Mickey van der Hart ziet in Michael Valkanis meer een motivator dan een groot tacticus. De Australiër werd niet lang geleden toegevoegd aan de technische staf van Ajax-trainer John van ’t Schip en probeert zijn stempel op de selectie te drukken. Binnen de Nederlandse landsgrenzen is Valkanis nog relatief onbekend en dus zochten we met Van der Hart contact met een speler die al wel met de assistent-trainer kwam te werken.

Allereerst komt het gevoel dat de goalie nog altijd bij Ajax heeft ter sprake. ‘Ajax is mijn club, dat is het altijd geweest’, zegt hij daarover. ‘Als kind kwam ik in het stadion en dat gaat nooit meer weg. Ik heb het ook nooit onder stoelen of banken gestoken. Natuurlijk volg je het nu wat meer van een afstand, omdat je met je eigen carrière bezig bent, maar zoals het de afgelopen maanden was, doet wel pijn. Als je kijkt naar waar de club drie, vier jaar terug stond en waar de club nu staat, dat doet pijn als Ajacied.’

Dan gaan we over op Van ’t Schip en Valkanis, de trainers die Ajax weer richting het oude niveau moeten brengen. Van der Hart gaf aan Ajax slechts van een afstand te volgen, maar over de oefenmeesters kan hij meepraten. Gedurende de tweede helft van het jaar 2018 maakte hij hen mee bij PEC Zwolle en kreeg hij een indruk van de twee. Allereerst komt hij te spreken over hoofdtrainer Van ’t Schip. ‘Van ’t Schip is een trainer die op dit moment heel goed past bij de situatie. Hij is als persoon heel fijn voor spelers in zijn manier van contact zoeken. Ik kan me herinneren dat hij bij PEC Zwolle iedere dag iedereen een hand wilde geven. Dat was een ding van hem, dat hij iedereen even in de ogen wilde aankijken. Dat had ik nog nooit eerder meegemaakt. In het eerste jaar was Dwight Lodeweges zijn assistent. Hem vond ik tactisch heel sterk. In dat seizoen stonden we in de winterstop vierde. Het was een hele goede wisselwerking. Na de winter kwam behoorlijk de klad erin. We eindigden negende, net buiten de play-offs.’

‘Toen ging Lodeweges naar de KNVB en kwam Valkanis naar de club’, vervolgt de oud-keeper van Ajax zijn verhaal. ‘Ik vond hem tactisch een stuk minder dan Lodeweges, maar als persoon is hij een fijne man. Hij is heel innemend en geïnteresseerd in hoe je als speler én als mens bent. Hij is ook heel fel op trainingen. Hij zat er heel kort op en was heel intens. Hij heeft de mentaliteit van hard werken. Hij heeft ook Griekse roots en dat emotionele zag je bij hem terug. Ik vond Valkanis meer een motivator dan een trainer die tactisch het verschil kon maken. Vlak voor de kerst werd Van ’t Schip ontslagen en ging Valkanis ook weg, dus uiteindelijk was het geen succes.’

Het werk van Van 't Schip

Waar het in die maanden precies misging, vindt Van der Hart moeilijk om concreet te benoemen. Geheel uit het niets kwam het in ieder geval niet, want ook de tweede helft van het seizoen ervoor ging het al niet meer van een leien dakje. ‘We hadden een bepaalde tactiek, die je nu bij Ajax ook terugziet. Op een gegeven moment merkte je dat clubs zich erop in gingen stellen. Ik denk dat wij niet genoeg goede spelers hadden om er iets anders op te verzinnen. Dat is bij Ajax anders, want daar zitten meer met jongens met kwaliteiten om in een wedstrijd iets aan te passen. Of het dan aan Van ’t Schip of de selectie lag? Het is voor mij altijd een beetje van beide. Hij had dat seizoen niet meer de oplossing. En Valkanis is een trainer die als persoon heel goed bij Ajax past, maar bij PEC hadden we meer behoefte aan iemand die tactisch iets meer onderlegd was dan hij.’

Van ’t Schip valt in zijn eerste weken als Ajax-trainer op door zijn kalme voorkomen en ogenschijnlijk vriendelijke omgang met de spelers van de club. Hij lijkt een gevoel van eensgezindheid binnen de selectie te brengen en weet bovendien wat er bij Ajax wordt gevraagd. ‘Hij staat voor het Ajax-spel, daarom is het goed dat hij nu bij Ajax zit. Hij staat voor aanvallend voetbal en wil voetballen van achteruit. Dat past bij een club als Ajax, omdat je vaak de bal hebt en op de helft van de tegenstander speelt. Als je dat voetbal wilt spelen met een ploeg waarbij de kwaliteiten minder zijn, dan word je vaak afgestraft. Ik denk dat die visie hem een beetje heeft opgebroken. We wilden voetballen en bleven voetballen. Ik denk dat het met het elftal van toen te veel gevraagd was. Zijn manier van spelen past gewoon heel goed bij dat wat Ajax uitdraagt. Dat is ook logisch, want hij is een Ajax-man in hart en nieren. Hij kan het spel van Ajax gaan verbeteren.’

