Bekende Nederlanders en Ajax. Waarom zijn ze fan geworden van de Amsterdamse club en hoe beleven zij de wedstrijden van hun grote liefde? Komen ze vaak in het stadion of kijken ze de wedstrijden liever thuis of in de kroeg? En wat vinden ze eigenlijk van het huidige Ajax? In de rubriek ‘Onze Trots’ gaan we op zoek naar de liefde voor Ajax van de BN’ers. In deel 11: Jesse Klaver, fractievoorzitter van GroenLinks.

Nadat hij tussen 2006 en 2009 lid was van het bestuur van DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks, is hij sinds 2010 namens GroenLinks lid van de Tweede Kamer. Daar is hij sinds 2015 fractievoorzitter. Afgelopen maart vierde Klaver een groot succes met GroenLinks. Bij de verkiezingen behaalde de partij 14 zetels, een record zo bleek. Naast zijn werk in de politiek is Klaver ook een groot fan van Ajax. We zochten hem dan ook op in zijn werkkamer in de Tweede Kamer in Den Haag.

Na de controle bij de ingang van de Tweede Kamer te hebben overleefd, worden wij richting de werkkamer van Klaver gebracht. De partijleider van GroenLinks zit er al helemaal klaar voor en heeft zin in het gesprek. Een keer over Ajax praten is toch weer eens wat anders dan de gesprekken over de formatie in de Tweede Kamer.

Goedemorgen Jesse. Laten we bij het begin beginnen. Je komt uit Noord-Brabant, maar toch ben je Ajacied. Hoe is dat zo gekomen?
‘Ik kom inderdaad uit Noord-Brabant, uit Roosendaal. Ik voetbalde zelf bij Alliance, maar je had ook RBC Roosendaal. Die club is natuurlijk failliet gegaan. Met de stad heb je een binding natuurlijk, daar begint het mee. Het was leuk bij RBC, dan ging je weleens naar wedstrijden. Maar in de tijd dat ik opgroeide, was mijn hele familie voor Ajax. Mijn oma is nog steeds heel fanatiek. Mijn hele familie komt uit Brabant, maar iedereen is Ajacied. En toen kwamen ook de gloriejaren van Ajax. Dat zie ik nog zo voor me, dat ik dat zit te kijken.'

Dat horen we vaker inderdaad. Wijzelf waren toen nog net iets te jong, dus hebben we het niet écht kunnen meemaken. Wat maakt het nou zo bijzonder?
‘De jaren 94/95 zijn mijn eerste herinneringen aan Ajax en ik heb het zelf absoluut heel goed kunnen meemaken. Het is ook leuk om het terug te kijken. Als voorbereiding op dit interview heb ik ook nog wat beelden teruggekeken. Een doelpunt dat me altijd is bijgebleven, is die van Litmanen tegen Willem II. De bal kwam van rechts, hij sprong in de lucht en scoorde met een halve omhaal. Iedereen heeft het altijd wel over het puntertje van Kluivert, maar voor mij was die goal van Litmanen heel bijzonder.’

De goal van Jari Litmanen tegen Willem II, welke voor Jesse Klaver de mooiste Ajax-goal ooit is.

En toen wilde je vast en zeker ook net zo’n doelpunt als Litmanen maken?
‘Voor mij is het zo dat als ik voetbalde in de buurt, en dat deed ik als kind de hele dag, ik Ajacieden na wilde doen. Bij de kapper zei ik ook: ik wil het kapsel van Litmanen. Dat betekende dat ze mijn mat iets langer lieten, haha. Ook Marc Overmars was een grote held voor mij, maar Litmanen vond ik echt ultiem. Als ik aan het voetballen was, wilde ik zo’n doelpunt maken. Helaas lukte dat niet, haha.’

