Ik heb beloofd om na elke 4 competitiewedstrijden een epistel te schrijven over de voortgang van Ajax dit seizoen. Jammer genoeg gaan deze stukjes nogal op elkaar lijken. Weer leek het er een paar wedstrijden op dat Ajax was gegroeid. Het leek er echt op dat we steeds beter gingen spelen. Maar helaas dan komen de echte wedstrijden weer en blijkt keer op keer dat we geen meter zijn opgeschoten.

Utrecht, NEC en Anderlecht was 3 keer niks. Bij NEC halen we gelukkig de punten nog binnen en bij Anderlecht ging het nergens om. Dat is dan de schrale troost. Maar nog steeds kijk ik naar een troosteloos spelend Ajax.

Vorig jaar rond deze tijd speelde Ajax goeie wedstrijden in de competitie. Ik dacht nog dit begint erop te lijken. Ik zag aanvallend, goed verzorgd voetbal en de bekende (nou ja het is al wel een tijd geleden) drie hoekjes kwamen weer langs. Helaas ging het daarna snel bergafwaarts. Van Basten gooide aan het eind van het seizoen de handdoek. Hij had niet het gevoel Ajax ten goede te kunnen keren.

Ik denk achteraf niet dat dit kwam doordat hij te weinig voetbalverstand heeft. Of, zoals veel wordt geopperd, omdat hij te weinig sociaal was, niet warm genoeg in de omgang. Momenteel is namelijk precies hetzelfde aan de gang. Tenminste qua wedstrijden (even goed tegen lager geklasseerde teams en dan weer dramatisch) Toch is er ook het tegenovergestelde aan de gang.
Jol is volgens iedereen een aimabele man en een fantastische people manager. Hij geeft schouderklopjes of een hele arm en hij relativeert. Niemand klaagt, ook de reserves niet. Hij is daarbij zeer ervaren. Ook qua voetbalverstand wordt hij veel geprezen. Het baltempo verhaal vergeef ik hem dan maar even, maar Jol wordt door meerdere collega's genoemd vanwege zijn tactische kwaliteiten.

Kortom, de talenten die Marco van Basten volgens criticasters tekort zou komen heeft Martin Jol juist wel. Toch lukt het ook Martin Jol niet om te presteren in de Arena. En zoals velen al zeiden en schreven het zijn niet alleen Jol en Van Basten die het niet redden.
Ik weet het ondertussen zeker dat het probleem zit in de club. Het klimaat in de club is niet goed. Al minstens 10 jaar niet meer. Er wordt niet geleefd in een topsportklimaat. We doen wel alsof we dat doen en praten er heel veel over maar we doen het niet echt. We acteren het. Dit geldt niet voor iedereen maar wel voor veel spelers en mensen binnen de club.

We laten de verkeerde mensen dingen doen in de club waar ze de kwaliteiten niet voor hebben. Het zijn geen toppers. Gevolg is dat er mensen met een laag zelfvertrouwen rondlopen welke steeds bezig zijn zichzelf binnen de organisatie te bewijzen. Zij werken voor hun zelf en niet aan het grote plaatje. Ook de spelersgroep bestaat uit te weinig toppers. Ze zijn er wel, zeker weten, maar er zijn er te weinig en degene die het even opgeven worden niet door de anderen of de omgeving gecorrigeerd en/of meegezogen.

Ajax is een driemaster met nog de allure van het verleden en volop potentie. Alleen staan de zeilen nooit allemaal strak voor dezelfde koers. Hierdoor varen we nooit volle wind met het logische gevolg dat we ook nu weer niet aan kop gaan.

Ik heb een aantal bewijzen voor bovenstaande theorie.

1. Johan Cruijff zegt het. Nu kan je over deze man een hoop zeggen maar zonder hem was Ajax niet meer geweest dan PSV. Cruijff is geen oude zeikerd, het is een slimme man met een bredere ervaring in de top dan wie ook in Nederland en bij Ajax. Zijn mening telt voor mij omdat hij de grootste voetbalstrateeg van Nederland is.

2. Louis van Gaal beweert het. Zoals we zonder Johan Cruijff de eerste gouden jaren niet hadden beleefd (plus daarbij de succesvolle jaren dat hij Ajax coachte) zo was er zonder Van Gaal geen succes geweest in de jaren '90.In zijn nieuwe boek, waarin hij zijn visie geeft op voetbal, legt Van Gaal haarfijn uit wat een goed klimaat betekent voor de prestaties. Waarschijnlijk weet iedereen nog wel hoe Van Gaal de laatste keer is vertrokken bij Ajax. Hij werd niet gesteund in het creëren van zijn klimaat. Immers Koeman legde de lat beduidend minder hoog dan Van Gaal dat voor de spelersgroep deed.

