Tom Overtoom bewaart goede herinneringen aan zijn tijd bij Ajax. De middenvelder van Telstar kijkt dan ook uit naar de bekerwedstrijd tussen Ajax en de club uit IJmuiden van donderdagavond. Ajax Showtime reisde af naar het stadion van Telstar voor een gesprek met Overtoom over het komende bekerduel, zijn eigen carrière en de club Telstar.

Nadat Helmond Sport in de eerste ronde met 3-0 werd verslagen, werd de loting voor de tweede ronde van de KNVB Beker in IJmuiden uiteraard nauwlettend gevolgd. Wie zou de volgende tegenstander worden voor De Witte Leeuwen? Dat werd Ajax, in de Johan Cruijff ArenA. ‘Mijn eerste reactie? Kijk, ik ben wat ouder en heb het met FC Volendam al eens meegemaakt. Het is natuurlijk leuk voor die jonge jongens. Zeker als je bij Telstar speelt, is het niet voor iedereen weggelegd dat je een keer in de ArenA komt te spelen.’

‘Aan de andere kant vind ik het ook jammer dat we niet thuis spelen’, zegt Overtoom. Een paar jaar geleden speelde Telstar in het bekertoernooi wel een thuisduel met Ajax, maar toen speelde de middenvelder nog niet bij de club uit IJmuiden. ‘Toen was het een hele happening hier’, weet hij wel. ‘Maar voor de ervaring is het leuk om in de ArenA tegen Ajax te voetballen.’

Overtoom hoopt dat Telstar in Amsterdam gewoon zijn eigen spel kan spelen. ‘Dat we er veel energie in leggen en dan zien we wel waar het schip strandt. Met Volendam heb ik er eens een verlenging uitgehaald. Het is leuk om mee te maken’, zegt de middenvelder van Telstar.

We vragen hem of hij hoopt dat Ajax met zijn beste spelers aantreedt of dat straks half Jong Ajax staat opgesteld. ‘Heel eerlijk: of je hebt de spits van Jong Ajax tegenover je of je hebt Brobbey tegenover je. Dan is het heel menselijk dat je tegen Brobbey honderd procent volle bak gaat. Je moet wel. Als je dat niet doet, eet hij je op. Ik denk dat ik snel geneigd ben om te zeggen: doe maar de volledige basis van Ajax. Dat triggert ook wat bij de jongens om volle bak te gaan, al heb je misschien meer kans als je tegen spelers van Jong Ajax speelt.’

Jong Ajax in de Keuken Kampioen Divisie

Normaal gesproken speelt Telstar twee keer per seizoen tegen Jong Ajax. Als het belofteteam van de Amsterdamse club op bezoek komt op Sportpark Schonenberg, is het altijd vol. Het brengt de discussie van belofteteams in de Keuken Kampioen Divisie op gang in ons gesprek met Overtoom. ‘Vanuit Ajax-oogpunt is het heel goed dat ze in deze competitie zitten. Ze kunnen veel meer leren en ze komen veel meer met volwassenenvoetbal in aanraking. Daar hebben ze denk ik meer aan, zeker om de stap naar het eerste te maken.’

‘Maar het is wel altijd de vraag: met wie komen ze? Als jij een wedstrijd speelt tegen Jong Ajax met Ramaj op doel en met Mannsverk op het middenveld, dan heb je een heel andere wedstrijd dan wanneer Ajax Europees speelt en ze komen met de halve O19. Het is geluk hebben wanneer je Jong Ajax treft. Maar het is wel: Jong Ajax trekt veel publiek.’

