Ajax speelt donderdagavond zijn vijfde duel in de competitiefase van de Europa League op bezoek bij Real Sociedad. De club uit San Sebastián presteert dit seizoen wisselvallig en is na veertien competitieduels slechts de nummer tien in La Liga. Daarnaast hebben de Basken uit vier Europa Leagueduels pas vier punten vergaard. Ajax Showtime analyseert Ajax' komende tegenstander, waarvan zowel de kracht als de zwaktes duidelijk zichtbaar zijn dit seizoen.

De selectie van Real Sociedad herbergt een aantal spelers die afgelopen zomer een belangrijke bijdrage leverden aan het winnen van het EK met Spanje. Denk hierbij aan aanvaller Mikel Oyarzabal, de maker van de winnende treffer in de finale tegen Engeland, en middenvelder Martin Zubimendi. Wel vertrokken met Mikel Merino (Arsenal) en Robin Le Normand (Atlético Madrid) twee sterkhouders uit de ploeg afgelopen zomer. Daarnaast beschikt trainer Imanol Alguacil met oud-Ajacied Sheraldo Becker en voormalig NAC Breda-spits Umar Sadiq over twee oude bekenden uit de Eredivisie.

Alguacil kiest het liefst voor een 4-3-3-formatie, waarbij Zubimendi de enige controleur op het middenvelder is en Oyarzabal, eerder voornamelijk bekend als buitenspeler, als diepste spits speelt. Real Sociedad beschikt over aanvallend ingestelde spelers met veel snelheid en creativiteit, maar de manier waarop de ploeg dit seizoen doelpunten incasseert zal Alguacil hoogstwaarschijnlijk niet lekker zitten.

Real Sociedad lijkt dit seizoen twee gezichten te tonen. De ploeg heeft veel kwaliteit om het spel te kunnen maken, maar scoort te weinig uit de kansen die de ploeg creëert. In een eerder verschenen artikel op deze website valt te lezen dat de ploeg in de meeste wedstrijden een hogere expected goals-waarde heeft dan de tegenstander, maar dit lang niet altijd in de score weet uit te drukken, terwijl de tegenstander een stuk minder moeite lijkt te hebben met scoren. Daarnaast is er een verschil zichtbaar in de spelopvatting van Real Sociedad als underdog ten opzichte van wanneer het de favoriet is.

Real Sociedad als underdog

Voor de interlandbreak won Real Sociedad knap met 1-0 van koploper FC Barcelona. Becker mocht zich de matchwinner noemen, hij scoorde immers het enige doelpunt van de wedstrijd. Toch leken de Catalanen in eerste instantie de leiding te nemen in de wedstrijd via een treffer van Robert Lewandowski. Nadat de VAR de beelden bekeek werd er nipt buitenspel van de Poolse spits geconstateerd, maar de manier waarop FC Barcelona de organisatie van de Basken ontmantelde, biedt kansen voor een ploeg als Ajax die graag de passoptie tussen de linies zoekt.

Oud-Ajacied Frenkie de Jong speelt een hoofdrol in bovenstaande situatie. Real Sociedad kiest ervoor om tegen FC Barcelona, dat bekend staat om kort en snel positiespel, het veld heel smal te houden. Het idee erachter, minder ruimte om door de as te combineren, is goed bedacht, maar dan moeten ook de afstanden tussen de linies kloppen. De Jong heeft al secondenlang gezien dat er een groot gat ligt tussen de aanval en het middenveld van Real Sociedad, waarna hij met een splijtende pass bereikt wordt. Dit soort passes zijn dit seizoen het handelsmerk van met name Youri Baas bij Ajax, waarmee hij donderdag ook Real Sociedad uit elkaar zal hopen te spelen.

Na de afgekeurde goal van Lewandowski is het Real Sociedad dat de leiding neemt. In onderstaande situatie laat de ploeg van Alguacil zien hoe ver het de tegenstander op de eigen helft durft vast te zetten. Het zorgt ervoor dat de keeper van FC Barcelona de bal tegen zijn zin in lang moet spelen. Hierop is al geanticipeerd door Real Sociedad dat de bal weer richting de helft van FC Barcelona kopt.

