Ajax is op financieel gebied nog altijd de grootste club van Nederland. De Amsterdamse club presenteerde vorige week zijn jaarcijfers, terwijl ook Feyenoord, PSV en AZ onlangs hun jaarcijfers presenteerden. Op verschillende gebieden - kijkende naar de netto-omzet, de voetbalomzet, de opbrengsten op commercieel gebied (partnerships en merchandising), de transferresultaten en ook de kosten - scoort Ajax verreweg hoger dan de concurrentie. Ajax Showtime dook in de jaarcijfers van Ajax, Feyenoord, PSV en AZ en zette de belangrijkste financiële cijfers op een rij.

Netto-omzet

Ajax: De netto-omzet bij Ajax bedroeg in het afgelopen boekjaar 196,3 miljoen euro. Dat betekende een stijging van 7,1 miljoen euro ten opzichte van het voorgaande boekjaar. Het verschil ontstond doordat destijds nog enkele duels zonder publiek werden gespeeld als gevolg van de coronamaatregelen. Het uitlenen van spelers voor het WK in Qater leverde bovendien extra inkomsten op.

Feyenoord: Bij Feyenoord steeg de netto-omzet met 11,9 miljoen euro naar 99,1 miljoen euro. De stijging van deze omzet valt te verklaren door een groei in de omzet van partnerships, zakelijke seating, seizoenkaarten, merchandising, recettes, business seats en units als gevolg van het spelen van alle thuiswedstrijden met publiek, wat een seizoen eerder niet het geval was.

PSV: Bij PSV passeerde de omzet voor het eerst de grens van honderd miljoen euro. In totaal werd er 100,5 miljoen euro omgezet, terwijl dat een seizoen eerder 93,2 miljoen euro was. PSV, dat niet in de Champions League uitkwam, verklaart de hogere omzet door de groei van de commerciële-, merchandise- en ticketingomzet.

AZ: Ook bij AZ steeg de netto-omzet. De Alkmaarders zagen hun netto-omzet stijgen met 14,4 miljoen euro naar 47,4 miljoen euro. Deze stijging komt met name door hogere sponsoropbrengsten, goede prestaties van de club in de Conference League en het feit dat er in het voorgaande seizoen nog wedstrijden zonder publiek (als gevolg van de coronamaatregelen) werden gespeeld.

Voetbalomzet

Ajax: De voetbalomzet bij Ajax steeg met 1,8 miljoen euro naar 100,8 miljoen euro. Dit had de club met name te te danken aan het feit dat alle wedstrijden weer met publiek gespeeld konden worden en dat Ajax hogere inkomsten ontving als vergoeding voor het ter beschikking stellen van spelers voor het WK in Qatar. Deze inkomsten - die ook bestaan uit het verhuren van spelers - steeg met 3,3 miljoen euro naar 4,8 miljoen euro. De Europese premies die Ajax ontving daalden met 18,1 miljoen euro naar 45,1 miljoen euro vanwege tegenvallende prestaties in het Europese voetbal ten opzichte van een seizoen eerder. Ajax verkocht voor het afgelopen seizoen in totaal 44.939 seizoenkaarten, een daling van 206.

Feyenoord: Bij Feyenoord steeg de voetbalomzet van 29,6 miljoen euro naar 36,5 miljoen euro. De Rotterdamse club kon al zijn thuiswedstrijden weer met publiek spelen, waardoor de omzet uit recettes kon stijgen. De omzet uit 'recettes en premies Europees voetbal' daalde met 1,6 miljoen euro naar 18,6 miljoen euro. Feyenoord bereikte in het afgelopen boekjaar de kwartfinales van de Europa League, terwijl een seizoen eerder de finale van de Conference League werd bereikt. De club uit Rotterdam verkocht verder 33.165 seizoenkaarten, een stijging van 2.325. Waar Ajax de opbrengsten uit business seats en units meerekent bij de genoemde 100,8 miljoen euro, doet Feyenoord dat niet. Voor Feyenoord kan er zodoende nog een bedrag van 14,5 miljoen euro bij opgeteld worden.

