In de rubriek 'Uit het Oog' spreekt Ajax Showtime met oud-Ajacieden die hun sporen tegenwoordig elders achterlaten. Uit het oog dus, maar niet uit het hart. In deel 46 Aras Özbiliz, tegenwoordig speler van het Armeense FC Pyunik Erewan.

Voordat hij het eerste elftal van Ajax bereikte, had Aras Özbiliz al veel meegemaakt. Hij werd in 2009 uitgeroepen tot Talent van de Toekomst en scheurde twee keer zijn kruisband af in zijn linkerknie. Toch debuteerde hij op 28 november 2010 in Ajax 1. Uiteindelijk speelde hij 37 wedstrijden voor de Amsterdammers. Hij vertrok in 2012 naar Kuban Krasnodar en tekende een jaar later bij Spartak Moskou, waar hij opnieuw zijn kruisband afscheurde. Ondanks drie zware blessures voetbalt de dertigjarige Özbiliz nog steeds. ‘Gaandeweg word je sterker door de dingen die je meemaakt.’

Vijftien jaar lang speelde de Armeen bij Ajax, de helft van zijn leven. Via de talentendagen kwam hij in de jeugdopleiding van de Amsterdammers terecht. ‘Als je een brief zou krijgen, betekende dat dat je naar de volgende ronde ging. Ik weet nog heel goed dat de laatste brief binnen een bepaalde periode moest komen. Ik kwam elke dag thuis en vroeg dan aan mijn moeder: is de brief gekomen? Uiteindelijk kwam die brief er. Ik kwam in de E2, toen waren er nog geen F’jes. Zodoende heb ik alle jeugdelftallen bij Ajax doorlopen. Het was écht leuk.’

Toch ging niet alles in de jeugdopleiding voor Özbiliz volgens plan. In 2007, toen hij zeventien jaar was, scheurde hij zijn kruisband voor de eerste keer af. ‘Ik vergeet het nooit, want het was op 1 april 2007. Toen ik m’n moeder belde, zei ze: je maakt een grapje, omdat het natuurlijk 1 april was.’ Het was echter geen grapje en dus moest de oud-Ajacied zich terugvechten. Dat lukte goed, maar in 2009 scheurde hij opnieuw zijn kruisband af. ‘Ik kwam best wel goed en sterk terug van de eerste en de tweede keer. Ik was wel een talent, maar werd iedere keer teruggeworpen. Ik heb niet opgegeven.’

Terwijl hij herstelt van zijn tweede kruisbandblessure wordt de buitenspeler uitgeroepen tot Talent van de Toekomst. ‘Het bracht niet echt een bepaalde druk met zich mee, dat ik was uitverkozen. Ik vond het wel bijzonder. Als je kijkt naar de spelers die je voor zijn gegaan...’ Özbiliz ziet de prijs als een beloning voor het revalideren na twee zware blessures. ‘Als je geen talent hebt, zou je het natuurlijk niet krijgen. Ik denk dat het een stimulans was, maar tegelijkertijd ook een voorbeeld voor de andere jeugd. Er zijn meerdere spelers die blessures hebben gehad en nooit meer herstellen of op hun oude niveau komen.’

Aras Özbiliz scoort de gelijkmaker tegen Manchester United op Old Trafford. Het is nog steeds een bijzonder doelpunt voor de oud-Ajacied. 'Want je gaat gelijk de geschiedenisboeken in.'

‘Natuurlijk blijft het doelpunt tegen Manchester bijzonder’

Na zijn tijd in de jeugd wordt Özbiliz door Martin Jol bij het eerste elftal gehaald. ‘Hij zag het in mij zitten. Hij vond alleen dat ik fysiek wat krachtiger moest worden.’ De Armeense vleugelspeler weet nog goed hoe zijn eerste periode in Ajax 1 ging. ‘Op een van mijn eerste trainingen speelde ik Oleguer door de benen. Hij pakte me gelijk beet. Toen zei hij: dat doe je nooit meer! Of Suárez die schreeuwde: ballen mee of doel oppakken als jonkie. Er was toch wel een bepaalde hiërarchie. Ik denk eigenlijk dat dat nu wel minder is.’

Op 28 november 2010 debuteerde Özbiliz in het eerste elftal van Ajax tijdens het uitduel met VVV-Venlo (0-2 winst). In het begin van de tweede helft viel hij in voor Teemu Tainio. Veel mensen zullen bij het horen van zijn naam echter vooral denken aan zijn goal op Old Trafford. De Armeen scoorde de 1-1 en Ajax won uiteindelijk met 1-2 van Manchester United in de knock-outfase van de Europa League. Toch is het niet het hoogtepunt voor Özbiliz. ‘Ik denk dat je debuut toch wel het meest bijzonder blijft. Natuurlijk blijft het doelpunt tegen Manchester bijzonder, want je gaat gelijk de geschiedenisboeken in. Maar mijn hoogtepunt is eigenlijk dat ik iedere keer na die zware blessures op het allerhoogste niveau terug ben gekomen.’

Als Özbiliz terugkijkt op zijn tijd bij Ajax, dan is de buitenspeler tevreden. Er is alleen één ding wat hij jammer vindt. ‘Toen Frank de Boer trainer was, kon ik in de voorbereiding verhuurd worden aan sc Heerenveen. Marco van Basten was daar toen trainer. Alleen zei De Boer dat hij mij veelvuldig zou gebruiken. Uiteindelijk mocht ik aan het eind van de voorbereiding alsnog verhuurd worden. Toen kon ik alleen nog naar de onderste clubs in de Eredivisie en daar ligt niet mijn kracht. Toen werd mij de keuze gesteld: of ik werd verhuurd of ik ging weg, want er was interesse uit Rusland.’

