Ajax heeft zich na een extreem zenuwslopende penaltyreeks tegen Panathinaikos weten te plaatsen voor de play-offs van de Europa League. In deze play-offs spelen de Amsterdammers tegen de Poolse landskampioen en huidig koploper Jagiellonia Białystok. Wat weten we tot nu toe van deze tegenstander?

NB: Dit artikel werd vorige week vrijdag geplaatst.

Wie aan grotere clubs uit Polen denkt, denkt al snel aan pakweg Legia Warschau, Wisla Krakow en Lech Poznan. Toch kende de Poolse Ekstraklasa twee verrassende kampioenen in de afgelopen seizoenen. In 2023 werd Rakow Czestochowa voor het eerst landskampioen en in het afgelopen seizoen was het Jagiellonia Białystok dat voor het eerst in zijn clubhistorie kampioen van Polen werd.

De club speelt sinds het seizoen 2007/08 in de hoogste Poolse competitie. Sindsdien eindigde de club vaak in de middenmoot. Heel af en toe was er een succes met twee keer een tweede plaats (2017 en 2018), een derde plaats en een vierde plaats. Ook werd in 2010 het bekertoernooi gewonnen. Opvallend is dat de club in de jaren voor het kampioenschap juist helemaal niet meedeed om de titel. In de vier seizoenen voor de titelwinst eindigde het respectievelijk als achtste, negende, twaalfde en zelfs veertiende.

De vraag is dan ook vooral: waar komt toch dat succes in het afgelopen seizoen vandaan? Het is alsof pakweg sc Heerenveen, FC Groningen of Go Ahead Eagles plots kampioen zou worden in Nederland. Hoe was dat mogelijk? De vraag kan meerdere antwoorden opleveren, maar in het kort: veel titelkandidaten lieten het liggen, een paar aankopen van Jagiellonia deden het erg goed en er was een coach met een geliefde aanvallende speelstijl.

Het kampioensseizoen van Jagiellonia Białystok

Jagiellonia begon het seizoen met het idee dat er een nieuw team opgebouwd moest worden. De club bevond zich in een financieel moeilijke situatie. Niet alleen was er geld nodig om de boel draaiende te houden, maar ook om schulden en toekomstige transfers te kunnen betalen. Er werden enkele nieuwe sponsors gevonden en een van de betere spelers, Milosz Matysik, werd voor vijf ton verkocht aan Aris Limassol.

In de zomerse transferperiode verlieten Marc Gual, Israel Puerto, Tomáš Přikryl, Juan Cámara, Michał Pazdan, Bartosz Bida en Camilo Mena de club, terwijl Dominik Marczuk, Afimico Pululu, Jarosław Kubicki, Adrián Diéguez, José Naranjo enKristoffer Hansen werden aangetrokken. De clubleiding had niet per se hoge verwachtingen voorafgaand aan het seizoen. Een plek bij de bovenste acht werd het doel en dat onder leiding van de nieuwe trainer Adrian Siemieniec van 32 jaar oud.

Jagiellonia begon het seizoen eigenlijk slecht. Er werd met 3-0 verloren van kampioen Raków Częstochowa. Toch bleek dit een incident te zijn, want hierna werd er vier keer op rij gewonnen. De ploeg van trainer Siemieniec kwam eenvoudig tot scoren en liet zich zien met een aanvallende speelstijl. In de winter, toen de club tweede stond in de Ekstraklasa, werd de ploeg versterkt met Jetmir Haliti en Kaan Caliskaner. Ook na de winterstop baarde Jagiellonia opzien met zijn aanvallende voetbal en werd er steeds meer aan een mogelijke landstitel gedacht. In maart boekte Jagiellonia zijn grootste overwinning ooit: er werd met 6-0 gewonnen van LKS Lodz.

In een spannende titelstrijd bleken veel titelkandidaten veel punten te verliezen. Echt weglopen bij de concurrentie lukte Jagiellonia ook niet. De titelstrijd bleef tot en met de laatste speelronde van het seizoen spannend. Op 25 mei, tijdens de laatste speeldag van het seizoen, speelde Jagiellonia tegen Warta Poznan. Het duel werd met 3-0 gewonnen en zodoende was de eerste landstitel een feit.

De trainer van Jagiellonia, Siemieniec, kreeg vervolgens lof door heel Polen. Hij wordt geroemd vanwege zijn filosofie en tactiek. In Polen zouden fans van andere clubs ook vol trots spreken over de trainer, die ondanks zijn leeftijd (32 jaar) zijn spelers wist te motiveren en er een hecht team van kon smeden. Duidelijk werd dat de veranderde speelstijl en het verhoogde niveau onverwachte resultaten met zich mee brachten. Het succes van Jagiellonia wordt dan ook als het succes van de coach gezien, maar vooral ook van het team als geheel.

(Tekst gaat verder onder de foto)

Uiteindelijk werd Jagiellonia kampioen met 63 punten uit 34 wedstrijden. Er werd in totaal 18 keer gewonnen, 9 keer gelijkgespeeld en 7 keer verloren. In totaal scoorde Jagiellonia 77 keer en kreeg het er 45 tegen. Hoewel niet helemaal vergelijkbaar, maar toch: met 63 punten zou je in de Eredivisie vijfde zijn geworden. In Nederland had kampioen PSV liefst 91 punten, terwijl Feyenoord als nummer twee 84 punten wist te behalen.

