Sander Westerveld kijkt uit naar het treffen tussen Real Sociedad en Ajax. De voormalig doelman speelde zo’n twintig jaar geleden tweeënhalf jaar voor Real Sociedad, werd zelfs bijna kampioen met de Baskische club en bewaart nog altijd fantastische herinneringen aan zijn tijd destijds in het noorden van Spanje. Bovendien volgt hij de club nog altijd op de voet en zodoende kan de analist van Viaplay van alles vertellen over Ajax’ komende Europese tegenstander.

Met Jeffrey Sarpong, Sheraldo Becker (nu) en Westerveld kent men drie Nederlanders in de clubhistorie van Real Sociedad. Westerveld legt uit dat het leven van een voetballer afhangt van geluk en toevalligheden. Zo kwam hij eigenlijk bij toeval bij Liverpool terecht. ‘Dat was omdat Van der Sar niet wilde. Hun trainer zat op de tribune voor Van der Sar tijdens Ajax - Vitesse. In die wedstrijd gaf ik een lange bal op Machlas, die scoorde en wij met 0-1 wonnen. Van der Sar ging toen naar Juventus en door die wedstrijd zijn ze mij gaan volgen en ben ik daar gekomen.’

Uiteindelijk ging het mis voor Westerveld bij Liverpool. Hij maakte aan het begin van het seizoen een blunder tegen Bolton Wanderers, waarna nieuweling Jerzy Dudek de eerste keeper werd. ‘Gelukkig was Toshack (de trainer destijds van Real Sociedad, red.) aanwezig bij die wedstrijd. Hij zei tegen mij dat hij 85 minuten de keeper had gezien die hij wilde. In de winterstop klopte hij op de deur en toen ben ik gegaan. Ik wilde in Engeland niet voor een andere club dan Liverpool spelen en ik wilde nog wel in Spanje spelen. Sociedad stond toen op degradatie en ze haalden ook Nihat Kahveci en Darko Kovacevic. We stonden onderaan en eindigden nog als dertiende.’

Bijzonder seizoen bij Real Sociedad is hoogte- en dieptepunt voor Westerveld

Het seizoen daarna was nog beter voor Real Sociedad. De club stond het hele seizoen bovenaan, tot het tijdens de voorlaatste speelronde toch nog misging. ‘Ik ga geen boek schrijven, maar die periode bij Sociedad was voor mij een hoogtepunt. Hoe we voetbalden, het hele jaar bovenaan gestaan, van bijna degradatie en niemand op straat naar bijna kampioen en allemaal vlaggen op straat en mensen in Sociedad-shirts. Het stadion zat er weer vol. Als je dat meemaakt, is dat een hoogtepunt.’

‘Maar het is een dieptepunt dat ik weg moest bij Liverpool en dat we met Sociedad drie wedstrijden voor het einde nog bovenaan stonden en het nog weggaven. Voor de Basken was het echter allemaal geweldig. We hebben een optocht gehad door de stad en ons feest was groter dan het feest van Real Madrid. Ik ben bevriend met Makaay en hij is kampioen geweest met Deportivo. Om kampioen te worden, moeten alle topclubs een off-jaar of tussenjaar hebben. Anders kun je geen kampioen worden. Als je met Sociedad dan zo dichtbij bent… Het is echt heel erg jammer.’

‘Het is nooit meer maandag voor supporters van Sociedad’

Hoe zuur het mislopen van de titel ook was, Westerveld is voor de mensen in San Sebastián een held. Als hij daar op straat loopt, wordt hij nog altijd herkend en aangesproken door mensen die willen terugblikken op dat geweldige jaar. Westerveld weet nog dat er in die tijd een columnist was met een verhaal dat vandaag de dag nog rondgaat in het Baskenland. ‘Nunca Lunes’, schreef hij, wat betekent ‘nooit meer maandag’.’

