Ajax wil het beter doen met minder geld en minder mensen. Dat is de hoofdmoot van de aandeelhoudersvergadering van maandagochtend in de Johan Cruijff ArenA. Ajax heeft nog altijd torenhoge ambities, maar zal niet langer de Champions League-begroting van de afgelopen jaren hanteren.

Als je als club ieder jaar in de Champions League voetbalt, is het geen probleem om een Champions League-begroting te hanteren. Maar wat als dat een jaar niet lukt? Of in het geval van Ajax zelfs twee jaar op rij niet? Dan kom je als club in de problemen en moet je bezuinigen. Dat wil Ajax in de toekomst niet nog eens meemaken en dus wil Ajax operationeel (het resultaat vóór transfers) break-even gaan draaien. Over het vorige boekjaar draaide Ajax nog een operationeel verlies van 40 miljoen euro. Het resultaat na transfers leverde een verlies van ruim negen miljoen euro op.

Het bedrijfsmodel verandert dan ook in Amsterdam. Het houdt in dat de club dan minder afhankelijk zal zijn van het wel of niet bereiken van Champions League-voetbal. Daarnaast wil men ook minder afhankelijk zijn van transfers. Hierover later meer.

Het is maandagochtend als de aandeelhouders zich melden in de Johan Cruijff ArenA. De één drinkt een kopje koffie, een ander neemt een bakkie thee en hier en daar geniet men van een plakje cake. Aandeelhouders onder elkaar maken een praatje. Ondergetekende komt onder meer in gesprek met een aandeelhouder uit een plaatsje nabij Antwerpen. Om 06.00 uur zat deze Belgische Ajax-fan al in de trein. Het toont eens te meer aan hoe groot Ajax is. Supporters komen van heinde en verre naar Ajax om te zien hoe het ervoor staat met hun favoriete club.

De aandeelhoudersvergadering wordt om 10.00 uur geopend door Michael van Praag. Dat doet hij in principe voor de voorlaatste keer. Met Carolien Gehrels is een opvolger gevonden en zij zal tijdens een aankomende buitengewone aandeelhoudersvergadering worden benoemd. Van Praag kondigt onder meer aan dat commissarissen tegenwoordig niet standaard meer voor vier jaar worden vastgelegd. Dit om te voorkomen dat alle commissarissen tegelijk vertrekken na vier jaar.

Nieuwe leden in RvC van Ajax

Met Hermine Voûte (tot 2026), Dirk Anbeek (tot 2028) en Sirik Goeman (tot 2027) kent de RvC van Ajax sinds maandagochtend drie nieuwe leden. Zij zijn de opvolgers van de nu officieel vertrokken Leo van Wijk, Annette Mosman en Cees van Oevelen. Van Praag laat tijdens de aandeelhoudersvergadering later nog weten dat Ajax op zoek is naar een commissaris met kennis in een voetbalbedrijf. Dit moet men niet verwarren met een voetbalcommissaris, al is Ajax ook daar nog naar aan het zoeken.

Van Praag heeft er een voorkeur voor om eerst nieuwe leden van de RvC aan te stellen met specialisme. Pas daarna komt er een nieuwe voorzitter. Omdat deze volgorde de voorkeur van de huidige RvC-voorzitter geniet, wordt gezegd dat Van Praag niet wil vertrekken bij Ajax. Hij herhaalt nog maar eens dat dat onzin is. 'Dat wordt zo geframed. Alle indianenverhalen zijn verzinsels en het zegt veel over de mensen die dat opschrijven.'

Ajax sprak in totaal met 266 mensen voor nieuwe RvC

Ook wordt vaak gezegd dat de zoektocht naar nieuwe RvC-leden erg lang duurt. Van Praag geeft aan dat zulke processen veel tijd in beslag nemen en uit de vele gesprekken blijkt dat Ajax niet over één nacht ijs gaat. Voor de voorzitterspositie sprak Ajax met liefst 71 (!) verschillende mensen. Voor alle rollen binnen de RvC sprak Ajax met in totaal 266 mensen.

In de zoektocht naar een nieuwe voorzitter voor de RvC had de bestuursraad sinds juni zijn favoriet. De naam wordt niet genoemd, maar het is geen geheim dat dit over Diederik Karsten gaat. Dat de naam van die persoon bekend is, helpt niet mee. De RvC en bestuursraad balen ervan dat de namen van Karsten en eerder ook Jeroen Hoencamp uitlekten. Het zorgde voor veel gedoe, zo legt Van Praag uit. Zelfs zo erg dat een van de kandidaten besloot zich terug te trekken.

