Hakim Ziyech gaat Ajax op korte termijn verruilen voor Chelsea. De geliefde creatieveling laat met zijn vertrek een gigantische leegte achter. Een leegte die natuurlijk opgevuld moet worden. Een speler met dezelfde kwaliteiten als Ziyech vastleggen, zal voor Ajax moeilijk worden. Maar het aantrekken van een creatieve middenvelder die kansen kan creëren en het Ajax-spel kan versnellen, is absoluut niet onmogelijk.

In de vier seizoenen die Ziyech als Ajacied speelde, groeide hij in een mum van tijd uit tot sleutelspeler. Met geniale steekpasses, prachtige lange ballen en perfecte voorzetten creëerde de Marokkaans international in zijn Ajax-tijd honderden kansen voor zijn ploeggenoten. In de weken voor de uitbraak van het coronavirus in Nederland werd al duidelijk hoe lastig Ajax zonder de geblesseerde Ziyech tot serieuze kansen kwam.

Daarbij helpt het ook niet mee dat het vertrek van Frenkie de Jong en Lasse Schöne door Ajax vorige zomer niet werd opgevangen met adequate vervangers. Met Edson Álvarez en Razvan Marin probeerde trainer Erik ten Hag het kortstondig met twee andere types, maar beide nieuwkomers bleken door hun lage handelingssnelheid in balbezit (nog) geen toegevoegde waarde op het middenveld. Lisandro Martínez, een andere nieuweling, wist zich wel snel aan te passen aan het Ajax-spel en speelde ook goede wedstrijden als controlerende middenvelder. De Argentijn heeft het inzicht en de passing-kwaliteiten om het spel van achteruit te versnellen, maar ook zijn handelingssnelheid moet - zeker in vergelijking met die van De Jong en Schöne vorig seizoen - nog wel omhoog.

Aan de grote behoefte aan creativiteit die vorige zomer door het vertrek van De Jong en Schöne ontstond, kon terugkijkend dus eigenlijk nooit worden voldaan. Ajax was voor de aanvoer richting de voorhoede te vaak en te veel afhankelijk van Ziyech. Hoewel Ten Hag met Martínez, Donny van de Beek en Ziyech eind oktober dan toch zijn ideale middenveldbezetting gevonden te leek hebben, vormde dit drietal door fysieke problemen uiteindelijk veel minder dan gewenst gezamenlijk de middenlinie.

Na de winterstop, in de maanden waarin Ajax wankelde en veel punten liet liggen, werd het gebrek aan creativiteit pas echt duidelijk. Spelers als Ryan Gravenberch en Carel Eiting hebben de potentie om van achteruit het spel te maken en de aanvallers aan het werk te zetten, maar bleken afgelopen seizoen nog niet in staat om een slecht draaiend elftal bij de hand te nemen. Met name op de momenten dat Ziyech bij Ajax ontbrak, hadden de Amsterdammers tegen elke tegenstander moeite om tot kansen te komen. Na de winterstop werd er zonder Ziyech tegen FC Groningen en Heracles Almelo nauwelijks serieus gevaar gesticht, terwijl Ajax met een niet fitte Ziyech onderuit ging in de heenwedstrijd tegen Getafe CF en tegen AZ.

Nu de naar Londen vertrekkende Ziyech Ajax deze zomer achter zich laat en er voor De Jong en Schöne afgelopen seizoen dus eigenlijk geen geschikte vervangers voor handen bleken, rijst de vraag hoe Ajax volgend seizoen tot uitgespeelde kansen wil gaan komen. Gravenberch, Eiting en de teruggekeerde Noa Lang zijn dan natuurlijk verder in hun ontwikkeling en kunnen op het middenveld een prominentere rol gaan spelen, terwijl vanuit Jong Ajax ook Kenneth Taylor op de deur bonkt. Maar een heel seizoen - waarin Ajax hoogstwaarschijnlijk opnieuw de Champions League in zal gaan - vertrouwen op deze talenten, is uiterst riskant.

In de voorhoede kampt Ajax voor volgend seizoen met een luxeprobleem. Er is met Quincy Promes, David Neres, Dusan Tadić en de Braziliaanse aankoop Antony een overschot aan spelers die het verschil kunnen maken, maar deze spelers zullen wel door andere Ajacieden van aanvoer voorzien moeten worden. Omdat de huidige selectie te weinig spelers herbergt op wie Ajax volgend seizoen wat dit betreft kan bouwen, zet Ajax Showtime in samenwerking met Statified Football vier realistische middenveld-versterkingen op een rij voor wie de Amsterdammers binnenkort de transfermarkt op zouden kunnen gaan.

