Mohamed Ihattaren is Ajacied. Het voormalig toptalent van PSV werd afgelopen transferperiode onder ultra-gunstige voorwaarden binnengehaald door Ajax. De Amsterdammers huren Ihattaren een jaar van Juventus, waarna hij naar verluidt voor slechts twee miljoen euro definitief kan worden overgenomen. Hoe is dit voorheen onmogelijk geachte scenario realiteit geworden? En wat is het perspectief van Ihattaren in Amsterdam?

Ihattaren heeft onmiskenbaar iets bijzonders over zich heen hangen. Overal waar hij komt weet hij de schijnwerpers op zich gericht, of het nu goed of slecht is. Het gevallen toptalent is al van jongs af aan een spraakmakend figuur en iemand waarover veel mensen een mening hebben. Eerst jarenlang als troetelkind en toptalent van PSV, maar na een opeenstapeling van incidenten en een vormcrisis kent Ihattaren inmiddels al ruim een jaar de meedogenloze andere kant van de medaille.

Een spectaculaire doorbraak bij PSV, een nationale lobby om Ihattaren voor Oranje te laten kiezen, het overlijden van zijn vader, de moeizame verstandhouding met PSV-trainer Roger Schmidt, vertrek door de achterdeur bij PSV, mislukte verhuurperiode bij Sampdoria en inmiddels bij Ajax vechtend voor misschien wel zijn laatste kans als topvoetballer. Ihattaren is gretig opgehemeld en vervolgens genadeloos hard naar beneden gehaald. Cruciaal voor de toekomst van zijn carrière is in welke mate Ihattaren hierin zijn eigen aandeel ziet en erkent. Kan de nog altijd negentienjarige zelfkritisch in de spiegel kijken, of blijft hij veelal wegschuiven op anderen en externe factoren?

Dat laatste zal bij Ajax geen optie zijn, zo hebben trainer Erik ten Hag en directeur voetbalzaken Marc Overmars de afgelopen weken duidelijk gemaakt aan Ihattaren. Het zal bij de creatieve linkspoot eindelijk weer alleen over voetbal moeten gaan en dat heeft Ihattaren geheel zelf in de hand. Bij de presentatie van de Juventus-huurling onderstreepte Overmars dat eens te meer. ‘Ik ben erg benieuwd. Wij bieden hem deze kans en wij gaan hem helpen, maar het begint natuurlijk bij hemzelf en dat weet hij.’

Project van Overmars en Ten Hag

De eerder genoemde Overmars en Ten Hag zijn de belangrijkste reden dat Ajax heil ziet in het aantrekken van Ihattaren. Het is een publiek geheim dat het duo zeer gecharmeerd is van de voormalig PSV-er en onder de voorwaarden waarmee Ihattaren nu door Ajax is aangetrokken valt hij in de door Overmars zo geliefde categorie buitenkans.

Ten Hag, op zijn beurt, is ervan overtuigd dat hij Ihattaren weer aan het voetballen kan krijgen. De succesvolle Ajax-trainer heeft de reputatie om zogenaamd ‘lastige jongens’ uitstekend te kunnen laten renderen en laten opbloeien. Ten Hag noemde zelf al eens de voorbeelden van spelers als Hakim Ziyech, Nordin en Sofyan Amrabat, Quincy Promes, Zakaria Labyad, Nacer Barazite en Yassin Ayoub, die onder de Tukker allemaal optimaal presteerden. Eerlijkheid en duidelijkheid zijn de gouden woorden waarmee Ten Hag dergelijke types laat renderen. ‘Uiteindelijk gaat het om duidelijkheid, het geven van een bepaalde structuur van werken waar ze houvast aan hebben en volgens bepaalde normen en waarden leven en leveren’, zei de Ajax-trainer daar al eens over.

De handen van Ten Hag zullen dan ook jeuken om met Ihattaren aan de slag te gaan. Een klein jaar geleden, in maart 2021, liet Ten Hag zich al eens opvallend positief uit over de creatieve spelmaker. Het is absoluut niet des Ten Hags om in het openbaar uitgebreid over spelers van tegenstanders te praten, maar ruim elf maanden geleden kan de Ajax-trainer zich op een persconferentie niet inhouden als hij wordt gevraagd naar Ihattaren, die op dat moment net uit de selectie van PSV is gezet. ‘Hij is een geweldig goede voetballer. Hij is een meer dan goede voetballer. Hij is een fantastisch talent. Ik hoop dat hij weer bij zinnen komt en het weer laat zien in Nederland’, luidden de superlatieven van Ten Hag.

Beterschap en perspectief

De lof, maar ook de eerlijke en duidelijke werkwijze van Ten Hag zullen Ihattaren als muziek in de oren klinken. Het talent heeft beterschap beloofd aan Overmars en Ten Hag en maakt bovendien een goede indruk op Gerald Vanenburg, tegenwoordig techniektrainer bij Ajax en tevens de man met wie Ihattaren de afgelopen tijd aan zijn fitheid werkte. Het plan op korte termijn is helder: bij Jong Ajax zal Ihattaren weer wedstrijdfit moeten worden en zijn spelplezier terug moeten vinden. Uit de geluiden rondom Ihattaren klinkt dat hij hier klaar voor is en vastberadenheid heeft, al blijft het afwachten of dit nog steeds zo is op het moment dat er straks iets tegenzit. Ook bij PSV beloofde de technicus namelijk meermaals beterschap, maar verviel hij om uiteenlopende redenen ook meermaals in oude, slechte gewoontes.

