Jan van Halst kijkt met niet al te veel vertrouwen uit richting De Klassieker. De voormalig middenvelder van Ajax ziet op dit moment veel problemen bij de Amsterdamse club, terwijl Feyenoord juist in een positieve vibe kan toeleven naar de belangrijke topper. ‘Ik zie nog geen verandering ten opzichte van de laatste wedstrijden van voor het WK.’

De toon met die quote is meteen gezet. Na een periode van twee maanden zonder voetbal werd er gehoopt op een beter Ajax, maar - op een goede eerste helft tegen NEC na - is het spel van de Amsterdammers ook nu nog niet om over naar huis te schrijven. Van Halst ziet nog geen vooruitgang, zo stelt hij in een interview met Ajax Showtime. ‘Tegen NEC ging het nog wel, toen waren ze wat ongelukkig. Maar tegen Den Bosch - ook al was dat met wat invallers - zag ik geen overdonderende spelvreugde. Daar valt of staat alles mee. Dat moet een basis zijn.’

Afgelopen zaterdag ging het tegen FC Twente niet veel beter. Sterker nog: waar Ajax voor de winterstop nog geregeld de bovenliggende partij was en vaak kwetsbaar bleek in de omschakeling, kwam de Amsterdamse ploeg dit keer amper aan voetballen toe. ‘Zelfs met elf tegen elf liep het niet. Het had bij rust inderdaad al 0-2 of 0-3 kunnen staan. Nee, ik zie nog geen verbetering ten opzichte van voor het WK. Je zou zelfs kunnen zeggen dat het minder wordt.’

'Ajax in de opbouw en verdedigend op dit moment heel erg matig'

Ajax heeft op dit moment meer dan één probleem. Maar waar liggen volgens jou op dit moment de grootste problemen in het elftal van Schreuder?
‘Ik denk achterin. Daar begint toch de opbouw. In balbezit is het niet best. Ze hebben het met Rensch in het centrum geprobeerd, maar dat kun je nu al als mislukkeling bestempelen. Timber is normaal gesproken dan wel goed aan de bal, maar met Bassey aan de linkerkant… In het spel van Ajax moeten de opkomende backs qua passing en diepgang van toegevoegde waarde zijn. Daar mist Bassey de finesse voor. Op rechts geldt voor Sánchez eigenlijk hetzelfde.’

‘Ook verdedigend vind ik het heel erg matig. De lengte van Timber en Rensch is niet overweldigend, zeg maar. Timber kon het heel slim opvangen, maar met twee van die kleine mannetjes wordt het op een gegeven moment wel te veel. Sánchez probeert het compenseren door af en toe een hele harde tackle in te zetten, maar eigenlijk is dat een soort van onkunde.’

Ajax zal het zondag in De Kuip moeten doen zonder de geschorste Rensch. De puzzel voor de achterhoede lijkt met weinig verdedigers in de selectie dan ook snel gelegd?
‘Als je kijkt naar de huidige spelers, zet je Bassey centraal. Centraal verdedigend is hij wel oké. Dan heb je ook kracht en dat heb je ook wel nodig. Helemaal als je niet de bovenliggende partij bent. Dan moet je met werklust overeind blijven en daar is hij wel een goede voor. Opbouwend blijft het lastig. Maar goed, als hij het simpel houdt - je verwacht geen splijtende pass over tachtig meter of een goede indribbel van hem - dan blijft het voldoende. Op linksback heb ik in zijn AZ-tijd echt genoten van Wijndal. Hij was opkomend, creatief en initiatiefrijk. Maar op de een of andere manier is hij dat kwijtgeraakt. Tegen Den Bosch kun je vrij voetballen, maar toen vond ik dat hij er met de handrem op speelde.’

Álvarez terughalen naar de verdediging lijkt geen optie 

Sommige fans van Ajax zouden nu Edson Álvarez graag centraal in de achterhoede zien. Is dat voor jou nog een optie?
‘Nee, hij is volgens mij wel gehaald als verdediger. Uiteindelijk is hij verdedigend op het middenveld gekomen en daar heeft hij hele goede wedstrijden gespeeld. Daar ligt ook zijn kracht. Het wordt ook een beetje wanhopig als we allemaal zwakke plekken met pleisters gaan plakken. Daar wordt een elftal niet sterker van, hoor. De jongens voelen dat ook. Als je Álvarez van het middenveld haalt, moet je dat ook weer anders gaan invullen. En met Bassey heb je al iemand voor lengte en kracht in je achterhoede.’