‘Bij Haarlem was het overleven. Mensen hadden daar problemen met salarissen, terwijl ze thuis gezinnen hadden’

Overtoom was in het verleden aanvoerder van Jong Ajax. In die tijd speelde het belofteteam van de Amsterdammers nog niet in de Eerste Divisie en dus zochten spelers hun heil vaak elders. Overtoom speelde een halfjaar bij Haarlem en daar deed hij ervaringen op die hij niet had opgedaan als hij bij Jong Ajax was gebleven. ‘Bij Jong Ajax speel je met tien andere goede spelers. Het is altijd dezelfde speelstijl. Bij Haarlem was het wel overleven. Het was niet dat je daar de bal op je buitenste been weg van de tegenstander of tussen de linies strak over de grond aangespeeld kreeg. Je komt in een hele andere wereld.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Persoonlijk bracht het Overtoom verder in het leven. Hij werd er met de neus op de feiten gedrukt. ‘Mensen hadden daar problemen met salarissen, terwijl ze thuis gezinnen hadden. Dat was wel even andere koek. Vlak daarna ging Haarlem failliet. Achteraf was het leerzaam, maar ik zou zo’n periode niet aanraden. Het is lastig uitleggen. Ik ben op eigen verzoek eerder weggegaan. Ik zag het al een beetje gebeuren. De hele gang van zaken was daar niet je van het en ik dacht: ik ga gewoon terug.’

Toch was het een weloverwogen keuze om eerder weg te gaan bij Jong Ajax. ‘In die periode speelden we op maandag en dan kwamen er tien jongens terug van het eerste’, weet Overtoom nog. ‘Dat was gewoon week in, week uit. Ik wilde gewoon voetballen. Ik ga niet alleen maar op de bank zitten en trainen. We zouden met meer spelers naar Haarlem gaan, maar meerdere jongens haakten af op het laatste moment.’

Wel in wedstrijdselectie van Ajax 1, maar debuut blijft uit

Overtoom draait in totaal twee keer de voorbereiding mee bij de hoofdmacht van Ajax. Ook zit hij eind januari 2011 op de bank bij het eerste elftal als Ajax op bezoek gaat bij NAC Breda. ‘Het werd uiteindelijk 0-3, maar de beslissing viel wel laat. Het was een hele lastige wedstrijd. Dan moet je ook een klein beetje geluk hebben, dat het al eerder 0-3 staat en je erin mag komen. Want je weet: als je Ajax 1 achter je naam hebt staan, zeker in die periode, ziet je carrière er anders uit.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Uiteindelijk speelt Overtoom tijdens zijn carrière vooral in de Eerste Divisie. We vragen hem of hij ook speler in de Eredivisie had kunnen zijn. ‘Ja, honderd procent. Mijn type spel is Eredivisie’, zegt Overtoom, die aan het begin van zijn carrière zijn toenmalige zaakwaarnemer volgt. ‘Met de wetenschap en ervaring van nu had ik zeker andere keuzes gemaakt. Op dat moment is alles nieuw en heb je er weinig ervaring in. Je gaat ervan uit dat die man het weet. Het is een hele slechte keuze geweest om naar Sparta te gaan.’

‘Ging helemaal verkeerd bij Sparta, helemaal’

In die periode gaan meerdere spelers van de lichting van Overtoom naar clubs uit de Eredivisie, maar de middenvelder uit Amsterdam kiest voor Sparta. ‘Een mooie club, maar in die tijd speelden ze Jupiler League. Andere jongens gingen naar de Eredivisie, terwijl ik ook wel de bagage had om eventueel naar de Eredivisie te gaan. Mijn zaakwaarnemer zei: nee, we moeten dit gaan doen, want je moet wedstrijden achter je naam hebben. Er waren heel veel beloftes, ook van de trainer. Maar je zult altijd zien: het ging helemaal verkeerd, helemaal. Ik had een contract voor twee jaar en na een jaar wilde ik weg. Het ging echt niet meer.’