Bij Ajax heeft men er vertrouwen in dat dit ditmaal niet zal gebeuren. Ihattaren wordt opgetraind bij Jong Ajax, maar zal hoogstwaarschijnlijk pas volgend seizoen écht een rol van betekenis kunnen gaan spelen in de Ajax-hoofdmacht. Daarbij zal hij zich moeten richten op twee posities:

Rechtsbuiten

Ihattaren is opgeleid als aanvallende middenvelder, maar zijn meeste wedstrijden als profvoetballer speelde hij als rechtsbuiten. Die positie vult hij in als hangende buitenspeler. Ihattaren heeft een goed gevoel voor het bespelen van de ruimtes en had zeker onder toenmalig PSV-trainer Mark van Bommel veel vrijheid om van de rechtsbuitenpositie los te komen en tussen de linies te spelen. Ihattaren liet zich met regelmaat ver uitzakken om al in een vroeg stadium van de opbouw aanspeelbaar te worden, maar kon ook vanuit de zone tussen het middenveld en de aanval gevaarlijk worden. De linkspoot heeft een goede traptechniek waarmee hij kan passen en schieten. Daarnaast is hij zeer balvast in zijn dribbels en individuele acties, waardoor Ihattaren ook met de bal aan zijn voet gevaar kan stichten. Daar is als rechtsbuiten meer ruimte voor dan wanneer hij als aanvallende middenvelder speelt.

Aanvallende middenvelder

Hoe Ihattaren de positie van aanvallende middenvelder invult, is vergelijkbaar met hoe Steven Berghuis dit momenteel bij Ajax doet. Berghuis is niet per se een man van de loopacties zonder bal in de diepte, maar probeert zich altijd vrij te lopen om aanspeelbaar te worden. Dit kan zowel kort onder de spits, als op de flank, alsmede ook aanzienlijk lager op het veld. Ihattaren beheerst deze kwaliteiten ook en heeft spelend als aanvallende middenvelder ten opzichte van de rechtsbuitenpositie het voordeel dat hij - door zich uit te laten zakken - in een eerder stadium van een aanvalsopbouw het spel kan verdelen.

Concurrentie

Een goed renderende Ihattaren is zonder twijfel een welkome aanvulling op de toch al sterke Ajax-selectie van Ten Hag. De oefenmeester krijgt, als alles volgens plan verloopt, met Ihattaren de beschikking over een speler die de nummer 10-positie kan invullen op eenzelfde wijze als hoe Berghuis dat doet. Dit heeft als voordeel dat de speelwijze verder intact kan blijven met Ihattaren als aanvallende middenvelder in de ploeg, iets wat niet geldt op dit het moment dat Davy Klaassen als vervanger van Berghuis speelt.

Als rechtsbuiten heeft Ihattaren normaliter Antony voor zich, maar gezien het goede spel dat hij dit seizoen laat zien is het zeker niet ondenkbaar dat er zich komende zomer een Europese topclub voor Antony meldt. In dat geval zou Ihattaren de dan ontstaande vacature van rechtsbuiten kunnen vervullen, maar hierbij moet wel gesteld worden dat Ihattaren niet over de pure snelheid van Antony beschikt. In een aanval met Ihattaren op rechts en Dusan Tadić op links bestaat het gevaar dat er te weinig diepgang plaatsvindt, al hebben Ten Hag en Ajax al eerder aangetoond dat dit ‘probleem’ ook op andere manieren verholpen kan worden door een aanpassing aan de speelwijze. Bijvoorbeeld een snelle back die langs de lijn diepgang maakt zou een oplossing kunnen bieden, zoals Sergiño Dest in 2019/2020 excelleerde met de zwervende Hakim Ziyech voor zich. Maar ook een snelle spits of een diepgaande middenvelder (type Donny van de Beek) kunnen oplossingen zijn voor het gebrek aan diepgang dat er ontstaat met Ihattaren en Tadić op de vleugels.

Conclusie

Als de afgelopen vier jaar van Ten Hag aan het roer bij Ajax één ding hebben duidelijk gemaakt, dan is het wel dat de trainer altijd een tactiek zoekt om zo veel mogelijk goede spelers in hun kracht te brengen om het team zodoende op de best mogelijke manier te laten renderen. Dit gebeurde bijvoorbeeld met de middenveldpositie die werd gecreëerd voor Frenkie de Jong, de dynamische wijze waarop Noussair Mazraoui de rechtsbackpositie invult en de manier waarop Berghuis tegenwoordig in een vrije rol als aanvallende middenvelder speelt. Als Ihattaren zijn goede intenties waarmaakt en in voetballend opzicht weer op het niveau komt dat hij rondom zijn PSV-doorbraak haalde, staat vast dat Ten Hag er ook alles aan zal doen om de creatieve linkspoot in het elftal in te passen. Ihattaren op de toppen van zijn kunnen is namelijk veel te goed voor de Ajax-bank.

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: t.zwagerman@ajaxshowtime.com)