Hierna volgt een cruciaal kopduel, waarbij linksbuiten Becker erop anticipeert dat zijn ploeggenoot dit suel zal winnen.

Dat gebeurt ook en doordat twee verdedigers op hetzelfde moment naar voren stappen, staat Becker ineens oog in oog met de keeper. Becker twijfelt niet en plaatst de bal in de verre hoek: 1-0.

Vlak voor rust speelt Becker opnieuw een hoofdrol als hij bijna een assist mag bijschrijven. Ditmaal begint de aanval bij de Japanse dribbelaar Takefusa Kubo, voormalig groeibriljant van Real Madrid. De rechtsbuiten is aan het begin van een tegenaanval in de as te vinden, waar hij zeer behendig wegdraait van zijn tegenstander. Opnieuw anticipeert Becker erop dat zijn ploeggenoot als winnaar uit de strijd komt bij een duel. Dat gebeurt en Kubo steekt Becker weg aan de linkerkant.

In het midden is ook Oyarzabal meegesprint en de spits wordt met een knappe voorzet bereikt door Becker, maar Oyarzabal schuift de bal van dichtbij op onverklaarbare wijze naast.

Real Sociedad als favoriet

De ploeg uit San Sebastián won dit seizoen in de Europa League enkel van Maccabi Tel Aviv (1-2), speelde gelijk tegen OGC Nice (1-1) en verloor thuis van RSC Anderlecht (1-2) en op bezoek bij Viktoria Plzen (2-1). Zeker in die laatste twee duels zou je Real Sociedad op papier als favoriet beschouwen, maar juist in deze duels kwam de achilleshiel van de ploeg aan de oppervlakte.

Tegen Anderlecht komt Real Sociedad al vroeg op voorsprong door een doelpunt dat voortkomt uit een matige opbouw van de Belgen en hoog drukzetten van de thuisploeg. Hierna zakt Real Sociedad iets meer in en probeert het de ruimtes klein te houden. Door de as combineren lijkt in onderstaande situatie niet mogelijk, maar hier valt iets anders op. De verdedigingslinie van Real Sociedad verdedigt namelijk consequent op één lijn, zoals ook hieronder te zien is.

Het voordeel hiervan is dat je als verdediging als één man de buitenspelval open kan zetten door op het juiste moment naar voren te stappen, maar de spits van Anderlecht lijkt dat goed door te hebben en doet iets slims. In plaats van de bal in de diepte te vragen en daarbij mogelijk buitenspel te staan, trekt hij juist een sprintje naar rechts.

De verdediging van Real Sociedad is hierop niet bedacht en in de korte tijd dat de defensie verrast lijkt, wordt de steekpass richting de spits alsnog gegeven. De Anderlecht-spits heeft vervolgens genoeg ruimte om aan te nemen en raak te schieten.

Ook Viktoria Plzen profiteert van het verdedigen op één lijn van Real Sociedad. Ditmaal oogt de defensie nog instabieler, doordat de as wel wordt dichtgezet, maar er totaal geen oog is voor diepgaande spelers aan de buitenkant. Doordat de verdediging in onderstaande situatie opnieuw op één lijn staat en er vanuit het centrum bovendien niet wordt doorgedekt op de speler met de bal, kan er makkelijk een steekpass langs de defensie worden gegeven.

Alsof het niet erger kon, bewijst ook keeper Álex Remiro zijn ploeg in het vervolg een slechte dienst. Remiro wordt gezien als een betrouwbare sluitpost, maar lijkt te twijfelen tussen en voorzet en een schot en dekt zijn korte hoek totaal niet af. Juist daar schiet de aanvaller van Viktoria Plzen de bal binnen.

Real Sociedad heeft de punten hard nodig om door te gaan in de Europa League en zal de afweging moeten maken of het tegen Ajax de bal wil hebben of het veld juist klein wil maken om met de snelheid voorin toe te slaan in de counter. Het is aan Francesco Farioli de taak om Ajax op beide scenario's voor te bereiden, maar De Amsterdammers hebben dit seizoen bewezen meerdere spelplannen goed te kunnen uitvoeren.

Brent Tomassen (X: @Brent_Tomassen | E-mail: b.tomassen@ajaxshowtime.com)