In de rubriek 'Blik op Jong Ajax' (BoJA) zoomt Ajax Showtime regelmatig in op Jong Ajax, het beloftenelftal van Ajax dat uitkomt in de Keuken Kampioen Divisie.

Ajax staat al sinds jaar en dag bekend als een opleidingsclub en dat woord heeft een dubbele betekenis. Enerzijds heeft het betrekking op het opleiden van talenten voor het eigen eerste elftal, anderzijds gaat het de laatste decennia ook steeds meer over het in het eerste elftal klaarstomen van veelbelovende spelers voor de stap naar de absolute top. In dat laatste bewijst Ajax steeds beter te worden. De vier duurste uitgaande transfer in de clubhistorie vonden allen in de afgelopen vier jaar plaats en leverden samen een bedrag van meer dan 300 miljoen euro op. De doorstroom van talenten uit Jong Ajax naar het eerste lijkt de laatste jaren echter moeizamer te verlopen.

Dat wil uiteraard niet zeggen dat er geen talenten meer doorbreken vanuit de jeugdopleiding. Twee van de vier bovengenoemde transfers betroffen, in Matthijs de Ligt en Frenkie de Jong, spelers die vanuit Jong Ajax zijn doorgestroomd. Eerstgenoemde doorliep zelfs de hele jeugdopleiding. Daarbij zijn jongens als Donny van de Beek, Noussair Mazraoui, Ryan Gravenberch en Jurriën Timber schoolvoorbeelden van doorgebroken talenten, terwijl spelers als Dani de Wit en Jurgen Ekkelenkamp wel hun kansen kregen, maar uiteindelijk geen vaste waarde wisten te worden.

Er vindt dus wel degelijk doorstroom plaats vanuit Jong Ajax, maar de eerste wedstrijden van dit seizoen bij zowel Jong Ajax als Ajax 1 roepen desondanks vragen op. Afgelopen seizoen draaide Jong Ajax onder leiding van John Heitinga een uitstekend seizoen, met Naci Ünüvar en Youri Regeer als absolute uitblinkers. Beide talenten zagen hun prestaties rond de winterstop beloond worden, met respectievelijk een terugkeer en debuut in het eerste elftal in de beker tegen BVV Barendrecht. Ünüvar mocht daarna nog eenmaal opdraven tegen Excelsior Maassluis, maar moest het daarna toch weer enkel doen met wedstrijden in de Keuken Kampioen Divisie. Voor Regeer dreigde eenzelfde soort scenario, maar onder meer door de vele blessures bij het eerste, kreeg hij tegen het eind van het seizoen toch nog flink wat minuten in de Eredivisie.

Beide talenten leken in de voorbereiding op het huidige seizoen hun kans bij het eerste elftal te krijgen en die met goede optredens in de eerste oefenwedstrijden ook te grijpen. Blessures maakten voor beide heren echter een voortijdig einde aan hun trainingskamp in Oostenrijk en daarna leken ze ineens verdwenen bij het eerste. Bij vlagen waren ze op trainingsbeelden te zien en Regeer zat in enkele wedstrijden nog wel op de bank, maar kwam daar los van een paar keer vergeefs warmlopen niet vanaf. Alle minuten die Regeer dit seizoen speelde, speelde hij in de Keuken Kampioen Divisie. Ünüvar deed één keer mee bij Jong Ajax alvorens hij verhuurd werd.

Kenneth Taylor-scenario

Uiteraard is de situatie bij Ajax momenteel lastig. Men spreekt niet voor niets zo regelmatig over een luxeprobleem, want de selectie van Ajax lijkt uit te puilen van de kwaliteit. Speeltijd geven aan talenten als Ünüvar en Regeer is dan ook makkelijker gezegd dan gedaan. Realisme is bovendien op zijn plaats, want geen van beiden is op dit moment al van het niveau en/of in de vorm om serieuze aanspraak te maken op een basisplaats. Ze zijn echter wel toe aan de volgende stap in hun ontwikkeling, want in de Keuken Kampioen Divisie zijn ze inmiddels wel uitgeleerd.

De keuze van Ünüvar om zich, in de hoop op meer speeltijd op een hoger niveau, aan Trabzonspor te laten verhuren is in dat opzicht dan ook een logische. Voor Regeer ziet het er vooralsnog echter minder rooskleurig uit. De middenvelder annex rechtsback maakt zijn minuten in Jong Ajax en dreigt daar een beetje in een Kenneth Taylor-scenario te belanden. Laatstgenoemde zat vorig jaar regelmatig bij de wedstrijdselectie van Erik ten Hag, maar kon pas tegen het einde van het seizoen rekenen op substantiële minuten in het eerste. Intussen hield hij zichzelf wedstrijdfit bij Jong Ajax, maar wist hij daar maar zelden echt de kar te trekken, terwijl dat van iemand met zijn kwaliteit en ervaring ten opzichte van de rest van dat elftal wel verwacht werd. Taylor leek te stagneren in zijn ontwikkeling, totdat hij bij Ajax 1 in het diepe gegooid werd en daar spontaan opbloeide.

