De Champions League gaat vanaf het seizoen 2024/25 compleet op de schop. Vergeet alles wat je weet over het miljardenbal, want bijna alles verandert. Wat heeft de UEFA precies in gedachten en wat betekent dit voor Ajax?

Het format van de Champions League wordt vanaf 2024 helemaal anders. Geen 32 deelnemers meer, maar 36 clubs die strijden om de felbegeerde trofee. De 'oorspronkelijke' 32 deelnemers worden op dezelfde manier bepaald als dat het nu het geval is. De vier 'extra' tickets worden op de volgende manier uitgedeeld:

1. Ticket 1: een club uit het land dat vijfde staat op de UEFA-coëfficiëntenranglijst. Dat is nu Frankrijk. 
2. Ticket 2: een club met het hoogste clubcoëfficiënt dat kampioen is geworden, maar eigenlijk voorrondes moet spelen. Dat zal op dit moment Red Bull Salzburg zijn.
3. Ticket 3 & 4: de twee clubs met het hoogste clubcoëfficiënt die zich niet direct geplaatst hebben voor de groepsfase van de Champions League.

Zwitsers model

De groepsfase zoals we die nu kennen verdwijnt. In plaats daarvan worden alle 36 clubs in één competitie gegooid. In de nieuwe opzet komt een club niet in actie tegen alle andere 35 ploegen, maar slechts tegen tien van hen. Tussen september en januari speelt elke deelnemer tien wedstrijden, vijf thuis en vijf uit. Conform het ‘Zwitserse model’ wordt bepaald wie wie tegenkomt in deze fase van het toernooi. Dat gebeurt aan de hand van de coëfficiëntenranglijst, waarbij rekening gehouden wordt met het niveau van teams. Een club als Bayern München zou bijvoorbeeld niet spelen tegen Feyenoord. Ook spelen de sterkere teams niet direct tegen elkaar. Dit gebeurt pas na ongeveer vier speelronden, wanneer de ranglijst wat meer vorm gekregen heeft.

Uiteindelijk gaan de bovenste acht clubs direct door naar de knock-outfase. De nummers 9 tot en met 24 spelen vervolgens een tussenronde om de andere acht tickets.

Met de nieuwe opzet een einde gemaakt aan de doorstroming tussen Europese toernooien. Vandaag de dag is het zo dat de nummers drie in de poulefase van de Champions League zich automatisch plaatsen voor de knock-outfase van de Europa League. Vanaf 2024 gebeurt dit waarschijnlijk niet meer, iets wat een tegenvaller kan zijn voor Nederlandse clubs. Vaak plaatsen die zich namelijk via de Champions League nog voor de Europa League.

Tennisschema in knock-outs

De knock-outfase krijgt ook een iets andere opzet. Het concept van achtste finales en kwartfinales blijft zoals deze is, maar de loting zoals we die kennen lijkt te verdwijnen. Er wordt namelijk volgens een soort tennisschema gewerkt. De club die in de groepsfase eerste werd speelt tegen de nummer zestien, de nummer twee tegen de nummer vijftien, de nummer drie tegen de nummer veertien en ga zo maar door. Het idee hierachter is dat teams gemotiveerd worden om ook na vroegtijdige plaatsing te blijven presteren, zodat de tegenstander in de knock-outfase op papier makkelijker is. Het is nog niet duidelijk hoe de wedstrijden vanaf de kwartfinale bepaald worden, of dit middels een loting gebeurt of niet.

Het aantal Champions League-wedstrijden dat in één seizoen gespeeld wordt, stijgt drastisch: van 125 dit seizoen naar 225 in het seizoen 2024/25. Dat betekent twee dingen: een voller schema én meer inkomsten. Verwacht wordt dat de omzet van het toernooi stijgt van drie miljard euro naar vijf miljard euro. Dat verdwijnt niet allemaal in de zak van de UEFA en van de grote clubs, want de kleinere landen profiteren ook mee. Zo verdient de Nederlandse landskampioen volgens de nieuwe opzet tussen de zeventig miljoen en negentig miljoen euro per seizoen aan Champions League-deelname. Ter vergelijking: Ajax kreeg het vorige seizoen ongeveer veertig miljoen euro vanwege plaatsing voor het miljardenbal.

Wat gebeurt er met de Europa League en Conference League?

Daar kunnen we kort over zijn: de Europa League en de Conference League hanteren exact hetzelfde format als de Champions League vanaf 2025 gaat doen. 36 clubs, één ranglijst tijdens de groepsfase en een tennisschema tijdens de knock-outfase. Hoe de kwalificatieplekken precies verdeeld worden, is nog niet bekend.

Wat betekent dit voor Ajax?

De vernieuwde Champions League-opzet voelt Ajax het meest in de portemonnee en wellicht minder op het veld, mits de Amsterdammers zich als landskampioen plaatsen voor het toernooi. De winnaar van de Eredivisie krijgt vanaf 2024 in ieder geval twee keer zo veel geld voor alleen al startpremies aan de Champions League. Dan kan het hard gaan als Ajax zich bijvoorbeeld drie seizoenen achter elkaar kroont tot kampioen. Als we van een basisbedrag van tachtig miljoen uitgaan, verdient Ajax dan 240 miljoen euro. Eenzelfde scenario zou volgens de huidige opzet 120 miljoen euro opleveren. De kloof tussen de Amsterdammers en andere Nederlandse clubs zou daardoor groter dan ooit kunnen worden.

Op sportief gebied zijn er twee kanten van de medailles voor Ajax. Plaatst de ploeg zich niet voor de knock-outfase van de Champions League, dan zit het Europese jaar er voor Ajax al op. Doorgaans plaatst Ajax zich via het miljardenbal voor de Europa League, maar dat wordt volgens de nieuwe opzet onmogelijk. Daarnaast zorgt het ‘Zwitserse model’ er wel voor dat Ajax vaker teams van eigen formaat tegenkomt. Welke clubs dat zijn, is natuurlijk afhankelijk van de sportieve positie van de Amsterdammers over drie jaar. Het is lastig, zo niet onmogelijk, om nu al te voorspellen of Ajax een ‘top 8-ploeg’ of een ‘top 16-ploeg’ wordt óf dat het structureel net buiten de boot gaat vallen wat betreft plaatsing voor de knock-outfase van de Champions League. De tijd wijst het uit.