PSV: In Eindhoven steeg de voetbalomzet van 30,8 naar 36,6 miljoen euro. Net als bij de andere clubs hielp het bij PSV mee dat ook daar alle wedstrijden met publiek gespeeld konden worden. De premies uit het Europese voetbal daalden van 18,6 naar 18,3 miljoen euro. PSV laat in zijn jaarverslag weten dat het al zijn seizoenkaarten wist te verkopen. Dit leverde een omzet van 9,5 miljoen euro op. PSV vergaarde daarnaast ook enkele miljoenen euro's middels stadionexploitatie. Zo gaf Guus Meeuwis meerdere concerten in het Philips Stadion, terwijl ook de finale van de Champions League in het vrouwenvoetbal in het Eindhovense stadion werd gespeeld. De Eindhovenaren haalden op deze manier 6,4 miljoen euro aan extra inkomsten binnen, terwijl Ajax voor de concerten van grote artiesten als Ed Sheeran, Beyoncé en Bruce Springsteen in de Johan Cruijff ArenA - het stadion is immers niet van Ajax - geen enkele euro weet op te halen.

AZ: Bij AZ steeg de voetbalomzet van 9,8 naar 15,9 miljoen euro. Ook dit is vooral het gevolg van het spelen van alle wedstrijden met publiek. Aan het verhuren van spelers en het detacheren van personeel hield AZ een bedrag van 1,3 miljoen euro over. In totaal verkocht AZ 11.050 seizoenkaarten, terwijl dat er een jaar eerder nog 10.300 waren.

Omzet uit partnerships

Ajax: Ajax zijn inkomsten uit partnerships met 2,2 miljoen euro toenemen tot 41,4 miljoen euro. In het afgelopen boekjaar werden meerdere contracten met commerciële partners verlengd. Denk hierbij aan Replay, CSU, Hublot, HPE, Acronis, TUI, Flink en Mascot. Ajax wist ook enkele nieuwe sponsoren te strikken, zoals Sandals Resorts, The Padellers en BMW. De autofabrikant is de nieuwe Official Automotive Partner van Ajax. Tot voor kort was dit Mercedes. Ook rondom Ziggo was er nieuws in het afgelopen boekjaar. Met de hoofdsponsor, waarmee de samenwerking bovendien werd geïntensiveerd, werd aan het begin van het vorige seizoen een TV-commercial ontwikkeld voor de introductie van rugsponsor Ziggo Giganet.

Feyenoord: De inkomsten uit partnerships bij Feyenoord bedroegen in het afgelopen seizoen 18,7 miljoen euro. De Rotterdamse club spreekt over een stijging van 2,7 miljoen euro ten opzichte van het vorige seizoen. In het boekjaar 2022/23 werden onder meer de contracten met TOTO, JEX en Van Donge & De Roo opgewaardeerd. Daarnaast werden er nieuwe contracten afgesloten met Castore, Prijsvrij Vakanties & D-reizen Groep, CSU en Quooker. Feyenoord voegt er verder nog aan toe dat de opbrengst uit 'boarding' 1,1 miljoen euro bedroeg en dat bedrag is niet opgeteld bij de eerdergenoemde 18,7 miljoen euro.

PSV: Bij PSV stegen de inkomsten uit partnerships van 30 naar 34,9 miljoen euro. De Eindhovense club meldt vol trots dat het in het afgelopen boekjaar een indrukwekkende reeks partnerschappen en activaties heeft opgezet. 'De Brainport Partnership Maatschappelijke Campagne bereikte meer dan twaalf miljoen mensen, terwijl de Walk of Fame werd bekroond met de Zilveren SponsorRing', schrijft men in het jaarverslag. Met The Paddelers en Bonaire werden nieuwe banden aangehaald, terwijl men onder meer de verbintenissen verlengde met Eindhoven Airport, Univé, PHC Telecom, NH en Vriendenloterij.

AZ: Bij AZ worden de reclamebaten en sponsoropbrengsten los van elkaar genoemd in het jaarverslag. De reclamebaten gingen van 5,7 naar 8,4 miljoen euro, terwijl de sponsoropbrengsten stegen van 3,7 naar 6,2 miljoen euro. Bij elkaar opgeteld gingen deze opbrengsten van 9,4 naar 14,6 miljoen euro. AZ laat weten dat in de zomer van 2022 Kansino toetrad als shirtsponsor van AZ. Daarnaast heeft de club met Elfi (rugpartner), Cavallaro (mouwpartner), CTS (jeugdpartner) en Hotels in Egmond (trainingpartner) meerjarige overeenkomsten afgesloten. AFAS Software heeft zich verbonden als naamgever van het stadion.

