'We schamen ons soms echt kapot als we bij jeugdwedstrijden langs de lijn staan.' Aan het woord zijn zaakwaarnemers Jerry de Koning en Nikkie Bruinenberg van JBSports2Business. In gesprek met Ajax Showtime leggen zij uit waarom de KNVB spelersmakelaars in de dop zou moeten verplichten eerst werkervaring op te doen alvorens ze zich tot die beroepsgroep mogen rekenen.

Licentie
Per 1 april 2015 gaat het licentieysteem voor zaakwaarnemers bij de KNVB verdwijnen. Vanaf die dag is er geen vergunning meer nodig om jezelf tot zaakwaarnemer te bombarderen. Geen ramp, vinden de belangenbehartigers van onder meer Roque Santa Cruz, Héctor Moreno, Mitchell Langerak, Santiago Arias, Rubio Rubin en Danzell Gravenberch. 'Het licentiesysteem klopte sowieso al niet. Als je goed kunt leren en een licentie kunt halen, wil dat nog niet zeggen dat je dit vak goed kunt uitoefenen. Bovendien mag een advocaat of een direct familielid van een speler het werk ook doen. Wie zegt dat een vader of een broer iemand goed kan managen?', legt de ervaren rot in het vak De Koning de vinger op de zere plek.

De KNVB doet er goed aan de licentieverplichting af te schaffen, vult Bruinenberg aan. 'Dat het verdwijnt is echt niet erg, in onze ogen levert de toekomstige situatie namelijk meer transparantie op naar de bond en de clubs. Veel niet-gelicenseerde agenten gebruiken nu nog een advocaat of familielid om hun werk uit te kunnen oefenen, dat hoeft dan niet meer. Dus in die zin wordt het duidelijker wie er aan de touwtjes trekt.'

Toch zitten er ook aan de nieuwe situatie nog genoeg haken en ogen. 'Die is ook nog niet gezond. Dan krijg je namelijk nog meer wildgroei aan mensen die denken dat ze dit vak kunnen uitoefenen', voorspelt De Koning. 'Ik vind dat er een soort keurmerk moet komen, of verplichte stages. Dan komt er een drempel waar mensen overheen moeten voordat ze spelersmakelaar zijn. Dit gaat over geld en mensen denken dat ze alles maar kunnen doen.'

Mensenwerk
Belangen behartigen van spelers is mensenwerk, vinden de twee. Iets dat je leert in de praktijk en niet door een (weliswaar lastige) multiple choice toets te halen. De Koning, die als A1-speler van Ajax in een lichting met Patrick Kluivert en Clarence Seedorf op zijn zeventiende door knieletsel genoodzaakt was de kicksen al aan de wilgen te hangen, deed op jonge leeftijd ervaring op bij wijlen Maarten de Vos. 'Een pionier in dit vak. Ik heb vervolgens bij heel veel grote bureaus gewerkt. Regeltjes en papiertjes zijn maar een klein onderdeel, je moet mensen managen.'

De jonge Bruinenberg, die als speler actief was bij Ajax Amateurs, doet nu juist bakken met ervaring op onder de vleugels van onder meer De Koning en Jan van Baal. Die laatste beschikt over een licentie en is tevens een van de initiatiefnemers van Pro Agent, de belangenvereniging voor voetbalmakelaars. 'Ik heb hier mijn leerschool en leer hier in de praktijk heel veel', vertelt Bruinenberg. 'Als ik had bedacht dat ik dit voor mezelf wilde gaan doen, had ik met andere mensen een licentie kunnen halen, een kantoor kunnen openen en met een vlotte babbel ben ik dan ineens zaakwaarnemer. Maar zo werkt het natuurlijk niet.'

Niet een toets of licentie, maar kennis, netwerk en ervaring bepalen volgens De Koning de kwaliteit van een agent. 'In de advocatuur ben je ook drie jaar stagiair-advocaat voordat je advocaat wordt. Laat een bureau een keurmerk zijn, en als je wat wilt doen, moet je bij een bureau aangesloten zitten', oppert hij. 'Dat is belangrijk. Je moet ook leren. Je kunt moeilijk fouten maken over de rug van een kind.' Bruinenberg erkent de levensgrote belangen: 'Je moet als speler in zo'n vijftien jaar je centen bij elkaar spelen, dan mogen daar geen foute keuzes in worden gemaakt.'

