Populariteit Van der Laan groeit
Ondanks het feit dat supporters liever een huldiging hebben in de stad groeide de sympathie voor de burgemeester. Sander Huisman, vice-voorzitter en woordvoerder van de AFCA Supportersclub, vertelde waarom: 'Elke keer als Ajax kampioen wordt, is de vraag: waar vindt de inhuldiging plaats? Supporters willen het graag vieren op het Leidseplein, Van der Laan juist bij de Arena. De burgemeester organiseert dan een overleg waar wij ook voor worden uitgenodigd. Dat verloopt altijd op een open en eerlijke manier, informeel ook. Hij zegt dan: "Luister jongens, hoe gaan we dit oplossen?" Hij neemt onze inbreng serieus.'
Bij voorgaande huldigingen kreeg Van der Laan telkens een fluitconcert, maar volgens Huisman stond Van der Laan er op dat moment een stuk beter op. 'Als wij zeggen dat de aanwezigheid van veel ME agressie kan uitlokken, zorgt hij ervoor dat er ook platte petten worden ingezet. We maken duidelijk afspraken waar hij ons aan kan houden, maar omgekeerd wij hem ook. In het begin is hij wel eens uitgejouwd, maar dat was niets persoonlijks. Door zijn constructieve houding is hij tegenwoordig wat populairder.'
April 2014: Fan van het oude logo
Veel Ajax-fans zullen het zich nog goed herinneren: het grote doek op de voormalige toren Overhoeks aan het IJ. Niet met het huidige, maar met het oude logo van Ajax. Burgemeester Eberhard van der Laan grapte 'dat het oude logo veel mooier is dan het nieuwe logo'. ‘De gemeente Amsterdam heeft gewoon een geintje uitgehaald', aldus Van der Laan tijdens een nieuwe huldiging op het ArenA-park. 'Alle fans zijn heel erg voor het oude logo, dus ik denk niet dat Ajax het ons kwalijk neemt dat we voor het oude logo hebben gekozen.'
Verder sloot Van der Laan tijdens de huldiging niet uit dat Ajax bij nieuwe landstitels gehuldigd gaat worden in het centrum van Amsterdam. 'Als we een pico bello jaar achter de rug hebben, de supporters zich echt gedragen en Ajax wordt kampioen, dan kan ik me voorstellen dat een huldiging in de binnenstad weer bespreekbaar is', stelde Van der Laan. 'Maar dit jaar was een huldiging in de binnenstad absoluut niet mogelijk. Dat is dit seizoen gebleken rond de wedstrijden tegen Celtic, Cambuur en vorige week tegen PEC Zwolle. En dan vergeet ik misschien nog wel een paar duels waarbij het uit de hand is gelopen.'
Een huldiging op het Leidseplein leek sowieso uitgesloten. ‘Bij de huldiging zondag bij de Arena waren minimaal 35.000 man. Op het Leidseplein kun je maar 15.000 mensen kwijt. Diegene die op het Leidseplein wil huldigen, is dus een suïcidale gek. Huldigen op het Museumplein kan wel, maar dat hebben de supporters voorlopig dus verpest.'
Augustus-september 2014: Supportershome dicht tijdens wedstrijden, geen uitfans bij Klassieker
Om te voorkomen dat er in het nieuwe seizoen weer ongeregeldheden zouden zijn rondom het supportershome van Ajax waarschuwde Van der Laan zelfs om het honk te gaan sluiten. Via sociale media liet de F-Side weten zelf ook in te grijpen door het supportershome dicht te laten op wedstrijddagen. 'Het bestuur van het supportershome laat jullie weten dat het home voorlopig op wedstrijddagen gesloten is. We hebben hiertoe besloten omdat we onlangs te horen hebben gekregen dat het beleid rondom de openingsvoorwaarden op onderdelen wordt aangepast en wij daarop nog geen passend antwoord hebben. We hebben daarvoor meer tijd nodig en hopen daarmee de toekomst van het supportershome veilig te kunnen stellen.'
Vanwege de vernielingen die Ajax-fans verrichtten aan De Kuip tijdens de bekerfinale tegen PEC Zwolle van een paar maanden eerder werd besloten dat De Klassieker tussen Feyenoord en Ajax voor ‘onbepaalde tijd’ zonder uitsupporters zou worden gespeeld. Van der Laan en Aboutaleb kwamen gezamenlijk tot dat besluit.
April 2017: Johan Cruijff ArenA
Een behoorlijke sprong in de tijd inderdaad, want: Ajax pakte geen titels en dus viel er ook niets te vieren. Noemenswaardige besluiten werden enkele jaren niet genomen, totdat Johan Cruijff in 2016 kwam te overlijden. Ongeveer een jaar later werd duidelijk dat de Amsterdam ArenA een nieuwe naam zou gaan krijgen: de Johan Cruijff ArenA. En inderdaad, Van der Laan speelde een grote rol in de naamsverandering.
Algemeen directeur Edwin van der Sar was Van der Laan dan ook enorm dankbaar. 'Er komt een hoop bij kijken, iedereen heeft zijn eigen belangen. Daar moet je ook voor vechten, maar uiteindelijk komt iedereen bij elkaar en onder de bezielende leiding van de burgemeester, een groot fan van Ajax en Johan Cruijff, en de familie hebben we de intentieverklaring ondertekend', vertelde Van der Sar, waarna hij nog meer lof uitsprak voor de burgemeester. 'Het is fijn dat de burgemeester van Amsterdam een belangrijke rol heeft gespeeld. Dat is omdat hij niet alleen fan van het spel van Johan was, maar ook van al diens maatschappelijke projecten.’
