Ajax verkeert op dit moment niet in zijn beste periode en voor de aandeelhouders van de Amsterdamse club was het vrijdag tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering dan ook de kans om kritische vragen te stellen. Kwamen die er? Jazeker. Een verslag.

Na jaren van voorspoed kent Ajax op dit moment mindere tijden. De Amsterdamse club staat op dit moment derde in de Eredivisie, terwijl het avontuur in de Champions League dit seizoen ook uitliep op een teleurstelling. Daarnaast kende Ajax eerder dit jaar met het plotselinge vertrek van directeur voetbalzaken Marc Overmars - die zich schuldig had gemaakt aan seksueel overschrijdend gedrag - nog een flinke dreun te verwerken.

President-commissaris Leen Meijaard trapt de aandeelhoudersvergadering dan ook af met de gebeurtenissen rondom Overmars. De voorzitter van de RvC legt uit dat Ajax - zoals de club ook meldde via de officiële kanalen - een extern onafhankelijk bureau onderzoek liet doen bij Ajax. Het doel: het creëren van een veilig werk- en sportklimaat. De eerste aanbevelingen zijn al gedaan en zodoende zijn de eerste stappen al gezet.

Meijaard spreekt namens de RvC ook zijn dank uit naar de vrouwen die het hebben aangedurfd om melding te maken van ongewenst gedrag. 'Dat is een flinke drempel die genomen moet worden. We willen de weg omhoog inzetten om de omgangscultuur te verbeteren.'

Was Ajax wel voorbereid op vertrek van bepaalde topspelers?

Na zijn introductie is het woord aan de directieleden van Ajax. Zo vertelt Edwin van der Sar dat hij blij is dat hij langer actief blijft als algemeen directeur van Ajax. De beleidsbepaler staat nu tot de zomer van 2025 onder contract en dat doet hem goed. Vooral met het oog op de 'nieuwe periode' die Ajax te wachten staat. Er komt vanaf 2024 namelijk een nieuwe opzet van de Champions League en daar kijkt Van der Sar enorm naar uit. Wel benadrukt hij dat meedoen aan dit toernooi nog belangrijker zal zijn dan meedoen aan de huidige opzet van de Champions League.

Wat ook opvalt is dat Van der Sar aangeeft dat men bij Ajax niet had gerekend op het vertrek van spelers als Sébastien Haller en Antony. Het zoeken naar adequate vervangers bleek ook niet eenvoudig, zo gaf Meijaard later aan: 'Ons scoutingsapparaat is niet gericht op spelers die direct Champions League-niveau hebben, maar op spelers met potentie', waarbij hij doelt op het traject dat Antony eerder aanging en nu geldt voor Francisco Conceição.

Commercieel gezien beste jaar ooit voor Ajax

Na Van der Sar komen ook financieel directeur Susan Lenderink en commercieel directeur Menno Geelen aan het woord. Lenderink bespreekt de financiële cijfers, waaruit blijkt dat het verlies vooral een gevolg is van de gevolgen van de coronamaatregelen. Het goede nieuws is dat er over het huidige boekjaar wel een positief resultaat wordt verwacht.

Geelen is vooral blij dat alle sponsoren - ondanks de coronacrisis en de affaire rondom Overmars - zijn gebleven. Sterker nog: er zijn sponsoren bijgekomen en dat stemt tot tevredenheid bij Geelen. Het mooiste nieuws is dat Ajax commercieel gezien zijn beste boekjaar ooit kende. Qua merchandising was er een omzet van 35,6 miljoen euro - vooral te danken aan het Bob Marley-shirt - terwijl er qua partnerships een omzet was van 39,2 miljoen euro.

