Matthias Kaltenbach blijkt een groot liefhebber van Ajax. Als jonge jongen maakte hij het Champions League-winnende team van Louis van Gaal mee en dat bracht hem fascinatie voor de Amsterdamse club. Terence Träber, perschef van de jeugdopleiding van TSG Hoffenheim, maakte Kaltenbach sinds 2011 persoonlijk mee en sprak veelvuldig met hem over Ajax. Nu ziet hij de assistent-trainer naar Ajax trekken en hij gelooft dat zijn oud-collega daarmee de juiste keuze maakt.

Voordat we Kaltenbach als trainer leren kennen, duiken we eerst in zijn persoonlijkheid. Träber kan er veel over zeggen, want hij maakte hem van dichtbij mee. ‘Ik ken hem sinds 2011. Toen kwam hij als assistent-trainer van de Onder 19 naar Hoffenheim. Ik heb hem van heel dichtbij leren kennen. Ik ben niet close met alle trainers, maar wel met hem. Ik houd van zijn karakter, hij is een heel normale man. Hij is ook niet 24/7 met voetbal bezig, dus je kunt met hem over meer dan alleen voetbal praten. Hij is een grappige gozer en interesseert zich ook in cultuur en muziek. Hij gaat naar concerten en koopt vintage platen. Hij is dus geen voetbalprofessor die alleen maar over voetbal en tactieken praat. Hij is erg down to earth. Of hij een energiek persoon is? Hij werd later de assistent-trainer van Julian Nagelsmann. Naast hem leek hij niet heel energiek, maar dat zegt meer over Nagelsmann. Dat is dus niet negatief richting Matthias. Nagelsmann is een erg energieke man.’

Een assistent-trainer staat erom bekend meer toenadering te zoeken tot spelers dan de hoofdtrainer, die alles van een ietwat grotere afstand observeert. Zo ging het voor Kaltenbach ook bij Hoffenheim. ‘Hij is altijd assistent-trainer geweest, dus hij heeft altijd al dichterbij de spelers gestaan dan de hoofdtrainer. Als assistent-trainer heb je een andere benadering van de spelers. Ik ken hem alleen van zijn tijd in de jeugdopleiding en als hij het complex verliet, was hij niet het type persoon dat de hele tijd in contact bleef met spelers. Ik houd niet van collega’s die vrienden willen zijn met de spelers. Je moet ze dingen leren, ze trainen en ontwikkelen. Hij had een goede band met zijn spelers, maar zonder vrienden te zijn. Hij is wel een sociaal persoon.’

Vervolgens komt Träber te spreken over de tijd van Kaltenbach in de opleiding van Hoffenheim. Voordat hij assistent-trainer van het eerste elftal werd, verbleef hij immers al aardig wat jaren bij de club. ‘Voor een korte tijd was hij hoofdtrainer van ons Onder 19-team. Het was in februari 2016 en hij bleef het de rest van het seizoen. Nagelsmann ging naar de hoofdmacht en hij maakte het seizoen af. Hij ging van de tweede naar eerste plaats en kwalificeerde zich voor de Duitse kampioenschappen. Het team won eerst eenvoudig van Werder Bremen, maar in de finale verloor zijn ploeg van Borussia Dortmund. Hij bracht ze naar de zilveren medaille. Het is een grote prestatie in Duitsland. Julian Nagelsmann won in 2014 met Hoffenheim. Als hem dat niet was gelukt, had hij niet zo snel naam gemaakt. Matthias verloor de finale, maar promoveerde als assistent-trainer naar het eerste. Samen met Alfred.’

