Ajax treft donderdagavond Getafe in de zestiende finale van de Europa League. In het intieme en karakteristieke Coliseum Alfonso Pérez, dat plaats biedt aan ruim zeventienduizend toeschouwers, neemt Ajax het op tegen dé vechtmachine uit het hedendaagse Spaanse voetbal. Een analyse van een zeer taaie Europa League-opponent.

Voorgeschiedenis

Voordat we Getafe tactisch doorgronden, is het goed om een stukje voorgeschiedenis van de huidige nummer drie van La Liga te beschrijven. Getafe is een relatief jonge voetbalclub en wordt opgericht op 8 juli 1983. Na jaren in de kelder van het Spaanse profvoetbal, promoveert de club in 2004 naar het hoogste voetbalniveau van Spanje. Vanaf het seizoen 2004/2005 eindigt Getafe ieder jaar grofweg in de middenmoot in La Liga. Vanaf 2013 worden de prestaties echter minder. Getafe vecht vanaf dan drie seizoenen op rij tegen degradatie, waarna het dit gevecht in 2016 verliest.

Getafe degradeert naar de Segunda División en stelt José Bordalás (zie foto) aan als nieuwe trainer. Met de Spanjaard aan het roer begint Getafe aan een ongekende opmars. Bordalás promoveert in zijn debuutjaar bij Getafe direct terug naar La Liga en eindigt op het hoogste niveau vervolgens in twee seizoenen respectievelijk achtste en vijfde. Dit seizoen krijgt de indrukkende opmars vooralsnog een passend vervolg, want Bordalás stevent met Getafe momenteel af op Champions League-voetbal. Hoe krijgt de kleurrijke trainer - wekelijks in een mooi maatpak en met zijn haren strak in de gel langs de lijn - dit met beperkte middelen toch voor elkaar? Een tactische analyse van de sterktes en zwaktes van Ajax-opponent Getafe aan de hand aan het duel met FC Barcelona. Aangezien Ajax en FC Barcelona in de basis op dezelfde manier willen spelen, is het competitieduel van afgelopen zaterdag tussen Barça en Getafe een mooie test om te zien wat Ajax van Getafe kan verwachten.

Getafe tot dusver in Europa League

In een groep met FC Basel, Kuban Krasnodar en Trabzonspor eindige Getafe tweede achter het Zwitserse Basel. Uit zes wedstrijden haalde Getafe twaalf punten, één minder dan groepswinnaar FC Basel. Getafe won de eerste twee groepswedstrijden van Trabzonspor en Krasnodar, maar ging zowel thuis als uit tegen FC Basel vervolgens met minimaal verschil onderuit. Uit bij Trabzonspor en thuis tegen Krasnodar won Getafe hierna weer, waardoor het de tweede plaats in Groep B veiligstelde. De Madrilenen scoorden in zes groepswedstrijden slechts acht keer, maar kregen ook maar vier tegendoelpunten.

Organisatie zonder bal

Getafe opereert onder Bordalás al sinds jaar en dag in een 4-4-2-formatie. Twee loopwonders als buitenste middenvelders bestrijken in dit systeem beide flanken in hun totaliteit, terwijl er voorin twee balvaste spitsen naast elkaar spelen. De invulling die Getafe aan de 4-4-2-formatie geeft wanneer de tegenstander de bal heeft, is divers. Als het elftal van Bordalás de bal niet heeft, kenmerkt de ploeg zich door het aannemen van twee gedaantes.

Als de tegenstander vanaf de keeper aan een opbouw begint, schroomt Getafe doorgaans niet om de opponent heel hoog onder druk te zetten. De twee spitsen, tegen FC Barcelona aanvankelijk Jaime Mata en Jorge Molina, stappen hierbij door op de twee centrale verdedigers van de tegenstander. De twee buitenste middenvelders zetten de links- en rechtsback van de opponent vast, terwijl de twee overgebleven Getafe-middenvelders beiden een middenvelder van de tegenstander oppakken. De derde middenvelder van FC Barcelona, die nu dus eigenlijk vrijstaat, wordt middels zonedekking opgevangen. Het middenveld en centraal verdedigingsduo van Getafe werken hierbij nauw samen.