We horen het vaker. Veel mensen zijn fan van Litmanen. Wat maakt hem zo speciaal?
‘Voor mijn gevoel heeft hij één keer een rode kaart gekregen, een hele domme rode kaart. Hij liep toen ook direct van het veld af en wist direct dat het mis was. Maar eigenlijk was hij altijd fair, geen gekke trucages, altijd aan het strijden, knokken, vechten. Het was een begaafd voetballer, maar of hij een echt stilist was? Heel veel ballen waren ook stuiterballen. Maar hij ging altijd door, dat vond ik mooi. Zonder hem te kort te willen doen, want ik doe het hem echt niet na.’

Ging je als kind eigenlijk al naar wedstrijden van Ajax?
‘Nee, ik woonde in Brabant. Wedstrijden bezoeken zat er niet in, het was ook hartstikke duur. Ik volgde Ajax altijd via de televisie en op de radio. Ik weet nog heel goed dat Ajax in Tokyo speelde voor de wereldbeker, dat was in de middag. Toen mocht ik de radio thuis ophalen en hebben we het op school geluisterd. Dat was echt zenuwslopend.’

We weten dat toen Ajax de Champions League won het heel groot was in Amsterdam. Overal hingen vlaggen en de bakker had echte Ajax-taartjes. Hoe ver ging dat in Brabant eigenlijk?
‘Misschien kun je het vergelijken met het Barcelona van nu. Als je nu aan kinderen vraagt: noem de wereldsterren op, noemen ze die van Barcelona of Paris Saint-Germain. Toen noemde men de spelers van Ajax. En als je ook dat lijstje ziet van wie er toen opgesteld werden, was dat een echt vedette-team. En inderdaad, met veel Nederlandse en Amsterdamse jongens. Dat was ook het mooie. Denk aan Frank en Ronald de Boer, Blind, Reiziger, Davids, Seedorf, Kluivert, Overmars en Van der Sar, in het allerlelijkste keepersshirt ooit. Als je die namen nu hoort, is dat een iconisch team. Daar keek je tegen op, dat waren helden.’

Hoe ver ging jij zelf als fan voeger?
‘Ik had posters, vaantjes. Een pyjama? (vraag van de persvoorlichter) Ja, ook. Ik had een rode. Maar inderdaad, teamposters, een trainingstrui van Ajax, zo’n zwarte was dat toen.’

Je hebt nu zelf ook twee jonge kinderen thuis. Zullen zij ook gaan opgroeien als Ajax-supporters?
‘Als ik voetbal kijk, willen zij Brandweer Sam zien. Dan gaan ze net zo lang voor de tv staan, totdat ik gek word en maar weg ga zappen. Soms ga ik met de oudste (bijna vier jaar oud) zitten en dan zeg ik: zullen we voetbal kijken? Dan reageert hij: ja, voetbal kijken! Dan gaan we zitten, maar na één wedstrijd houdt het dan wel op. Ze moeten zelf weten of ze voor Ajax worden. Ik hoop vooral dat ze van sport houden. Het zou wel heel leuk zijn als ze van Ajax houden, zodat we samen naar Ajax kunnen.’

Over het bezoeken van wedstrijden van Ajax gesproken. Wanneer was je voor het laatst in de ArenA en tegen wie speelde Ajax toen?
‘Dat is nog niet zo lang geleden. Het was vorig jaar tegen Panathinaikos. Kasper Dolberg was toen wel echt on fire, hij was echt fantastisch. Ajax was echt bezig aan een geweldige reeks en omdat ze al geplaatst waren, speelden ze met een B-elftal. Het was echt top, echt heel goed. Iedere keer als ik daarna weer wilde, kwam er weer wat tussen. Ik werk heel veel en als ik dan vrij ben, wordt het niet heel erg gewaardeerd als ik naar het stadion ga. Dat snap ik, dat is terecht. Dus ik wacht gewoon totdat mijn kinderen erom gaan vragen. Nu volg ik het vooral op tv, ik ben heel old school: samenvattingen bij de NOS en uiteraard het nieuws via Ajax Showtime. Ook volg ik het via de radio, dat is wat ouderwets. Thuis heb ik een cd liggen, met commentaar van Jack van Gelder bij de finale van de Champions League. Die zet ik weleens op in de auto.’