De Johan Cruijff ArenA is op dit moment volledig uitverkocht - de club kent 44.862 verkochte jaarkaarten - en ook qua zakelijke plaatsen is er geen ruimte meer voor groei. Ook qua boarding, backdrop en het shirt is het: vol = vol. Zodoende moet er nu commerciële groei komen door creatieve ideeën. Denk bijvoorbeeld aan het omsmelten van de schaal, waardoor Ajax in contact kwam met andere partijen. Zo is Sandals op die manier een partner geworden. Ook qua digitalisering zet Ajax stappen. Denk aan het resaleplatform, waar seizoenkaarthouders hun kaartje te koop kunnen zetten en een niet-seizoenkaarthouder een ticket kan kopen. Omdat Ajax ook nog winst maakt, is er sprake van een win-win-situatie.

'Zonder scoutingsrapporten worden bij Ajax geen spelers aangekocht'

Tijdens de welbekende vragenronde sloegen enkele aandeelhouders hun kans. Zo waren er vragen of er - net als in de Formule 1 - een budgetplafond kan komen in het Europese voetbal. Antwoord: hoe mooi dat ook klinkt, het is niet mogelijk.

Ook werd er gevraagd naar de eerdere contractverlenging van Overmars. Een aandeelhouder vraagt zich af of Ajax op dat moment niet al wist van het grensoverschrijdende gedrag van de toenmalig Ajax-directeur. Meijaard reageert daar geïrriteerd op: 'Ajax wist op dat moment niets af van het gedrag van Overmars! Dat hebben we ook al uitgelegd in het mailcontact dat we met u hadden. Wij denken zeer juist gehandeld te hebben.'

Daarnaast vraagt een aandeelhouder hoe het kan dat sommige spelers zijn gehaald zonder gescout te zijn. Meijaard doet die verhalen af als onzin. 'Zonder scoutingsrapporten worden hier geen spelers aangekocht. Je moet niet alles geloven wat in de kranten staat. Wij weten wel wat waar en niet waar is.'

Geen haast met aanstellen nieuwe technisch directeur

Meijaard laat eveneens weten dat Ajax op dit moment geen haast heeft met het aanstellen van een nieuwe technisch directeur. 'Na het terugtrekken van Overmars hebben we gesprekken gehad met kandidaten uit binnen- en buitenland. Die kandidaten bleken of niet bij Ajax aan de slag te willen of wij wilden uiteindelijk geen samenwerking aangaan.'

'Daarna werden we geconfronteerd met een lastige situatie door het plotselinge vertrek van Ten Hag', aldus Meijaard, die vertelt dat de focus vervolgens ging op de zoektocht naar een nieuwe trainer. Die werd gevonden in de naam van Alfred Schreuder. 'Toen hebben we gezegd: voorlopig is het Van der Sar en Hamstra en Huntelaar. Hamstra en Huntelaar vullen het samen met de scouting in, terwijl er wordt gewacht op een nieuwe voetbalcommissaris met het oog op het aanstellen van een nieuwe technisch directeur. Zij moeten immers vier jaar samenwerken.'

Op de nieuwe voetbalcommissaris wordt nog altijd gewacht. De invulling van die functie kent de prioriteit, waarna vervolgens de blik op een nieuwe technisch directeur kan. Van die volgorde wordt in principe niet afgeweken. Danny Blind zal in ieder geval niet de nieuwe technisch directeur van Ajax worden. Hij is momenteel actief als assistent-bondscoach van Louis van Gaal en na het WK volgt de beslissing of hij terugkeert in zijn functie als voetbalcommissaris.

Raad van Commissarissen Ajax wees de directie niet terecht

Een aandeelhouder wil van de RvC weten waarom zij voor bepaalde transfers zijn gaan liggen. Meijaard ontkent dat dit gebeurd is, zoals in de media werd uitgelegd. 'Er is door de directie, de technische leiding en de Raad van Commissarissen veel tijd besteed aan transfers', aldus Meijaard. 'De vraag is daarbij wat de juiste prijs voor een speler is, bij zowel in- als uitgaande transfers. Bij afwezigheid van Blind als voetbalcommissaris geldt Koster als adviseur van de RvC. Transfers vormen een groot deel van de begroting van Ajax. We fluiten de directie soms ook terug', geeft Meijaard toe. 'Er zijn regelmatig discussies. Meestal blijft dat binnenskamers, maar deze zomer plots niet', doelt de president-commissaris op het feit dat in de afgelopen zomer in de media werd geschreven over het 'ingrijpen van de RvC bij transfers'.

