Na drie jaar afwezigheid is de Future Cup terug! In aanloop naar de nieuwste editie van het prestigieuze jeugdtoernooi blikt Ajax Showtime met oud-Ajacieden Ryan Gravenberch, Václav Cerny en Daan Reiziger terug op hun herinneringen aan de Future Cup. In deel 3: Ryan Gravenberch.

Hij was van jongs af aan altijd één van de grootste Ajax-talenten en speelde al op veertienjarige leeftijd zijn eerste Future Cup. Met Ryan Gravenberch, de jongste Ajax-debutant aller tijden en huidige speler van Bayern München, blikken we terug op zijn herinneringen aan de Future Cup met Ajax. ‘Ik kijk op beide Future Cups met een heel mooi gevoel terug. Dat lijkt me ook logisch als je ‘m twee keer wint, haha.’

De route van Gravenberch naar zijn grote doorbraak bij Ajax wordt binnen de Amsterdamse club regelmatig als voorbeeld gebruikt richting jeugdspelers. Gravenberch sloeg lichtingen over, paste zich overal snel aan, debuteerde op zestienjarige leeftijd in Ajax 1 en veroverde na een periode van rijpen in Jong Ajax uiteindelijk al snel een basisplaats in de Ajax-hoofdmacht. De opmaat voor zijn indrukwekkende doorbraak was de Future Cup van 2017. Als veertienjarige was Gravenberch toentertijd basisspeler bij Ajax O17 en won hij het toernooi ook.

De jonge middenvelder maakte grote indruk met kwaliteiten die hij later in zijn carrière ook op het allerhoogste niveau zou etaleren. Zes jaar na zijn eerste Future Cup weet Gravenberch nog goed hoe hij destijds naar het toernooi toeleefde. ‘Voor mijn eerste Future Cup was ik wel een beetje gespannen. Ik keek zelf al jarenlang naar het toernooi en had er ook veel verhalen over gehoord’, vertelt Ryan Gravenberch, die in aanloop naar het toernooi veel sprak met zijn broer en oud-Ajacied Danzell Gravenberch. ‘Mijn broer had de Future Cup ook gespeeld en met hem had ik het er veel over. Hij zei dat het niveau écht hoog lag, maar dat het ook heel mooi was om zulke wedstrijden te spelen. Ik had gezonde spanning, maar naarmate het toernooi dichterbij kwam kreeg ik er vooral veel zin in.’

Gravenberch was de jongste speler op de Future Cup van 2017, maar daar voelde hij zelf weinig van. ‘Ik was dan wel pas veertien jaar, maar ik had het lichaam van een zestienjarige. Van dat leeftijdsverschil merkte ik dus niet zo veel.’ Toch maakt de beleving rondom de Future Cup wel indruk op de piepjonge Gravenberch. ‘De voorbereiding op het toernooi was wel bijzonder. Hoewel het gewoon in Nederland is, ga je wel met het team een hotel in en maak je lange dagen. Tussen de wedstrijden door gingen we terug naar het hotel en bereidden we ons weer voor op de volgende wedstrijd. Dat was een nieuwe ervaring.’

‘We zijn allemaal wel aardig terechtgekomen’

In 2017 wint Ajax de Future Cup door in de finale Bayern München te verslaan. Van dat team van Bayern speelt Gravenberch op dit moment met niemand samen bij de Duitse grootmacht en brak zelfs nagenoeg niemand door op het hoogste niveau, maar de Ajax-talenten van destijds kenden sindsdien wel mooie carrières. Gravenberch speelde in 2017 samen met onder anderen Sven Botman, Sergiño Dest, Mitchel Bakker, de gebroeders Timber en Brian Brobbey. ‘We zijn allemaal wel aardig terechtgekomen. Ik had er toen al vertrouwen dat veel jongens het profvoetbal zouden halen. Misschien niet allemaal bij Ajax, maar dan wel op een andere manier. We hadden zo’n talentvolle lichting dat het eigenlijk ook wel moest.’

Met die talentvolle lichting winnen Gravenberch en Ajax de Future Cup in 2017. ‘We speelden vanaf het begin al redelijk goed en groeiden per wedstrijd verder in het toernooi. In de halve finale speelden we goed tegen Anderlecht, maar lukte het maar niet om de wedstrijd te beslissen. Uiteindelijk wonnen we na penalty’s en dat gaf ons zo’n boost dat we toen eigenlijk allemaal al voelden dat we de finale zouden gaan winnen. Tegen Bayern maakten we al snel het verschil en wonnen we overtuigend.’

Gravenberch herinnert zich die eerste Future Cup-winst nog goed en weet ook wat voor indruk het toernooi in algemene zin op hem maakte. ‘Op die Future Cup was het voor het eerst dat ik voor zo veel mensen voetbalden. Alle tribunes zaten vol en ook langs het veld stonden ontzettend veel mensen. Toen ik het veld opliep genoot ik daar écht van. Het beetje spanning dat ik had viel weg en ik wilde vooral aan iedereen laten zien dat ik goed kon voetballen. Naast alle supporters op De Toekomst werden de wedstrijden ook op TV uitgezonden, dus ik wilde er sowieso alles uithalen wat erin zat.’

