Voor Ajax-doelmannen André Onana en Maarten Stekelenburg is dit seizoen er één met twee gezichten. De 35ste landstitel in de clubhistorie van Ajax werd veroverd, maar Onana en Stekelenburg hebben hier slechts een gedeeltelijke bijdrage aan geleverd. Met oud-Ajacied Eyong Enoh, vriend en landgenoot van Onana en voormalig ploeggenoot van Stekelenburg, blikken we terug op het bewogen seizoen van de twee Ajax-keepers.

André Onana

Wedstrijden: 26

Als een bom sloeg op 5 februari van dit jaar het nieuws van de dopingschorsing van Onana in. De doelman uit Kameroen werd door de UEFA voor twaalf maanden geschorst vanwege het gebruik van het verboden middel furosemide. Onana had zich naar eigen zeggen vergist. In plaats van een paracetamol tegen zijn hoofdpijn had hij een medicijn van zijn vrouw geslikt. De UEFA geloofde deze lezing, maar wees de Ajax-doelman wel op zijn verantwoordelijkheid als topsporter en toonde zich alsnog onverbiddelijk: een schorsing van een jaar voor Onana, die zelf niet eens meer bij Ajax mocht trainen.

Oud-Ajacied Enoh zag de ontwikkelingen begin februari met lede ogen aan. Toch staat voor hem vast dat Onana de waarheid spreekt en dat de doelman een onschuldige fout met grote gevolgen heeft gemaakt. ‘Ja, ik geloof zijn verhaal. Ik zie niet in waarom hij dit eventueel verzonnen zou hebben. Ik ken André als persoon en als professional, ik vertrouw hem. Dan lijkt het me logisch dat ik hem geloof. Er zijn ook geen bewijzen die een andere waarheid aantonen, de UEFA gelooft hem, dus ik zie ook geen enkele reden om het verhaal van André niet voor waarheid aan te nemen. Hij is een hele goede en intelligente speler die het al jaren heel goed doet bij Ajax. Dat zou hij nooit willen vergooien door opzettelijk doping te gebruiken.’

Enoh kan het weten. De voormalig middenvelder ziet Onana als jong talent binnenkomen bij de nationale ploeg van Kameroen en ontfermt zich vanaf het eerste moment over de doelman. Niet in de laatste plaats omdat Onana onder contract staat bij het door Enoh zo geliefde Ajax, de club waar hij de beste seizoenen uit zijn loopbaan kent. In de jaren die volgen ontstaat er een vriendschap tussen Enoh en de tien jaar jongere Onana. Zodoende kan Enoh ook meer vertellen over hoe het nu met Onana gaat. ‘Ik heb goed contact met André. We bellen zeer regelmatig en SMS-en ook veel. Het gaat naar omstandigheden goed met hem. Mentaal is hij heel erg sterk. Daarbij heeft hij veel steun aan zijn familie, maar ook vanuit de spelersgroep van Ajax voelt hij veel steun. Dat werd natuurlijk geïllustreerd met die actie waarbij alle spelers in een Onana-shirt het veld opkwamen. Ik vind dat André er knap mee omgaat. Hij houdt zich sterk en heeft de mensen die voor hem belangrijk zijn om zich heen verzameld. Ik ken hem en ik weet dat hij sterk genoeg is om hier bovenop te komen’, spreekt Enoh bemoedigend.

Eyong Enoh heeft veel contact met André Onana. 'Het gaat naar omstandigheden goed met hem.'

'André was dit seizoen exceptioneel goed’

Enoh - die recent aankondigde komend seizoen voor de Ajax Amateurs te gaan spelen - vindt de langdurige absentie van zijn keepende landgenoot extra zonde, omdat Onana in zijn ogen bezig was aan een bijzonder goed seizoen. ‘Tot zijn schorsing beleefde André in mijn ogen een ongelooflijk goed seizoen. Zelfs in de laatste wedstrijden voor zijn schorsing blonk hij nog uit. De goede wedstrijden die hij speelde en de reddingen die hij verrichtte… Ik vond hem dit seizoen echt exceptioneel goed. In het succesvolle Champions League-jaar in 2019 kreeg hij nog meer waardering, omdat hij het toen op het allerhoogste podium liet zien. Maar eigenlijk vond ik hem dit seizoen zijn hoogste niveau tot dusver halen. Zijn optredens dit seizoen tegen Vitesse, PSV en AZ staan mij nog het meest voor de geest. In die wedstrijden verrichte hij zulke magistrale en belangrijke reddingen. Veel mensen zijn dat nu misschien alweer vergeten, maar André is echt heel belangrijk voor Ajax geweest.’