Uiteindelijk laat Overtoom zijn contract afkopen. ‘Andere clubs gaan dan ook bellen naar de club: wat voor jongen is het? Daar kwam geen goed woord vandaan. Ik dacht: ik ga spelen bij de amateurs. Kun je nagaan, hè. Ik was aanvoerder van Jong Ajax, mocht mee naar NAC met het eerste en een jaar later wilde ik naar de amateurs. Ik was er gewoon klaar mee en ik wilde voetballen.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Overtoom wil er geen huilverhaal van maken 

Makkelijk gaat dat niet voor Overtoom. Een nieuwe club vinden, blijkt een lastig karwei. Ook enkele amateurclubs, waaronder Spakenburg en IJsselmeervogels, hoeven Overtoom niet. Uiteindelijk komt SC Veendam met een aanbod. ‘Achteraf heb ik daar de leukste tijd gehad. Leuker dan hier bij Telstar? Anders. Je komt uit Amsterdam en je gaat naar Veendam. Bij Groningen denk je dat je er bent, maar dan moet je nog 25 minuten. We hadden veel jongens uit de Randstad en waren op elkaar aangewezen. We hadden een hartstikke leuk team en een leuke periode, maar het was wel een beetje uit nood’, aldus Overtoom, die - zo zou later blijken - het laatste officiële profdoelpunt maakt voor SC Veendam.

Overtoom wil benadrukken, zoals hij dat in het verleden ook al deed, dat hij niet met een huilverhaal aan wil komen. ‘Helemaal niet ook. Hoeveel jongens hebben het wel bereikt, maar moesten al vroegtijdig stoppen? Ik heb zestien jaar profvoetbal mogen spelen en mogen doen wat ik leuk vind. Je kunt achteraf wel zeggen: het had hoger gekund of misschien wel gemoeten, maar je moet ook kijken naar wat je wel hebt en niet alleen maar naar wat je niet hebt. Ik heb nooit zware blessures gehad en altijd op een goed niveau kunnen spelen. Daar ben ik blij mee.’

Via Leo Driessen naar Telstar

Na avonturen bij FC Volendam, Excelsior, FC Emmen, Almere City en NEC komt Overtoom in de zomer van 2020 zonder club te zitten. Via Leo Driessen, onder meer commentator van ESPN en Viaplay en presentator van het NH Radio Sportcafé, komt Overtoom bij Telstar terecht. ‘Ik ken hem van vroeger. Hij zei op een gegeven moment, in de coronaperiode, waarom kom je niet hier? Ik vind het te leuk om te voetballen. Er waren wel wat clubs uit het buitenland, maar ik dacht: daarvoor ga ik niet naar het buitenland. Ik vind het nog te leuk om hier week in, week uit te voetballen. Ik had ook net een kleine gekregen en vond het prima om hier te blijven. Vandaar de keuze voor Telstar. Ik heb hier een prima tijd en speel er nu al vier jaar.’

Dit seizoen is nog niet helemaal het seizoen van Overtoom. Hij loopt al snel een blessure op in het seizoen en vanwege twee terugslagen duurt het langer voordat hij fit is. ‘Ik ben natuurlijk geen achttien meer. Dan moet je rustig in je ritme komen en als je 34 bent, duurt dat wat langer. Je krijgt hier een pijntje en daar een pijntje. Het gaat nu de goede kant op, maar ik heb wedstrijden nodig. Op mijn positie spelen nu Guus Offerhaus en Nils Rossen.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Telstar heeft in 2024 op meerdere vlakken stappen gemaakt. Sowieso op sportief gebied, zo vertelt Overtoom. ‘Dit seizoen hebben we veel energie in de ploeg. Dat komt natuurlijk ook door de trainer. Hij zit er continu achteraan. Dat zie je gewoon. Het gaat niet altijd even goed, maar er zit wel energie en enthousiasme in. Dat is heel aanstekelijk en daardoor kunnen wij het heel veel ploegen moeilijk maken. We worden niet snel weggespeeld. Soms hebben we het in fases moeilijker, maar dat heb je nou eenmaal in een seizoen. Er staat een redelijke basis in de wijze van spelen, waardoor we niet snel weggespeeld worden.’

