Er zijn maar weinig spelers die dit kampioensjaar meer hun stempel op Ajax hebben gedrukt dan Ryan Gravenberch. Het achttienjarige supertalent veroverde een basisplaats, maakte na aanvoerder Dusan Tadić de meeste speelminuten en groeide uit tot één van de sleutelspelers in de Ajax-selectie. De kritische, maar zeer trotse vader Ryan Gravenberch senior neemt ons mee in het met goud omrande kampioensjaar van zijn zoon. Dit is de titel van Ryan Jiro Gravenberch.

Kampioensjaar in cijfers:

Wedstrijden: 29

Dat het seizoen 2020/2021 een belangrijk jaar in de carrière van Ryan Gravenberch wordt, beseft de middenvelder zich in zomer van vorig jaar terdege. In het door de uitbraak van het coronavirus onafgeronde voorgaande voetbalseizoen, speelt Ryan na de winterstop regelmatig in de basis. Hij maakt zelfs enkele fraaie doelpunten, maar typerend voor zijn zelfkritische karakter neemt de dan zeventienjarige Gravenberch geen genoegen met zijn inbreng in Ajax 1. Hij heeft zijn status als toptalent bij vlagen weten te bevestigen, maar Gravenberch baalt dat het hem niet lukt om in de Ajax-hoofdmacht dominantie en klasse te etaleren, waarmee als jeugdspeler en in zijn optredens bij Jong Ajax opviel.

Op 7 maart 2020 speelt Ajax uit bij sc Heerenveen de laatste wedstrijd van het voorgaande seizoen. Gravenberch komt ruim twintig minuten voor tijd in de ploeg voor Hakim Ziyech, die dan nog niet weet dat hij in het Abe Lenstra Stadion zijn laatste duel als Ajacied heeft gespeeld. De Eredivisie wordt stilgelegd en later zelfs vroegtijdig afgekapt. Vanuit Alkmaarse kringen ontstaat er vervolgens een flinke discussie over de eindklassering, maar daar houdt Ryan Gravenberch zich niet meer mee bezig. De knop moet en gaat om, tot genoegen van vader Gravenberch. ‘Ik vond het al ontzettend knap dat hij als zeventienjarige in het eerste stond, maar zo zag Ryan dat natuurlijk niet. Hij dacht, zelfkritisch als hij is: dit wil ik zo niet langer, ik moet een hoger niveau halen en laten zien wat ik écht kan. Daar is hij vervolgens keihard voor gaan werken.’

‘Zijn voetballende kwaliteiten staan helemaal niet ter discussie, maar hij moest mentaal stappen maken’, vervolgt Ryan senior. ‘Het veroveren van een basisplaats is bij hem een mentale kwestie. Tijdens de corona-maanden heeft hij heel veel werk verricht, zowel loopwerk als fysieke krachttrainingen. Hij heeft echt veel voor zichzelf getraind. Tijdens de corona-maanden zag ik dat de mentale knop bij hem omging. Hij pakte een vaste routine. Als mijn vrouw en ik ’s ochtends nog in bed lagen had hij al twee uur hard gelopen. Dat zag er heel goed uit. Toen merkte ik dat hij vastberaden was om zijn kans te gaan pakken in de voorbereiding. Hij wist ook dat dit het moment was waarop hij zijn kans moest pakken. Ik zei tegen hem: “Je kunt blijven janken, maar daar heb je niks aan. Je zult door moeten.”’

Janken deed Ryan om het feit dat hij niet op zijn ‘eigen’ positie kon spelen. Ajax speelt onder trainer Erik ten Hag met twee zessen (controlerende middenvelders) en één aanvallende middenvelder daar voor. Gravenberch is voornamelijk opgeleid als één van de tweede aanvallende middenvelders op een driemansmiddenveld, maar die positie bestaat bij Ajax niet meer. Ryan Gravenberch senior motiveerde zijn zoon en stelde dat hij zich daarin moest zien te schikken. ‘Ik zei: “Je gaat gewoon staan waar je opgesteld wordt en daar ga je je best doen.” Toen het seizoen begon speelde hij op zijn favoriete positie binnen het systeem dat er gespeeld wordt. Het is namelijk niet écht zijn favoriete positie, maar hij zette de knop om en groeide in zijn rol.’