Tekst gaat verder onder de foto.

De RvC-voorzitter neemt de journalisten die het nieuws brachten overigens niets kwalijk. Wel baalt hij van het lekken, waarbij Van Praag aangeeft dat men steeds meer door heeft wie er aan het lekken is. 'Het is niet prettig voor de RvC, de directie en Ajax. Het levert ook bedreigingen op.'

Tijdens de aandeelhoudersvergadering gaat het ook over het KPMG-rapport naar voormalig technisch directeur Sven Mislintat. Hierover: de nieuwe RvC-leden kregen tot hun benoeming van maandagochtend geen inzage in het volledige rapport. Uit het rapport bleek eerder al dat er geen sprake was van belangenverstrengeling door Mislintat en ook werden de processen rondom transfers op de juiste manier doorlopen. Toch heeft Ajax iets aan het rapport. Vertrekkend financieel directeur Susan Lenderink gaf aan dat de interne processen rondom de transfers zijn verbeterd.

Geelen populair onder Ajacieden

Tijdens het bestuursverslag komt eerst Menno Geelen aan het woord. Al enige tijd is hij de interim-algemeen directeur van Ajax. Geelen is populair bij supporters van Ajax, zo blijkt ook tijdens deze aandeelhoudersvergadering. Geelen maakt van tevoren met meerdere aandeelhouders (lees: supporters van Ajax) een praatje en ook tijdens de aandeelhoudersvergadering krijgt hij complimenten van aandeelhouders en ook van Van Praag.

Geelen bespreekt het afgelopen seizoen en benoemt enkele dieptepunten van het vorige seizoen. We zullen ze niet benoemen, want het was vorig seizoen voor supporters van Ajax al pijnlijk genoeg. De lichtpuntjes zijn wat dat betreft beter te vertoeven in deze donkere decembermaand. Ajax heeft de weg omhoog gevonden, de Ajax Vrouwen deden het vorig seizoen uitstekend in de Champions League en supporters en sponsors bleken uiterst trouw aan de club. Sterker nog: Ajax vond enkele nieuwe partners en bovendien werden enkele belangrijke sponsordeals verlengd (Ziggo en Adidas).

Ajax heeft tot 2031 elitestatus bij Adidas

Over Adidas gesproken: vanuit de zaal zou daar later een terechte vraag over volgen. Ajax kent bij het kledingmerk een elitestatus, maar hoe is dat nu de prestaties minder zijn? Het contract met Adidas is onlangs verlengd tot 2031 en tot dat jaartal kent Ajax een elitestatus bij Adidas. Dit is min of meer een garantie, tenzij Ajax ineens jaren niet Europees zou voetballen. De elitestatus is belangrijk voor Ajax, omdat het ervoor zorgt dat de merchandising van Ajax over de hele wereld verkrijgbaar is. En dat levert weer veel extra inkomsten - een stijging van tachtig procent wordt genoemd - op.

Tekst gaat verder onder de foto.

Belangrijk voor Geelen als interim-directeur is om bestuurlijke rust te creëren. Dat is gelukt - zo geeft ook zijn collega-directeur Alex Kroes aan - en nu is het doel om operationeel break-even te gaan draaien. Het houdt in dat Ajax minder afhankelijk wil zijn van het wel of niet bereiken van Champions League-voetbal en het verkopen van spelers. Toch staat de sportieve ambitie bij Ajax nog altijd overeind. 'Met minder geld en minder mensen willen we meer bereiken. We willen meedoen in de Champions League en daar ook presteren', zegt Geelen. 'Het moet anders, slimmer, op de Ajax-manier, met eigen jeugd.'

Hoelang Geelen nog interim-directeur is, zal moeten blijken. Nu de nieuwe RvC bijna gevormd is, zal het niet lang meer duren voordat de zoektocht naar een nieuwe algemeen directeur zal worden gestart, zo gaf Van Praag aan. Als de nieuwe algemeen directeur gevonden is, zal Geelen terugkeren in zijn rol als commercieel directeur.

Ajax financieel nog altijd heel gezond

Lenderink, die binnenkort afscheid neemt van Ajax, bespreekt vervolgens de jaarcijfers van Ajax. Goed om te weten: het eigen vermogen van Ajax (226,4 miljoen euro) is nog altijd hoger dan het eigen vermogen van alle andere Eredivisieclubs samen. Ook heeft Ajax een hogere solvabiliteit dan de andere Eredivisieclubs en dat zegt dat Ajax nog altijd financieel een gezonde club is. Lenderink vertelt dat Ajax op dit moment geen lening heeft lopen, al is het wel zo dat Ajax bij de bank in de min kan komen te staan.