Omzet uit merchandising

Ajax: Ajax is de laatste jaren erg succesvol geweest op het gebied van merchandising. In de afgelopen jaren waren meerdere tenues erg succesvol. Denk aan het thuistenue met het oude logo, of aan de derde tenues - zoals het Bob Marley-tenue - die enorm populair waren in binnen- en buitenland. Het succes op het gebied van merchandising werd in het afgelopen boekjaar uitgebreid met twee extra tenues. Zo bracht Ajax met Adidas Originals een Ajax Originals-collectie uit en met de Retro Ajax-collectie werd ook een ode aan de succesvolle jaren negentig gebracht. Uiteindelijk steeg de omzet met 0,5 miljoen euro naar 36 miljoen euro. Zodoende bleef deze omzet nagenoeg gelijk.

Feyenoord: De omzet uit merchandising bij Feyenoord steeg van 12,9 naar 15,1 miljoen euro. De Rotterdamse club verklaart deze stijging als gevolg van de goede sportieve prestaties en een sterke groei in vraag naar merchandiseartikelen. In het jaarverslag schrijft Feyenoord ook over Business to Consumer-activiteiten. De club doelt hiermee op Feyenoord Soccer Schools, Feyenoord Juniorclub Kameraadjes en Het Legioen. De opbrengsten hieruit bedroegen 2,8 miljoen euro en daalden met 0,4 miljoen euro ten opzichte van het seizoen daarvoor.

PSV: De opbrengsten uit merchandising bij PSV stegen van 5,7 naar 7,6 miljoen euro. De Eindhovense club kon deze stijging realiseren door een groei aan omzet bij alle fysieke vestigingen en in de online webshop. Dat er geen coronamaatregelen golden in het afgelopen seizoen, droeg bovendien bij aan de groei, aldus de Eindhovenaren.

AZ: Bij AZ stegen de opbrengsten uit merchandising van 703.000 euro naar 883.000 euro. De Alkmaarse club schrijft over een stijging qua opbrengsten uit 'het fancentrum' alsook de webshop. AZ telt ook de opbrengsten mee uit de verkoop van wedstrijdboekjes, magazines en internet.

Omzet uit tv-gelden

Ajax: Bij Ajax daalden de televisie-inkomsten met 0,1 miljoen euro naar 10,5 miljoen euro. Dit kwam met name door lagere televisie-inkomsten voor de nationale competitie, aldus Ajax in het jaarverslag.

Feyenoord: Bij Feyenoord namen de mediabaten toe van 9,2 naar 10,6 miljoen euro. De Rotterdamse club laat weten dat deze stijging komt door het verschil in Conference League en Europa League. De opbrengst uit de nationale competitie bedroeg 7,8 miljoen euro, terwijl de overige media-inkomsten 0,8 miljoen euro bedroegen. Zonder die 0,8 miljoen euro zouden de televisie-inkomsten bij Feyenoord neerkomen op 9,8 miljoen euro.

PSV: Ook bij PSV is er een stijging te zien in de mediabaten. Die namen namelijk toe van 9,5 naar 10,0 miljoen euro.

AZ: Bij AZ namen de opbrengsten uit televisiegelden ook toe. De Alkmaarders zagen hun tv-opbrengsten stijgen van 8,5 naar 9,1 miljoen euro.

Resultaat uit transfers

Ajax: Het resultaat uit transfers van spelers bij Ajax - ook wel resultaat vergoedingssommen genoemd - bedraagt 113,3 miljoen euro. Dit is met name als gevolg van de transfers van Antony en Lisandro Martínez naar Manchester United en die van Sébastien Haller naar Borussia Dortmund. Een jaar eerder was dit bedrag 37,8 miljoen euro.

Feyenoord: Het resultaat vergoedingssommen bij Feyenoord over het boekjaar 2022/23 bedraagt 16,5 miljoen euro. Een seizoen eerder was dat nog 9,9 miljoen euro negatief. De Rotterdamse club verkocht spelers als Tyrell Malacia (Feyenoord), Luis Sinisterra (Leeds United), Marcos Senesi (AFC Bournemouth) en Fredrik Aursnes (SL Benfica). De opbrengst daarvan werd vrijwel geheel geherinvesteerd in vijftien nieuwe spelers.

PSV: Het resultaat vergoedingssommen bij PSV bedraagt 33,1 miljoen euro. Een seizoen eerder was dat nog 12,6 miljoen euro. PSV verkocht in het afgelopen seizoen Noni Madueke (Chelsea) en Cody Gakpo (Liverpool) voor respectievelijk 35 en 42 miljoen euro. 'Deze voor PSV ongebruikelijke transfers in de winterstop waren nodig om de financiën van de club weer meer in lijn met de doelstellingen te krijgen', wordt geschreven.