Contractverlenging

In de voorbereiding op het huidige seizoen zag het Ajax-publiek een andere Gravenberch. De jongeling was dominant, vastberaden en zeer gefocust. Hij haalde vanaf de eerste dag van de voorbereiding een ontzettend hoog niveau en stevende af op een basisplaats. Gravenberch oogde bevrijd, ook met een contractverlenging tot medio 2023 op zak. Al speelt dat volgens zijn vader geen enkele rol in de mini-renaissance van zijn zoon. ‘De contractverlenging heeft he-le-maal niet bijgedragen aan het betere gevoel van Ryan. Dat is echt volledig uit z’n verband gerukt. Ryan kon niet eerder verlengen dan dat hij achttien was. Onder supporters en uit andere hoeken ontstond wat onrust, maar dat was helemaal niet realistisch. Van een hele zogenaamde affaire rondom die contractverlenging was helemaal geen sprake. Natuurlijk waren er onderhandelingen. Een gulden meer, een gulden minder. Zo gaat dat in elke onderhandeling. Maar hij kon niet eerder tekenen dan dat hij achttien was. Ryan wilde altijd verlengen, dus dat hij bij Ajax zou blijven stond als een paal boven water.’

Het voorseizoen gaat door en in de negen oefenwedstrijden die Ajax speelt, wordt duidelijk dat Ryan Gravenberch een plek op het nieuwe Ajax-middenveld heeft veroverd. De jongeling begint een duo te vormen met de Mexicaan Edson Álvarez, iets wat Gravenberch goed bevalt. ‘Zonder oneerbiedig te zijn, maar Álvarez is natuurlijk meer een bikkelende speler’, stelt zijn vader. ‘Ryan is dan wel 1,90 meter lang, maar in dat pure verdedigende aspect liggen vooralsnog niet zijn kwaliteiten. Ryan moet het hebben van zijn voetballende kwaliteiten, dus het spelen met Álvarez naast zich vindt hij prettig.’

Gevolgen van corona-besmetting

De competitie begint, met Ryan Gravenberch in de basis. Maar na de 0-1 overwinning op Sparta Rotterdam tijdens de seizoensouverture slaat corona om zich heen. Gravenberch loopt een besmetting op en staat ruim een week aan de kant. De coronabesmetting maakt een abrupt einde aan de tot dan toe sterke seizoensstart van Gravenberch. ‘Ik kan je wel vertellen dat het zeker drie weken duurt tot je weer volledig fit en sterk bent als je corona hebt gehad’, vertelt zijn vader. ‘Het is echt een aanslag op je lijf, dat onderschatten heel veel mensen. Ondanks dat Ryan slechts milde klachten had. Hij zei dat hij sommige sprintjes net niet kon maken en voelde dat hij gewoon niet helemaal fit was. Het heeft echt drie weken geduurd voordat hij zich weer helemaal goed voelde.’

En als Ryan zich eenmaal weer fit voelt, begint het grote schuiven op het middenveld. Ajax heeft ondertussen kind van de club Davy Klaassen teruggehaald en de verloren zoon moet natuurlijk worden ingepast in het elftal. Álvarez verliest zijn plek en Klaassen komt naast Gravenberch te spelen, iets dat de goedkeuring van vader Gravenberch kan wegdragen. ‘Ryan had er geen moeite mee dat de samenstelling op het middenveld regelmatig veranderde, maar van alle combinaties heeft hij uiteindelijk toch het meest gehad aan Davy naast zich. Wat hij daar zo fijn aan vindt? Davy speelt heel simpel. Die doet geen onverwachte dingen, maar brengt wel altijd wat hij moet brengen. Dat vond Ryan het lekkerst. Als Davy de bal kreeg, kon Ryan zich direct dusdanig positioneren dat hij in voorwaartse richting aan de bal kon komen.’

Een juichende Gravenberch na zijn magistrale eerste Champions League-doelpunt tegen FC Midtjylland.