Versterkingen bij Ajax lijken nodig, zeker zoals jij zegt in de achterhoede. Toch is het nog rustig rond mogelijk nieuwe spelers. Wat vind jij dat Ajax nog moet halen voor het einde van deze maand?
‘Hoe pijnlijk ook, maar ik zou gaan voor een sterke voetballende centrale verdediger. Of dat een type Blind moet zijn? Ja, maar dan wel met snelheid, anders schiet je er niets mee op. Hij moet wat multifunctioneler zijn, jonger en er moet toekomst in zitten. Het is pijnlijk dat Kaplan voor de rest van dit seizoen is uitgeschakeld, we kunnen over hem nu nog niets zeggen.’

‘Of er nog meer versterkingen nodig zijn? Je blijft toch bij de verdediging. Op het middenveld heb je veel opties. Die spelers zijn allemaal Ajax-waardig en voorin is dat al helemaal zo. De grootste aankoop, Steven Bergwijn, heeft ook niet de vorm van het begin van het seizoen. Op de een of andere manier lijkt het alsof het ventieltje leegloopt. Ik dacht nog: hij is te goed voor de Eredivisie. Maar na vier of vijf wedstrijden werd het al minder. Ook bij hem lijkt het alsof de de zin of motivatie ontbreekt. Het lijkt wel alsof hij met lood in zijn schoenen voetbalt.’

'Zou Conceição zeker laten staan tegen Feyenoord'

Over de aanval van Ajax gesproken: wie zou jij opstellen tegen Feyenoord?
‘Ik zou Bergwijn op links laten spelen, Brobbey in de spits en Conceição op rechts. Dan zou ik inderdaad Tadic op de bank zetten. Op het middenveld zou ik op tien voor Berghuis kiezen. Ik laat nu even achterwege dat het een enorme shock zou zijn als Tadic op de bank begint. Ik kan me voorstellen dat een trainer dat ook meeneemt in zijn overweging. Het geeft inderdaad een shock en dat moet je dan ook weer managen. Tegen Feyenoord gaat hij dat ook zeker niet doen.’

Een speler om wie Schreuder niet meer heen lijkt te kunnen, is Conceição. Hoe kijk jij naar zijn ontwikkeling?
‘Ach man, ik word meteen vrolijk van zo’n ventje. Ik moet ook een beetje denken aan Antony in zijn begintijd. Het is af en toe een beetje wispelturig, een beetje speels nog. Daarvoor ga ik op het puntje van mijn stoel zitten. Ik kan je verzekeren: als jij linksback bent als tegenstander van Ajax, dat je denkt: potverdorie, ik moet tegen dat kleine gifkikkertje. Natuurlijk moet zijn rendement nog omhoog, maar daar kan hij aan werken. Het is wel een échte Ajax-speler met diepgang, flair en hij dribbelt goed. Dus ik zou hem zeker laten staan tegen Feyenoord.’

Toch kan het zomaar dat Conceição een makkelijk slachtoffer is om op de bank te zetten. Klopt dat?
'Ja, maar Schreuder mag geen politicus worden. Hij mag niet als een politicus gaan denken. Je moet gewoon sec kijken naar: wat brengt een rechtsbuiten? Conceição brengt frisheid en geeft dynamiek. Dan moet je de rest maar managen.’

'Feyenoord is stabiel, terwijl Ajax een jas heeft uitgedaan ten opzichte van vorig seizoen'

Bij Feyenoord lijkt het een stuk beter te gaan op dit moment. De club wordt hier en daar opgehemeld, terwijl ze het qua prestaties net zo doen als vorig seizoen. Ajax doet het beduidend minder dan vorig seizoen. De vraag is: is Feyenoord nou zo goed of is Ajax zo slecht?
'Ik denk het tweede. Feyenoord is stabiel, terwijl Ajax ten opzichte van vorig jaar qua spel en resultaten een jas heeft uitgedaan. Dat bevreemdt mij ten zeerste. Ze hebben een trainer gehaald die eerder assistent was van Ten Hag. Volgens mij was het de bedoeling om die lijn door te trekken, zodat je geen enorm verval krijgt. Ze zullen intern heus wel weten dat dit elftal op de wat “oudere” plekken - lees Blind en Tadic - moet doorselecteren. Dat het verval zo groot is, is wel even schrikken. Natuurlijk speelt het ook mee dat er dertien spelers, waarvan de helft uit de basis, zijn vertrokken.’

Het vertrouwen rondom Ajax lijkt op dit moment niet groot te zijn. Hoe is jouw gevoel richting De Klassieker?
‘Ik zie Feyenoord als favoriet voor deze wedstrijd. Daar hangt een positieve vibe omheen en ze spelen thuis, alhoewel Ajax daar in De Kuip vaak kan verrassen. Het is wel leuk dat het voor het eerst sinds corona weer met publiek is.’