‘Maandag is altijd de slechtste dag voor scholieren en mensen die werken. Maar door het spel van Sociedad, schreef hij toen, bestaat die maandagochtend niet meer. Iedereen wilde naar school of werk om over Sociedad te praten. Ik krijg er nog kippenvel van als ik erover praat. Dat was eigenlijk de grootste overwinning bij Sociedad en wat ik ook voelde in die stad. Iedereen sprak eerder altijd over Bilbao, maar toen ik wegging hingen er overal vlaggen van Sociedad en iedereen was trots en had het erover.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Dat Real Sociedad nog altijd belangrijk is voor Westerveld blijkt wel uit dit interview, maar ook uit zijn posts op Instagram. Zo plaatste hij onlangs nog een story na de zege van ‘zijn’ club op FC Barcelona. ‘Veel clubs waar ik heb gespeeld, heb ik nog steeds in mijn hart. Ik ben een hele rare voetballer wat dat betreft’, vertelt hij. ‘Ik voetbalde niet voor het geld, maar voor het gevoel. Als ik voor een club speel, voel ik dat ik vol in die club zit en dat ik alles rondom die club koester. Toch zijn Real Sociedad, Liverpool en FC Twente de clubs die mij het meest bijstaan. Bij Sociedad heb ik nog steeds goede contacten met de mensen en met de spelers die er speelden, onder andere met Xabi Alonso.’

Verleden als Ajacied bij Ajax Cape Town

Wat veel mensen niet weten: Westerveld heeft ook nog twee jaar bij Ajax Cape Town gespeeld en daar is hij ook nog keeperstrainer geweest. ‘Het was heel apart om aan de andere kant van de wereld met een Ajax-shirt te spelen. Je hebt daardoor echter niet echt een band met Ajax Amsterdam. Het was wel een totaal andere club.’

‘Met Van der Sar, Overmars en Kinsbergen, die af en toe overkwamen, had ik wel goed contact. Het is heel apart om te zien dat alles Ajax was. Je had wel echt het gevoel dat je voor Ajax voetbalde, maar als je in Nederland bent, heb je dat gevoel weer niet. Soms ben ik met andere oud-voetballers en dan zeg ik weleens voor de grap: ja ho even, ik heb ook gewoon bij Ajax gevoetbald. Maar het is toch een ander gevoel.’

Vertrek technisch directeur Olabe bij Sociedad

Op de dag van dit interview komt naar buiten dat Roberto Olabe, de voetbaldirecteur van Real Sociedad, de Baskische club na dit seizoen zal verlaten. Westerveld is in eerste instantie verbaasd als hij het nieuws verneemt, waarna hij lovend spreekt over de beleidsbepaler. ‘Ik neem aan dat hij niet zomaar opstapt en dat hij al iemand mee heeft lopen die het gaat overnemen (hoofdscout Erik Bretos volgt hem inderdaad op, red.).’

Westerveld vertelt dat Olabe samen met de president (Jokin Aperribay, red.) de club heeft veranderd. ‘Hij is voor mij persoonlijk ook heel belangrijk geweest. Hij heeft er verschillende periodes gezeten. Ik kwam in 2001 bij de club. Toshack was toen de trainer en Olabe de technisch directeur. Toen Toshack werd ontslagen, kwam er met Raynald Denoueix een Franse trainer. Met hem werden we toen bijna kampioen. Olabe haalde spelers als Nihat Kahveci, Darko Kovacevic, Valery Karpin en Xabi Alonso kwam door vanuit de jeugd.’

‘Later ging Olabe naar Almeria en daar haalde hij Unai Emery (nu manager Aston Villa, red.). Hij haalde mij ook en ik heb daar een jaar gespeeld. We werden kampioen en promoveerden naar de Primera Division. Olabe is sinds 2018 weer terug bij Sociedad. Ze hebben nu al vijf jaar achter elkaar Europees voetbal, waaronder ook Champions League, gehaald. Het is nu een hele stabiele en gezonde club. Hij heeft veel grote spelers gehaald. Denk aan spelers als Isak en Ødegaard en in een verder verleden ook Griezmann.’

Real Sociedad heeft misschien wel wat weg van Ajax. Ze scouten goede jonge spelers of leiden ze zelf op, om ze later voor veel geld te verkopen.

‘Ik zou ze eerder vergelijken met AZ. AZ is weleens kampioen geweest, maar verder is dat een hele stabiele club onder de top. Als het een goed jaar is, kunnen ze meedoen. Ze staan er ook om bekend dat jeugd heel belangrijk is. Ajax is wel een treetje hoger. In Spanje heb je Barca en Real Madrid, waarna Atletico the best of the rest is. Daaronder heb je veel clubs die van positie wisselen.’

‘Wisselvallig Sociedad speelt eigenlijk heel goed en had veel vaker moeten winnen’

Real Sociedad is wat wisselvallig aan het seizoen begonnen, al zijn de resultaten de laatste tijd - zeker in La Liga - een stuk beter. Hoe kijk jij naar hun start van het seizoen?