Kwaliteiten Valkanis

Ook over de trainerskwaliteiten van Valkanis komt Van der Hart te spreken. De goalie van sc Heerenveen probeert uit te leggen wat hij aan de technische staf van de Amsterdammers kan toevoegen. ‘Volgens mij is hij zelf verdediger geweest en hij hield zich toen (bij PEC Zwolle, red.) bezig met verdedigingsvormen. Bakkati is ook verdediger geweest en Maduro was ook een verdedigende middenvelder, dus ik weet niet wat zijn rol daarin nu is. En hij was gewoon zo intens op het trainingsveld. Hij liet niemand verslappen. Onder zijn leiding zullen bepaalde trainingsvormen niet op 98 procent gedaan worden. Alles gaat vol en als je dat niet doet, krijg je dat te horen. Dat is niet meer dan normaal.’

Als er in de afgelopen maanden één ding ontbrak binnen de selectie van Ajax, dan was het wel vertrouwen en geloof. Dat de voetballers van de club over een bepaald talent beschikken, lijkt wel vast te staan, maar voetbal is meer dan alleen techniek. Het menselijke aspect komt ook om de hoek kijken wanneer een voetballer moet presteren. ‘Als het goed gaat, is het ook altijd gezellig’, weet Van der Hart. ‘Doordeweeks is het dan heel makkelijk en in het weekend voetbal je vrij. Maar als je kijkt naar hoe het de afgelopen maanden is gegaan en je hebt een elftal vol met nieuwe jongens, dan zie je de onwennigheid bij de nieuwe gasten en de frustratie spat ervan af bij de jongens die er al langer zitten. Als je dan een nieuwe trainer haalt, is het belangrijk dat er een klik is. Ik heb wel het gevoel dat Van ’t Schip als persoon uitstraalt wat Ajax is en wat de club wil en inhoudt. Alleen al in hoe men naar elkaar kijkt binnen de kleedkamer kan hij een groot verschil maken.’

‘In mijn optiek is als team je goed voelen cruciaal om te presteren’, vertelt de keeper, die een ‘ongelooflijk broos vertrouwen’ zag bij Ajax. ‘Het was voor mijn gevoel een grote verzameling van onbegrip. Je zag hele basale dingen verkeerd gaan. Dan praat je echt over een bal in het middenveld spelen en er weer uit kaatsen. Of bepaalde loopacties waarnaar je zit te kijken van: wat doen ze? Dat zit hem in een stukje onderling begrip in het team en het met elkaar in gesprek gaan. Het moet duidelijk worden wat je van elkaar verwacht. Van ’t Schip en een type als Valkanis kunnen er een rol in gaan spelen door jongens met elkaar te gaan verbinden. Je zag in de wedstrijden tegen FC Volendam en sc Heerenveen al gelijk dat er een hele andere energie was. Het voelt gelijk heel anders. Als je de afgelopen maanden naar Ajax keek, zag je heel weinig spelers die het leuk hadden. Dat heeft effect op de resultaten. Dat is niet meer dan logisch.’

Tot slot kijkt Van der Hart naar wat er dit seizoen nog te halen valt voor Van ’t Schip, Valkanis en de rest van Ajax. De resultaten vallen tegen, maar de Europese plekken zijn nog niet definitief uit het zicht. Of het nog tot de mogelijkheden behoort? ‘Ik kijk dan in het bijzonder naar hoe Ajax staat en hoe het voelt. Het voelt nog steeds heel broos, want toen wij met Heerenveen tegen ze speelden, waren wij over de gehele wedstrijd misschien wel de betere ploeg. Jongens als Berghuis, Bergwijn en Brobbey komen wel al veel meer in hun kracht. Sutalo vond ik tegen ons ook een behoorlijk goede indruk maken en Ramaj vind ik echt een uitstekende keeper.’

Dat Ajax er beter voorstaat dan onder leiding van Maurice Steijn lijkt dan ook geen twijfel, maar Van der Hart gelooft niet dat de Amsterdammers dit seizoen voor het hoogst haalbare kunnen gaan. ‘Ik heb het gevoel dat er een stijgende lijn in zit, maar ik heb het gevoel dat ploegen als PSV, AZ en Feyenoord dit seizoen een stuk verder zijn dan Ajax. Ajax is daar nog een behoorlijk stuk van verwijderd. Ik denk dat Van ’t Schip het goed doet als hij vierde wordt en Ajax zich direct plaatst voor Europees voetbal. En dan moeten ze FC Twente ook nog maar in zien te halen, want daartussen zit ook een behoorlijk gat. Ik heb er vertrouwen in dat het goed komt, maar het voelt nog wel heel broos.’

Jesse ter Haar (X: @jesseterhaar | E-mail: j.terhaar@ajaxshowtime.com)