Nieuwe trainer Correia brengt veel enthousiasme en energie bij Telstar

De huidige trainer van Telstar, Anthony Correia, neemt in februari het stokje over van Mike Snoei, die wordt ontslagen. Overtoom is blij met Correia als trainer. ‘Anthony kan er een bepaald vuur en energie inbrengen. Hij is heel open in de keuzes die hij maakt en in de speelstijl. Ik denk dat jongens daar vrede mee hebben en het kunnen begrijpen. Daardoor kunnen ze die energie omzetten in de wedstrijden.’

De prestaties van Telstar dit seizoen zijn nog wat wisselvallig, al speelt pech een grote factor in bepaalde duels die niet werden gewonnen. Al meerdere keren gaf Telstar een zeker lijkende overwinning weg in de slotfase van een wedstrijd. ‘Dat hebben we in voorgaande jaren wel vaker gehad. We hebben hier te maken met veel jonge jongens’, legt Overtoom uit. ‘Andere clubs in de KKD hebben net wat meer ervaren spelers en kunnen zo’n wedstrijd makkelijker over de streep trekken en dood spelen. Wij maken het toch vaak weer spannend. Alles voor het publiek, toch?’, grapt hij, waarna hij serieus verder gaat: ‘In de groep hebben we het er ook over. De ervaren spelers stippen dat aan. Dat je het ritme uit een wedstrijd moet halen. Dat heeft met bepaalde slimmigheden te maken en dat zit in je of niet of je moet het echt gaan leren.’

Telstar moet innovatief zijn op spelersgebied

Telstar kent met Ronald Koeman jr., Mitch Apau, Danny Bakker en Overtoom zelf enkele ervaren spelers, terwijl veel andere spelers nog aan het begin van hun carrière staan. De club kan dan ook gezien worden als een opleidingsclub. ‘Ik denk wel dat de club het daar van moet hebben’, is Overtoom eerlijk. ‘Wij hebben wat jongens die vanuit de jeugd zijn doorgebroken of zijn gedebuteerd. Je moet het ook hebben van jonge jongens oppikken en die de kans geven om zich te laten zien. Dat kan van andere profclubs zijn, vanuit de jeugd, maar ook spelers die elders een blessure hebben opgelopen en via Telstar de weg omhoog zoeken.’

Bij Telstar spelen er ook spelers die afkomstig zijn uit de Tweede Divisie. Denk aan Zakaria Eddahchouri, Youssef El Kachati en Guus Offerhaus. ‘Je moet wat innovatiever worden. Telstar is in die zien een prima club. Het heeft een fantastische ligging, in de Randstad. Er is wel concurrentie van Ajax, AZ en Volendam, maar er zijn veel jongens in de Randstad die kunnen voetballen en een bepaalde mentaliteit hebben. Dan zit je dicht op het vuur.’

Overtoom in club van honderd bij Telstar

Zelf speelde Overtoom inmiddels al meer dan honderd wedstrijden voor Telstar. Hij is blij dat hij voor een club eindelijk eens meer dan honderd duels heeft kunnen spelen. ‘Ik heb er ook bewust voor gekozen om hier te blijven’, zegt Overtoom, die nog niet weet hoelang hij profvoetballer blijft. ‘Ik ben 34, het moment van stoppen komt dichterbij. Ik merk dat ik ouder word, vooral in het herstel.’

Tekst gaat verder onder deze Instagram-post.

Overtoom speelde onlangs zijn honderdste duel voor Telstar.

‘Maar eenmaal op het veld merk ik geen verschil. Je bent wat slimmer. Je doet niet wat de jongens van 21 doen, qua wegzetten van meters tegenwoordig. Met slimmigheid kom ik wel een heel eind. Qua voetballen kan ik nog makkelijk mee en ik denk nog niet aan stoppen. Of ik hier wil afsluiten? In het profvoetbal wel, maar ik vind voetballen nog te leuk, dus ik zal niet helemaal stoppen. Dat kan bij een amateurclub zijn, maar op welk niveau of bij welke club… geen idee.’