En dat lukt de middenvelder ook. Ondanks zijn jonge leeftijd onderscheidt Gravenberch zich als één van de betere spelers aan Ajax’ zijde. Hij scoort en valt verder vooral op met zijn lange dribbelsolo’s en goede passing. Gravenberch had de status van toptalent al lang, maar zet zichzelf op zijn eerste Future Cup andermaal op de kaart. ‘Ik merkte dat mensen na die Future Cup wel anders naar mij keken. Ik was natuurlijk twee teams doorgeschoven, dus dan ben je sowieso al één van de grotere talenten. Maar nu ontstond er meer aandacht voor mij en begonnen Ajax-supporters te weten wie ik was. Dat was wel grappig om te merken en motiveerde mij natuurlijk om nog beter te worden.’

‘Dat was natuurlijk een groot contrast, haha’

Gravenberch zet zijn komeetachtige ontwikkeling door en is een jaar later zelfs al basisspeler bij Ajax O19. Voor dat team is Gravenberch inmiddels zo belangrijk dat hij de eerste dag van de Future Cup in 2018 moet laten schieten, omdat Ajax O19 hem niet wil missen in de competitiewedstrijd tegen ADO Den Haag. ‘Samen met Liam van Gelderen moest ik op de eerste dag van de Future Cup nog ADO-uit spelen met Ajax O19. Dat was natuurlijk een groot contrast, haha. Ik wilde liever vanaf de eerste dag op de Future Cup tegen al die grote clubs spelen, maar ik was er ook wel trots op dat Ajax mij eerst per se bij de O19 wilde laten spelen. Dat toonde ook wel aan hoe belangrijk zij mij vonden voor dat team. Ik weet nog dat ik tegen ADO ook best wel lang speelde. Volgens mij werd ik pas na zeventig minuten gewisseld, maar fysiek kreeg ik daar de volgende dagen op de Future Cup geen last van. Ik had zoveel zin in het toernooi dat ik de vermoeidheid totaal niet voelde. Spelen op de Future Cup geeft zo’n energieboost dat het veel meer kracht oplevert dan dat het kost.’

Na de wedstrijd tegen ADO Den Haag voegen Van Gelderen en Gravenberch zich bij Ajax O17 en komen zij vervolgens nog twee toernooidagen in actie. Terugkijkend op zijn tweede Future Cup merkt Gravenberch dat er toen veel ogen op hem waren gericht. ‘De tweede keer beleefde ik de Future Cup redelijk hetzelfde, maar het grootste verschil was dat iedereen mij nu al kende. Daardoor werd er meer van mij verwacht en kwam er ook wat meer druk bij kijken. De eerste keer wilde ik mij al graag op de Future Cup laten zien, maar een jaar later was dat gevoel nog sterker. Ik wilde laten zien dat ik nog steeds een groot talent was.’

Hoewel Gravenberch opnieuw een hoog niveau haalt, blijkt de middenvelder ook zelfkritisch. ‘Eerlijk gezegd vond ik mezelf op mijn eerste Future Cup beter dan op mijn tweede. De eerste keer was ik veertien jaar en verwachtte niemand eigenlijk iets van mij. Toen verraste ik best wel met goed spel en een doelpunt, waardoor ik mezelf op de kaart zette. Ik kon onbevangen spelen en kreeg veel lof. De tweede Future Cup speelde ik ook zeker niet slecht, maar toen leek het alsof iedereen dat normaal vond. Maar uiteindelijk kijk ik op beide Future Cups met een heel mooi gevoel terug. Dat lijkt me ook logisch als je ‘m twee keer wint, haha.’

‘Heerlijk voetballen met Kenneth en Quinten op het middenveld’

In 2018 wint Ajax voor het tweede jaar op rij met Gravenberch in de gelederen de Future Cup. In de finale wordt Juventus met 2-0 verslagen door twee doelpunten van de dan veertienjarige Naci Ünüvar. Naast Ünüvar en Gravenberch kent Ajax een ploeg met andermaal Brobbey en de gebroeders Timber, maar ook onder anderen Kenneth Taylor, Sontje Hansen, Ki-Jana Hoever en Enric Llansana. ‘Geen verkeerd teampje, hè’, zegt Gravenberch lachend. ‘Niet normaal als je die namen allemaal hoort. Wat wij op die tweede Future Cup hebben neergezet is heel bijzonder. Dat was eigenlijk een 2001-toernooi, maar wij speelden met bijna allemaal jongens uit 2002. Ik vind dit team zelfs nog talentvoller dan het team waar ik mijn eerste Future Cup mee speelde. Ik stond op het middenveld met Kenneth en Quinten, dat was echt heerlijk voetballen.’