AZ: De opbrengsten uit vergoedingssommen bij AZ daalden met 27,5 miljoen euro van 41,4 naar 13,9 miljoen euro. Een jaar eerder verkocht AZ spelers als Myron Boadu, Calvin Stengs en Teun Koopmeiners, terwijl in de zomer van 2022 - op de transfer van Owen Wijndal naar Ajax na - grote uitgaande transfers uitbleven.

NB: Het resultaat vergoedingssommen betreft de opbrengst uit de verkoop van spelers, onder aftrek van het aandeel van derden, de contante waarde aanpassing (rente 4,5 - 6,5%) bij uitgestelde betalingen en de boekwaarde op de transactiedatum van de betreffende spelers, betaalde en ontvangen solidariteitsbijdragen en opleidingsvergoedingen.

Kosten (onder meer salarissen)

Ajax: De kosten bij Ajax zijn met drie procent (5,2 miljoen euro) gedaald naar 191,6 miljoen euro. Hoe kwam dat? In ieder geval niet door de inkoopwaarde van de omzet, aangezien deze met 0,4 miljoen euro toenam naar 19,3 miljoen euro. Wel nam de post 'lonen, salarissen en sociale lasten' af met 10,2 miljoen euro naar 99,2 miljoen euro. Dit werd met name veroorzaakt door de lagere premies door de overwintering in de Europa League in plaats van de Champions League een seizoen eerder. Daarnaast daalden de afschrijvingen op de vaste activa met 1,8 miljoen euro naar 10,3 miljoen euro, voornamelijk door lagere afschrijvingslasten op lease activa.

Verder namen de overige bedrijfskosten met 6,4 miljoen euro toe naar 62,8 miljoen euro. Ajax laat weten wat de belangrijkste overige bedrijfskosten zijn: 1) wedstrijdkosten: een stijging van 7,4 miljoen euro naar 28,0 miljoen euro, voornamelijk door hogere wedstrijdgerelateerde kosten (meer wedstrijden met publiek) en hogere inhuurkosten voor de spelers Lucas Ocampos en Lorenzo Lucca. 2) Beheer- en administratiekosten: een daling van 4,1 miljoen euro naar 20,0 miljoen euro. Deze kosten waren in het vorige boekjaar hoger door de schikking met de familie Nouri. 3) Overige personeelskosten: een stijging van 2,0 miljoen euro naar 8,2 miljoen euro, voornamelijk door hogere kosten van spelersverzekeringen en hogere inhuur extern personeel. 4) Huisvestingskosten: een stijging van 1,1 miljoen euro naar 6,6 miljoen euro, voornamelijk door het spelen van alle thuisduels met publiek.

Feyenoord: Bij Feyenoord namen de bedrijfslasten toe met 19,9 miljoen euro naar 106,0 miljoen euro. De inkoopwaarde van de omzet steeg met 3,4 miljoen euro naar 16,6 miljoen euro. Daarnaast nam de post 'lonen, salarissen en sociale lasten' van de landskampioen met 10,1 miljoen euro toe naar 58,3 miljoen euro. Deze stijging valt onder meer te verklaren door de hogere uitbetaalde premies Europees voetbal aan spelers, staf en personeel. Daarnaast werd er verder geïnvesteerd in de selectie en staf van het eerste elftal. De afschrijvingen op vaste activa namen verder toe met 0,1 miljoen euro naar 1,9 miljoen euro.

Verder stegen ook de overige bedrijfskosten bij Feyenoord met 6,3 miljoen euro. De voornaamste oorzaken hiervan zijn stijgingen op het gebied van wedstrijd- en trainingskosten, huisvestingskosten, kosten overig personeel en beheer- en administratiekosten.

PSV: Bij PSV namen de bedrijfslasten toe met 11,6 miljoen euro naar 114,8 miljoen euro. De inkoopwaarde van de omzet nam toe van 5,9 miljoen naar 6,9 miljoen euro. De post 'lonen, salarissen en sociale lasten' nam toe van 55,1 miljoen naar 59,7 miljoen euro. De afschrijvingen op de vaste activa namen bleven gelijk met 6,6 miljoen euro. De overige bedrijfskosten - denk aan overige personeelskosten, wedstrijdkosten, huisvestingskosten en bedrijfskosten - namen toe van 35,5 miljoen euro naar 41,4 miljoen euro.