Ruiken aan de Champions League

Ten Hag blijft rouleren in zijn opstelling, maar Gravenberch is verzekerd van zijn plek. Eenmaal hersteld van corona krijgt de middenvelder zijn plaats in het elftal direct terug en kan hij zich gaan opmaken voor zijn Champions League-debuut. Het spelen in het miljardenbal was het verwezenlijken van een jongensdroom. ‘Als jonge jongen is dat natuurlijk een droom, zeker om in de Champions League te spelen bij de club waar je opgegroeid bent. Zijn Champions League-debuut was voor hem fantastisch, maar Ryan is niet iemand die heel veel praat. Wij zagen en merkten dat hij het heel mooi vond, maar buitenstaanders zagen waarschijnlijk geen verschil aan hem.’

Toch genoot Ryan wel degelijk van de fraaie Champions League-ambiance. En hoewel de Ajacied baalde dat hij zijn Champions League-debuut in een lege Johan Cruijff ArenA maakte, werkte het affiche tegen de Engelse kampioen Liverpool verzachtend. Ajax - Liverpool was een duel waar in huize Gravenberch lang naar uit was gekeken. ‘Voor ons was het geweldig. Ik heb in elk land een team dat ik met bovengemiddelde interesse volg en in Engeland is dat toevallig Liverpool. Ryan heeft dat ook, maar hij is in Engeland juist meer voor Manchester City. Bij ons thuis is er daarom altijd een beetje gezonde rivaliteit tussen Ryan en mij. Eerst werd City natuurlijk kampioen, maar later werd Liverpool kampioen. Daar plaagden we elkaar dan mee. Toen Liverpool uit de koker kwam in de Champions League-koker zei ik al tegen Ryan: nu ga je op je kloten krijgen, haha.’

Een afslachting tegen Liverpool werd het echter allerminst. Ajax speelde dapper, misschien wel beter dan Liverpool. Toch keerden de Engelsen huiswaarts met een minimale overwinning. Gravenberch zelf beleefde zijn Champions League-hoogtepunt vooralsnog in het thuisduel met FC Midtjylland. Kort na de rust hielp hij Ajax met een magistrale knal over het dode punt heen, waarna de Amsterdammers uiteindelijk met 3-1 wonnen. Het werelddoelpunt maakt zowel Ryan Gravenberch senior als junior nog altijd trots. ‘Dat was een fantastische goal en hoewel het inmiddels alweer een tijdje geleden is, praat ik daar nog steeds veel over. Ik zeg ook vaak plagerig tegen hem: “Dat was een fantastisch doelpunt en als je nu eens meer zou schieten, dan zou je er nog veel meer maken!” Hij zegt dan heel rustig: “Ja, ja, ja”, maar ik zie en merk dat hij heel trots is op dat doelpunt. Hij kijkt die goal eens in de paar weken ook nog steeds terug.’

Dat Ajax door de nederlaag tegen Atalanta Bergamo uiteindelijk niet overwintert in de Champions League doet pijn. Toch overheerst er bij Ryan na de Champions League-exit voornamelijk frustratie over iets anders: zijn rode kaart in het laatste groepsduel. ‘Hij vond die rode kaart zó onterecht en was woedend op de scheidsrechter. Die frustraties hebben de Champions League-uitschakeling voor hem eigenlijk overschaduwd. Daarnaast zit hij in zijn beleving momenteel nog heel anders dan spelers als Davy of Daley. Dat zijn hele ervaren spelers en zij weten wat het is om zulke teleurstellingen mee te maken. Ryan liet de teleurstelling om de uitschakeling juist iets meer langs zich heen glijden. Het doet hem natuurlijk wel wat, maar hij houdt zijn gevoel voor zichzelf.’

Dat laatste is typerend voor het karakter van Gravenberch. Zelfs zijn eigen familie vindt het Ajax-talent doorgaans lastig te peilen. ‘Ryan is totaal niet arrogant. Hij is heel nuchter en bescheiden, eigenlijk zelfs iets te bescheiden. Hij heeft volgens mij nog steeds niet door wat voor bijzondere kwaliteiten hij eigenlijk heeft. Hij heeft altijd een lach op zijn gezicht, maar achter die lach zijn een heleboel dingen verborgen die alleen hij weet. Wij proberen daar als familie ook niet eens meer vat op te krijgen. Zo is het nu eenmaal, daar hebben we ons bij neergelegd.’

