Het vertrek van David Neres naar Shakhtar Donetsk is aanstaande en dat lijkt een zegen voor zowel Ajax als de speler zelf. Sinds zijn komst naar Amsterdam groeide hij uit tot een publiekslieveling, maar die status hield hij in de afgelopen jaren niet meer in stand door zijn spel op de grasmat. Zodoende zakte ook zijn marktwaarde fors, al lijkt Ajax er met – naar verluidt – zestien miljoen euro nog een behoorlijke slag uit te slaan. Hoe Neres’ financiële waarde door de jaren heen als een raket de lucht in ging, maar ook weer snel zakte.

De Braziliaan maakte in januari 2017 de overstap van São Paulo naar Amsterdam. Het werd zijn eerste avontuur buiten Zuid-Amerika en dus hoorde daar een periode van gewenning bij. Ajax waagde een behoorlijke gok door een bedrag te betalen dat uiteindelijk boven de twintig miljoen euro uitkwam. Neres was toen negentien jaar en had pas acht wedstrijden in het eerste elftal van São Paulo FC in de benen. Drie keer trof hij doel in die periode. Ondanks zijn geringe ervaring moest Ajax dus flink in de buidel tasten en toekomstige financiële winst zal in het achterhoofd gezeten hebben. Wel moest hij zich in Amsterdam weer opnieuw bewijzen, waardoor zijn transferwaarde niet direct op het betaalde bedrag kwam te liggen.

Onder leiding van Marcel Keizer begon Neres later in 2017 aan zijn eerste volledige seizoen bij Ajax. In de Eredivisie zou hij uiteindelijk direct 32 wedstrijden spelen, waarmee hij dus slechts twee wedstrijden zonder minuten bleef. Het gebeurde tijdens de openingswedstrijd van dat seizoen - waarin Ajax het opnam in een uitwedstrijd tegen Heracles Almelo – en een paar weken later tijdens Vitesse-thuis. In de wedstrijden waarin hij actief was, wist hij bij 27 doelpunten betrokken te raken. Veertien keer scoorde hij, dertien maal bereidde hij een doelpunt voor. Een complete aanvaller dus, scoren én voorbereiden. Europees kreeg hij dat seizoen maar amper tijd zich te tonen, want Ajax kwam de voorrondes niet door. OGC Nice schakelde Ajax uit in de Champions League en Rosenborg vervolgens in de Europa League. Neres wist het verschil in die duels niet te maken, al was hij er in de uitwedstrijd tegen de Noren niet bij. Toch steeg zijn marktwaarde dat seizoen weer richting de twintig miljoen euro.

Het seizoen waarin Neres naam en faam maakte

Het seizoen daarna, 2018/2019, kent eenieder als hét seizoen van Ajax, maar ook dat van Neres. De Amsterdammers bereikten de halve finale van de Champions League en daarbij toonde hij tegen zowel Real Madrid als Juventus zijn belang door te scoren. Vooral het doelpunt tegen Juventus, vlak na rust, was bijzonder belangrijk voor de club. Hij kwam vanaf de linkerflank naar binnen en schoot raak met rechts. In de Eredivisie was hij met acht goals en elf assists in 29 wedstrijden ietwat minder productief, maar zijn Europese status schoot flink omhoog. In de Champions League zou hij dat seizoen uiteindelijk twee doelpunten maken en twee assists leveren en dat leverde een flink verhoogde transferwaarde op. Binnen één seizoen steeg hij met zo’n 25 miljoen tot een totaal van ongeveer 45 miljoen euro. Het Chinese Guangzhou Evergrande bood dat seizoen zelfs 47 miljoen euro op Neres, maar Overmars hield vast aan de publiekslieveling en wees het bod af.

Waar eenieder zodoende hoopte op een sterk vervolg van Neres in het seizoen 2019/2020, kwam de klad er juist in. In eerste instantie niet eens geheel vanwege hemzelf, want een hardnekkige knieblessure hield hem lange tijd aan de kant. Het was 5 november 2019, de dramatische avond die menig Ajax-supporter zich nog zal herinneren. Tijdens de 4-4 op bezoek bij Chelsea kreeg Ajax niet alleen twee rode kaarten binnen een minuut, ook verloor het Neres die dag. In de 72ste minuut moest hij zich laten wisselen en dat moment zou een reusachtige impact hebben op zijn carrière en waarde voor Ajax. Daarbij kwam Quincy Promes dat seizoen ook nog eens naar Ajax en ook dat had voor Neres geen positieve invloed. In de Eredivisie kwam hij voor zijn blessure tot zes goals in twaalf Eredivisie-wedstrijden en die cijfers leken nog zo veelbelovend. Zijn knie gooide echter roet in het eten en bracht zijn seizoen ten einde. Wat het deed met zijn transferwaarde? Die daalde met zo’n tien miljoen tot om en nabij de 35 miljoen euro.

Het betekende het begin van het einde voor Neres bij Ajax. Vorig seizoen kwam hij nog in 25 Eredivisiewedstrijden in actie namens de club, maar slechts tien keer deed hij dat als basisspeler. Bovendien raakte hij nogmaals geblesseerd, ditmaal aan zijn enkel. Zodoende lag hij er weer ruim een maand uit en dat kwam zijn ritme en daarmee spel niet ten goede. Tel daar de komst van zijn maatje Antony bij op en zijn tijd als vaste waarde van Ajax was – tot pijn van alles en iedereen die Ajax een warm hart toedraagt - afgelopen. In de groepsfase van de Champions League van dat seizoen was Neres nog basisspeler, maar hij wist alleen te scoren tegen FC Midtjylland. Het bedrag dat Ajax nog voor hem kon vragen, daalde verder naar rond de 25 miljoen euro.

Het zorgde ervoor dat Ajax hem liet weten dat hij tijdens de afgelopen zomer mocht vertrekken. Wel moest daarvoor een aannemelijk bod op tafel worden gelegd, maar dat kwam er nooit. Het leidde tot nóg een seizoen voor Neres in Amsterdam. Hij kwam dit seizoen al vaak in actie, maar deed dat vaak als invaller en kon dan zelden tot nooit potten breken. Het kwam zijn transferwaarde niet ten goede en ook Overmars zal gevoeld hebben dat dit het laatste moment was waarop Ajax nog iets aan zijn zo geliefde aanvaller over kon houden. Niemand zal het Neres kwalijk nemen, want aan toewijding aan de club heeft het nooit gelegen en de naar verluidt zestien miljoen euro kan Ajax goed gebruiken in de jacht op een nieuwe aanvaller.

Jesse ter Haar (Twitter: @jesseterhaar | e-mail: j.terhaar@ajaxshowtime.com)