Nagelsmann, vandaag de dag hoofdtrainer van Bayern München, stond hoog aangeschreven binnen Hoffenheim en werkte graag met Kaltenbach, zo blijkt. ‘Matthias was assistent-trainer onder de vorige hoofdtrainer, die op zijn beurt was doorgeschoven naar het Onder 23-team. Nagelsmann kwam en wilde hem behouden als assistent in de Onder 19. Ze kenden elkaar nog niet heel goed, maar ze vertrouwden elkaar. Hij zag hem als een assistent-trainer met kennis van het vak. Ze hebben tweeënhalf jaar samengewerkt en ik weet dat hij hem erg waardeerde. Daarom nam hij hem later ook mee naar het eerste.’

De kracht van trainer Kaltenbach

De grootste kwaliteiten van Kaltenbach lijken in het aanvallende aspect van het spel te liggen. Schreuder sprak er eerder over in een interview en ook uit de woorden van Träber blijkt dat de assistent-trainer van technisch verzorgd voetbal houdt. ‘Ik denk dat zijn kracht in het technische gedeelte van het spel ligt. Toen hij jong was, speelde hij voor SC Freiburg. Zij staan bekend om het spelen van verzorgd voetbal. Hij groeide op in Freiburg en bracht die elementen naar Hoffenheim. Hij is fan van aanvallend voetbal en snelle combinaties. Hij is altijd bezig met het vormen van driehoekjes. Hij wil balbezit hebben en hoog en agressief druk zetten.’

Als onderdeel van de technische staf van Nagelsmann bij Hoffenheim had Kaltenbach een meer dan serieus takenpakket, zo blijkt. ‘Voor Julian was hij de man die de trainingssessies voorbereidde die gingen over de wedstrijd in het weekend. Hij wist hoe de tegenstander zou spelen en bedacht daar trainingsvormen voor.' De assistent-trainer blinkt daarbij uit in het uitdagen van de spelers waarmee hij werkt. ‘Het is een Nagelsmann-specialiteit, maar Kaltenbach bedacht ook erg complexe oefeningen. Ze bedachten oefeningen waar een hoge vorm van cognitieve intelligentie voor nodig was. Ze hadden zoiets van: het maakt niet uit als ze drie oefeningen nog niet snappen, als ze de andere zeven maar snappen. Wat vandaag lastig en niet te begrijpen is, kun je over drie maanden onder de knie hebben.’

De relatie tussen Schreuder en Kaltenbach is nog enigszins onbenoemd gebleven. Ze werkten vanaf de zomer van 2016 samen in Duitsland, waarbij het duo hoofdtrainer Nagelsmann dus ondersteunde. ‘Hierna ging Alfred naar Ten Hag en kwamen ze weer samen toen Alfred terugkeerde als hoofdtrainer’, aldus Träber, die zag hoe Schreuder zijn oude bekende in zijn functie als assistent-trainer hield. ‘Ik ken Alfred en hij kent mij, maar we spreken elkaar niet. Ik hield me immers bezig met de jeugdopleiding en hij met het eerste elftal. Hij zou Kaltenbach niet naar Ajax hebben gehaald als hij niet zou denken dat hij een geweldige coach is. Voor het cv van Kaltenbach is het waardevol dat hij lang met Nagelsmann heeft gewerkt, maar Alfred weet ook buiten dat wat hij doet.’

Kaltenbachs liefde voor Nederlands voetbal en Johan Cruijff

Vervolgens probeert Träber de stijl van Kaltenbach als trainer onder woorden te brengen. Hij begint erover te vertellen – hun gezamenlijke liefde voor aanvallend voetbal komt ter sprake - en automatisch passeert ook het Nederlands voetbal de revue. ‘Hij past bij de filosofie van Ajax. Ik ben geboren in 1971 en ben fan van het Nederlands voetbal, dus ik heb het tijdperk van Van Basten, Rijkaard, Witschge en Van ’t Schip meegemaakt. Ik werd verliefd op Ajax. Ik hield altijd van de aanvallende stijl. Als kind werd ik verliefd op de historie van Ajax. Matthias had dat ook. Hij was geen supporter van Ajax, maar hij hield van Ajax. Hij is in 1985 geboren, dus was met name onder de indruk van het Ajax van 1995 onder Louis van Gaal.’