Bijzondere band met Erik ten Hag

Hoewel zelfs zijn eigen familie dus regelmatig lastig vat weet te krijgen op Ryan, lukt het Ajax-trainer Ten Hag wel goed om zijn pupil te bereiken. Gravenberch senior ziet dat de oefenmeester een bijzondere band met zijn zoon heeft. ‘Dat Ten Hag de trainer is die Ryan zijn volledige doorbraak heeft meegemaakt, is echt perfect. Ten Hag heeft hem op vijftienjarige leeftijd gezien in de jeugd en vervolgens procesmatig klaargestoomd voor een doorbraak in het eerste elftal. Beter had het niet gekund, dat meen ik echt. Ik kan niet anders zeggen dat ik zowel over Ajax als Ten Hag zeer tevreden ben. Tuurlijk wil ik als vader het liefst dat Ryan direct op zijn favoriete positie staat en dat de hele ploeg de ballen bij hem inlevert, maar dit is profvoetbal en dan kun je nu eenmaal niet alles krijgen wat je wil. Dat is een ontwikkeling die je moet doormaken en dat is heel erg goed gegaan.’

Ten Hag heeft Gravenberch op zien komen, zien vallen en vervolgens weer zien opstaan. Inmiddels is de middenvelder één van de belangrijkste spelers in zijn selectie, iets dat volgens vader Gravenberch ook mede de verdienste van Ten Hag is. ‘Sinds dit seizoen voelt hij enorm veel vertrouwen van Ten Hag. Hij staat er vanaf het begin in en speelt bijna alles. Hij wordt zelfs nauwelijks gewisseld. Soms denk ik als vader zelfs weleens: zo goed speel je niet, ik had je vandaag gewisseld. Maar Ten Hag doet dat niet. Hij heeft ook veel gesprekken met Ryan. Ten Hag is iemand die zich heel bewust is van het proces dat er nodig is om een jonge speler tot wasdom te laten komen. De doorbraak van een jonge speler gaat met pieken en dalen, maar gedurende dit hele proces bij Ryan ben ik echt heel blij met Ten Hag. Ryan is qua leeftijd nog altijd een A-junior, maar hij loopt te voetballen alsof hij 28 jaar is. Daarom wordt hij door mensen ook zo beoordeeld, hoewel dat niet altijd reëel is. Ik ben blij dat Ryan een trainer heeft die daar doorheen prikt en heel bewust bezig is met zijn ontwikkeling. Ten Hag laat hem veel beelden zien en praat daarover met Ryan. Ten Hag begeleidt hem heel goed.’

Ryan Gravenberch viert de bekerwinst tegen Vitesse met Ajax-trainer Erik ten Hag.

Mede door het onvoorwaardelijke vertrouwen van Ten Hag groeit Gravenberch in zijn rol. De jongeling maakt reuzenstappen en ontpopt zich in de januari-maand vol topwedstrijden als één van Ajax’ sleutelspelers. ‘De januari-maand was voor hem geweldig. Niet alleen door alle goede resultaten, maar ook omdat Ryan toen écht goed speelde. Onmisbaar is niemand, maar in die tijd werd Ryan wel heel belangrijk voor het team. Zijn status groeide zichtbaar, ook in de media. Dat was een hele mooie periode. In die maand werd Ryan door iedereen voor het eerst echt erkend als één van de belangrijkste spelers van Ajax. Dat voelde Ryan zelf ook zo. Hij zat lekker in zijn vel.’

Een andere bevestiging voor Gravenberchs groeiende status kreeg hij vanuit de technische staf. ‘Ryan vertelde toen ook dat tijdens een tactiekbespreking voorafgaand aan een grote wedstrijd specifiek zijn rol was uitgelicht. Tot die tijd gebeurde dat vooral met Dusan, Davy en Daley, maar nu werd Ryan door de trainer dus ook in dat rijtje geplaatst. Dat zijn natuurlijk niet de minste namen en als je daar dan bij wordt genoemd, voel je wel dat je goed op waarde wordt geschat. Dat vertelde Ryan dan thuis, zonder dat hij met zijn borst vooruit naast zijn schoenen ging lopen. Maar ik ken mijn zoon en zag aan hem dat hij dat mooi vond.’