De jaren 94/95 zijn de eerste herinneringen van Jesse Klaver aan Ajax. Bovenstaande foto werd voorafgaand aan de finale van de Champions League-finale tegen AC Milan (1-0) genomen. Met inderdaad, Edwin van der Sar in het 'allerlelijkste keepersshirt ooit'.

Het 'nieuwe' Ajax

Over het goede spel van Ajax gesproken. Vorig jaar onder Bosz was het, zeker in de tweede seizoenshelft, natuurlijk fantastisch. Dit jaar is de start helaas wat minder. Hoe kijk jij naar zijn opvolger, Marcel Keizer?
‘Vorig jaar deden ze het inderdaad heel goed. Ik geloof nooit dat het in één keer helemaal mis kan zijn. Het is ook nooit de schuld van één persoon. De invloed van een trainer is groot, maar niet allesbepalend. Het heeft denk ik te maken met een aantal vaste waarden die weg zijn. Klaassen nam het team altijd op sleeptouw als het even zwaar was, kon iets forceren. En Sánchez was gewoon een beest. Dat zijn twee belangrijke waarden die je verliest en dat zie je wel terug in het spel.’

Met Huntelaar is ook weer een goede speler teruggehaald. Hoe kijk jij naar zijn terugkeer?
‘Met Huntelaar vind ik ze aanvallend heel interessant. Op de momenten dat hij erin kwam, leek Dolberg veel meer scherpte te krijgen. Daardoor werd Ajax gevaarlijk. Maar vooral defensief, en dat was vorig jaar ook al, was het niet goed op orde. Of Ajax te ver naar voren speelt? Ik weet het niet, deden ze dat in de jaren negentig ook niet gewoon? Iemand als Bogarde toen vond ik ultiem, met zijn afgeplakte ringen, echt een beest. Hem kwam je niet voorbij. Net als met Sánchez vorig jaar.’

Dat Sánchez vertrok bij Ajax en er nu niet een ‘nieuw’ beest in de achterhoede staat, valt Keizer natuurlijk ook niet te verwijten….
‘Keizer moet ook gewoon de kans krijgen. Hij is pas net begonnen en ook Bosz deed het in het begin zeer belabberd. Het team moet nu nog op elkaar ingespeeld worden. Ziyech wordt steeds meer een knokker en heeft iets wat Klaassen ook had, door vaker voor beslissende goals te zorgen. Ook Kluivert vind ik leuk, hij is heel begaafd. En ook Donny van de Beek is een leuke speler, maar hij heeft wel een hele verantwoordelijkheid gekregen (door opvolging Klaassen, red.). Hier heb je maat 62, stap er even in.’

Vlak voor het sluiten van de transfermarkt werd nog een speler teruggehaald: Siem de Jong. Vorig jaar speelde hij nog bij PSV, maar het blijft hoe dan ook de man die Ajax de derde ster bezorgde in 2011. Hoe kijk jij naar zijn terugkeer?
‘Dat is bijzonder. Bij Huntelaar dacht ik: wauw, hij komt terug. Bij Siem de Jong denk ik dat het goed is om er ervaring bij te hebben, maar hij is gehaald vanwege zijn diepgang? Maar dat heeft Frenkie de Jong op zich ook. Wat is dan de meerwaarde? Je kunt ook zeggen: we spelen niet Europees, we investeren in de jonge spelers, we zorgen ervoor dat zij veel wedstrijdritme op gaan doen. De Jong kan van waarde zijn op het trainingsveld en in de kleedkamer. Ervaring heb je ook in het veld nodig, het niveau kan daardoor omhoog gaan, maar het moet geen jonge jongens van hun ideale positie afhouden.’