Middels het gebruik van data zijn er wereldwijd vier middenvelders opgespoord die op basis van specifieke criteria als voorwaartse passing en succesvolle dribbels goed bij Ajax zouden passen. Alle middenvelders zijn beoordeeld op passing, dribbels en verdedigende acties. Aan de hand van twaalf statistieken die deze onderdelen specifiek meetbaar maken, zijn de onderstaande vier spelers boven komen drijven.

Eduard Atuesta

Leeftijd: 22 jaar
Club: Los Angeles FC
Contract tot: 31 december 2021
Geschatte marktwaarde: € 7.000.000

De eerste kandidaat is Los Angeles FC-middenvelder Eduard Atuesta (foto). De Colombiaan is sinds zijn komst naar Los Angeles FC in januari 2019 onomstreden basisspeler bij de regerend kampioen van de Western Conference. Voor zijn overstap naar de Verenigde Staten, speelde Atuesta in zijn vaderland voor Independiente Medellín. Tevens is Atuesta jeugdinternational van Colombia en maakte hij als speler van Colombia O23 begin dit jaar veel indruk op een kwalificatietoernooi voor de Olympische spelen.

Atuesta is een technisch begaafde controlerende middenvelder. Uit het bovenstaande spelersprofiel blijkt dat dat de algemene waarde van de acties van Atuesta (NSxG) bovengemiddeld is. Daarnaast scoort de Colombiaan erg goed op voorwaartse passing en succesvolle dribbels, terwijl ook zijn passing in het diepste gedeelte van het veld bijzonder goed is. Atuesta is eigenlijk een typische Ajax-speler, uitgerust met technische bagage en een goed spelinzicht. Zelf heeft de rechtspoot de ambitie uitgesproken om op korte termijn de stap naar een Europese topcompetitie te maken. Daarbij noemde Atuesta expliciet de Spaanse, Engelse en Italiaanse competitie, waardoor het de vraag is of hij een overstap naar Ajax ziet zitten. Als dit het geval blijkt, zouden de Amsterdammers zeker een poging moeten wagen bij de Colombiaanse middenvelder die nog slechts anderhalf jaar onder contract staat bij Los Angeles FC.

Fredrik Midtsjø

Leeftijd: 26 jaar
Club: AZ
Contract tot: 30 juni 2022
Geschatte marktwaarde: € 12.000.000

In tegenstelling tot de andere drie spelers in dit stuk, is Fredrik Midtsjø geen grote onbekende voor de Nederlandse voetballiefhebber. De box-to-box-middenvelder speelt sinds 2017 voor AZ, dat hem toentertijd voor 2,2 miljoen euro overnam van Rosenborg BK. Midtsjø vormde dit seizoen veelal het AZ-middenveld met Teun Koopmeiners en ex-Ajacied Dani de Wit en maakte behoorlijk wat indruk in deze hoedanigheid. Tevens is Midtsjø viervoudig international van de Noorse nationale ploeg, maar tijdens interlands van zijn vaderland houdt de middenvelder doorgaans de reservebank warm.

Het spelersprofiel van Midtsjø onderstreept het goede seizoen dat de rechtspoot in de Eredivisie achter de rug heeft. De motor van het AZ-middenveld blinkt uit in zijn dribbels en blijkt ook veel meters met de bal te maken zonder per se een tegenstander te passeren (carries). Midtsjø weet zijn power te koppelen aan een goed spelinzicht en is door zijn goede traptechniek ook met crosspasses en bij standaardsituaties van waarde. Normaliter staat AZ er niet om te springen om spelers aan Ajax te verkopen, maar uit de statistieken die de ervaren Noor kan overleggen blijkt wel dat hij een welkome versterking voor het Amsterdamse middenveld zou zijn.

Danielzinho

Leeftijd: 24 jaar
Club: Bahia
Contract tot: 31 december 2021
Geschatte marktwaarde: € 6.500.000

Daniel Sampaio Simões, beter bekend als Danielzinho, is een aanvallende middenvelder die sinds het begin van dit kalenderjaar voor het Braziliaanse Bahia speelt. Danielzinho maakte in januari transfervrij de overstap van Fluminense, waar hij onomstreden basisspeler was, naar Bahia. Ondanks dat Fluminense de technicus graag langer had behouden, koos Danielzinho voor een overstap naar Bahia. Onder leiding van innovatieve directeur Diego Cerri is die club namelijk bezig met een renovatie onder de pijlers stabiliteit, structuur en zekerheid, iets wat behoorlijk uniek is in het Braziliaanse voetbal. Deze filosofie wist Danielzinho dan ook te verleiden tot een overstap.