Daarbij moet ook nog aangetekend worden dat Ajax dit seizoen lange tijd niet de geoliede machine was die gemakkelijk de ene na de andere wedstrijd won. ‘Gedurende de eerste seizoenshelft en ook in de eerste weken na de winterstop had Ajax moeite met het overtuigend winnen van wedstrijden. De resultaten waren goed, maar Ajax oogde kwetsbaar. In die periode heeft André Ajax echt op de been gehouden in sommige wedstrijden. Dat is zó belangrijk in een seizoen. Als je slechte of mindere wedstrijden alsnog weet te winnen, kun je afstand nemen van de concurrentie. In het winnen van de wedstrijden waarin Ajax kwetsbaar oogde, heeft André een groot aandeel gehad met diverse prachtige en knappe reddingen. Het is mooi dat hij die belangrijke rol heeft kunnen spelen.’

'André voelt zich nog steeds part of the team'

Vanaf januari begint Ajax overtuigender te spelen en wordt er afstand genomen van de concurrentie. De landstitel komt meer en meer in zicht en wordt uiteindelijk op 2 mei tegen FC Emmen veroverd. Het is drie maanden nadat de schorsing van Onana is ingegaan. Rondom de doelman wordt het steeds stiller. Hij mag niet op de club komen en traint individueel. Tijdens het vieren van de landstitel ontbreekt hij eveneens. Enoh vertelt dat dit pijnlijk is voor Onana, al kon de doelman zich er wel op voorbereiden. ‘Vanaf het moment van de uitspraak wist André al dat hij niet meer op de club mocht komen of mocht trainen met het team. Hij was daar vanaf het eerste moment al van op de hoogte, dus daardoor kon hij zich er ook al even op instellen, dat hij de festiviteiten na het winnen van de landstitel niet mee zou gaan maken. Natuurlijk is het ontzettend pijnlijk dat al deze mooie momenten met het team aan hem voorbijgaan, maar geestelijk heeft hij zich daar wel op kunnen voorbereiden. Dat heeft hij knap gedaan. Ik vind de positiviteit die hij in zijn situatie nog altijd heeft echt bewonderenswaardig. Bij hem overheerst ondanks de hele situatie nog altijd het gevoel van trots dat hij onderdeel is geweest van dit kampioenschap.’

Dat gevoel wordt ook versterkt door de steun die Onana voelt vanuit de Ajax-selectie en de technische staf van de Amsterdammers. ‘De steun uit de Ajax-selectie helpt hem heel erg. Ondanks dat hij zijn ploeggenoten al maanden niet meer heeft gezien, krijgt André nog steeds veel berichten, wordt hij veel gebeld en worden er ook grappen met hem gemaakt. Social media maakt dat voor hem natuurlijk ook gemakkelijker. André voelt zich nog altijd heel erg verbonden met het team, hij is echt part of the team. Ook Erik ten Hag speelt daar een grote rol is. Ten Hag is een hele goede manager voor alle spelers en ook zeker voor André. Hij weet dat André een hele grote rol voor zijn elftal heeft gespeeld en probeert er nu daarom alles aan te doen om André op mentaal vlak te helpen. Hij vraagt vaak hoe het met hem gaat en laat blijken dat André nog steeds tot zijn team behoort. Dat alles helpt André door deze periode heen.’

'Wat mij betreft blijft André langer bij Ajax'

Recentelijk kwam er ook naar buiten dat de contractonderhandelingen tussen Ajax en het kamp van Onana op zijn zachtst gezegd moeizaam verlopen. Enoh wil en kan daar niet al te veel over zeggen, al laat hij wel blijken waar hij hoopt dat de toekomst van Onana ligt. ‘Ik hou van Ajax en ik hou ervan om André in het Ajax-shirt te zien. Wat mij betreft blijft hij dan ook langer in Amsterdam, maar ik ga hem daar niet bij adviseren. Dergelijke beslissingen in een carrière moeten spelers altijd zelf maken. André is oud en wijs genoeg om voor zichzelf te bepalen wat hij wil en wat voor hem het beste is. Hij heeft natuurlijk ook zijn doelen en dromen, dat is logisch. Het is iets tussen hem en de club, maar ik zou hem - net als alle Ajax-supporters - graag nog langer bij Ajax zien spelen.’