Verleidingen
Foute keuzes worden er namelijk genoeg gemaakt. Ontelbaar veelbelovende spelers zijn in de vergetelheid geraakt door een stap naar het buitenland op te jonge leeftijd. Juist de spelersmakelaars en ouders zijn leidend in die keuzes. 'We snappen de verleidingen om die stap te maken van alle kanten heel goed. Vooral de iets minder bedeelde ouders zijn omkoopbaar en als agent kun je op een flinke commissie rekenen. Bureaus zoals het onze hebben op korte termijn geen commissie nodig om te blijven bestaan. Dan kun je beleid creëren. De eerste jaren kost het ons alleen maar geld om een speler te begeleiden, maar we hebben het geduld om de geleidelijke weg te bewandelen met spelers. Je moet het grote plaatje kunnen zien voor de speler.'

Jonge spelertjes worden al snel gek gemaakt, ziet Bruinenberg. 'Als ze van het veld aflopen na een training, krijgen ze kaartjes in de hand geduwd en een arm om hun schouder heen gelegd. Ze worden aangesproken op facebook chat en agenten bieden ze schoenen aan om ze te mogen begeleiden. We hebben het over jongetjes van veertien, vijftien jaar oud.' De Koning ziet de clubs en bonden niet ingrijpen. 'Als je nu op De Toekomst bent, zie je meer bureaus en agenten dan spelers, dat is hoe het er nu aan toe gaat. Clubs doen daar nog veel te weinig mee. Ze hebben wel voorlichtingsavonden, maar veel ouders weten niet wat de beste keuze is. Van de bond hoor je ook weinig. We weten allemaal dat het vanaf 1 april losgaat, dus als KNVB zou ik nog eens flink over deze situatie gaan nadenken.'

Ook de mannen van JBSports2Business staan geregeld langs de kant op De Toekomst en ook zij houden de jeugdspelers nauwlettend in de gaten. 'Als we er niet staan, houden we geen spelers meer over. Maar we schamen ons soms echt kapot voor hoe het eraan toe gaat. We bellen wel eens iemand, maar tikken niemand op de rug en staan geen half uur langs de kant op ouders van spelers in te praten. We willen spelers ook niet direct wegbrengen. We willen dat ze hier slagen. Daarvan profiteert het Nederlands voetbal, de club, de speler en wij.'

Overleven
Dat het met het Nederlandse voetbal helemaal zo goed niet gaat, heeft volgens De Koning deels te maken met de houding van veel spelersmakelaars. 'Die jochies krijgen geen schop meer onder de kont, alleen maar veren in de naad. Daar help je niemand mee. Juist onze beroepsgroep is een doodsteek voor de jeugd van het Nederlandse voetbal. Als jij een van de grootste talenten bent van Ajax A1, door twintig makelaars in de nek wordt gezeten en in al die buitenlandse lijstjes van toptalenten staat, probeer dan nog maar eens jezelf te blijven. Dat is lastig. Daarom is het als begeleider juist belangrijk dat je kritisch op je spelers kunt zijn.'

'Het is één grote jaagpartij', weet Bruinenberg, die zich niet verbaast over de arrogantie en zelfoverschatting bij veel jonge talenten. 'Ze worden constant opgehemeld. Spelers die constant negatief in het nieuws komen, vinden dat ze goed bezig zijn en een ander geeft zichzelf zelfs het recht zijn shirt uit te trekken! Het worden allemaal verwende nesten, we gaan niet de goede kant op met de Nederlandse mentaliteit. Je zou in elk team vijftien spelers van het type Davy Klaassen moeten hebben. Die is mentaal sterk en bezit de kunst van het relativeren.'

De belangenbehartigers moeten zien te overleven in een wereld waarin elke clown zich de grote vedette mag wanen. 'Overlevingsdrang, dat is waar het spelers ondanks jarenlang opleiden tegenwoordig aan ontbeert.' Voor zaakwaarnemers is in die mentaliteit een grote taak weggelegd, besluit De Koning. 'Maar ook die moeten worden opgeleid. Ik heb ook geen licentie, maar ik heb wel het vak geleerd. Het gaat om kunnen, niet weten. In die tijd ga je vanzelf wel weten. Dat is met heel veel dingen zo. Het moet anders.'

Foto: Black Bath Towel Photographers

Door Koen Weijland | Twitter: @KoenWeijland

Vanaf nu te bestellen: de nieuwste Ajax-shirts van Ziggo.