April 2017: Nieuw supporterhome
Nog meer goed nieuws voor de supporters van Ajax in april 2017. Na ruim twee jaar krijgen de fans van de Amsterdamse club een nieuw supportershome. De gemeente Amsterdam kwam samen met Ajax, het stadion en de Stichting Beheer Supportershome tot dit besluit. Opvallend was dat Ajax zelf zal zorgen voor de bouw van het nieuwe home, waardoor een garantstelling van de gemeente van twee miljoen euro niet nodig is. De stad Amsterdam loopt daardoor geen financieel risico. De relatie van de gemeente richting Ajax en de supporters wordt door een woordvoerder van burgemeester Eberhard van der Laan daardoor 'zuiverder' genoemd.
Mei 2017: Eindelijk weer Museumplein
Na een geweldige campagne wist Ajax de finale van de Europa League-finale te bereiken en dus was de vraag: waar moeten de fans van de Amsterdamse club deze wedstrijd kijken? Van der Laan liet al gauw weten dat dit kon op het Museumplein, waar grote schermen werden geplaatst. Bovendien, een eventuele huldiging zou een dag na de finale plaatsvinden op datzelfde Museumplein. ‘We beschouwen het als een bekroning van het herstelde vertrouwen tussen supporters en de stad.’
De finale werd helaas verloren, maar toch was Van der Laan trots op ‘zijn’ Ajax. ‘Ik wil Ajax en de supporters bedanken. Ajax voor een fijn seizoen, waarin ze vaak prachtig voetbalden. Zoals iemand schreef: ze hebben ons weer een glimp van Johan Cruijff gegeven.’
Juli 2017: Verdriet om Abdelhak Nouri
Ondanks zijn eigen ziekte, bij Van der Laan werd zoals gezegd in januari 2017 uitgezaaide longkanker geconstateerd, was de burgemeester erg verdrietig om het trieste verhaal rond Abdelhak Nouri. Zoals bekend ging het talent tijdens een oefenduel met Werder Bremen neer en enkele dagen later werd ernstige en blijvende hersenschade geconstateerd. ‘Hij is niet alleen een weergaloos talent, die heb je vaker, maar hij was een leuk ventje, een leuk gassie’, sprak Van der Laan.
'Ik heb hem een keer ontmoet. Ik heb de opening mogen doen van zijn school. Je wil niet weten hoe chauvinistisch die school is. Ze zijn allemaal Appie. Daar voel je het zuivere, dat charmante. Je moet in de moeilijkste wijken van Nederland de mooiste scholen van Nederland bouwen en dat is het Calvijn. Ik heb via Ajax contact gehad. Ik ga dit weekend als burgemeester en burgervader op bezoek. Dit is zoiets afgrijselijks. Maar zij willen niet opgeven, dus wij moeten ook niet stoppen met hopen’, sprak Van der Laan vlak na de bekendmaking van het slechte nieuws.
In het televisieprogramma Zomergasten sprak Van der Laan nogmaals over Nouri. 'Dit is een jonge jongen, die nog echt door moest breken, wie dit overkomt en waar dan zo goed mee omgegaan wordt door iedereen', vertelde de burgemeester, die vervolgens zichtbaar aangedaan nog een dankwoord richtte aan degene die het voor Nouri mogelijk maakte om bij zijn debuut te scoren. 'Dank aan Lasse Schöne. Grote helden van Ajax maken altijd in hun debuut een doelpunt. Dat is voor ons als supporters een soort wet geworden. Hij gaf hem die kans, je zag het hem vragen.'
September 2017: Vaarwel
In september 2017 nam Van der Laan per brief afscheid van zijn geliefde Amsterdam. De burgemeester sloot zijn brief met het vervelende woord ‘vaarwel’, hetgeen uiteraard reacties opleverde. Zo bedankte journalist Menno Pot hem in zijn column in Het Parool, waarin hij onder meer schreef over zijn bewezen diensten.
‘Dankzij hem heet de Arena straks de Johan Cruijff ArenA. Dankzij hem bedekte dat onvergetelijke megakampioensdoek in 2014 de Overhoeks. Europa Leaguefinale? Ajaxvlaggen door de hele stad!' Pot schreef tenslotte dat Van der Laan de enige burgemeester is waar Ajax-supporters ooit voor zullen juichen. 'Alle fluitconcerten waarop toekomstige burgemeesters van Amsterdam nog zullen worden getrakteerd, zullen eresaluten aan hém zijn.'
Ook Van der Sar schreef in zijn column in De Telegraaf over Van der Laan. ‘Hij beseft wat de waarde van de club Ajax voor de stad Amsterdam is en andersom. Ajax zit dicht bij zijn hart', aldus de oud-keeper, die uitlegde dat het tijdens hun gezamenlijke trip naar China duidelijk werd dat de club en de stad veel voor elkaar kunnen betekenen. 'Amsterdam is een stad met een wereldberoemde voetbalclub, die ver over de grenzen deuren opent. Zijn dossierkennis is voortreffelijk. Hij bood eerder ook hulp aan richting het supportershome van Ajax, zoals hij altijd in vergaderingen naar oplossingen zocht. Ook al schreef hij ’vaarwel’, hij zal een bron van inspiratie blijven', besloot Van der Sar met mooie woorden over de burgemeester. (hoofdfoto: Kamp Seedorf)
Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)
Hoofdnieuws
Plaats reactie