Door het hoge drukzetten van Getafe ontstaan er eigenlijk overal op het veld koppeltjes. Elke speler van Getafe dekt een speler van FC Barcelona, waardoor het voor Barça lastig is om in de eerste fase van de opbouw de vrije man te vinden. Als gevolg hiervan kiest doelman Marc-André Ter Stegen veelvuldig voor het spelen van de lange bal. Deze is meestal echter een prooi voor het fysiek ijzersterke Getafe, waardoor de ploeg van Bordalás op deze manier veelvuldig de bal verovert.

Tweede gedaante

Zo hoog als Getafe drukzet op de eerste fase van de opbouw van een tegenstander, zo laag zakt het in wanneer de opponent een stuk verder naar voren op het speelveld aan de bal is. Het contrast met het hoog drukzetten op de vorige afbeelding is enorm en typeert tegelijkertijd de trainer die Bordalás is. De Spanjaard is een resultaatcoach pur sang en schaamt zich er niet voor om zich met zijn ploeg volledig in te graven op de eigen speelhelft. Getafe graaft zich zo diep in dat er eigenlijk een 6-2-2-formatie ontstaat.

Wanneer Getafe deze tweede gedaante aanneemt, zakken de buitenste middenvelders (tegen Barça Marc Cucurella en Oghenekaro Etebo) namelijk helemaal in, waardoor zij als backs komen te spelen. Omdat de oorspronkelijke viermansdefensie dichter naar elkaar toekruipt, komt Getafe eigenlijk met een laatste linie van zes man te spelen. Met twee controlerende middenvelders kort voor de eigen verdediging en twee spitsen die zich ook laten terugzakken op de eigen speelhelft, is het voor elke tegenstander een hele pittige opgave om de compacte Getafe-organisatie te kraken.

Het doel dat Getafe met het verre inzakken heeft, is het dwingen van de tegenstander tot het maken van fouten door het spelen van moeilijke passes. Doordat het in de as van het veld erg druk is, kiezen tegenstanders er sneller voor om over de flank aan te vallen. Wanneer de bal hiernaartoe verplaatst wordt, veranderen de spelers van Getafe in roofdieren en geven ze niet op tot ze de bal veroveren op de plek waar ze de tegenstander naartoe hebben gedwongen.

Waar Getafe in de eerste seizoenen onder Bordalás standaard altijd enorm inzakt, doet de ploeg dit tegenwoordig alleen nog maar wanneer de tegenstander zo’n beetje halverwege het speelveld aan de bal is. Getafe maakt de ruimtes dan enorm klein en zodoende wordt het voor hun tegenstander erg lastig om kansen te creëren. De Madrilenen kenmerken zich in de organisatie zonder bal als een zeer gedisciplineerde ploeg, waarin alle spelers van elkaar weten wat hun taken zijn. Deze taken worden door elk individu gedisciplineerd uitgevoerd, waardoor een moeilijk verslaanbare vechtploeg ontstaat.

Hoe is de Getafe-organisatie te kraken?

Toch zijn er wel degelijk manieren om tegen het compacte Getafe tot kansen te komen en er onder het hoog druk zettende Getafe (de eerste gedaante van Getafe) voetballend uit te voetballen. FC Barcelona lukt dit afgelopen zaterdag slechts bij vlagen. Maar op de momenten dat de Catalanen dit lukt, is het ook direct dreigend.

Zoals eerder in deze analyse omschreven, wil Getafe heel hoog drukzetten op de eerste fase van de opbouw van hun tegenstander. FC Barcelona heeft hier zaterdag zichtbaar moeite mee en hanteert veelvuldig de lange bal. Saillant genoeg blijken de loopacties van een ex-Ajacied vervolgens de sleutel te zijn om enkele keren knap onder de hoge druk van Getafe uit te voetballen.

De twee spitsen van Getafe zetten de twee centrumverdedigers van FC Barcelona vast, terwijl de buitenste middenvelders van Getafe drukzetten op de backs van FC Barcelona. De twee overgebleven Getafe-middenvelders moeten vervolgens Barça-middenvelders Sergio Busquets, Frenkie de Jong en Arthur dekken. Waar één Getafe-middenvelder gegarandeerd doorstapt naar Busquets, de controlerende middenvelder van Barça, wordt Arthur veelvuldig door de laatst overgebleven Getafe-middenvelder gedekt. De Jong, spelend als rechtshalf, moet hierdoor middels zonedekking worden verdedigd. Dit lukt in eerste instantie prima, maar wanneer de oud-Ajacied besluit om zich ver uit te laten zakken, komt Getafe in de problemen.