Het hoogtepunt in januari was zonder twijfel het winnende doelpunt van Ryan in De Klassieker tegen Feyenoord, vertelt zijn vader. ‘Toen had hij het gevoel: I’m on top of the world. Het leek wel alsof er niets beter kon. Hij zat in zo’n goede fase. Hij beleefde alles als in een roes. Er was ook nauwelijks tijd om erbij stil te staan en al die overwinningen te vieren. Het ging maar door! Ajax speelde toen volgens mij zeven wedstrijden in twintig dagen, dat was ongelooflijk. Toch genoot Ryan er wel van. Alleen is hij wel iemand die moeilijk te doorgronden is. Hij lacht altijd, dus dan denk je dat hij altijd geniet. Maar dat is niet zo. Hij blijft een apart figuur wat dat betreft.’

Teleurstellende Europa League-optredens

De hegemonie van Gravenberch wordt helaas onderbroken als hij in korte tijd zowel de heenwedstrijd tegen Lille OSC als de bekerwedstrijd tegen PSV mist door een schorsing. ‘Ajax speelde in allebei die wedstrijden zonder Ryan heel erg goed, met Blind op het middenveld’, zag ook vader Ryan senior. ‘Er kwamen steeds meer geluiden dat Blind op het middenveld moest blijven staan en ook Álvarez kwam in die periode weer in beeld. In die periode voelde hij wel dat hij zich opnieuw moest bewijzen en opnieuw zijn stempel moest drukken. Daarbij was het heel belangrijk dat Ten Hag gelijk weer teruggreep naar Ryan toen hij terugkeerde van een schorsing. Ook het feit dat Ten Hag na de bekerwedstrijd tegen PSV aangaf dat hij in de tweede helft een type speler als Ryan had gemist, deed hem heel goed. Dat vertrouwen doet écht wat met een jongen als Ryan. Nogmaals: Erik ten Hag is heel belangrijk voor hem.’

Met de teruggekeerde Gravenberch in de basis rekende Ajax in de return definitief af met Lille OSC en werd een ronde later ook het stugge Young Boys uitgeschakeld. In de kwartfinale van de Europa League strandde het Ajax-schip echter tegen AS Roma. Het zorgt ervoor dat Gravenberch al met al negatief terugkijkt op die campagne. ‘Op de Europa League-wedstrijden kijkt Ryan met gemengde gevoelens terug. Hij is namelijk extreem zelfkritisch. Hij vindt dat hij in die Europa League-wedstrijden niet goed gespeeld heeft. Zeker in tegenstelling tot de Champions League-duels, waarin Ryan wel een hoog niveau haalde en belangrijk was. Dat niveau heeft hij in bepaalde Europa League-wedstrijden niet gehaald en dat steekt hem.’

Volgens Gravenberch senior heeft het mindere niveau van zoon Ryan aan het einde van het seizoen ook te maken met vermoeidheid. Hoewel Ryan veel rust, vindt zijn vader dat hij buiten de wedstrijden om ook meer kan doen om zijn lichaam sterker te maken. ‘Zijn rust pakt hij altijd. Hij is geen feestbeest of iemand die tot laat met jongens op de straat hangt. Gedurende het seizoen hebben de spelers bij Ajax gewoon hun eigen schema’s. Ryan is iemand die gewoon zijn schema’s afwerkt. Hij heeft veldtraining en krachttraining, maar ik heb mijn twijfels of hij buiten zijn reguliere schema ook nog wat extra’s doet. Ik vind als vader dat Ryan zichzelf nog iets meer pijn kan doen door harder te werken. Als hij de mentale stap zet om meer fysiek werk te doen, weet ik zeker dat hij ook aan het einde van het seizoen een heel goed niveau kan halen. Dat zijn de laatste paar procenten in zijn ontwikkeling. Hij wil zelf ook dominanter worden in die wedstrijden en die kwaliteiten heeft hij ook, alleen weet hij nog niet exact hoe hij dat niveau altijd kan halen.’

