Bij het woord ‘Invincibles’ denken de meesten aan Arsenal of Ajax in de tijd van Louis van Gaal. Maar er is nog een ploeg die dit predicaat op zich geplakt dient te krijgen: PAOK Saloniki. De opponent van de Eredivisie-kampioen in de voorronde van de Champions League is een taaie tegenstander, die zich vorig jaar zonder ook maar een wedstrijd te verliezen kroonde tot kampioen van Griekenland.

Ex-Ajacied Ronald de Boer zei het al bij Goedemorgen Eredivisie op FOX Sports: PAOK is geen ploeg van koekenbakkers. De Grieken zijn in vergelijking tot drie seizoenen geleden, toen ze Ajax ook tegenkwamen, gegroeid en de moeilijkste tegenstander die Ajax kon treffen op weg naar een nieuw Champions League-seizoen. Defensief stabiel, offensief gevaarlijk: Ajax gaat een zware kluif aan PAOK krijgen, helemaal nu de equipe van Erik ten Hag zelf nog in allerlei aanpassingsprocessen zit.

Tijdens de voorbereiding op het nieuwe seizoen trok Ajax naar Oostenrijk, PAOK zocht zijn heil juist in Nederland. Het oefende tegen AZ Alkmaar en maakte onlangs indruk tegen Fortuna Sittard. Vijf keer werd er gescoord, vier van de doelpunten kwamen op naam van Chuba Akpom. De Engelsman heeft een verleden bij Arsenal en zich in Griekenland ontpopt tot een beginnende goaltjesdief. Hij scoorde zes keer tijdens de afgelopen voetbaljaargang, maar lijkt een speler waarmee Ajax defensief rekening moet houden. Helemaal omdat hij als sterk aanspeelpunt fungeert.

Een andere blikvanger is normaliter Vierinha, maar de Portugees is geblesseerd. Om deze reden zijn de ogen gericht op nummer tien Dimitrios Pelkas, het creatieve brein van het elftal. De Griek is een technisch begaafde speler, die handig is in de kleine ruimte, oog heeft voor diepte en zelfs de aanvoerdersband draagt. Aan Ajax de taak om zijn loopacties vanuit het middenveld (zie hieronder) te controleren.

Nieuwe trainer, nieuwe ideeën? 

Bij balbezit opteert PAOK, sinds deze zomer gecoacht door de Portugees Abel Ferreira, een 4-2-3-1-formatie. De backs staan hoog en proberen aanvallend van waarde te zijn. Voor de verdediging staat een blok van twee, waarbij de vier offensieve spelers bestaan uit twee flankaanvallers, een nummer tien en één diepe spits: Akpom. In sommige situaties neemt PAOK een andere gedaante aan en lijkt het systeem op een formatie met drie verdedigers. De zijkanten worden bespeeld door twee spelers die heel diep staan, twee controleurs komen de bal halen en voor hen staan twee creatievelingen die de spits in stelling moeten brengen.

Wat opvalt als PAOK aan de bal is, is het oog voor de ruimte achter de verdediging. De Grieken bouwen rustig op van achteruit en willen voetballen, maar schromen een lange bal niet. Als de middenvelders de bal komen halen, dan is er genoeg beweging in de diepte om de tegenstander in de rug pijn te doen. Met name de backs van Ajax moeten hier alert op zijn en niet alleen hun oog op de bal houden, maar ook op de man.

Ook in de tegenaanval kan PAOK de tegenstander pijn doen. Tegen Anderlecht wordt goed zichtbaar hoe gevaarlijk de Grieken zijn als ze een counter kunnen opzetten. De bal wordt verloren door de Belgen, alvorens Petsos via de linkerkant de diepte in rent. Hij wordt bediend in de diepte en schiet hard raak: 1-0.