Rechtermiddenvelder De Jong laat zich na een tijdje ver uitzakken en zadelt Getafe hierdoor op met een probleem. Als Cucurella namelijk doordekt op De Jong komt Sergi Roberto vrij en als een Getafe-verdediger vanuit de laatste linie moet doordekken naar het middenveld, staan de Madrilenen achterin één op één. Dit wil men bij Getafe voorkomen, maar het gevolg hiervan is wel dat De Jong relatief vrijstaand kan opbouwen. Hierdoor voetbalt FC Barcelona ook diverse keren onder de hoge druk van Getafe uit.

Een tweede manier om de Getafe-organisatie te kraken, is door de ruimte achter de laatste linie te benutten. Deze manier kan effectief zijn wanneer Getafe in de teruggetrokken, tweede gedaante, staat gepositioneerd. Hoewel de ploeg van Bordalás in deze gedaante weliswaar met zes man op lijn de laatste linie vormt, ligt er soms wel behoorlijk wat ruimte achter deze laatste lijn. Busquets lanceert tegen Getafe in deze ruimte Lionel Messi met een fraaie pass. Met spelers als Hakim Ziyech en Daley Blind heeft ook Ajax spelers die dit soort passes kunnen geven, waardoor ballen achter de verdediging zeker een wapen kunnen zijn tegen Getafe.

Een derde mogelijkheid om tegen het compact spelende Getafe tot kansen te komen, is simpelweg heel geduldig en zuiver zijn in balbezit. Na een moeizaam begin trekt FC Barcelona tegen Getafe de wedstrijd meer naar zich toe wanneer het de bal langer in de ploeg weet te houden. Middels goed positiespel komt Barça tegen Getafe ook tot het openingsdoelpunt. De Catalanen spelen de bal goed rond en zorgen continu voor dynamiek in de as van het veld. In de meeste gevallen is dit voor Getafe wel te verdedigen door mee te bewegen met de bal, maar wanneer FC Barcelona via Samuel Umtiti en Messi het baltempo opschroeft, weet Antoine Griezmann de ban te breken. Natuurlijk speelt de klasse van Messi hierin een aanzienlijke rol, maar het openingsdoelpunt is ook het voorbeeld dat de Getafe-organisatie te kraken is, mits Ajax donderdag geduldig en zuiver is aan de bal. Ajacieden als Ziyech, Dusan Tadić en Donny van de Beek kunnen namelijk ook dergelijke, subtiele passes geven en hiermee de Getafe-defensie openbreken.

De sterspeler van FC Barcelona tikt de bal in één keer door naar Griezmann, die vervolgens scoort. Het doelpunt vormt het bewijs dat de compacte Getafe-organisatie te kraken is middels goed combinatievoetbal.

Getafe in balbezit

Nu de intenties van Getafe duidelijk zijn wanneer de tegenstander de bal heeft, is het natuurlijk ook goed om te bekijken wat de Madrilenen zelf kunnen brengen in balbezit. De koude analyse leert ons dat het contrast tussen Ajax en Getafe - zeker in balbezit - bijna niet groter kan zijn. Waar Ajax met verzorgd combinatiespel tot uitgespeelde kansen wil komen, kiest men bij Getafe voor het tegenovergestelde. Met veel lange ballen, voorzetten en counters wil de ploeg van Bordalás tot doelpunten komen. De ‘slechts’ 36 doelpunten tot dusver in La Liga bewijzen deze tactiek. Ter vergelijking: Real Madrid en FC Barcelona, de enige twee teams die Getafe in de competitie momenteel boven zich moet dulden, maakten respectievelijk 46 en 57 doelpunten.

Dat Getafe in vergelijking met Real Madrid en FC Barcelona een stuk minder vaak scoort, is gezien de manier van spelen niet verrassend. Getafe geeft enorm veel voorzetten, waardoor de kwaliteit van hun scoringskansen bewezen lager is dan die van teams die middels combinatiespel tot scoringskansen komen.