Ondanks de kritische noot overheerst bij vader Gravenberch voornamelijk een gevoel van trots als hem wordt verteld dat zijn zoon dit seizoen al ruim veertig officiële duels speelde. ‘Ik vind dat heel knap van hem. Veertig wedstrijden, ga er maar aanstaan als je achttien jaar oud bent… Die belasting is zo zwaar.’ De fysieke verklaring voor het aankunnen van al die wedstrijden is waarschijnlijk van genetische aard. ‘Zijn lichaam is afgesteld op topsport. Ryan is enorm atletisch. Het spelen van al die wedstrijden ondergaat hij gewoon. Als hem op zijn 35ste wordt gevraagd naar hoe het was om al die wedstrijden te spelen op zijn achttiende, dan denk ik dat hij geen idee heeft. Hij heeft verder nooit pijntjes.’

Familie Gravenberch supertrots op kampioenschap

In het seizoen 2018/2019 kroont Gravenberch zich op zestienjarige leeftijd met een invalbeurt tegen PSV tot jongste Ajax-debutant aller tijden. Het landskampioenschap van dat jaar is dan ook bijgeschreven op het CV van Gravenberch, maar als zijn titel voelt het allerminst. ‘Hij vond de huldiging op het Museumplein en de afterparty met de selectie fantastisch, maar verder deed het hem persoonlijk weinig. Hij zei: “Ik heb acht minuten gespeeld tegen PSV en die wedstrijd hebben we met 3-0 verloren. Ik heb helemaal geen aandeel in de titel gehad.” Maar in dat seizoen werd hij natuurlijk wel de jongste Ajax-debutant en de jongste doelpuntenmaker van Ajax aller tijden. Dat vond hij wel heel bijzonder, maar verder vond hij er weinig aan.’

Hoe anders is dat gevoel nu, na een seizoen waarin Gravenberch op aanvoerder Tadić na de meeste minuten maakte van alle spelers uit de Ajax-selectie. ‘Nu is het compleet anders. Nu voelt hij écht dat het mede zijn verdienste is dat Ajax kampioen is geworden. Hij heeft er een groot aandeel in gehad en dat maakt hem heel trots. Hij zal dat niet van de daken schreeuwen, maar hij is ontzettend blij met het kampioenschap. Hij beleeft dit heel anders dan de titel van twee jaar geleden. Toen hij in 2019 op het Museumplein de schaal in zijn handen kreeg dacht hij bij zichzelf: weten die mensen überhaupt wel wie ik ben? Dat was toen nog zijn gevoel, haha. Inmiddels is dat wel anders.’

Een onderonsje tussen broers Danzell en Ryan op de eerste speeldag van dit seizoen.

Ook voor de familie Gravenberch is de 35ste landstitel een grote triomf. ‘Voor ons als familie voelt het kampioenschap van Ryan eigenlijk ook als onze landstitel. Het gehele traject lopen wij al zijdelings met hem mee. We beleven het misschien nog wel intenser dan dat hij dat doet. Niet alleen ons gezin, maar echt onze hele familie. Niet alleen in Nederland, maar ook heel Suriname. Als ik daar nu uit het vliegtuig zou stappen, dan is het klaar. Dan wordt iedereen helemaal gek, haha. Zo intens leeft iedereen met Ryan mee. Per wedstrijd krijg ik zeker tussen de vijftig en de honderd appjes van vrienden en familie. Ik moet dan echt een hele administratie bijwerken, dat gaat maar door. Ik moet eerlijk zeggen dat ik daar inmiddels bijna een beetje moe van word, haha. Mensen denken dat er een textielfabriek in onze achtertuin staat. Iedereen wil een Ajax-shirt van Ryan. Ik krijg dagelijks legio aanvragen van mensen die willen dat Ryan een filmpje voor ze opneemt of van organisaties die hem als ambassadeur voor iets willen gebruiken. Ik heb er gewoon een parttimebaan aan om al die verzoeken te beantwoorden. Maar zonder gekheid: dat is natuurlijk geweldig en maakt me supertrots.’