Danielzinho is een aanvallende middenvelder die ook in een meer controlerende rol uit de voeten kan. De 24-jarige Braziliaan valt op door zijn inzicht, gave traptechniek en goede passing. Uit het bovenstaande spelersprofiel blijkt wel hoe goed de statistieken zijn die Danielzinho met name op dat laatste gebied van overleggen. De rechtspoot is een echte creatieveling en daarnaast in het bezit van een fijnbesnaarde techniek, waarmee hij de verdedigers in de Braziliaanse competitie al enkele seizoenen het leven zuur maakt. Danielzinho zou een hele mooie aanvulling zijn op de Braziliaanse enclave die bij Ajax komend seizoen met Neres, Antony, Danilo Pereira en Giovanni al uit vier spelers bestaat. Of het mogelijk is om de technicus na een klein halfjaar in dienst van Bahia alweer los te weken, zal moeten blijken. Evenals Atuesta ligt Danielzinho nog maar anderhalf jaar vast, iets dat Ajax' kansen doet toenemen. Dat de technische en creatieve Braziliaan bij Ajax zou passen, staat sowieso vast.

Pêpê

Leeftijd: 23 jaar
Club: Vitória Guimarães SC
Contract tot: 30 juni 2024
Geschatte marktwaarde: € 5.500.000

Pedro Filipe Figueiredo Rodrigues, kortweg Pêpê, is een controlerende middenvelder van het Portugese Vitória Guimarães SC. Pêpê doorliep de jeugdopleiding van Benfica en vertegenwoordigde ook alle jeugdelftallen van Portugal. De rechtspoot stond te boek als groot talent, maar toch bleef een doorbraak in de hoofdmacht van Benfica uit. Nadat de Portugese grootmacht Pêpê vorig seizoen verhuurde aan Vitória Guimarães SC, legde deze subtopper hem afgelopen zomer transfervrij voor vijf jaar vast.

Pêpê is een klassieke controlerende middenvelder, maar heeft als jeugdspeler ook regelmatig als centrumverdediger gespeeld. De Portugees is niet de snelste en blinkt niet uit in het passeren van zijn directe tegenstander, maar heeft wel een uitstekende basistechniek waarmee hij zich weet te handhaven op het hoogste niveau van Portugal. Pêpê moet het voornamelijk hebben van zijn passing. Ook (ver) op de helft van de tegenstander weet de rechtspoot op dit onderdeel goed te scoren. Pêpê moet zich nog wel verbeteren in zijn spel zonder bal, want voor een verdedigende middenvelder ligt de waarde van zijn verdedigende acties (NSxG prevented) nog te laag. Desondanks zou Pêpê een versterking voor het Ajax-middenveld zijn. De Portugees is vooral een passer en minder een dribbelaar, maar zou in die rol goed kunnen gedijen als Ajacied.

Conclusie

Op basis van de data zouden alle vier de bovenstaande spelers een toegevoegde waarde voor Ajax zijn. De 22-jarige Atuesta kan de beste statistieken overleggen en zou zich als controlerende middenvelder met zijn uitstekende voorwaartse passing kunnen ontpoppen tot de missing link op het Ajax-middenveld. Midtsjø en Danielzinho zijn iets andere types dan Atuesta, maar zouden beiden op hun eigen manier ook een toevoeging zijn in de huidige Ajax-selectie. Midtsjø met zijn power en spelinzicht, terwijl Danielzinho als aanvallende middenvelder van de vier spelers in dit rijtje nog het meeste wegheeft van Ziyech.

Pêpê zou tot slot ook een welkome versterking zijn. De Portugees lijkt in zijn spel nog het meeste op Eiting, maar heeft wel meer ervaring op het hoogste niveau en is fysiek iets sterker. Met het oog op komend seizoen zou het dan ook mooi zijn als Ajax naar de bovenstaande spelers informeert en de selectie van een kwaliteitsimpuls weet te voorzien met het aantrekken van Atuesta, Midtsjø, Danielzinho of Pêpê. Stuk voor stuk creatieve spelers die binnen het Ajax-systeem passen en de Amsterdamse aanvallers komend seizoen van de broodnodige aanvoer kunnen voorzien.

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: info@ajaxshowtime.com)