De goal vertelt het verhaal: als de ruimte daar is, dan weet PAOK deze goed te benutten. Zo zet Anderlecht hoog druk, maar wordt de ploeg van Vincent Kompany door middel van een lange bal uitgespeeld. Wat volgt is een razendsnelle omschakeling die opnieuw in een doelpunt resulteert: 2-0. Ook Olympiakos ondervond hier hinder van afgelopen seizoen en incasseerde goals uit tegenaanvallen en ballen vanaf de zijkant. Noot hierbij is wel dat het team toen onder leiding stond van een andere trainer.

Compacte 4-4-2

Als PAOK de bal niet heeft, hebben de Grieken het vermogen om uiterst compact te staan in een hechte 4-4-2-samenstelling. De verdediging en het middenveld zijn goed op elkaar aangesloten en voor hen staan de nummer tien en diepe spits. Wat opvalt is dat Akpom niet veel defensief werk hoeft te verrichten, Petsos probeert de passinglijnen af te schermen. De buitenste aanvallers maken met de controlerende middenvelders een 4-4-2 en de vier verdedigers staan op een lijn. De compacte formatie zorgt ervoor dat er bijna geen ruimte is tussen de linies. Omdat Ajax deze ruimtes juist wel zoekt, wordt het interessant om te zien of Ajax daar de vrije man kan vinden.

Lukt het de halve finalist van de Champions League onverhoopt niet goed om tussen de linies vrij te komen, dan is het een optie om met loopacties achter de verdediging PAOK pijn te doen. De centrale verdedigers van de Griekse kampioen zijn niet heel erg mobiel, waardoor ze met veel beweging om hen heen in lastig vaarwater terechtkomen. In deze tactiek is Donny van de Beek met name belangrijk. De door Real Madrid begeerde middenvelder heeft een goed gevoel voor ruimte en is daarmee vaak een plaag voor defensies. Het is te hopen dat hij tijdens de ontmoetingen nog van de partij is.

Ook tegen Anderlecht wordt zichtbaar dat PAOK inzakt en terugvouwt in haar 4-4-2-formatie. Rond de middenlijn wachten ze de tegenstander op in de zone, de voorste twee spelers coveren de middenvelders van Anderlecht zodat de bal daar niet makkelijk naartoe kan.

Standaardsituaties 

Hoewel standaardsituaties niet het sterkste punt zijn van Ajax, liggen hier wel mogelijkheden. PAOK verdedigt zowel in de zone als op de man, wat gedeeltelijk betekent dat lange spelers als Perr Schuurs de mogelijkheid krijgen om het zestienmetergebied in te stormen en de bal aan te vallen. Anderlecht maakte hier in de voorbereiding goed gebruik van en scoorde uit een corner.

Conclusie

Concluderend kun je stellen dat Ajax een tegenstander treft die van een ander kaliber is dan het team dat ze drie jaar geleden troffen. PAOK is gegroeid en heeft met Ferreira een trainer aangesteld met een verleden bij Sporting Portugal en SC Braga. Portugese managers staan doorgaans bekend om hun pragmatiek en vermogen goed georganiseerde ploegen op te stellen en dat is bij PAOK niet anders. De ploeg zit defensief sterk in elkaar en heeft offensief de kwaliteiten om gevaarlijk te worden en goals te maken.

Toch liggen er voor Ajax kansen, vooral omdat ze individueel superieur zijn. Verschillende sterkhouders zijn nog aanwezig en de nieuwe aankopen gedijen goed. Met de hoge pressie die Ajax hanteert, kan de Eredivisionist de Grieken het lastig maken. Ook aan de bal treft de kampioen van Griekenland een team van een kaliber dat ze niet vaak ontmoeten in eigen land noch Europa. Eigenlijk zei de post op sociale media van PAOK al genoeg: ze zijn niet blij met het feit dat Ajax uit de koker is gerold. Ten Hag en consorten moeten aan de bak, maar PAOK ook. Het wordt een interessant tweeluik met twee goede teams, twee heksenketels, verschillende tactieken, maar één winnaar.

Sjors van Veen (Twitter: @SjorsvVeen | e-mail: sjorsvanveen@live.nl)