Ondanks alle knappe prestaties van Ryan en de prijzen die hij dit seizoen met Ajax heeft binnengesleept, is het meest memorabele moment van vader Gravenberch een op het eerste oog merkwaardige. Ajax - Sparta Rotterdam, eind februari gespeeld in de Johan Cruijff ArenA, was voor hem dé wedstrijd van afgelopen seizoen. ‘Voor mij als vader was Ajax - Sparta het hoogtepunt van het seizoen. Ik weet dat Sparta nooit van Ajax kan winnen, maar als Ryan dan met Ajax wint en mijn andere zoon twee keer scoort, dan ben ik zo trots als een pauw. Beter kan natuurlijk niet’, doelt Ryan Gravenberch senior op de twee treffers van zijn andere zoon Danzell Gravenberch, die bij Sparta Rotterdam in de spits stond.

Vriendschap met Brian Brobbey en Kenneth Taylor

Wat daarnaast zeer memorabel is aan het 35ste landskampioenschap van Ajax, is dat Gravenberch zich dit seizoen samen met ploeggenoten Brian Brobbey en Kenneth Taylor tot kampioen van Nederland kroont. Het trio speelt al vanaf de F1 van Ajax samen en is dan ook hecht bevriend. ‘Ryan, Brian en Kenneth zijn de sterkhouders van een hele sterke lichting met verder van jongs af aan ook spelers als Ki-Jana Hoever (Wolverhampton Wanderers, red.) en Donny Warmerdam (Jong Ajax, red.). Ze hebben alles samen beleefd. Ze hebben samen meer dan twintig toernooien gespeeld in binnen- en buitenland. Ze hebben kattenkwaad uitgehaald en zijn gewoon hele goede vrienden van elkaar. Het is een band die supersterk is en die ook altijd in stand gehouden zal worden. Dat is prachtig.’

De jongelingen van Ajax poseren gezamenlijk na de bekerfinale. Met Kenneth Taylor en Brian Brobbey speelt Ryan al vanaf de F1 samen.

Symboliserend voor de bijzondere band tussen de jongelingen is volgens Gravenberch senior het juichen na de 3-0 van Brobbey tegen Young Boys. De ingevallen spits scoort die avond op aangeven van Gravenberch. ‘Als er gescoord wordt is Ryan normaliter altijd één van de laatsten die bij de doelpuntenmaker aankomt. Behalve als Brian scoort! Ryan had Brian een assist gegeven en Brian maakte het goed af. Brian had toen naast het doel even een chill-momentje en bleef heel rustig, maar ik zag Ryan gelijk keihard op hem afrennen. Dat zegt al genoeg. Het zijn jongens van het eerste uur. Op hun achtste speelden ze al samen in de Ajax-opleiding, ook met Kenneth. Dat ze dit nu gezamenlijk beleven is fantastisch. Hun band is heel bijzonder.’

Het EK als toetje

Wat na het behalen van de dubbel met Ajax nu rest is het Europees kampioenschap. Met zijn goede spel bij Ajax verdiende Gravenberch dit seizoen een uitverkiezing voor Oranje. Inmiddels speelde hij drie interlands en mag hij hopen op een EK-deelname. Zijn vader hoopt met hem mee, maar houdt ook een slag om de arm. ‘Het Nederlands elftal is een mooie uitdaging voor Ryan, want dat is iets nieuws voor hem. Ik denk zeker dat hij in Oranje dezelfde rol zou kunnen vertolken als bij Ajax. Maar tijdens het EK denk ik dat Ryan gewoon op het bankje plaats zal moeten nemen, als hij überhaupt al geselecteerd wordt. Daar ga ik echt nog niet vanuit, want in de voetballerij weet je het maar nooit. Maar ik zou natuurlijk graag willen dat hij dit mee gaat maken. En hijzelf ook. Nu hij ervan heeft geproefd, wil hij het meemaken ook.’