‘In Europa zijn de resultaten wisselvallig en ze rouleren ook veel in de Europa League. Ik verwacht dat ze tegen Ajax wel in een sterke opstelling zullen spelen. Dan moet je het vergelijken met hoe ze speelden tegen Atletico Madrid (1-1) en FC Barcelona (1-0 winst). Het is vooral een elftal dat onderpresteert. Ze spelen eigenlijk heel dominant aan de bal en zijn een aanvallende ploeg. Ze spelen met veel energie en het liefst doen ze dat in een 4-3-3-opstelling, maar tegen Barça speelden ze bijvoorbeeld in een 4-1-4-1-systeem met Zubimendi voor de verdediging en Oyarzabal als spits. Het lijkt erop dat ze zich ook kunnen aanpassen aan de tegenstander. Daarom zijn ze ook gevaarlijk, omdat ze in veel formaties kunnen spelen.’

Wat verwacht je dat Sociedad donderdag gaat doen?

‘Ik ga ervan uit dat Sociedad 4-3-3 speelt tegen Ajax. Dan wordt het een leuke wedstrijd. Ze willen allebei domineren. Sociedad is wisselvallig, maar ze spelen eigenlijk heel goed en ze hadden veel wedstrijden moeten winnen. Ze creëren veel kansen, maar het kost de ploeg moeite om te scoren. Ze hebben niet echt een afmaker als Haaland of Lewandowski. Sociedad heeft ongeveer vijf kansen nodig om een doelpunt te maken. Dat gevoel heb ik bij Ajax ook. Dan loop je af en toe averij op. Het wordt een interessante wedstrijd. Ze hebben dezelfde manier van voetbal, instelling en tactiek.’

‘Oyarzabal vind ik echt een type Tadic’

De man die meestal in de spits staat, heet Oyarzabal. Hoe goed is hij nu nog, de man van de winnende goal op het afgelopen EK?

‘Oyarzabal vind ik echt een type Tadic. Een ouderwetse nummer 10. Het is een hele ervaren, technisch vaardige speler. Hij is niet meer zo snel, maar zijn techniek is echt geweldig.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Kun je nog meer vertellen over de goede spelers van het huidige Real Sociedad?

‘Ze hebben ook een geweldige keeper met Remiro. Hij kan geweldig meevoetballen. Hij is dan ook vergelijkbaar met Pasveer. Met de keepers bij Oranje O17 was ik altijd clipjes aan het maken van zijn opbouw. Toen speelden ze tegen Manchester United. Het is echt ongelooflijk wat hij doet qua aannames, de ballen geven op de stropdas. Ja, het is heel lastig om op die keeper druk te zetten.’

‘Andere goede spelers zijn Becker en Kubo. Het is gek dat Kubo nog niet in de Premier League speelt en Becker is helemaal opgebloeid bij Sociedad. Naast Oyarzabal hebben ze nog Umar Sadiq (voormalig spits NAC Breda, red.) als spits. Hij is heel sterk en snel. En dan heb je nog Oskarsson. Hij kwam van Kopenhagen en is weer een heel ander type. Dan kun je anders voetballen, maar hij heeft nog wat tijd nodig om zich aan te passen. Het is wel een typische grote sterke nummer negen.’

Real Sociedad zag in de afgelopen zomer wel twee sterkhouders vertrekken. Le Normand vertrok naar Atlético Madrid, terwijl Merino naar Arsenal ging. Hoe zwaar is dat voor de club?

‘Het is altijd lastig om het op te vangen als je beste spelers vertrekken. Voorheen gebeurde dat ook met spelers als Griezmann, Isak en Ødegaard. Op een gegeven moment hebben ze daar goed op in gespeeld en hebben ze ook jeugdspelers ervoor teruggehaald. Maar Merino viel onlangs in bij Arsenal tegen Chelsea. Als je dan ziet hoe goed hij was… Hij heeft geen bal verkeerd gespeeld. Hij was zo’n belangrijke speler.’

‘Zubimendi is zo multifunctioneel dat hij verdedigend én aanvallend goed is’

Een andere goede speler die er nog wel is, is Martin Zubimendi. Hij werd al gelinkt aan clubs als Arsenal, Manchester City en in de afgelopen zomer leek vooral Liverpool concreet. Hoe kijk je naar hem?

