Diepe Zakken: Een financiële inhaalslag van PSV en Feyenoord is nog ver weg

07 november 2024 16:00 door José de la Verde 188

Bron Ajax Showtime

Laatst geüpdatet 07/11/2024 16:13

Ajax won afgelopen week van Feyenoord en PSV, en op het veld lijkt Ajax weer op de weg terug naar boven. Op financieel gebied dreigt Ajax echter ingehaald te worden, puur kijkend naar de omzet van afgelopen jaar. Ook voor het seizoen 2024-25 zullen PSV en Feyenoord qua jaarcijfers dichtbij zitten. Maar dit blijven momentopnames en het laat niet zien hoe anders de financiële situaties zijn. Daarom duikt deze editie van Diepe Zakken in de jaarcijfers van Ajax, PSV en Feyenoord.

Recordomzet is niet meteen rijkdom

De recordomzet van PSV over afgelopen seizoen was geen verrassing. De ambities waren duidelijk, de groei met behulp van investeringen was al in gang gezet en met de premies uit de Champions League kwam de Eindhovense club uit op 152,1 miljoen euro. Daarmee streven ze Ajax voor het eerst sinds het seizoen 2015-2016 voorbij, zij het met maar 167.000 euro. Ook Feyenoord noteerde een recordomzet van ruim 125 miljoen euro.

Met opnieuw Champions League-deelname voor PSV en Feyenoord versus Europa League en bezuinigingen voor Ajax, is de kans groot dat dit financiële beeld voor 2024/25 hetzelfde wordt. Daarmee lijkt het misschien alsof de gouden bergen in Amsterdam weg zijn en de benaming ‘rijkste club’ afgestaan moet worden. Maar zover is het voorlopig niet.

Europese premies vertroebelen

De omzetcijfers zijn niet alleen een momentopname, maar het is ook niet de beste graadmeter voor financiële gezondheid of structurele stabiliteit. Kijk je verder dan dat, dan zie je dat de drie clubs zich in hele andere fases bevinden. Wat het beeld enorm vertroebelt zijn de onzekere inkomstenbronnen als Europese premies en transferopbrengsten. Zowel de omzetstijging van PSV en Feyenoord, als de omzetdaling van Ajax zijn voor een groot deel terug te herleiden naar het verschil in Europese inkomsten.

ajax jagiellonia europa league — Ajax moet het doen met inkomsten uit de Europa League, terwijl de miljoenen bij PSV en Feyenoord binnenstromen vanwege hun deelname aan de Champions League.

Kosten zijn een betere graadmeter

Een beter beeld geven de uitgaven, want in de grillige financiën van de voetbalwereld geldt dat inkomsten veelal eenmalig zijn en uitgaven meestal langdurig. De ontwikkeling van de kosten (bedrijfslasten) van de drie clubs laat zien dat vooral PSV meer is gaan uitgeven (+23%). Ook Feyenoord geeft meer uit (+6%), terwijl Ajax kosten aan het drukken is (-6%).

De absolute getallen laten zien waarom Ajax dit seizoen nog steeds meer kosten moet drukken; 191 miljoen euro aan bedrijfslasten is veel te hoog en veel meer dan PSV (141 miljoen euro) en Feyenoord (112 miljoen euro).

Het salaris is de uitdaging

De grootste factor in de kosten zijn de salarisuitgaven. Ook daar is hetzelfde beeld zichtbaar. Ajax geeft het meeste uit (102 miljoen euro), maar is aan het dalen (-8%). PSV stijgt het meest (+29% naar 77 miljoen euro), maar ook Feyenoord geeft meer uit dan ooit (66 miljoen euro; +13%). Let wel, dit zijn de salarissen van álle medewerkers, en niet alleen de spelers. Ajax heeft zo’n 30-40 procent meer fte’s in dienst dan de clubs uit Eindhoven en Rotterdam.

Alleen de Amsterdamse club specificeert welk deel naar spelers gaat, waarschijnlijk omdat een beursnotering dat vraagt: 62,4 miljoen euro (-8,7 miljoen euro). Het zou interessant zijn om dat getal bij de andere clubs ook in te zien, al lijkt het aannemelijk dat de groei in salaris vrijwel volledig naar spelers is gegaan. Bij PSV was dat ruim 17 miljoen euro meer, bij Feyenoord bijna 8 miljoen euro.

Tekst gaat verder onder de foto.

stevenbergwijn ajax — Het vertrek van onder meer Steven Bergwijn heeft ervoor gezorgd dat Ajax flink kan besparen op de salarissen.

Risico’s bij transferuitgaven

Ook bij transfers zijn inkomsten eenmalig en uitgaven structureel. De effecten daarvan zijn terug te zien in de jaarcijfers. PSV hield de kosten nog aardig onder controle door hun afschrijvingen op zo’n 28 miljoen euro te houden. Feyenoord daarentegen schroefde zijn budget op met zo’n 25 procent tot bijna 38 miljoen euro. Daarmee wordt het verschil met Ajax’ 50 miljoen euro steeds kleiner.

Waarom dit risicovol is, wordt duidelijk uit de inkomstenkant. Alle drie de clubs verdienden flink veel minder dan het jaar ervoor. Tel daarbij op dat het huidige seizoen de inkomsten tegenvallen (net als in de hele transferwereld) én er mogelijke veranderingen in het transfersysteem (n.a.v. de Diarra-uitspraak) aanstaande zijn. Hoge (en dus langdurige) uitgaven aan transfers worden dus steeds lastiger te compenseren.