Mocht Feyenoord winnen, komen zij op een voorsprong van acht punten op Ajax. De druk op de club en de trainer is dan ook enorm. Speelt dat nog een rol, denk je?
‘Een kat in het nauw maakt vaak rare sprongen. Als je sec naar de individuele kwaliteiten kijkt, hoeft Ajax niet onder te doen voor Feyenoord. De voorhoede van Ajax is de top van Nederland. Als je kijkt naar samenwerking en teamwork is Feyenoord op dit moment in de betere fase.’

'Ontslag Schreuder lost niet zoveel op, want de spelersgroep blijft hetzelfde'

Stel dat Ajax verliest van Feyenoord, denk je dan dat dat het einde betekent voor Schreuder bij Ajax?
‘Het lost niet zoveel op, denk ik, want de spelersgroep blijft hetzelfde. Misschien zou de afweging kunnen zijn dat de druk overal zo erg toeneemt dat de clubleiding in het belang van de club en de trainer zegt van: joh, dit is roeien tegen de stroom in. Verder lost het niet zoveel op. Schreuder heeft natuurlijk bewezen dat hij een prima veldtrainer is en ze kennen hem al jaren.’

Zou het niet zo kunnen zijn dat een andere trainer deze groep wel kan raken en de ploeg wel aan het voetballen krijgt?
‘Ik stoor me daar wel altijd een beetje aan. De ene trainer kan je inderdaad meer triggeren dan de ander. Maar dat het verschil zo groot is ten opzichte van het vorige seizoen... Toen was het honderd procent, nu is het soms slechts zestig procent. Dat je tien procent terugvalt door een andere trainer, zou nog wel kunnen. We zijn allemaal mensen. Maar het verschil mag nooit zo groot zijn. Dan moeten de spelers echt even in de spiegel kijken.’

'Bij een zege op Feyenoord kan het goede gevoel weer terug zijn bij Ajax'

Het kan natuurlijk ook dat Ajax ‘gewoon’ wint van Feyenoord. Zie jij dat dan als een ommekeer of is dat te kort door de bocht? Immers één zwaluw maakt nog geen zomer en de problemen zijn niet ineens compleet opgelost.
‘Het is inderdaad wat kort door de bocht, maar het zou wel een enorme boost geven. Het zou zomaar kunnen dat het goede gevoel dan weer terug is en dat het vertrouwen toeneemt. Als je verliest wordt de nadruk gelegd op het gegeven dat Schreuder tijdens een vergadering niet naar beneden is gelopen om Daley Blind een hand te geven. Als je wint van Feyenoord, dan zegt men: Ah, moet je voortaan even aan denken, op naar de volgende wedstrijd. Zo werkt het gewoon. Het zou dus een enorme boost geven aan Ajax en aan de competitie. Dan kruipt alles weer bij elkaar.’

In de afgelopen week kwam ook het interview van Daley Blind naar buiten. Hij bekritiseerde in dit interview trainer Schreuder en de clubleiding van Ajax. Denk je dat dit interview nog van invloed gaat zijn op De Klassieker?
'Dat denk ik niet. Als je met de wedstrijd bezig bent, ben je zo gefocust op jezelf.... Het is denk ik wel speciaal gepland door Blind om het vlak voor zo'n belangrijke wedstrijd naar buiten te brengen, anders doe je dat niet. Dat betekent wel dat er veel frustratie bij hem zit. Of dat wel of niet terecht is, laat ik nog even in het midden.'

'Het helpt niet voor de onrust binnen de totale club, maar als je sec kijkt naar de wedstrijd zullen de spelers zich weinig aantrekken van zo'n interview. Als je aankomt bij De Kuip denk je echt niet meer aan het interview van Blind, hoor. Dan ben je alleen maar druk met hoe je die heksenketel stil gaat spelen.'

Tot slot: wat is jouw mooiste herinnering aan De Klassieker?
‘Ik heb niet zoveel goede herinneringen aan Klassiekers. Ik heb er eentje gespeeld en toen we speelden we met 1-1 gelijk. Bergdølmo scoorde toen een gelukkige penalty. Ik weet nog dat ik toen tegen Tomasson speelde. Het was een thuiswedstrijd. Een lekker potje was dat.’

'Een andere mooie herinnering is De Klassieker van 2001 in De Kuip. Toen maakte Van der Vaart de winnende. Ik zat toen zelf in "kleedkamer 2", al heb ik toen wel genoten hoor. Ik zat thuis tv te kijken. Ik weet nog precies op welke bank ik zat. Wat vond ik dat leuk! Dat Rafael daar aan die zijkant doorkwam en daarna ging Raffie voor het publiek staan. Haha, klerelijer!'

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)
Cristian de Jong (Twitter: @CristianDeJong_ | e-mail: info@ajaxshowtime.com)