In de rubriek ‘Diepe Zakken’ duikt Ajax Showtime met José de la Verde maandelijks in de financiën van Ajax als de club met de hoogste begroting van Nederland.

Even leek plek drie in zicht te zijn, maar na afgelopen weekend is het meer ambitie dan realiteit. Daarmee is de kans op Champions League, en zeer gunstige bijbehorende inkomsten, volgend seizoen klein. Wel of geen Champions League maakt financieel een groot verschil voor de mogelijkheden van aankomende zomer. Vallen de Europese inkomsten weer tegen, dan kan zelfs Financial Fair Play een zorg worden. Deze eerste editie van Diepe Zakken bekijkt de scenario’s voor volgend seizoen.

Huidig seizoen financieel beter dan sportief

De financiële prestaties van dit seizoen zijn een stuk minder slecht dan de sportieve. In het jaarverslag afgelopen oktober werd de verwachting uitgesproken dat 2023/24 een positief netto resultaat zou opleveren. Dit heeft alles te maken met de goede verkopen van deze zomer en de sterke commerciële afdeling. De halfjaarcijfers eind februari zullen daar meer inzicht in geven. Dat Ajax deze winter de hand op de knip hield, is ongetwijfeld om deze winstverwachting te kunnen naleven. Het is knap dat zonder Champions League er dit seizoen toch een goed financieel resultaat wordt behaald.

De uitdagende puzzel van volgend seizoen

Dan het volgende seizoen. Ajax wil onder de nieuwe leiding deze zomer flink gaan verbouwen. Er komt een nieuwe, technische koers waar Marijn Beuker, Danny Blind, Kelvin de Lang, Louis van Gaal (en Alex Kroes?) al mee bezig zijn. Met wie wordt er verder gebouwd en wie kan vertrekken? De financiële mogelijkheden zullen in stand blijven; de Champions League-begroting met ruime, maar scherpe kaders voor aankopen en salarissen. Daardoor moet ook volgend boekjaar een gat gedicht worden; het beroemde ‘gat van 100 miljoen’.

Die ‘100 miljoen’ moet uit twee potjes gecompenseerd worden. Als eerste de Europese inkomsten en daarnaast de inkomsten uit transfers (transferresultaat). De groei van de commerciële inkomsten en nieuwe salarishuishouding helpen ook om dit gat te verkleinen. De financiële puzzel voor volgend seizoen wordt, net als andere jaren, om met alle wijzigingen in de selectie de afschrijvingen (kosten voor aankopen) en salaris gelijk te houden en tegelijk genoeg geld te verdienen.

Mogelijkheden bij verschillende Europese scenario’s

De inkomsten uit Europese toernooien zijn enorm belangrijk. Ajax zal misschien een verlies willen nemen om te kunnen investeren, maar denk daarbij niet aan tientallen miljoenen. En alleen als er een solide, breed gedragen fundament ligt in de organisatie. Hoe dit alles zich uitspeelt is grofweg in drie scenario’s uit te splitsen.

Scenario 1: Champions League in 24/25

Het meest gunstige, maar zeker niet het meest waarschijnlijke scenario. Ajax weet FC Twente alsnog te achterhalen, wordt derde én overleeft de voorrondes van de Champions League. Met de nieuwe opzet is er dan (flink) geld te verdienen.

Waar het hiervoor kon oplopen tot 50 miljoen euro, is dat in het vernieuwde toernooi mogelijk zo’n 70 miljoen euro aan startgeld, wedstrijdpremies en recettes. Dat dicht het begrotingsgat voor een groot deel.

Wel is er een (gering) transferresultaat nodig, te behalen zonder grote klappers te hoeven maken. Ook is dan spelers verkopen zonder winst of zelfs met een klein verlies acceptabel. De nieuwe directeur voetbalzaken zal daarbij geholpen worden door de neveneffecten van het miljoenenbal. Spelers stijgen in waarde door goede prestaties en het aantrekken (en behouden) van spelers is makkelijker, omdat je Champions League speelt.

Scenario 2: Europa League of Conference League in 24/25

Deze toernooien worden samengenomen, omdat het verschil met de Champions League voor beide groot is. Ook nu de opzet vernieuwd is van deze toernooien. De kans voor Ajax om zich hiervoor te kwalificeren is vrij groot. Plek 4 geeft toegang tot de voorrondes Europa League, of directe plaatsing als Feyenoord de beker wint (en in de top 3 eindigt). Dan geeft plek 5 toegang tot de voorrondes. Anders zijn er nog de play-offs in de Eredivisie.