Met oud-Ajacied Apau een eigen friettent in stadion van Telstar

Op de achtergrond werkt Overtoom al aan plannen voor na zijn carrière, al staan veel van die plannen nog in de steigers. ‘Veel voetballers hebben dit dilemma. Ik ben ook bezig met mijn trainerspapieren, zit nu in phase 3. Ik ben ook vrij ondernemend en heb veel verschillende dingen gedaan. Zoals je weet kun je in het stadion een frietje halen in het houten huisje’, doelt Overtoom op zijn eigen friettent in het stadion, die hij samen met teamgenoot en oud-Ajacied Mitch Apau runt.

‘Dat is gestart en we hebben het er doorheen gebluft, maar het gaat prima. Misschien willen we er in verder. We hebben in ons netwerk veel mensen om ons heen die willen helpen. Maar we gaan het pas uitbreiden als we gestopt zijn met voetballen.’

Hebben spelers van Telstar de potentie voor Eredivisie of zelfs Ajax?

Waar Overtoom niet in de Eredivisie heeft kunnen spelen, geldt dat in de toekomst voor andere spelers van Telstar mogelijk wel. ‘Poeh, dat is lastig om te zeggen hoor’, zegt de middenvelder als we hem vragen of Telstar spelers heeft met potentie voor de Eredivisie of zelfs Ajax. ‘Zakaria Eddachouri? Ja, hij gaat vroeg of laat die stap wel maken. Dan moet hij het op dat niveau weer waarmaken. Op dit niveau doet hij het goed, maar bij een volgende stap moet hij het dan opnieuw bewijzen. Je komt in een nieuwe groep, je moet je settelen, je moet een trainer krijgen die het in je ziet zitten en het moet een speelstijl zijn die bij je past. Ik denk dat als hij het vertrouwen krijgt en hij komt aan zijn wedstrijden, dat hij bij een volgende stap ook echt zijn goals gaat maken.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Geen enkele club wil zijn beste spelers zien vertrekken, maar voor Telstar zou het wellicht goed zijn als Eddahchouri bij een club op een hoger niveau zou excelleren. Het kan voor andere voetballers een reden zijn om ook in IJmuiden te gaan voetballen. ‘Honderd procent. Er zijn meer jongens die dat kunnen hoor, op termijn. Het is natuurlijk ook zo dat het bij Telstar gemoedelijk is. Je kunt een keer een fout maken, zeg maar. Je kunt ook niet degraderen en bij clubs uit de Eredivisie kan dat wel. Of je moet de play-offs om Europees voetbal halen bijvoorbeeld. Dan moet je omgaan met andere verwachtingspatronen en dan krijg je een hele andere dynamiek.’

Duidelijk is dat het bij Telstar op dit moment beter gaat dan pakweg een jaar geleden. Het wordt steeds drukker op de tribunes bij de club en in de omgeving leeft de club meer. ‘Het komt denk ik door de prestaties en de manier van spelen. Er zit energie en enthousiasme in en dat is heel aanstekelijk voor het publiek. Ze doen ook wat meer op sociale media, misschien dat dat ook publiek trekt. Er hangt ook altijd een goede sfeer. Het is gewoon leuk om een avondje Telstar te hebben.’

Mensen doen vaak neerbuigend over Telstar: ‘We hebben een cultuur van: je kunt een keer verliezen’

Toch wordt er ook weleens lacherig om Telstar gedaan. Mensen zijn vaak wat neerbuigend over de club. Ook Overtoom heeft dat ervaren, al ziet hij wel dat er veranderingen gaande zijn. ‘We hebben natuurlijk een cultuur van: je kunt een keer verliezen. Het is niet dat niemand er dan de pest in heeft, maar je wordt er niet zo op afgerekend als bij NEC of Ajax. Er is niet een bepaalde cultuur van dat je moet winnen. Dan mis je wel een bepaalde druk en misschien is dat ook wel goed en de charme van Telstar, waardoor jonge jongens hier willen spelen. Elk nadeel heb zijn voordeel’, klinkt het Cruijffiaans.