Toch was het veroveren van een plekje in de EK-selectie voorafgaand aan dit seizoen absoluut geen doel voor Ryan, zo vertelt zijn vader. ‘Nee, want alle dingen bij hem gebeuren ogenschijnlijk plotseling, zonder dat Ryan er heel erg mee bezig is. Dat begon al toen hij als D-pupil opeens werd doorgeschoven naar de C1. Al snel werd hij daar aanvoerder en ging hij naar de B2. Na vier of vijf wedstrijden zat hij ineens in de B1. Daar speelde hij ineens alles. In het nieuwe seizoen ging hij na één wedstrijd naar de A1, zat hij ineens bij John Heitinga. Toen speelde hij in de Youth League, scoorde hij in de Youth League en werd hij Talent van de Toekomst. Op zijn vijftiende trainde hij mee met het eerste van Ajax. Op dat tempo gaat het maar door, zonder dat Ryan zich daar bewust van is. Juist door zijn nuchterheid denk ik dat hij daar goed mee om kan gaan.’

Ajax-fans worden gerustgesteld

Door de komeetachtige ontwikkeling van Gravenberch bestaat de vrees dat het toptalent Ajax komende zomer al verruilt voor een Europese topclub. Gravenberch wordt in verband gebracht met clubs als Juventus, Real Madrid en Liverpool, maar de kans dat hij Ajax deze zomer al gaat verlaten is klein. Hoewel de Eredivisie kwalitatief gezien geen al te uitdagende competitie is, vindt vader Gravenberch dat zijn zoon op mentaal vlak nog genoeg kan leren in de Nederlandse competitie, juist tegen kleinere tegenstanders.

Ook moet Ryan volgens zijn vader komend jaar aantonen dat hij stabieler kan presteren dan dit seizoen. Zolang dat niet het geval is, is een Ajax-vertrek nagenoeg uitgesloten. ‘Die laatste stap moet hij bij Ajax zetten. Dat moet gewoon en dat heeft hij nog niet gedaan. Ik wil dat hij bij Ajax volledig tot wasdom komt, dus wat mij betreft blijft hij gewoon bij Ajax. Hij heeft nu pas één volledig seizoen gespeeld en dat was natuurlijk best goed, maar komend seizoen zal hij nóg beter moeten spelen. Dan moet hij ondanks zijn leeftijd echt één van de dragende spelers zijn, zeker als hij het EK gespeeld heeft. Volgend seizoen komt hij er in de kleedkamer ook niet meer mee weg als hij meerdere wedstrijden op rij slecht speelt. Ik vind echt dat hij eerst nog een stap bij Ajax moet zetten. Hij moet klimmen in de hiërarchie en binnen de selectie meer voor zichzelf gaan opkomen. Daar ga ik hem niet toe pushen, dat heeft bij Ryan geen zin. Maar hij realiseert zich dat ook wel. Hij denkt zelf ook dat het voor hem het beste is om bij Ajax te blijven. In mijn hart - en ook in dat van Ryan - ontwikkelt hij zich eerst nog verder door bij Ajax voordat hij een stap hogerop gaat zetten.’

Gravenberch zal een nog volwassenere speler moeten worden, iets dat natuurlijk als vanzelf gepaard gaat met zijn leeftijd. Zijn omgeving heeft veel vertrouwen in hem, is enorm trots op hem en verwacht komend seizoen nóg meer van hem, bijvoorbeeld op het gebied van goals en assists. ‘Meer rendement leveren zit bij hem gekoppeld aan het mentale aspect. Ryan kan heel goed voetballen en op het moment dat hij die laatste mentale stap heeft gemaakt, gaat hij zich ook verantwoordelijker voelen voor de ploeg en zal hij nog meer zijn wapens in de strijd gaan gooien om wedstrijden te beslissen. Nu is hij in mijn ogen nog te veel een balansspeler. Hij heeft een goed oog ontwikkeld voor de restverdediging en speelt regelmatig simpel: aannemen, spelen. Hij is heel voorzichtig en heeft zich heel erg gefocust op die elementen. Maar op het moment dat hij zich meer bewust is van zijn kwaliteiten, dan zal hij weer de slang worden die overal tussendoor dribbelt en aanvallend ook veel meer brengt. Dan gaat hij helemaal los, maar daarvoor moet hij dus wel die mentale stap maken. En dat moet hijzelf gaan doen. Wanneer hij die stap zet, gaat bepalend zijn voor de rest van zijn carrière.’

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: t.zwagerman@ajaxshowtime.com)

Bestel jouw kampioensshirt nu in de Ajaxshop!