‘We hebben het veel over Ajax gehad’, vervolgt de persmedewerker van Hoffenheim vol passie. ‘Als er iets gebeurde of Ajax iets won, hadden we het erover. We hebben het ook veel over Johan Cruijff gehad. Voor zijn dertigste verjaardag gaf ik hem een Duits boek, het kwam uit een serie boeken. Je hebt een boek over Turks, Italiaans en Spaans voetbal en natuurlijk ook over het Nederlands voetbal. Het heet Brilliant Orange, geschreven door David Winner. Kaltenbach hield echt al van Ajax voordat hij Alfred Schreuder leerde kennen. Hij is nu op de juiste plek. Ajax is een geweldige club en een geweldige kans voor hem. Het vormt nog een waardevol element op zijn cv.’

Kaltenbach kende dus al vroeg een fascinatie voor de club Ajax en kwam er veelvuldig over aan het woord. ‘Ik weet niet hoe het met anderen was, maar ik kan me voorstellen dat hij ook met Alfred veel over Ajax sprak. Er zijn nog twee andere coaches binnen de Hoffenheim-opleiding die Ajax-liefhebbers zijn. De Ajax-historie en –filosofie spreekt aan’, aldus Träber, die op de hoogte blijkt van de geschiedenis van de club. ‘Na 1995 had Ajax wat slechte jaren, maar in de laatste jaren is Ajax weer een voorbeeld voor clubs. Qua speelstijl, met aanvallend voetbal – en tegelijkertijd succesvol. Ajax heeft geld, maar niet zo veel als Real Madrid en Bayern München. Het is dus knap hoe Ajax het telkens voor elkaar krijgt. Toen Ajax van Tottenham Hotspur verloor, waren Matthias en ik verdrietig. We hadden Ajax graag in de finale gezien, tegen Liverpool.’

De ambities van Kaltenbach

Tot slot komen we te spreken over de ambities van de nieuwe assistent-trainer van Ajax. Op het hoogste niveau was hij nog nooit actief als hoofdtrainer, maar of hij dat in de toekomst wel wil? ‘Hij heeft ambities, maar geen concreet plan. Hij zegt niet: over twee jaar wil ik hoofdtrainer zijn en zo niet, dan ben ik niet tevreden. Hij is bezig aan zijn hoogste trainersdiploma in Duitsland. Hij begon een paar jaar geleden met het C-,B- en A-diploma en uiteindelijk heb je Fussballlehrer. Die heb je nodig om Bundesliga-coach te worden.’ Een trainer in Duitsland heeft in totaal één jaar nodig om het hoogste diploma te behalen en hij begon in februari van dit jaar. Het blijkt bepaald geen abc’tje om de licentie te halen. ‘Hij doorliep een test en de Duitse bond nam hem aan. De opleiding is niet makkelijk. Ik heb meerdere coaches meegemaakt die niet slaagden en het diploma niet kregen. Matthias zal af en toe naar Frankfurt moeten om examens af te leggen. Ik weet niet hoe vaak, dat verandert vaak. Hij moet stagelopen bij een club, maar dat mag hij niet bij Ajax doen.’

Om op de vraag terug te komen, sluit Träber een toekomst voor Kaltenbach als hoofdtrainer zeker niet uit. Hij kent hem al elf jaar en gelooft dat het voor een deel afhankelijk is van hoe de komende jaren voor de trainer verlopen. ‘Als hij twee jaar assistent-trainer van Ajax is én zijn hoogste trainersdiploma heeft, dan zou het me niet verbazen als hij hoofdtrainer wil worden. Maar hij is niet de persoon die zegt: ik moet ten koste van alles hoofdtrainer worden. Hij zal het niet forceren. Het kan gebeuren, maar het móét niet gebeuren.’

Jesse ter Haar (Twitter: @jesseterhaar | E-mail: j.terhaar@ajaxshowtime.com)