Waar Ajax zelf een ijzersterke ploeg had, herinnert Gravenberch zich ook nog dat hij onder de indruk was van een aanvaller van Anderlecht. ‘Daar liep toentertijd Jérémy Doku rond, dat was echt een topper. Ik zag gelijk dat hij een heel groot talent was. Elke verdediger had moeite met hem. Hij was technisch sterk en zijn versnelling was niet normaal. Hij was zó explosief. Als hij zijn actie inzette en passeerde, dan was hij weg en kwam geen verdediger er nog bij.’ Doku brak later ook door bij Anderlecht en is inmiddels ook Belgisch international. In 2020 verkaste hij voor 27 miljoen euro naar het Franse Stade Rennes.

De aanwezigheid van zulke talenten op de Future Cup is typerend voor het hoge niveau van het jeugdtoernooi. Gravenberch vertelt hoe het tot tweemaal spelen op de Future Cup positief heeft bijgedragen aan zijn ontwikkeling als jonge voetballer. ‘De Future Cup speelt een mooie en belangrijke rol in de carrière van een jonge jongen. Er komen veel mensen kijken, het is live op TV en je speelt tegen de grootste clubs ter wereld. Dat is een hele waardevolle ervaring en heeft mij erg geholpen in mijn ontwikkeling. Vanaf de Future Cup wist ik hoe het was om voor veel mensen te spelen en daardoor raakte ik daar later in de Youth League en bij Jong Ajax niet meer van in de war. Daarnaast merkte ik dat buitenlandse teams vaak fysiek veel sterker zijn dan Nederlandse teams, dus daar leer je ook mee omgaan op de Future Cup. Ik heb heel veel mooie dingen meegemaakt in de Ajax-jeugd, maar de Future Cup staat sowieso heel hoog op dat lijstje.’

‘Absoluut geen spijt van transfer naar Bayern’

Na zijn jaren in de jeugdopleiding van Ajax brak Gravenberch onder toenmalig trainer Erik ten Hag door in het eerste elftal van de Amsterdammers. Het was voor Gravenberch een droom die uitkwam en in 103 wedstrijden voor Ajax won hij drie landstitels, twee KNVB-bekers en verdiende hij een droomtransfer naar Bayern München. Bij de Duitse topclub zit Gravenberch dit seizoen echter veelal op de bank, waardoor de kritiek opspeelt dat hij Ajax te vroeg heeft verlaten. Gravenberch kan daar duidelijk over zijn. ‘Die kritiek laat mij koud. Iedereen heeft er een mening over, maar als ik eerlijk ben interesseert dat mij niet. Ik sta nog steeds achter mijn keuze en heb er absoluut geen spijt van.’

Toch had de oud-Ajacied wel hogere verwachtingen van zijn eerste seizoen bij Bayern München. ‘Ik had zeker gehoopt en ook verwacht dat ik meer zou spelen bij Bayern. Tot nu toe is het niet gelopen zoals verwacht. Voor mij is dat jammer, maar ik ga er goed mee om. In mijn carrière heb ik tot dit seizoen eigenlijk nooit een tegenslag gehad. Ik was altijd een groot talent en haakte op jonge leeftijd aan bij Ajax 1. Voor mij is dit seizoen pas het eerste seizoen waarin ik het lastig heb en weinig aan spelen toekom. Als speler word je ook beter van zulke ervaringen. Ik ben nog hartstikke jong en ben blij dat ik zoiets nu meemaak in plaats van dat ik dit later in mijn carrière pas voor het eerst zou ervaren. Ik ben mentaal sterk en maak daar door deze situatie nog betere stappen in. Zo probeer ik deze ervaring ook om te zetten in iets positiefs. Ik blijf sterk.’

Waar Gravenberch het zelf moeilijk heeft bij Bayern München, ziet hij dat zijn vrienden en oud-ploeggenoten bij Ajax ook bezig zijn aan een lastig seizoen. ‘Als wij zelf geen wedstrijd hebben, dan kijk ik altijd naar de wedstrijden van Ajax. Normaal gesproken mis ik niets en ik volg het nog steeds op de voet. Het is natuurlijk jammer dat het zo loopt. Dat zou iedereen anders willen zien, ik ook. Toch denk ik dat het voor de jongens wel een heel leerzaam jaar is. In het leven en ook in de voetballerij kan het niet altijd lopen zoals je wil. Het is lastig, maar ik hoop dat Ajax nog kampioen wordt.’

Of dat nog lukt, zal de tijd moeten leren. Zoals de tijd ook zal leren waar de voetbaltoekomst van Gravenberch ligt. Misschien krijgt hij na het ontslag van Julian Nagelsmann nieuwe kansen bij Bayern München en verovert de oud-Ajacied alsnog een basisplaats bij de Duitse grootmacht. ‘Het liefst slaag ik bij Bayern. Maar als dat niet lukt en ik geen kansen krijg, dan moet ik misschien verder gaan kijken. Op dit moment ben ik daar echter nog niet zo mee bezig en hoop ik dat ik mijn situatie bij Bayern kan veranderen door goed te trainen en te spelen.’

Gravenberch’s advies aan Ajax O17:

‘Laat jezelf zien en geniet ervan. Het is een mooi toernooi, maar blijf ook als team bij elkaar als het misschien iets minder gaat. Doe je best en pak die prijs, zoals het hoort bij Ajax, haha.’

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: t.zwagerman@ajaxshowtime.com)