GESCHIEDENIS - Een uitgebreide reportage in de Britse krant The Guardian over het grote Ajax van de jaren 70. Volgens de krant is Ajax de invloedrijkste club uit de geschiedenis van het voetbal. De Amsterdamse speelstijl werd geboren uit armoede.
De revolutionaire verandering onder Cruijf en Michels volgde op een fase dat het Nederlandse voetbal in het slop zat. ‘Het Nederlands elftal won tussen juni 1949 en april 1955 slechts twee van de 27 interlands, en daarmee had het Nederlandse voetbal weinig te verliezen. Het bracht een voetbalcultuur met weinig vooroordelen en met een puur open blik. Ajax werd een experimentenfabriek.’

Deze experimenten werden, naast verdere professionalisering, doorgevoerd tot een voetbalstijl waarin aanvallen centraal stond. De vruchten van dit beleid kwamen snel, maar vanaf de jaren 70 veranderde dit totaalvoetbal de volledige voetbalcultuur. ‘Spreek met Arsène Wenger of Arrigo Sacchi, Marcelo Bielsa of Pep Guardiola, en in meer of mindere mate zijn hun filosofieën gebaseerd op het team dat gecreëerd is door Rinus Michels.’ Het geheim – zoals dat een gemiddelde fan wel bekend is- is dat Ajax de gevestigde voetbalwetten, waarin het collectief centraal stond, doorbrak. Ajax daagde de voetbalwereld uit door een voetbalstijl met het individu centraal. Destijds was dat in een 4-2-4 systeem.

De krant legt een link met de provobeweging die in Amsterdam grote invloed had. ‘Johan Cruijff werd een icoon van de ontluikende Nederlandse jeugdbeweging van die tijd. Cruijff was de eerste speler die begreep dat hij een kunstenaar was, en de eerste speler die wist dat deze kunst te collectiveren was.'

Grote successen waren het gevolg, waaronder een 4-0 overwinning op Bayern München in de kwartfinale Europa Cup 1, in 1973. Uiteindelijk won Ajax driemaal deze Europese hoofdprijs. En hoewel Ajax ver verwijderd is van de CL-finale, zullen ook vanavond de Ajax-patronen weer terug te zien zijn.