Aras Özbiliz samen met trainer Frank de Boer. De Armeen kon verhuurd worden aan sc Heerenveen, maar De Boer zei dat hij Özbiliz veelvuldig zou gebruiken. Uiteindelijk mocht de buitenspeler aan het eind van de voorbereiding alsnog verhuurd worden.

‘Was 22 jaar en ging helemaal alleen naar Krasnodar toe’

Özbiliz koos in 2012 voor het laatste en tekende bij Kuban Krasnodar. In zijn begintijd had de Armeen het heel moeilijk in Rusland. ‘Ik was 22 jaar en ik ging helemaal alleen naar Krasnodar toe. Bij Ajax is alles top geregeld. Qua faciliteiten kun je die club in helemaal niets vergelijken met Ajax. Je waardeert daardoor wat je hebt meegekregen.’ Toch ging Özbiliz goed om met zijn nieuwe omgeving, want hij werd uitgeroepen tot beste vleugelspeler van de Russische competitie in het seizoen 2012-2013. ‘Als het goed gaat, dan zijn die randzaken veel minder belangrijk. Als het slecht gaat, dan ga je je daar misschien eerder op fixeren. Het was wel echt een cultuurshock. Alleen ging het voetballend zo goed. Ik heb echt genoten van mijn tijd daar.’

De oud-Ajacied heeft clubkeuzes altijd gemaakt met een bepaalde gedachte. ‘Ik heb altijd mijn keuzes moeten maken op financieel gebied. Toen ik naar Kuban ging, had ik al twee keer mijn kruisband afgescheurd in mijn linkerbeen. Ik dacht: wat als het weer gebeurt? Dan kan het einde verhaal zijn. Dat is wat ik het meest jammere vind, dat ik mijn keuzes niet op sportief gebied kon maken.’

Na een jaar bij Kuban Krasnodar vertrok Özbiliz naar Spartak Moskou. Aan het einde van zijn eerste seizoen raakte hij geblesseerd. Opnieuw scheurde hij zijn kruisband af. ‘Ik dacht: nu is het einde verhaal. Maar het is me toch gelukt om sterk terug te komen. Dat is echt voor mij een hoogtepunt. Dat ik na drie keer een kruisbandblessure nog steeds kan voetballen. Je moet mentaal zo sterk zijn, daar valt denk ik heel veel te winnen bij spelers.’

Zelf is Özbiliz naar eigen zeggen mentaal altijd sterk geweest. ‘Het heeft me ook gevormd. Gaandeweg word je sterker door de dingen die je meemaakt.’ Soms zeggen vrienden, teamgenoten of familieleden dat de oud-Ajacied een pechvogel is. ‘Ze zeggen dan: als je nooit geblesseerd was geweest, dan had je misschien de absolute top kunnen halen. Ik draai het dan altijd om, dan zeg ik: ik ben juist een geluksvogel dat ik nog zo’n mooie carrière heb gehad met drie kruisbandblessures.’

‘Spelers individueel beter maken, lijkt me leuk’

Sinds de zomer van 2019 speelt Özbiliz in Armenië voor FC Pyunik Erewan. ‘Ik had die keuze gemaakt, omdat ik via de bond mijn trainerspapieren wilde halen en nog een beetje wilde voetballen voor het plezier. Door corona werd het lastig, want de cursus en de competitie werden stilgelegd tijdens de eerste golf.’ De vleugelspeler koos dus voor Armenië, maar kreeg ook aanbiedingen uit Qatar en Rusland. Maar naar eigen zeggen hoefde hij het niet meer voor het geld te doen. ‘Ik heb ook twee kinderen. Als je alleen bent, dan ga je zo’n stap misschien wel nog aan. Mijn oudste is vier jaar en dan wil je toch wat stabiliteit voor je kinderen. Vandaar dat ik de keuze heb gemaakt om in Armenië te spelen, mijn papieren te halen en vooral wat stabiliteit voor de kinderen te hebben.’

Özbiliz en Derk Boerrigter op het trainingsveld tijdens een trainingskamp in Brazilië (2012). In de toekomst wil hij misschien als trainer op het veld staan. 'Spelers individueel beter maken op basis van techniek, lijkt me leuk.'

Of we Özbiliz na zijn carrière ook echt voor een spelersgroep zien staan, weet hij nog niet. Hij denkt meer aan het begeleiden van individuele spelers. ‘Ik wil mijn papieren in ieder geval hebben. Of ik het ga worden, is een tweede. Techniektrainer zijn lijkt me wel leuk. Ik hoef niet per se voor een groep te staan, maar spelers individueel beter maken op basis van techniek, lijkt me wat. Op mentaal gebied denk ik dat er ook nog heel veel te halen valt voor jeugdspelers.’

Momenteel staat de dertigjarige buitenspeler dus onder contract in Armenië. Desondanks is de oud-Ajacied sinds twee maanden in Nederland, wegens trieste privéomstandigheden. Zijn moeder heeft namelijk uitgezaaide borstkanker. ‘Ik ben gelijk naar Nederland gekomen en ik blijf hier totdat ik weet dat zij echt beter is. De club steunt me daar gelukkig in en ze laten me daar ook best wel vrij in.’ Wat Özbiliz in de nabije toekomst gaat doen, weet hij nu dan ook nog niet. ‘Met de situatie met m’n moeder staat mijn hoofd er niet echt naar. Ik heb nog een contract tot de zomer, maar ik heb bij de club aangegeven dat ik het per jaar zou bekijken. Nu ben ik hier voor m’n moeder en ik weet niet hoe lang dat gaat duren.’

Niels Opdam (e-mail: n.opdam@ajaxshowtime.com)