‘Hij zit er al sinds zijn twaalfde. Hij kon naar alle clubs. Er wordt gezegd dat hij zelf niet weg wilde, maar ik denk dat de club druk heeft uitgeoefend. Zo van: Er zijn nu twee belangrijke spelers weg, als er nog een derde vertrekt, valt het helemaal uit elkaar. Jij wordt een belangrijke middenvelder en krijgt een verbeterd contract. Dat is ook wel hoe ze werken. Zubimendi is wel meer een stofzuiger, Merino is aanvallender. Zubimendi verving Rodri in de finale op het EK en dat deed hij vlekkeloos. Hij is degene die tussen de verdediging en de aanvallers staat. Hij is zo multifunctioneel dat hij verdedigend én aanvallend goed is.’

Tekst gaat verder onder de foto.

‘Le Normand, ook afkomstig uit de jeugd, is een hele goede speler. Toch hebben ze zijn vertrek goed kunnen opvangen. Dat is ook Olabe. Ze zijn gezond en hoeven niet elk jaar de beste spelers te verkopen. Ze kunnen in plaats van Zubimendi ook een ander verkopen.’

Het valt ook op dat Real Sociedad met Imanol Alguacil een trainer heeft die er al sinds 2018 werkzaam is. Hoe kijk je naar zijn functioneren?

‘Alguacil is een slimme trainer. Je hebt trainers als Klopp en Slot die iets zien en dan kan er na rust een heel ander elftal staan, omdat ze tactisch iets hebben omgezet. Dat kan Alguacil met Sociedad ook en daar hebben ze ook de spelers voor. Als het niet loopt, brengen ze een andere spits en kunnen ze ineens 5-3-2 spelen in plaats van 4-3-3.’

‘Tegen topclubs spelen ze sowieso wel goed. Door de resultaten tot nu toe in Europa is dit voor Real Sociedad een belangrijke wedstrijd. Ajax is in Spanje ook de grote topclub. Ik verwacht dat er een goede sfeer zal zijn en dat iedereen op en top gemotiveerd zal zijn om van Ajax te winnen. Het is lastig om een voorspelling te doen, maar ik zou mijn geld zetten op een gelijkspel.’

'Sociedad past zich vaak aan de speelstijl van de tegenstander aan'

Is Sociedad een ploeg die hoog druk zet of zakken ze wat meer in?

‘Het ligt eraan hoe de tegenstander speelt. Tegen een club als FC Barcelona is het heel lastig om heel hoog druk te zetten. Als ze een analyse hebben gemaakt en denken: we kunnen hoog druk zetten, dan doen ze dat ook wel. Maar als ze zien dat Ajax zich onder die druk kan uitspelen, zullen ze zich aanpassen. Ze zullen de eerste minuten van de wedstrijd afwachten. Ik vraag me wel af wat ze gaan doen. Je moet namelijk van goeden huize komen om hoog druk te zetten tegen Ajax. Ze passen zich vaak aan de speelstijl van de tegenstander aan.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Ajax past zich onder Farioli ook geregeld aan de tegenstander aan. Er wordt vaak gezegd dat Ajax altijd uit moet gaan van eigen kracht, maar ik denk dat het niet verkeerd is om de zwaktes van de tegenstander te benutten.

‘Als je het zo uitlegt, is het prima. Het is ook niet zo dat je je aanpast aan de sterkte van de tegenstander, maar dat als je inspeelt op de zwaktes, je meer kans hebt om te winnen. Dat is helemaal niet erg. Bij Ajax speelt iedereen 4-3-3. De rechtsback van de O18 kan zo debuteren en dat gaat vaak makkelijk, omdat alle teams hetzelfde spelen. Als Ajax 1 nu anders zou spelen, kost het meer tijd. Bij Sociedad hebben ze een paar speelstijlen die ze kunnen spelen en voor de spelers is het heel makkelijk om zich aan te passen.’

In aanloop naar het duel met Ajax speelde Real Sociedad nog de derby tegen Athletic Bilbao (1-0 nederlaag). Hoe belangrijk is die wedstrijd?

‘Dat is gewoon dé wedstrijd van het jaar, zowel thuis als uit. Voor het publiek, alles rondom de club en de spelers. Alles is gefocust op die derby. Die spelen ze sowieso met het sterkste elftal en pas na die wedstrijd gaat de focus op Ajax.’

Bart Veenstra (X: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)