Er waren in de afgelopen transferperiode ook veel supporters die graag hadden gezien dat Ajax meer spelers had gekocht. Wat vind jij daarvan?
‘Dat vind ik altijd interessant. De oorlogskas is enorm gevuld. Er is altijd een stroming die zegt: nu moet je kopen. Maar als je naar de aankopen kijkt, zaten er meer tussen die het niet waren dan wel. Wat onthouden we? Degenen die het wel waren: Sánchez, Ibrahimovic, Suarez. Je onthoudt de goede aankopen, maar je vergeet de slechte aankopen. Ik zou weleens willen zien waar die mindere aankopen zijn gebleven en wat het heeft gekost. Met alleen geld kom je er niet. Het beleid vind ik niet eens zo verkeerd wat ze nu voeren.’

Toch is er ook best wel wat kritiek op het beleid van Ajax. In de media kregen het Technisch Hart en de Raad van Commissarissen er bijvoorbeeld van langs.
‘Ik vind eigenlijk dat ze het heel goed doen, in hoeverre ik dat vanaf hier kan beoordelen. Kennen jullie Machiavelli? Dat is een hele grote denker, die schreef over politiek en macht. Als het gaat over leiderschap is dat een heel interessant boek, het wordt ook veel gebruikt in de politiek. Wat hij aangeeft is: hoe je als het ware een koninkrijk kunt stichten, hoe je een land bij elkaar kunt houden. Hij zegt dat je dan je geen huurlingen moet hebben, maar je eigen leger. Huurlingen vertrekken namelijk als ze ergens anders meer kunnen verdienen. Die doen het alleen maar voor het geld. Bij Ajax vind ik het dus belangrijk dat er mensen rondlopen met clubgevoel. Die bij Ajax willen voetballen en niet voor een laag niveau in Engeland kiezen, waar zij meer kunnen verdienen. Je kunt nooit concurreren met die grote bedragen. Dus de hele strategie met jongens uit de eigen jeugdopleiding, die je al heel lang kent en zich verbonden voelen aan de club, vind ik heel verstandig.’

Je zag dit jaar onder andere Davinson Sanchez, Jaïro Riedewald, Kenny Tete en Davy Klaassen naar het buitenland vertrekken. Vind je het begrijpelijk dat deze spelers buiten de Eredivisie carrière willen maken?
‘Ik vraag mij af of dat carrière maken is, maar dat geldt voor het hele leven. Je ziet in hun vakgebied dat je heel veel geld kan verdienen. Maar gaat het om het geld verdienen of het gaat het om het spelletje? Laten we eerlijk zijn, wat is het laagste salaris bij Ajax? Iemand met een jeugdcontract verdient misschien al twee ton, moet je voorstellen hoeveel dat is. Twee ton, dat is iets minder dan twintigduizend euro per maand en dan ben je achttien jaar. Waar hebben we het over? Je ziet het ook in de bancaire wereld, zeker in de financiële sector, waar je ook dit soort grote bedragen kan verdienen. Maar je bent ooit iets gaan doen omdat je ervan houdt. Je bent rechten gaan studeren omdat je het interessant vindt of je bent economie gaan studeren omdat het een mooi vakgebied is. Je bent gaan voetballen, omdat je niet anders wilde dan voetballen. Wat wil je dan? Wil je dan doodongelukkig worden ergens in Saoedi-Arabië of bij een club in Engeland die er amper toe doet? Gewoon het geld binnen tikken, zonder dat je voetbalt. Ik kan het mij niet voorstellen dat je dat wilt.’

Wat zou jij die jonge spelers zelf aanraden?
‘Ik ga niet oordelen over andermans geluk, maar als je voetballer wilt zijn, dan wil je toch voetballen? En twee ton per jaar is geen slecht salaris. Ajax moet daarvoor een meerjarenplan hebben en dan kan je er ook als personeelsbeleid op anticiperen. Een speler als Klaassen speelde vijf, zes jaar bij Ajax en dan is het meer dan terecht als hij vertrekt. Een hele logische stap. Ik zou willen dat het met meer jongens lukt, dat ze wat meer worden beschermd. Dat is niet alleen goed voor Ajax, maar ook voor die spelers. En daar heb je een plan voor nodig, maar ook overleg als personeelsbeleid. Dat wanneer er iemand weggaat je er alles aan doet dat er een opvolger klaar staat. Dat kan door iemand te kopen, maar ook door iemand uit de jeugdopleiding door te laten komen. Een speler als Sánchez gebruikte Ajax als trampoline, vandaar het uitstapje naar Machiavelli. Sánchez is dus een type van een “huurling”.’