Algemeen directeur Van der Sar geeft aan dat het een bijzondere transferperiode was. 'Het was een intensieve window. Soms kregen we hulp en tips', doelt de directeur op de invloed van zaakwaarnemers op de transfers van Ajax. 'Een aantal spelers komen voort uit de scouting en soms moesten we rekening houden met vertrekwensen, terwijl we ons daar in eerste instantie niet op hadden gericht. We hebben hard gewerkt om Antony te behouden, maar dat bleek heel moeilijk.'

Kan Ajax een seizoen zonder Champions League-inkomsten?

Haast ieder jaar wordt ook gevraagd of Ajax wel kan zonder de inkomsten uit de Champions League. De Amsterdamse club is in de afgelopen jaren meer geld gaan uitgeven aan spelerssalarissen en aan transfers. Maar wat als de club een keer niet meedoet aan de Champions League? Meijaard legt uit dat men bij Ajax een scenario-analyse heeft gedaan. Op basis daarvan blijkt dat Ajax best één of twee jaar zonder de inkomsten uit het miljoenenbal kan, al kleven er dus wel risico's aan.

Van der Sar geeft aan dat het belangrijk is om als Nederland goed te presteren in het Europese voetbal. Zodoende kan Nederland het zesde land van Europa worden en dat levert twee directe Champions League-tickets op. 'We moeten rekening houden met de risico's, maar we willen ook op een zo hoog mogelijk niveau succes hebben.'

Keuze voor goksponsor Unibet was weloverwogen

Met Unibet heeft Ajax sinds kort een gokbedrijf als sponsor. Een aandeelhouder vraagt zich af waarom Ajax met een dergelijk bedrijf in zee gaat, terwijl het ook maatschappelijk verantwoord wil ondernemen. Commercieel directeur Geelen legt uit dat veel Nederlandse clubs en de KNVB al gesponsord werden door gokbedrijven en zodoende is men ook bij Ajax gaan denken om de samenwerking met een gokbedrijf aan te gaan. 'Dit is een belangrijke inkomstenbron. Dit is geen louche partner, we hebben hier goed over nagedacht en gekozen voor de meest gerenommeerde partij', zei Geelen.

Met Unibet is bewust gekozen voor een bedrijf dat staat voor 'verantwoord gokken'. In de Ajax App is bovendien voor mensen onder achttien jaar de gokreclame niet te zien, zo laat Geelen weten. Daarnaast merkt Geelen op dat er meer partnerships zijn met bedrijven die kunnen zorgen voor een ongezonde levensstijl. Zo werkt Ajax samen met biermerk Budweiser, terwijl er ook een partnership met Coca-Cola is aangegaan. De keerzijde - Geelen geeft aan 'dat het schuurt' - is bekend bij Ajax, maar toch kiest men er weloverwogen voor om in zee te gaan met bepaalde bedrijven.

Verschuivingen in de RvC van Ajax

Van tevoren was al bekend dat Ernst Ligthart tijdens de aandeelhoudersvergadering afscheid zou gaan nemen van de RvC van Ajax. Ook was bekend dat Cees van Oevelen hem zou gaan opvolgen als commissaris. Laatstgenoemde stelde zichzelf kort voor: 'Ik ben 38 jaar lid van de vereniging Ajax. Ik voetbal op zaterdag met het vijfde van de amateurs van Ajax. Sinds 1996 was ik lid van de ledenraad. dat heb ik met plezier gedaan, maar de ledenraad is in 2011 opgeheven. Daarnaast ben ik lid van de bestuursraad. Dat heb ik lang met heel veel plezier gedaan, maar omdat ik nu tot de RvC toetreed, kan ik niet langer in de bestuursraad zitten. Ik heb kennis van Ajax, voetbal en juridische zaken. Met die combinatie denk en hoop ik van waarde te kunnen zijn voor de RvC.'