Als Onana, vroeg of laat, toch besluit te vertrekken bij Ajax, dan kan de doelman volgens Enoh nog altijd de stap naar een Europese topclub maken. Volgens de voormalig middenvelder is de dopingschorsing niet catastrofaal voor het vervolg van de carrière van Onana. ‘Natuurlijk kan hij nog altijd de stap naar een Europese topclub maken. Waarom niet? Hij is nog steeds erg jong voor een doelman en hij heeft een geweldige toekomst voor zich. Hij heeft al meerdere seizoenen laten zien dat hij tot de beste keepers ter wereld behoort en hij zou een versterking zijn voor heel veel clubs in Europa. Zijn langdurige schorsing verandert daar niets aan. Wellicht dat zijn marktwaarde is afgenomen, maar zijn kwaliteiten staan nog steeds buiten kijf. Daar ben ik van overtuigd.’

Maarten Stekelenburg

Wedstrijden: 18

Wie de stap naar een andere club hoogstwaarschijnlijk niet meer gaat maken, is de 38-jarige Maarten Stekelenburg. De routinier nam na het wegvallen van Onana de plaats van de Kameroener over en verbaasde vriend en vijand met zijn overtuigende optredens in de slotfase van het seizoen. Ook Enoh is lovend over zijn voormalig ploeggenoot bij Ajax. ‘Maarten was de beste tweede doelman die Ajax zich had kunnen wensen. Daar was ik ook ten tijde van zijn terugkeer al van overtuigd. Hij kent het DNA van de club en is iemand die heel erg bezig is met de ontwikkeling van jonge jongens. Daarnaast hoefde hij natuurlijk niet per se te gaan spelen, maar was hij wel een goede stand-in voor André. Het leek mij direct in alle opzichten een perfecte stap, zowel voor Ajax als voor Maarten. Ik heb Maarten sinds zijn terugkeer een paar keer gesproken op de club, waar ik vanwege mijn werk voor de Ajax Podcast nog regelmatig ben. Het is ontzettend leuk om met hem bij te praten en het is mooi om hem terug te zien bij Ajax.’

Tijdens die gesprekken gaat het tussen Enoh en Stekelenburg soms ook over hun gezamenlijke periode in de Ajax-hoofdmacht. Enoh koestert mooie herinneringen aan die tijd en weet nog hoe goed Stekelenburg toen was. ‘Ik herinner mij Maarten als een hele rustige en relaxte jongen. In onze gezamenlijke Ajax-tijd beleefde hij waarschijnlijk de piek in zijn carrière. Rond het WK in 2010 was hij zó ontzettend goed, zowel in Oranje als bij Ajax. Ik vond hem in die tijd echt fenomenaal. Daarnaast is hij een goede persoonlijkheid in het team. Hij is kalm, doet geen gekke dingen en zal nooit voor problemen in de selectie zorgen. Maarten doet niemand kwaad. Hij komt naar de club, doet zijn ding en gaat weer naar huis. Die indruk kreeg ik altijd van hem.’

Het boterde echter niet gelijk goed tussen Enoh en Stekelenburg, zo vertelt de Kameroener die in 2008 van Ajax Cape Town de overstap maakte naar Amsterdam. ‘Aan het begin had ik vooral het gevoel dat hij mij observeerde. We spraken niet veel en volgens mij dacht hij vooral: wie is deze jongen uit Afrika? Niet veel later, toen ik als verdedigende middenvelder in de ploeg kwam, kregen we meer contact. Hij hielp mij toen veel, zowel op als naast het veld. Hij is sterk in het organiseren van de ploeg en bij zijn coaching vanuit zijn doel had ik altijd baat. Dat is ook wel typerend voor Maarten. Hij probeert zijn ploeggenoten altijd te helpen.’

'Maarten speelt zijn wedstrijden alsof hij op het trainingsveld staat’

Dat laatste ziet Enoh ook terug nu Stekelenburg de laatste maanden weer eerste keeper is geworden bij Ajax. Nadat Onana werd geschorst moest Ten Hag kiezen tussen de ervaren en leidinggevende Stekelenburg en de onervaren, maar talentvolle Kjell Scherpen. Dat de Ajax-trainer Stekelenburg onder de lat posteerde, kon Enoh goed begrijpen. ‘Ik begreep de keuze voor hem direct volledig. Hij heeft een inmiddels negentien jaar durende profcarrière. Deze man heeft een WK-finale gespeeld! Natuurlijk kies je in zo’n hectische en ongebruikelijke situatie dan voor ervaring en dus in dit geval voor Maarten.’ Vrijwel direct na zijn entree in het Ajax-doel wist Stekelenburg te overtuigen. ‘Vanaf de eerste wedstrijd na de schorsing van André straalde hij zóveel rust uit. Hij laat het lijken alsof hij op het trainingsveld staat, zo ontspannen vind ik hem in wedstrijden ogen. Het ziet er op dit moment uit alsof hij nog vijf, zes of zeven jaar door kan gaan. Dat heeft natuurlijk alles te maken met zijn ervaring. De rust van Maarten was precies wat Ajax nodig had in de fase waarin de vervanger van André natuurlijk onder een vergrootglas lag’, zo stelt Enoh.

