Ajax begint de Europa Leaguecampagne in het seizoen 2023/24 met een thuiswedstrijd tegen Olympique Marseille. De ploeg van Maurice Steijn is slecht aan het Eredivisieseizoen begonnen, terwijl de Fransen meedraaien in de top van de Ligue 1. Ajax Showtime analyseert de komende tegenstander van de Amsterdammers, die het verdedigend nog niet op orde lijkt te hebben.

NB: Deze analyse werd geschreven voordat trainer Marcelino bekendmaakte op te stappen bij Olympique Marseille.

Olympique Marseille behaalde in de eerste vijf wedstrijden van het seizoen negen punten. Koploper AS Monaco heeft twee punten meer. De komende tegenstander van Ajax scoorde zelf zeven keer en kreeg vier doelpunten tegen, wat onder meer resulteerde in drie gelijke spelen. Vleugelspeler Ismaïla Sarr en spits Vitinha scoorden beiden tweemaal. Olympique Marseille speelt op papier in een 4-4-2-formatie, maar in balbezit schakelen de Fransen vaak over naar een systeem met drie verdedigers, waarbij één van beide backs de aanval kiest en de ander achterin blijft. De backs spelen in het aanvalsspel van de Spaanse trainer Marcelino een cruciale factor.

Olympique Marseille kent met Clauss een kilometervreter op de rechterflank

Marcelino heeft binnen zijn selectie de beschikking over rechtsback Jonathan Clauss en zomeraankoop Renan Lodi als linksback. Clauss maakte vorig seizoen, na zijn overstap van RC Lens, direct indruk als aanvallende wingback met twee goals en liefst tien assists in 34 competitiewedstrijden. Clauss staat bekend als kilometervreter aan de rechterkant en zijn rol bij Olympique Marseille is vergelijkbaar met die van Denzel Dumfries bij Internazionale en het Nederlands elftal. In het huidige seizoen gaf Clauss nog geen assist, maar komt hij wel steeds in de positie om een voorzet te geven.

Niet alleen aanvallend gezien is de Fransman de spil van zijn ploeg. Onderstaand voorbeeld tegen Stade Brest laat zien dat Clauss bij een tegenaanval niet te beroerd is om mee te sprinten met zijn directe tegenstander en zo aan te sluiten bij de drie overgebleven verdedigers.

Aan de andere kant kent Lodi een andere rol. De Braziliaan is minder een loopwonder dan collega Clauss en blijft daarom vaker achterin. Toch heeft Lodi ook een aanvallend wapen: de vroege voorzet. In onderstaande situatie is Clauss voor de verandering achter gebleven en wordt Lodi in het aanvalsspel betrokken. Waar Clauss zich prettig voelt om buitenom te sprinten, daar is dit in het geval van de linksback andersom. Op links maakt een teamgenoot de actie buitenom, waarna Lodi aan de binnenkant zijn traptechniek kan laten zien. Spits Pierre-Emerick Aubameyang sprint de diepte in, waarna de vleugelverdediger de bal panklaar legt voor de Gabonees. Uiteindelijk mist Aubameyang de opgelegde kans, waarmee hij Lodi een prachtige assist ontneemt.

Slechte onderlinge afstemming bij omschakeling

De Franse ploeg beschikt met Chancel Mbemba en voormalig Ajax-target Leonardo Balerdi over twee fysiek sterke en redelijk snelle centrale verdedigers, maar dit duo blijkt in de eerste wedstrijden van het seizoen allerminst onklopbaar tegenover de aanvallers van de tegenstander. Tegen Toulouse leidt Olympique Marseille, spelend in het wit, balverlies op het middenveld. In eerste instantie lijken de linies van de ploeg van Marcelino kort genoeg bij elkaar te staan om een gevaarlijke counter te voorkomen.

Toch is een oogwenk later alles anders. De verdediging besluit massaal terug te sprinten, daar waar het middenveld pas later reageert. Hierdoor krijgt Toulouse de mogelijkheid om met een overtal aan spelers aan te vallen, maar door onnauwkeurigheid wordt de onzekerheid van de Marseille-defensie niet afgestraft.

Gebrek aan anticipatievermogen en wendbaarheid leidt tot tegengoals

Waar counters nog niet hebben geleid tot het incasseren van goals in de Ligue 1 dit seizoen, daar blijkt Olympique Marseille uiterst kwetsbaar bij het verdedigen van voorzetten. Hierin vallen twee gebreken vooral op: anticipatievermogen en wendbaarheid. In de eerste situatie tegen Stade Reims profiteert rechtsbuiten Junya Ito van slecht anticiperen achterin bij Olympique Marseille.

In bovenstaande situatie heeft Olympique Marseille in het eigen strafschopgebied een numeriek voordeel op het moment dat Stade Reims een voorzet wil geven. Mbemba kiest er echter voor om uit te stappen en gokt hiermee dat zijn collega-verdedigers het luchtduel zullen winnen. Hierbij heeft de Congolees enkel oog voor de bal.

Dit gebeurt niet en ondertussen is de Japanse rechtsbuiten Ito de vijandelijke zestien binnengeslopen voor de afvallende bal. De aanvaller krijgt de bal voor zijn voeten en passeert vervolgens keeper Pau López met een hard schot in de korte hoek.

Ook de wendbaarheid van met name Mbemba laat nog genoeg te wensen over. Tegen Nantes moet López vissen nadat de centrale verdediger vooral op de bal lijkt te letten. Zijn directe tegenstander kan het boogballetje van zijn ploeggenoot aannemen en heeft aan het metertje ruimte dat hij krijgt voldoende om vanuit de draai te scoren.

Ajax verkeert momenteel in zwaar weer en zal bij balverlies op moeten passen op de bewegelijkheid van spelers als Aubameyang, Sarr en Vitinha en de voorzetten van Clauss en Lodi. Aan de andere kant valt er genoeg te halen voor de Amsterdammers, omdat de ploeg van Marcelino de verdediging ook nog niet op orde heeft. Olympique Marseille lijkt bij voorzetten vanaf de zijkant vaak te gokken op de kopkracht van Mbemba en Balerdi, maar daar omheen kunnen aanvallers vrijkomen. Met Brian Brobbey en Chuba Akpom beschikt Steijn over twee fysiek sterke en snelle aanvallers, terwijl Borna Sosa met zijn voorzetten voor chaos kan zorgen in de Franse verdediging.

Brent Tomassen (X: @Brent_Tomassen | E-mail: b.tomassen@ajaxshowtime.com)