Ajax en het 4-4-2-systeem: kan dat of is het als vloeken in de kerk? Richting het duel van Ajax met FK Bodø/Glimt in de Conference League gaan er geluiden op dat John van 't Schip - gezien de omstandigheden - gaat kiezen voor een ander systeem. In het verleden kozen trainers als Ronald Koeman, Danny Blind, Martin Jol en Erik ten Hag ook al voor een ander systeem, terwijl Frank de Boer er niets van wilde weten.

Laatstgenoemde zei ooit eens nooit 4-4-2 te gaan spelen met Ajax. 'Zelfs als ik zes geblesseerde buitenspelers heb, speel ik geen 4-4-2. De filosofie van Johan Cruijff is de Ajax-filosofie en dus ook mijn filosofie.'

Toch zijn er ook trainers geweest die wél voor 4-4-2 kozen, zoals Martin Jol. Zijn broer Cock - destijds assistent-trainer - vertelt erover tegenover de NOS. In die tijd speelde Ajax met aanvallers als Luis Suárez, Marko Pantelic en Mounir El Hamdaoui. 'Er kwam zoveel los. In de media lees je dat je dan de Ajax-school verloochent. En de vijfde colonne gaat schoppen als je het niet op hun manier doet. Je moet gewoon naar je selectie kijken. Op papier was Suárez bij ons vaak een buitenspeler, maar dat was hij op het veld natuurlijk niet. Hij maakte in dat jaar 49 goals, we haalden 85 punten, 106 doelpunten voor en 20 tegen. Zeg het maar.'

Ook Danny Blind koos in het seizoen 2005/06 tijdens enkele wedstrijden voor 4-4-2. Toenmalig assistent-trainer Gerard van der Lem ziet het niet als een probleem. 'Men kijkt in het begin even vreemd op, maar als een ander systeem loont, is het snel weg. Het zal de fans van Ajax uiteindelijk niet veel uitmaken. Zij willen gewoon een Ajax zien dat wint.'

Ook Ten Hag speelde 4-4-2 bij Ajax

En zelfs Ten Hag koos met het succesvolle Ajax van enkele jaren geleden een periode voor het 4-4-2-systeem. Michael Reiziger, destijds assistent, legt uit: 'We kampten met veel blessures en waren niet in goeden doen, maar moesten wel kampioen worden. Bij 4-4-2 denken mensen aan een lange bal, maar onze aanvallende spelprincipes bleven verder overeind', zegt Reiziger, die de discussie over systeem behoorlijk achterhaald vindt. 'Na de eerste bal staat elke speler eigenlijk alweer ergens anders. Dat ligt ook aan de tegenstander. Met kleine veranderingen speel je vaak meerdere systemen per wedstrijd.'

Jol heeft tot slot nog advies voor huidig Ajax-trainer Van 't Schip. 'Ik kan me voorstellen dat Van 't Schip nu denkt van: volgend seizoen gaan we weer verder volgens de Ajax-filosofie, maar voor nu tellen even de punten. We versterken het middenveld, om de onzekere verdediging wat te verbloemen en we gaan wat inzakken. Ik denk dat als Cruijff nog had geleefd, zelfs hij in deze situatie wat aanpassingen had gedaan.'