Tekst gaat verder onder onderstaande Instagram-post.

Het wordt steeds drukker op de tribunes van Telstar.

Overtoom beseft ook dat het voor de spelersgroep soms zonde is dat mensen neerbuigend naar Telstar kijken. De spelers willen immers allemaal hogerop en vol voor goede prestaties gaan. ‘Het heeft tijd nodig om een bepaalde cultuur te creëren. We zijn een bepaalde weg ingeslagen en dat slaat aan, zeker bij het publiek. In het algemeen komen we er steeds beter op te staan in de voetbalwereld.’

De vraag is vooral: heeft Telstar wel de capaciteiten en de financiën om bijvoorbeeld in de Eredivisie te spelen? Of is het voortbestaan van de club vooral het belangrijkste? ‘Er is geen goed of fout’, zegt Overtoom. ‘In het begin had ik daar wel moeite mee. Nu ga ik de club beter begrijpen en heb ik er ook vrede mee. Maar heel eerlijk: ik had hier niet moeten spelen toen ik 23 was en nog vol ambities zat. De eerdere ambitie van: we hoeven niet te promoveren, is vanuit de spelersgroep best moeilijk te accepteren. Het kantoor ziet wellicht andere dingen en je weet niet wat er op de achtergrond speelt.’

Overtoom volgt Ajax op de voet en is nog altijd Ajacied

Op een ander niveau heeft ook Ajax zo zijn problemen. De club zal er vermoedelijk blij mee zijn - al zullen ze dat niet hardop uitspreken - dat er dit seizoen niet in de Champions League wordt gespeeld. Financieel zou dat weliswaar heel aantrekkelijk zijn, maar sportief is de club nog niet op dat niveau. ‘Ik spreek weleens wat mensen. De basis hebben ze weer op orde en vanuit daar moeten ze verder bouwen. Dat heeft soms tijd nodig, alleen hoe lang heb je de tijd als Ajax?’

Duidelijk is wel dat Ajax steeds meer teruggrijpt naar jeugdspelers. ‘Dat gebeurde in 1995 en richting 2003 en 2019 ook. Het is iets leuks: als er nood is, moet je teruggrijpen naar de jeugd. Dat zie je nu ook bij Barcelona, hè. Jeugdspelers kennen de club door en door. Het is heerlijk als je op een goede jeugdopleiding kunt bouwen.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Uit zijn eigen tijd bij Ajax spreekt Overtoom nog geregeld met Johan Kappelhof, Aras Özbiliz en Daley Blind. ‘Johan was laatst in Nederland en toen hebben we even met elkaar gesproken. Aras spreek ik zo nu en dan. Met Daley is het ook een beetje op en af. Als we elkaar spreken of zien, is het altijd goed. Iedereen heeft ook zijn eigen leven, gezin en carrière.’

De Ajacied in Overtoom komt naar boven, want als Amsterdammer en als oud-jeugdspeler durft hij zich zeker Ajacied te noemen. ‘Zeker weten. Ik kom uit de Watergraafsmeer en woon nu in Diemen. In die zin blijf ik altijd Ajacied en blijf ik de club volgen. Ik zal altijd een bepaald gevoel hebben bij de club en dat gaat nooit weg. Daarin ben je Amsterdammer en daarvoor heb ik gewoon te lang en een te mooie tijd bij Ajax gehad. Of ik er weleens heen ga? De laatste tijd niet vaak. Dat komt door het leven. Ik heb een gezin. Ik voetbal zes dagen in de week. Ga ik dan die zevende dag ook nog weg? Af en toe zal ik het er wel doorheen krijgen, maar de tv staat altijd aan en ik volg het altijd.’

Bart Veenstra (X: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)
Marco Bouwmeester