Spelen in deze toernooien levert waarschijnlijk zo’n vijftien tot dertig miljoen euro op, afhankelijk van prestaties.

Dat vraagt dus om een hoog transferresultaat, maar hoe is dat te realiseren met de huidige selectie? In onderstaande tabel is te zien wat spelers in de zomer minimaal moeten opleveren aan transfersommen om de noodzakelijke (boekhoudkundige) winst te generen. Overigens zijn deze bedragen al gunstiger dan afgelopen winter. Mede daarom had Ajax geen haast om spelers van de hand te doen.

Weinig opties voor verkoop

Uit deze lijst is te halen dat eigenlijk alleen Jorrel Hato (mits hij verlengt) en Brian Brobbey voor substantiële inkomsten kunnen zorgen. Tegelijk zijn dit potentiële spelers om mee te bouwen. Daarna zijn mogelijk Kenneth Taylor, Kristian Hlynnson en Branco van den Boomen waardevol. Hierna komt een grote groep waarbij een kleine winst het meest waarschijnlijk is: Devyne Rensch, Gerónimo Rulli, Steven Berghuis, Steven Bergwijn en de meeste van de aankopen uit de zomer van ’23. Dan zijn er nog de verhuurde spelers, waar eigenlijk alleen Conceição voor winst kan zorgen. Geen Champions League betekent dus mogelijk afscheid moeten nemen van spelers vanwege financiële in plaats van sportieve redenen.

Scenario 3: geen Europese inkomsten in 24/25

De kans bestaat natuurlijk ook nog altijd dat er géén Europees voetbal gehaald wordt, door uitschakeling in de voorrondes. Met een nieuw team, nieuwe trainer en laat in de zomer een complete selectie, kan dat gebeuren. Dan moeten alle inkomsten uit de transfers komen. Zelfs de hoofdprijs voor Hato en Brobbey zal dan nog niet genoeg zijn om verlies te voorkomen. Het aantrekken van nieuwe spelers zal niet makkelijker worden zonder Europees voetbal.

De oplossing ligt overigens niet zomaar in het grote eigen vermogen. Theoretisch kan dat, maar er zal alles aan gedaan worden om dat te voorkomen. Belangrijker, de (nieuwe vervanger van de) Financial Fair Play regels van de FIFA komt dan om de hoek kijken.

Financial Fair Play wordt Financial Sustainability

De volledige nieuwe regels uitleggen gaat te ver voor hier, maar het meest relevante onderdeel is dat de ‘voetbaluitgaven’ (salaris plus afschrijvingen) maar zeventig procent mogen zijn van de omzet plus het transferresultaat. Er is wel een overgangsperiode; dit seizoen negentig procent, in 2024/25 tachtig procent en vanaf 2025/26 zeventig procent. Om een beeld te geven; voor Ajax was dat teruggerekend in 2022/23 zo’n 43 procent. in 2023/24 zal dat percentage zo’n vijftig zijn. Ruim binnen de grenzen, vooralsnog.

Maar, het is niet ondenkbaar dat er in 2024/25 flinke investeringen gedaan worden, dus transfersommen en salarissen dicht bij het maximale. Eventueel komen daar goede prestaties bij en dus hoge bonussen die uitgekeerd worden. Dan is er zo’n 25-35 miljoen euro (aan winst op spelersverkopen) nodig om onder de grens van 80 procent te blijven. Klakkeloos investeren en zomaar teren op het eigen vermogen kan zonder Europese inkomsten niet.

Dit heeft natuurlijk veel bewegende delen en er zijn veel knoppen om aan te draaien, maar Ajax zal er meer dan met een schuin oog naar moeten kijken.

Conclusie

De derde plek halen (én kwalificeren) is natuurlijk het meest gunstig. Dat zijn de ideale omstandigheden voor Kroes en de nieuwe technische leiding om echt iets te veranderen deze zomer. Het is waarschijnlijk nog wel te vroeg om de Champions League-begroting nog verder op te krikken, maar een basis zou er wel liggen. De puzzel wordt complex bij Europa- of Conference League. Dan zal er slim verkocht en gekocht moeten worden, misschien zijn er offers nodig of is het nog een ‘tussenjaar’. Het vertrouwen begint weer te groeien, maar de druk om te presteren blijft tot de zomer én daarna hoog.

José de la Verde (X: j_berden)