AZ: De kosten bij AZ stegen van 53,2 miljoen euro naar 62,2 miljoen euro. Bij de nam de post 'lonen, salarissen en sociale lasten' toe van 24,9 miljoen euro naar 29,8 miljoen euro. De personeelskosten stegen met name door de goede prestaties van AZ in de Conference League en het hoger aantal gespeelde wedstrijden met publiek. Verder stegen de afschrijvingen op vaste activa van 10,6 miljoen euro naar 11,4 miljoen euro. De overige kosten - denk aan huisvestingskosten, wedstrijd-, trainings- en verkoopkosten - stegen flink ten opzichte van het jaar ervoor. Deze kostenpost steeg van 17,2 naar 20,5 miljoen euro.

Nettoresultaat

Ajax: De uiteindelijke nettowinst bij Ajax bedraagt 39,0 miljoen euro. Een seizoen eerder leed de Amsterdamse club nog een nettoverlies van 24,3 miljoen euro.

Feyenoord: Ook Feyenoord kan positieve cijfers schrijven over het afgelopen boekjaar. De Rotterdamse club boekte een positief nettoresultaat van 6,6 miljoen euro. Een jaar eerder was dit nog 4,5 miljoen euro.

PSV: PSV heeft een nettowinst van 13 miljoen euro weten te realiseren. De Eindhovenaren benadrukken dat deze nettowinst met name werd gerealiseerd door een positief transferresultaat van 33 miljoen euro. Een seizoen eerder bedroeg de winst van PSV slechts 1,1 miljoen euro.

AZ: Tot slot wist ook AZ het boekjaar 2022/23 met winst af te sluiten. De Alkmaarders boekten een nettowinst van 1,4 miljoen euro. Een seizoen eerder was dit nog 18,6 miljoen euro, al had dat vooral te maken met enkele uitgaande transfers.

Eigen vermogen:

Ajax: Na toevoeging van het nettoresultaat van 39,0 miljoen euro bedraagt het eigen vermogen van Ajax nu 236,6 miljoen euro.

Feyenoord: Door het positieve nettoresultaat van 6,6 miljoen euro is het eigen vermogen van Feyenoord gestegen van 1,0 naar 7,6 miljoen euro.

PSV: Het eigen vermogen van PSV is met 13 miljoen euro gestegen naar 30,8 miljoen euro. Een jaar eerder bedroeg het eigen vermogen van PSV nog 17,7 miljoen euro.

AZ: AZ zag zijn eigen vermogen toenemen met 1,4 miljoen euro. Het totale eigen vermogen van de club uit Alkmaar steeg daarmee naar 58,1 miljoen euro.

Verwachtingen huidig boekjaar:

Ajax: Ajax verwacht voor het huidige boekjaar (2023/24) een positief nettoresultaat. Die verwachting spreekt de club uit nadat het zich heeft geplaatst voor de groepsfase van de Europa League en op basis van de uitgaande transfers van Jurriën Timber, Edson Álvarez, Calvin Bassey en Mohammed Kudus.

Feyenoord: Feyenoord spreekt eveneens van een positief vooruitzicht. De Rotterdamse club speelt immers in de groepsfase van de Champions League. Financieel directeur Pieter Smorenburg: 'Door de hogere inkomsten uit de UEFA Champions League, maar ook een stijging van recettes en partnershipinkomsten zal de omzet verder stijgen tot ruim boven de 100 miljoen euro. Het nettoresultaat zal naar verwachting opnieuw positief zijn.’

PSV: Ook PSV heeft goede hoop op goede financiële cijfers in het boekjaar 2023/24. De Eindhovenaren hebben zich geplaatst voor de groepsfase van de Champions League en met de verkoop van Ibrahim Sangaré werd al een grote uitgaande transfer gerealiseerd. 'De club verwacht daarom dat ook in seizoen 2023-2024 een positief resultaat wordt geboekt, waarmee verder kan worden gebouwd aan het eigen vermogen', zo wordt geschreven.

AZ: Tot slot verwacht AZ een 'aanzienlijk positief resultaat'. Dit vanwege de plaatsing voor de groepsfase van de Conference League en enkele reeds gerealiseerde transfers. 'Door de financiële resultaten van de afgelopen jaren heeft AZ een buffer opgebouwd en ziet AZ de toekomst met vertrouwen tegemoet', schrijven de Alkmaarders.

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)