In het aanvalspel van Getafe zijn spitsen Jorge Molina en Jaime Mata van groot belang. Beide kopsterke en lange spitsen (respectievelijk 1,88m en 1,86m) zijn de kapstokken waaraan het aanvalspel van Getafe hangt. Wanneer de Madrilenen de bal winnen, wordt er vrijwel direct met een lange bal gezocht naar Molina of Mata. Als de ene spits het luchtduel aangaat, loert de andere spits op de ruimte achter de verdediging en hoopt hij dat zijn collega-spits de bal weet door te koppen. Deze countertactiek is voorspelbaar, maar toch lastig te verdedigen door de fysieke kracht van Molina en Mata en de ruimte die een opponent in de counter weggeeft. Bovendien worden de Getafe-spitsen in de counter vaak snel ondersteund door bijsluitende middenvelders.

Als Getafe er vervolgens in slaagt om - meestal na een lange bal - op de helft van de tegenstander in balbezit te blijven, wordt er vaak vanaf de zijkanten gekozen voor een voorzet. Met name Cucurella slingert vanaf de linkerflank de ballen graag het strafschopgebied in en probeert zodoende zijn kopsterke spitsen in stelling te brengen.

Een typische Getafe-counter in beeld: nadat de bal aan de rechterkant van het veld wordt gewonnen, breekt Getafe luttele seconden later uit in de omschakeling.

Naast de lange ballen en vroege voorzetten heeft Getafe nog een ander belangrijk wapen: de standaardsituaties. Getafe heeft een aantal fysiek ijzersterke spelers in de ploeg, die zeker in luchtduels voor veel gevaar kunnen zorgen. Hoekschoppen zijn daardoor bijna altijd dreigend, terwijl ook bij zo’n beetje elke vrije trap op de vijandelijke speelhelft de luchtmacht mee naar voren wordt gestuurd. Bijna de helft van alle standsituaties levert voor Getafe een doelpunt op.

Vermoedelijke opstelling Getafe:

Soria; Suárez, Dakonam, Etxeita, Olivera; Nyom, Maksimovic, Arambarri, Cucurella; Mata, Molina.

Conclusie

Getafe is een zeer stugge ploeg om tegen te spelen. De nummer drie van Spanje durft in de eerste fase van de opbouw hoog te druk zetten, maar schaamt zich er in andere wedstrijdsituaties absoluut niet voor om massaal in te zakken op eigen helft. Met veel (kleine) overtredingen halen de Spanjaarden bovendien vaak het tempo uit de wedstrijd, waardoor het lastig is om tegen Getafe voetballend gezien in de wedstrijd te komen. Tegen Valencia, in het laatste duel in de Champions League-groepsfase van dit seizoen, liet Ajax zich door vergelijkbare taferelen uit de wedstrijd halen. Dit kwam het voetbal niet ten goede en tegen Getafe zal Ajax dan ook moeten aantonen geleerd te hebben van dit verloren Champions League-duel. De ploeg van Erik ten Hag zal onverstoorbaar moeten zijn onder alle streken die de Getafe-spelers uit proberen te halen.

Naast vervelende capriolen als opstootjes, tijdrekken en te hard spel, verdient het spel van Getafe met de vele lange ballen en vroege voorzetten sowieso niet de schoonheidsprijs. Effectief is het daarentegen wel. Getafe kreeg in de competitie pas 22 tegendoelpunten en had voorafgaand het duel met FC Barcelona al 392 minuten op rij de nul gehouden. De Spanjaarden krijgen daarnaast gemiddeld ook nog eens de minste schoten per wedstrijd tegen, iets dat tekenend is voor de succesvolle en uiterst gedisciplineerde manier van verdedigen.

Wil Ajax aanstaande donderdag in Spanje en volgende week in de Johan Cruijff ArenA afrekenen met Getafe, dan zal veel afhankelijk zijn van het niveau dat de Amsterdammers aan de bal weten te halen. Als Ajax zuiver is en er veel spelers zonder bal in beweging zijn, dan kunnen de Amsterdammers middels verzorgd combinatiespel onder de druk van Getafe uitspelen. Als dit lukt, is de ploeg van Ten Hag zeer kansrijk in het tweeluik met Getafe. Wanneer Ajax zich echter laat meeslepen in het gevecht - dat de Spanjaarden er ongetwijfeld van willen maken - en hierdoor in voetballend opzicht tekortschiet, is het goed mogelijk dat het Europa League-avontuur dit seizoen tot slechts twee wedstrijden beperkt blijft.

Screenshots afkomstig van Ziggo Sport.

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: info@ajaxshowtime.com)

Denk jij dat Ajax en Getafe met 1-1 gelijkspelen? Zet in en krijg 5,50 keer je inzet terug!