Ook wordt de zaak omtrent Lassana Diarra besproken. De Franse voetballer kreeg laatst het gelijk tijdens een rechtszaak. Simpel gezegd: het zorgt ervoor dat voetballers in de toekomst makkelijker en sneller van club kunnen veranderen als zij ergens weg willen. De precieze impact op de voetballerij zal nog moeten blijken, maar Ajax neemt zo zijn maatregelen in het risicomanagement. De club legt de focus meer op eigen talent, wil minder afhankelijk zijn van transfers en zal dan ook zelf minder aankopen gaan doen.

Tekst gaat verder onder de foto.

Toch ontkomt Ajax er niet aan om kosten te besparen. Hoe doet de club dat? Daar zijn meerdere mogelijkheden voor. De salarissen van de spelers dalen al - spelers krijgen nu bijvoorbeeld een salaris dat wordt gelinkt aan het niveau (Champions League, Europa League of toch Conference League?), terwijl het ook afhankelijk is van de speeltijd van een speler - terwijl men ook het aantal FTE's wil verminderen. Contracten bij Ajax worden minder snel verlengd en er zullen mogelijk ook mensen moeten vertrekken. Het aantrekken van een speler van 25 tot 30 miljoen euro is er niet meer bij. 'De jeugd krijgt meer de kans en de toekomst', wordt dan ook gezegd.

Kroes heeft nog meerdere transferwindows nodig om Ajax terug te brengen naar het échte Ajax-niveau

Na Lenderink is het woord aan technisch directeur Kroes. De beleidsbepaler laat - in lijn met zijn voorgangers - weten dat Ajax nog altijd ambitieus is. 'Met als ultieme doel het winnen van een écht grote prijs', zegt hij. De weg daarnaartoe is nog lang. 'We hebben mogelijk nog meerdere transferwindows nodig om de selectie weer écht op Ajax-niveau te krijgen.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Met het oog op de komende transferwindow is de financiële ruimte bij Ajax bovendien beperkt. Kroes hoopt dan ook op buitenkansjes, zo zegt hij. 'Daarmee temperen we de verwachtingen', aldus de technisch directeur, die aangeeft dat Ajax de jeugd meer de kans zal geven bij Ajax. Er worden op meerde vlakken stappen gemaakt op Sportpark de Toekomst. Eerder kregen behoorlijk wat talenten al een (nieuw) contract, terwijl men ook werkt met een talentengroep. De talenten van O16, O17, O19 en Jong Ajax trainen een keer in de maand samen.

Beloningsbeleid directieleden Ajax

In het verdere verloop van de aandeelhoudersvergadering wordt er decharge verleend aan de RvC en directie voor de seizoenen 2022/23 en 2023/24. Decharge verlenen houdt in dat bestuurders niet persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld door de NV voor geleden schade. Ook gaat het over het beloningsbeleid. Zo kregen directieleden een bonus voor hun werkzaamheden/eigen takenpakket. Dit zorgde voor verbazing omdat de sportieve prestaties teleurstellend waren.

Georgette Schlick, die namens de RvC het woord deed over het bezoldigingsbeleid, wilde niet aangeven welke targets dan werden behaald. Wel gaf zij aan dat - nadat deze wens werd uitgesproken door de bestuursraad - bonussen in de toekomst mogelijk meer te maken zullen hebben met sportieve prestaties.

Tot slot neemt Van Praag nog eenmaal het woord. Hij neemt bestuursraad-voorzitter Ernst Boekhorst mee naar voren en houdt nog een kleine toespraak. Nadat hij eerder de drie vertrokken RvC-leden had bedankt, bedankt hij nu Lenderink. De kritiek die de financieel directeur krijgt, betreurt hem enorm. Hij deelt complimenten uit voor haar werkzaamheden, verwijst naar het verdriet dat Lenderink heeft gehad en maakt een diepe buiging.

Daarna geeft hij aan dat men vooruit moet bij Ajax. Dat men na moet denken over wat er eerder mis is gegaan in de onderlinge samenwerking. En dat men met elkaar en niet over elkaar moet praten. 'We moeten de vuile was niet buiten hangen', zegt Van Praag. Boekhorst: 'Mijn complimenten aan Van Praag. Ik ben trots op waar Ajax nu staat. Het gaat sportief beter en bestuurlijk ook.'

Discussieer nu mee in ons forum over de aankomende transferperiode!

Bart Veenstra (X: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)