Klaver genoot enorm van Davinson Sánchez bij Ajax, maar zag hem in de theorie van Machiavelli wel als een 'huurling'. 'Een speler als Sánchez gebruikte Ajax als trampoline, vandaar het uitstapje naar Machiavelli.'

Sommige spelers zijn dus ongeduldig en kiezen te snel voor een overstap naar het buitenland?
'Een goed voorbeeld is Royston Drenthe. Hij is dan wel geen Ajacied, maar ik vind het nog steeds zonde, omdat hij zo’n groot talent was. Er zijn zoveel voetballers die naar een club in Italië of Engeland gaan, daar op bank belanden en niet meer voetballen, maar wel veel geld verdienen. Maar waarom ben je ooit gaan voetballen? Omdat je in een dikke Bentley wil rijden? Of omdat je wilde voetballen? Sommige spelers kunnen wel gelijk die stap zetten. Van de lichting 94/95 was Kluivert nog heel jong toen hij wegging, maar die andere spelers waren allemaal wel een stukje ouder. Ietsje rijper, iets meer ritme opgedaan.’

Politicus én supporter

Als politicus betekent het dat je ook vaak moet buigen over de mindere kanten van de voetballerij. Hoe kijk je bijvoorbeeld naar de huidige aanpak rond de problematiek met hooligans binnen Nederland?
‘Dat is al een hele lange discussie. Uiteindelijk gaat het over hoe je het beste hooliganisme aanpakt. Ik heb daar niet echt een hele uitgesproken opvatting over hoe je dat het beste kunt aanpakken. De politie weet eigenlijk het beste hoe je dat moet doen.’

Maar stel dat jij het wel voor het zeggen zou hebben. Wat zou je dan doen?
‘Gevoelsmatig, gewoon als supporter, moet je het hooliganisme keihard aanpakken. Wat mij betreft verpest het het voetbal gewoon. Zodra je geweld gebruikt, iemand bedreigt, een pop van Kenneth Vermeer ophangt, racisme gebruikt, mag je dat hard aanpakken. Maar ik weet niet wat de beste methode is, zodat het effectief is. De politie moet daarvoor de middelen inzetten, die daarvoor nodig zijn. Als daar een wetswijziging voor nodig is… Het is de politie, het zijn de stewards, het zijn de mensen van de club en daar zal een samenwerking tussen moet zijn. Er zit ook criminaliteit tussen en dat moet gewoon strafrechtelijk worden aangepakt, niet te zachtzinnig zou ik zeggen. Ik weet er te weinig over om er nu iets heel zinnigs over te zeggen, maar echte hooligans mag je wat mij betreft zo hard mogelijk aanpakken. Om het spel leuk te houden, zodat je met je kinderen veilig naar het stadion kunt en dat je je geen zorgen hoeft te maken.’

Ondertussen zijn we wel zover dat Ajax-fans niet welkom zijn bij uitwedstrijden tegen ADO Den Haag en Feyenoord en zelfs niet in het stadion van ADO als Ajax daar speelt tegen SVV Scheveningen…
‘Ik vind het wel jammer. Ik snap het, als het niet in de hand te houden is, snap ik het. Maar ik vind het wel jammer. Rivaliteit is leuk, dat hoort erbij. Dat je elkaar toezingt, dat is de sfeer van een stadion, daar is niets mis mee, maar als het knokken wordt, intimidatie en bedreigen…wat doe je daar dan? Doe normaal. Als ik in de Verenigde Staten ben, probeer ik altijd langs een honkbalwedstrijd te gaan. Het spelletje is zo super saai, zo langzaam. Maar al die kinderen die je ziet langslopen en al die families die je ziet, die sfeer vind ik echt te gek. Dus je kunt je dan afvragen wie er wat aan moet doen in het Nederlandse voetbal. De steden en de clubs, maar waar nodig zal ook Den Haag moeten ingrijpen. En nogmaals als er inderdaad echt een voetbalwet nodig is…’