3. Guus Hiddink zegt het. Niet met zoveel woorden, maar als iemand wil rondknuppelen (in het hoenderhok denk ik dan) dan zegt mij dat genoeg. Hiddink heeft als oud PSV-er toch mijn hart weten te veroveren door zijn verregaande kwaliteiten als voetbalcoach. Dat zegt veel over hem.

4. Een hele rij coaches heeft het niet gered bij Ajax. Zeker 3 daarvan hebben daarna toch bewezen succesvol te kunnen zijn met selecties die echt niet beter waren dan die van Ajax. Ik heb het hier over Louis van Gaal, Co Adriaanse en Henk ten Cate. Ten Cate is dan wel ontslagen maar deed het zeker niet slecht en speelt nog CL. Van Gaal en Adriaanse vierde kampioenschappen en hun teams spelen mooier voetbal dan dat we in de laatste 10 jaar bij Ajax hebben gezien. Ik ben geen Bayern München fan maar zou toch graag een avondje voetbal van Ajax zien zoals we dat zagen van Bayern tegen Juve. Verder presteert ook Adrie Koster momenteel erg goed in België. Zijn club en speelwijze zijn in België de verassing van het jaar.

5. Twente, AZ en PSV werken allemaal met een kleiner budget dan Ajax. Ook hebben ze een kleiner netwerk. Ze hebben minder naam en minder supporters. Toch spelen ze al een aantal jaar beter en attractiever voetbal dan Ajax. Al is PSV vaak nogal saai door de degelijke spelopvatting. Bij hen kan het wel. Dit komt niet door betere trainers of scouting want zelfs al kopen we hun beste spelers, zij blijven beter.

6. Ik heb het even niet nagezocht maar meen me te herinneren dat Ajax de afgelopen 10 jaar 140 miljoen heeft uitgegeven aan nieuwe spelers. Daar zaten enkele toppers bij maar als we gaan kijken wat dat heeft opgeleverd en vergelijken dat met andere clubs dan moeten we toch toegeven dat ze bij Ajax toch niet al teveel verstand van voetbal hebben of we nemen het niet serieus genoeg. Ik bedoel Soetaars, Vierklau, Collin, Delorge etc. etc. etc. en helaas, etc.

7. Feyenoord dat echt heel diep in de shit zat en nog zit, heeft halverwege dit seizoen slechts 4 punten minder dan Ajax. Ajax staat er al 6 achter op PSV en 9 op de provincieclub (want dat is het en blijft het) FC Twente. Kortom Ajax loopt al meer achter op PSV en Twente dan dat het failliete Feyenoord met zijn bejaardenselectie achterloopt op onze trotste Ajax, de grootste club van Nederland met de grootste begroting.

8. Al jaren presteert Ajax nauwelijks meer in Nederland en Europa. Toch zijn we de enige club (uitzonderingen bevestigen slechts de regels) die nog voetballers verkopen voor topbedragen aan topclubs. Slechte spelers hebben we niet. Vermaelen is denk ik een goed voorbeeld. Door weinigen gezien als dé topper van Ajax maar hij past zich naadloos aan bij de Arsenal en speelt daar een gewaardeerde rol. Stel een elftal samen met nog voetballende ex- Ajacieden en je speelt mee in de top van Europa.Dat we geen kampioen van Nederland worden ligt dus niet aan het spelersmateriaal.

Jol heeft veel werk verzet om Ajax professioneler te maken. Maar toch redt hij het ook niet. Johan Cruijff gaf aan dat hij zich goed had ingekapseld maar misschien wel wat te goed. Van 't Schip en Blind worden buiten de boot gehouden. Jol doet alles zelf met zijn broer en het liefst met al zijn vrienden. Jol beweegt zich als een passant en komt niet over als iemand die met iedereen wil nadenken over de oplossing maar dat vooral met zijn vrienden en kennissenkring wil doen. Dat is beter voor hem. En daar gaat het mis, hij moet alleen maar aan de club denken.

Ik denk dan ook niet dat Jol de club weer op de kaart gaat zetten. Voor mij is het een enorme teleurstelling dat het Ajax maar niet lukt het tij te keren. Het is teleurstellend dat een bolwerk met zoveel voetbalkennis en middelen niet in staat is het beste voetbal van Nederland te spelen. Er zitten steeds teveel mensen in de weg. Mensen die het zo broodnodige klimaat verpesten.
Ik hoop dat Jol het tij wel weet te keren maar geloof er momenteel eigenlijk niet in. Wat mij betreft gaat de bezem er weer door. Ik zou Cruijff nog maar eens vragen. Misschien houdt hij zoveel van Ajax dat hij het toch nog eens wil proberen. Gewoon vanwege de liefde voor intelligent aanvallend voetbal in het roodwitte shirt.

V12