Ook Regeer draait dit seizoen nog niet top in Jong Ajax. Waar hij vorig seizoen de onbetwiste leider op het veld was, vervalt hij nu nog te vaak in de anonimiteit. Bovendien lijkt Regeers route naar Ajax 1 minder duidelijk geworden. Vorig seizoen speelde hij verreweg de meeste wedstrijden op rechtsback en met het vertrek van Mazraoui en de met zijn vorm worstelende Devyne Rensch leken Regeers beste kansen op speeltijd in Ajax 1 op die positie te liggen. Des te meer gezien het overvolle middenveld van de Amsterdammers. Toch viel op dat Regeer door Schreuder vanaf het begin van de voorbereiding bijna non-stop als ‘zes’ werd ingezet. Bij Jong Ajax begon hij het seizoen ook als zes, maar speelde hij in recentere wedstrijden steeds vaker als rechtsback en was hij tegen TOP Oss ineens als nummer tien te vinden. De visie lijkt te ontbreken.

In de hectiek die de transferzomer van Ajax heette, zagen zowel Ünüvar als Regeer spelers op hun posities vertrekken. Van de concurrenten die over zijn, is er een aantal bij wiens meerwaarde op Champions League-niveau vraagtekens geplaatst kunnen worden en die tot nu toe dan ook vooral in de Eredivisie zijn ingezet. De invalbeurten op het middenveld die nu aan spelers als Davy Klaassen gegeven werden hadden voor Ünüvar bijvoorbeeld niet misstaan. En de momenten dat bijvoorbeeld Devyne Rensch het veld met kramp verliet, waren mooie mogelijkheden geweest voor Regeer om zich te laten zien.

Salah-Eddine, Baas en Hansen

Niet alleen voor Regeer en Ünüvar geldt dat hun doorstroom naar het eerste moeizamer verloopt dan wellicht gewenst. Anass Salah-Eddine vertrok op huurbasis naar FC Twente, omdat Ajax Owen Wijndal voor tien miljoen euro aantrok voor zijn positie. Toen iedereen bij het eerste elftal echter fit en beschikbaar was, belandde Wijndal op de bank. Zodoende lijkt voor de miljoenenaankoop primair een rol als stand-in in het verschiet te liggen komend seizoen, een rol die Salah-Eddine ook prima had kunnen vervullen. Uiteraard kreeg Youri Baas recentelijk ineens een aantal keer speelminuten, maar ook daar valt nog maar te bezien van hoe lange duur dat is als Wijndal weer fit is.

Rechts voorin liet Ajax Antony vlak voor het sluiten van de transfermarkt alsnog voor een recordbedrag naar Manchester United vertrekken. Daardoor was er weinig tijd om een waardige vervanger aan te trekken, zeker nadat Hakim Ziyech toch niet haalbaar bleek. In Lucas Ocampos haalde men uiteindelijk een speler die de exceptionele klasse van een Antony of Ziyech lijkt te ontberen. Hoe groot de toegevoegde waarde van de Argentijn precies gaat zijn, zal moeten blijken, maar de eerste paar optredens, gepaard met de twijfels die er bij sommigen binnen Ajax lijken te bestaan over zijn kwaliteiten, wekken niet de indruk dat hij zich tot een dragende speler zal ontwikkelen. Het roept de vraag op of zijn komst, ten opzichte van de doorstroom van een talent als Sontje Hansen of daarachter Amourricho van Axel Dongen, wel zo noodzakelijk was.

Ajax moet waakzaam zijn

Met het stijgende niveau van het eerste elftal is het voor Ajax de afgelopen jaren lastiger geworden om talenten in te passen. Er is nu eenmaal minder ruimte voor fouten en minder tijd om te groeien. Veel spelers die het in de afgelopen jaren niet gelukt is om een vaste waarde te worden in het eerste elftal, waren nog geen tien jaar terug waarschijnlijk basisspelers geweest. Ajax moet dan ook geen talent inpassen omwille van het inpassen van talent.

Het moet in de zoektocht naar een Champions League-waardige selectie echter ook niet doorslaan in het aantrekken van spelers. Als er een speler als Antony of Martínez vertrekt, is het uiteraard ideaal om die qua kwaliteit bijna één op één te kunnen vervangen. Als dat echter geen optie blijkt, is het in veel opzichten meer in het belang van de club om een jeugdspeler de kans te geven, dan om miljoenen uit te geven aan opvolgers die van beduidend mindere kwaliteit zijn dan de spelers wiens schoenen ze dienen te vullen. De jeugdopleiding is altijd het kloppende hart van Ajax geweest. Het is een fundamenteel onderdeel van de clubidentiteit. En ondanks de vele nuancerende factoren, moet men binnen de club waakzaam zijn dat het die identiteit niet te veel uit het oog verliest.

Bademba Barrie (Twitter: @Bademba__Barrie | E-mail: B.Barrie@Ajaxshowtime.com)