Daarnaast is het hele Nederlandse voetbal de afgelopen weken in de ban van het kunstgras. Ook hier zal jij als politicus een standpunt over moeten innemen. Hoe kijk jij zelf naar deze kwestie?
‘Mijn vrouw is een hockeyster. Daar wordt al jarenlang op kunstgras gespeeld. Daarnaast zijn de spelregels veel meer in beweging. Voetbal is totaal achterhaald en je moet niet zo bang zijn.’

Toch is er veel kritiek in de voetbalwereld op kunstgras.
‘Ik hoorde Pierre van Hooijdonk laatst iets zeggen over voetbaltechnische redenen als gevolg van het kunstgras. Hij zei iets over zijn noppen. Ik heb er zelf geen uitgesproken voetbaltechnische mening over, behalve dan mijn herinnering aan wat voetbal is. Namelijk thuiskomen als je hebt gevoetbald, terwijl je totaal onder de bagger zat, helemaal onder het groen, wat je niet meer uit je kleren krijgt. Ik heb er een emotionele gedachte bij. Zoek het uit, er moet gewoon op gras gevoetbald worden. En als het dan technisch iets betekent voor het spel, vind ik wel dat je één lijn zou moeten trekken. Het maakt het spel echt anders en dat hoeft helemaal niet verkeerd te zijn. Maar als je de ene week op kunstgras moet voetballen en de andere week op gras en in de rest van Europa wordt op gras gevoetbald, is dat echt een probleem. Dat maakt het aanpassen heel lastig.’

Alle clubs in Europa op kunstgras. Zou dat dan misschien in de toekomst de beste optie zijn?
‘Ik denk dat als iedereen op kunstgras zou voetballen, het wel weer gelijk is en dan worden er wel weer nieuwe schoenen ontwikkelt. Zo komt er altijd wel weer iets nieuws. Ik zit er dus niet zo hardline in, behalve dat ik er een emotionele waarde bij heb en dat het onhandig is dat je zoveel keer per jaar op kunstgras voetbalt.’

Kun je je eigenlijk als landelijke volksvertegenwoordiger wel aan een club als Ajax verbinden?
‘Ik had gevoetbald in mijn Ajax-shirtje tijdens de bosdagen. ‘’Daar gaan je stemmen in 010’’, zei iemand online. Ik geloof daar niet zo in. Ik ben een supporter en volgens mij kun je beter uitkomen waar je voor staat. Dat is in ieder geval wat mensen van mij kunnen verwachten. Ik ga mijn mening niet onder stoelen of banken steken. Welke club ik wel of niet support. Ik hou van voetbal, dus ook als Feyenoord goed speelt, kijk ik er met plezier naar, net als PSV of een andere club. Als mensen mij politiek willen afrekenen of beoordelen vanwege welke club ik support, dan moeten mensen dat zelf weten. Dat is wat ik probeer te zeggen in het hele verhaal. Voetbal is een prachtig spelletje en je mag voor een club zijn, maar het moet normaal zijn dat je geen andere uitsluit.

Als laatste vraag, Ajax wint de Champions League of GroenLinks de grootste partij van Nederland?
‘Die vraag viel net buiten de tijd!’

Heb jij het nieuwe 'El Pistolero' shirt al in je kast hangen?

Lees meer 'Onze Trots':
Deel 1: Jan Roos
Deel 2: JayJay Boske
Deel 3: Viggo Waas
Deel 4: Roue Verveer (AS Kerstspecial)
Deel 5: Sevn Alias
Deel 6: Frank van der Lende
Deel 7: Robert ten Brink
Deel 8: Martin Koolhoven
Deel 9: Sunnery James en Ryan Marchiano
Deel 10: Stefano Keizers

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)
Harry Vlug (Twitter: @H_Vlugger | e-mail: harryvlug@gmail.com)