Meerdere prijzen voor Jagiellonia

Tijdens en na het seizoen werden er enkele prijzen uitgedeeld aan de trainer en spelers van Jagiellonia. Zo werd Siemieniec de trainer van het seizoen, en werd Dominik Marczuk uitgeroepen tot jeugdspeler van het seizoen. Bartlomiej Wdowik werd uitgeroepen tot verdediger van het seizoen, terwijl Nené en Afimico Pululu werden uitgeroepen tot spelers van de maanden augustus en mei.

Europese ervaring van Jagiellonia

Heel veel Europese ervaring heeft Jagiellonia niet. Sterker nog: de club uit Białystok nam nooit deel aan een Europees hoofdtoernooi. Daar komt vanaf dit seizoen verandering in, want mocht de club over twee duels van Ajax verliezen, komt het wel uit in het hoofdtoernooi van de Conference League.

Deze zomer mocht de club als kampioen van Polen meedoen aan de voorrondes van de Champions League, een unicum. Er werd over twee duels met 7-1 gewonnen van FK Panevezys, de kampioen van Litouwen. In de uitwedstrijd (0-4) maakte Jesus Imaz een hattrick en scoorde Kristoffer Hansen eenmaal. In het thuisduel (3-1) was het Pululu die twee keer scoorde, al moet daarbij gezegd worden dat dat twee keer vanaf de penaltystip was.

In de voorronde daarna was FK Bodø/Glimt, de kampioen van Noorwegen, de tegenstander. De Noren bleken over twee duels veel te sterk voor de Poolse kampioen: 5-1. Tijdens de duels met FK Bodø/Glimt speelde Jagiellonia in een 4-4-1-1-systeem, terwijl in de competitie vaak een 4-3-3-systeem wordt gehanteerd.

In de jaren hiervoor speelde Jagiellonia sinds 2010/11 regelmatig voorrondewedstrijden in de Europa League. Af en toe werd er een voorronde overleefd, maar uiteindelijk liep het altijd verkeerd af. Nooit werd dus het hoofdtoernooi bereikt. In de zomer van 2018 speelde Jagiellonia nog in de voorrondes tegen KAA Gent. De Belgen wonnen over twee duels met 4-1 van de Poolse club.

De opstelling van Jagiellonia in het uitduel met FK Bodø/Glimt: Abramowicz; Sacek, Skrzypczak, Diéguez, Bragança; Marczuk, Ngulamba, Romanczuk, Hansen; Imaz, Pululu.

De selectie van Jagiellonia Białystok

Om meteen maar even met de deur in huis te vallen: de selectie van Jagiellonia kent voor de gemiddelde voetbalkijker geen bekende namen. Veel spelers beschikken over de Poolse nationaliteit. Twee spelers van Jagiellonia zijn internationals. Dat zijn linksbuiten Darko Churlinov, die 25 interlands speelde voor Noord-Macedonië en nu wordt gehuurd van Burnley. Taras Romanczuk speelde vier keer voor het nationale team van Polen.

De selectie van Jagiellonia kent ook meerdere spelers uit Portugal. Dat gaat om de van Spezia gehuurde Joâo Moutinho (niet te verwarren met de oud-speler van onder meer AS Monaco en Wolverhampton Wanderers), de uit de tweede divisie van Portugal afkomstige Tomás Silva, en Nené. Met Adrián Diéguez, Jesús Imaz en Miki Villar (overgekomen van Wisla Krakow) spelen er ook drie Spaanse spelers bij Jagiellonia, terwijl er met Aurélien Nguiamba, Afimico Pululu en Lamine Diaby-Fadiga (overgekomen van Paris FC) ook drie spelers met Frans bloed in Polen voetballen.

Na het succesvolle kampioensjaar raakte Jagiellonia ook enkele spelers kwijt. Zo werden Dominik Marczuk en Bartlomiej Wdowik beiden voor 1,5 miljoen euro verkocht aan respectievelijk aan Real Salt Lake City en SC Braga. Spelers als Jose Naranjo, Zlatan Alomerovic en Bojan Nastic vertrokken transfervrij bij de Poolse landskampioen.

Het stadion van Jagiellonia Białystok

Jagiellonia Białystok speelt zijn thuiswedstrijden in het Białystok City Stadium. Dit stadion bestaat sinds 1972, maar werd nog niet zo lang geleden gerenoveerd. In 2014 werd het stadion heropend en inmiddels is er plaats voor ruim 22 duizend toeschouwers.

Waar ligt Białystok? Białystok is een stad in het noordoosten van Polen, op ruim 180 kilometer van de hoofdstad Warschau. Tussen Warschau en Białystok rijden intercitytreinen. Vanuit Nederland lijkt dat ook de makkelijkste manier om naar Białystok af te reizen. Supporters van Ajax zullen dan ook vermoedelijk naar Warschau vliegen, om vanaf daar de trein te pakken naar Bialystok. Ajax speelt op donderdag 22 augustus eerst in Polen, waarna op donderdag 29 augustus de return in Amsterdam volgt.

Bart Veenstra (X: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)