De Kameroener vindt het schitterend om zijn voormalig teamgenoot op 38-jarige een ogenschijnlijke tweede jeugd te zien beleven. ‘Ik vind het prachtig om hem zo’n hoog niveau te zien halen. Blijkbaar is Maarten net als goede wijn en wordt hij beter naarmate hij ouder wordt. Voor zijn status in Nederland zijn de afgelopen maanden ook heel goed geweest. Iedereen wist natuurlijk wel dat hij een goede keeper was, maar ik denk dat mensen zijn kwaliteiten nu nóg meer erkennen. Maarten wordt voor mijn gevoel nu eindelijk erkend als één van de beste Nederlandse doelmannen aller tijden. Dat verdient hij ook, maar door zijn jaren in het buitenland - waarin hij weinig speelde - leek het alsof zijn status als topkeeper in Nederland afnam. Nu bewijst Maarten dat hij één van de beste keepers is die Nederland ooit heeft gehad.’

Dat Stekelenburg komende zomer een plek in de EK-selectie van het Nederlands elftal verdient, staat voor Enoh dan ook vast. ‘Het lijkt me wel dat Maarten meegaat naar het EK. Hij is fit en presteert uitstekend. Ik vind hem op dit moment de beste keeper uit de Eredivisie, dus dan zou het raar zijn om hem niet mee te nemen. Ik zeg niet direct dat hij de eerste doelman moet worden, dat is natuurlijk aan de bondscoach. Maar Maarten moet zeker opgeroepen worden voor het EK. He’s on fire!’

Enoh vindt het mooi om zijn oud-ploeggenoot Maarten Stekelenburg een hoog niveau te zien halen. 'Blijkbaar is Maarten net als goede wijn en wordt hij beter naarmate hij ouder wordt.'

'Stekelenburg en Onana moet je niet met elkaar vergelijken’

In het jaar van de 35ste landstitel hebben Onana en Stekelenburg beiden een groot aandeel in het kampioenschap van Ajax gehad. Toch vindt Enoh het complex en eigenlijk niet fair om de doelmannen tegen elkaar af te zetten. ‘Stekelenburg en Onana moet je niet met elkaar vergelijken. Het zijn twee verschillende soorten keepers, met andere ervaringen en een andere speelstijl. Maarten heeft alles al een keer meegemaakt, André heeft nog een hele carrière voor zich. Daarnaast is André veel meer een extra veldspeler dan dat Maarten dat is. Ik vind André comfortabeler aan de bal, hij keept verder voor zijn doel en neemt ook meer risico’s. Dat is een grote kwaliteit en een wapen, maar: het is iets wat voor André goed werkt. Maarten is een heel ander type. Hij gedijt juist veel beter door echt vanuit zijn doelgebied te keepen en vanaf daar de ploeg aan te sturen. Ik vind André en Maarten allebei topkeepers die punten pakken voor Ajax, maar om hen met elkaar te vergelijken is door hun verschillende stijlen lastig.’

Richting komend seizoen versterkte Ajax zich met de transfervrije Remko Pasveer. De ervaren goalie beleefde de laatste jaren uitstekende seizoenen bij Vitesse, maar toch zou Enoh de kersverse Ajacied volgend seizoen niet boven Stekelenburg verkiezen. ‘Als Maarten fit blijft, dan zal hij de voorkeur krijgen boven Pasveer. Hij heeft het uitstekend gedaan, dus ik zie geen reden om hem komende zomer te vervangen.’

Mocht Onana blijven en vanaf februari volgend jaar weer beschikbaar zijn voor Ajax, dan vindt Enoh wel dat zijn landgenoot moet terugkeren onder de lat. ‘Als André zijn contract verlengt, zal hij na zijn schorsing weer de eerste keeper van Ajax worden. Wellicht wordt hij rustig gebracht, maar op termijn zal hij zijn plaats onder de lat zeker weer terugkrijgen. Hij zal misschien een aantal wedstrijden nodig hebben om weer naar zijn oude niveau toe te groeien, maar ik verwacht eerlijk gezegd niet dat dit André veel tijd zal kosten. Ik weet hoe hard hij werkt om fit te blijven en ik weet hoe sterk hij op mentaal vlak is. Als André er echter voor kiest om zijn contract niet te verlengen, dan zal Ajax natuurlijk blijven vasthouden aan Maarten. Het zal zodoende van de contractsituatie van André afhangen wie er in februari 2022 de eerste doelman van Ajax is.’

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: t.zwagerman@ajaxshowtime.com)