Wat niet iedereen zag aankomen, was dat president-commissaris Meijaard min of meer zijn vertrek aankondigde. Hij heeft nog een verbintenis van één jaar lopen, maar van een derde termijn gaat het niet komen, zo kondigde hij aan. 'Er moet een nieuwe voorzitter komen. Ik ben nog niet weg, maar ik vind acht jaar heel lang. Het is een goede termijn. Het is tijd voor een ander. Ik wens de huidige RvC en de andere mensen binnen Ajax succes met het vinden van een opvolger.'

Van der Sar ambitieus met Ajax

Van der Sar, die werd herbenoemd als bestuurder van Ajax en nu minimaal tot de zomer van 2025 werkzaam zal zijn bij de club, sprak zijn ambities uit met Ajax. 'Ik ben blij om Ajax op het juiste pad te houden. In de afgelopen tien jaar heb ik veel geleerd. Ik heb mooie, maar ook zware dossiers behandeld. Voetbal is een golfbeweging. Je wilt net als een surfer lang op een hoge golf zitten en als je naar beneden gaat wil je weer snel naar boven', doelt hij wellicht op de huidige toestand van Ajax.

De algemeen directeur legt uit wat Ajax tijdens de winterstop gaat doen. 'Sommige spelers trainen hier door en wij als beleidsbepalers gaan de eerste seizoenshelft evalueren, zoals we altijd doen. We waren graag doorgegaan in de Champions League, maar we kijken nu uit naar een succesvolle campagne in de Europa League.'

Nieuw bij Ajax is Maurits Hendriks. De voormalig technisch directeur van het NOC*NSF. Hendriks is benoemd tot Chief Sports Officer van Ajax. Hij gaat voor een periode van minstens twee jaar aan de slag bij de club en gaat een nieuwe directiefunctie vervullen. Hij gaat zich bezighouden met onder meer Sportpark de Toekomst en het vrouwenvoetbal. 'Het is een nieuwe functie binnen Ajax en op basis van de gesprekken voelde het direct goed. Ajax is de meest ambitieuze club in Nederland. Mijn werk doe ik op De Toekomst en ik kwam er al snel achter dat er veel enorm gemotiveerde mensen werken bij Ajax.'

Nieuwtje aan einde van aandeelhoudersvergadering

Rond 16.30 uur loopt de aandeelhoudersvergadering tegen zijn einde als financieel directeur Lenderink besluit met een 'mooi nieuwtje'. Lenderink vertelt dat Ajax al langer met de Johan Cruijff ArenA in een mediation-traject zit en dat die gesprekken goed zijn verlopen. 'We kijken positief naar de toekomst en de samenwerking. We hebben goede afspraken gemaakt met de ArenA en we hebben onze punten duidelijk gemaakt.' Eerder was het Ajax een doorn in het oog dat er tijdens het seizoen evenementen en concerten plaatsvonden in het stadion.

Na tweeënhalf uur kwam er volgens een einde aan de aandeelhoudersvergadering. De aandeelhouders genoten daarna nog van een biertje, wijntje, colaatje en een hapje, waarbij zij ongetwijfeld de vergadering nog eens nabespraken. Meest opvallende van de middag volgens een aandeelhouder: Hoe kan het dat Ajax het vertrek van Ten Hag en sommige spelers niet zag aankomen? En hoe kan het dat de club/het scoutingsapparaat niet was voorbereid op het vertrek van spelers als Haller, Antony en Martínez?

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)

Weet Ajax tegen FC Emmen eindelijk weer eens te winnen met een clean sheet? Zet in en verdien 2,50 keer je inzet terug!

Als je verantwoord speelt, houd je het leuk. Wat kost gokken jou? Stop op tijd, 18+