Niet bouwen op Champions League inkomsten

Voor PSV en Feyenoord is het zaak dat ze niet in dezelfde valkuil gaan stappen als Ajax in de afgelopen jaren. De grote inkomsten uit de Champions League en transfers gingen in Amsterdam voor een te groot deel naar salarissen en transfers in plaats van opleiden en ontwikkelen. Nu de inkomsten stokken, lopen deze structurele uitgaven door.

Er moet dus gewerkt worden aan solide inkomsten, vooral uit de commercie en/of recettes. Daar is Ajax nog altijd ruim koploper, ondanks de tegenvallende inkomsten uit merchandise gedurende het afgelopen seizoen. Ajax verdiende zo’n 61 miljoen euro aan partnerships (sponsoren) plus business seats en skyboxen. Bij PSV was dat zo’n 38 miljoen euro en Feyenoord bijna 40 miljoen euro.

Het verschil wordt nog groter als de merchandise erbij gepakt wordt. Dat leverde Ajax bijna 29 miljoen euro op, tegenover 10 miljoen euro voor PSV en 3,5 miljoen euro voor Feyenoord. Daarbij moet gezegd worden dat Feyenoord zijn merchandise tegenwoordig volledig uitbesteed aan Castore (en daarmee ook inkoopkósten bespaart).

Qua totale opbrengst van de recettes (incl. seizoenskaarten) komen zowel Ajax als Feyenoord uit op ruim 32 miljoen euro, PSV blijft achter met zo’n 23 miljoen euro.

Tekst gaat verder onder de foto.

menno geelen commercieel directeur ajax — Ajax heeft nog altijd de hoogste commerciële inkomsten in Nederland.

Structurele inkomsten tegenover kosten

Tel je deze structurele inkomsten bij elkaar op, dan steekt Ajax nog altijd ruim boven de andere twee uit. Dat totaal komt op ruim 122 miljoen euro, voor Feyenoord is dat 75,5 miljoen euro en bij PSV komt net iets minder dan 72 miljoen euro binnen.

Zet je dat af tegenover de totale kosten, dan zie je dat Ajax met 64 procent en Feyenoord met 67 procent een groter deel afdekken dan PSV met net geen 51 procent. PSV is dus het meest afhankelijk van de meer prestatie-gerelateerde inkomsten. Valt de Champions League weg, dan wordt het daar harder gevoeld.

Groot verschil in onderliggende buffers

Hoewel Ajax en Feyenoord op dit punt meer op elkaar lijken, zijn er twee cruciale verschillen. Ten eerste is Ajax aan het bezuinigen en Feyenoord juist de uitgaven aan het opkrikken. Daarnaast, en nog belangrijker, zijn de buffers heel anders. Zo had Ajax een (nog altijd gezond) eigen vermogen van 226 miljoen euro tegenover net geen 15 miljoen euro voor Feyenoord. Dus ondanks hun recordomzet, de vrij solide inkomsten én de waarde van hun bezittingen, is er door alle schulden maar een relatief kleine plus te schrijven. Het eigen vermogen van PSV was zo’n 40,5 miljoen euro.

Het andere deel van de ‘buffer’ is de liquiditeit; hoeveel cash er aanwezig is. Bij Ajax was dat begin vorig seizoen laag, maar ondertussen weer opgekrikt tot ruim 34 miljoen euro (+205%) en ook bij PSV groeide dat tot bijna 22 miljoen euro (+137%). Feyenoord daarentegen heeft hier grote zorgen. Er stond einde vorig seizoen maar zo’n 62.000 euro aan liquide middelen ter beschikking. Het afsluiten van (dure) kredieten lijkt onvermijdelijk dit seizoen.

Tekst gaat verder onder deze foto.

jorrel hato ajax feyenoord — Ajax was Feyenoord onlangs de baas op het veld.

PSV en Feyenoord gokken meer op de Champions League

Al met al zit Ajax financieel natuurlijk nog in een lastige periode en voor Feyenoord en PSV zijn de grote Champions League-miljoenen beschikbaar. Ze lijken vooral bezig daarmee hun selectie te versterken. PSV doet dat zorgvuldiger of gematigder, maar moet oppassen om de nieuwe, duurdere spelershuishouding niet te veel te bekostigen met tijdelijke inkomsten. Voor Feyenoord geldt dat advies nog veel meer. Zij nemen grotere financiële risico’s, plus er is minder zekerheid dan bij PSV dat ze opnieuw de Champions League halen.

Ajax is in het proces om de basis toekomstbestendiger te maken door kosten te drukken. Dat moet dan ook terug te zien gaan zijn in de cijfers van het huidige seizoen. Dat wordt vrijwel zeker een stevig verlies door ontbrekende transferinkomsten, maar de focus moet daar liggen op kostenreductie.

Dat is ook het perspectief als de drie clubs vergeleken worden; zelfs mét bezuinigingen en het ontbreken van de Champions League, kan Ajax op financieel gebied PSV en Feyenoord nog bijbenen. Dat is niet oneindig zo, maar de komende jaren wel.

José de la Verde (X: j_berden)