Ajax plaatste zich dit seizoen voor het eerst in dertien jaar voor de volgende ronde van de Champions League. De laatste keer dat de Amsterdammers daar heel dicht bij waren, is vandaag precies zeven jaar geleden. Op 7 december 2011 werd Ajax op een bizarre woensdagavond echter uitgeschakeld, nadat Olympique Lyon opvallend ruim van Dinamo Zagreb wist te winnen. Ajax Showtime blikt samen met Eyong Enoh terug op de zeer pijnlijke exit.

'Het was voor ons een erg interessant Champions League-seizoen. Nadat we na zeven jaar eindelijk weer landskampioen waren geworden onder Frank de Boer, heerste er erg veel enthousiasme rondom ons team. We speelden mooie wedstrijden tegen Real Madrid, Olympique Lyon en ook Dinamo Zagreb, maar wat achteraf helaas overheerst is de manier waarop we plaatsing voor de volgende ronde misliepen.'

De gewaardeerde kracht Enoh was in het seizoen 2011/2012 basisspeler in de beide duels met Dinamo Zagreb, de uitwedstrijd bij Olympique Lyon en het laatste groepsduel, thuis tegen Real Madrid. Hoewel de Koninklijke een geweldig team had en dat jaar tot de halve finale van het miljardenbal reikte, raakten Enoh en zijn teamgenoten er niet van onder de indruk toen zij opeens op één veld stonden met onder meer Cristiano Ronaldo, Iker Casillas, Kaká en Sergio Ramos. 'Nee, hoor. Dat was voor ons eerder een goede ervaring. We speelden tegen jongens die een jaar eerder het WK hadden gewonnen, maar toch hadden veel spelers uit ons team al eens eerder tegen dit soort grote spelers gespeeld. Bovendien hebben we er altijd van gedroomd om Champions League te spelen. Een jaar eerder waren spelers als Jan Vertonghen, Luis Suárez en Mounir El Hamdaoui daar nog bewuster mee bezig, maar nu hadden veel spelers al wat Champions League-ervaring.'

Met zeven punten uit de eerste vier duels, lag Ajax goed op koers zich te verzekeren van overwintering in de Champions League. Na het 0-0 gelijkspel op bezoek bij Olympique Lyon, waar Kenneth Vermeer zijn elftal met een aantal spectaculaire reddingen op de been hield, stond Ajax met één been in de achtste finale van de Champions league. In het laatste groepsduel met Real Madrid zou een kleine nederlaag al volstaan. Directe concurrent Lyon kon op bezoek bij Dinamo Zagreb weliswaar in punten gelijk komen met Ajax; het doelsaldo van de Amsterdammers was nog altijd vele malen beter dan dat van Lyon.

Champions League-overwintering leek Ajax dan ook nauwelijks te kunnen ontgaan, voorafgaand het duel met Real Madrid. 'Voor de wedstrijd wilden we daar niet te veel aan denken. We wilden gewoon goed voetballen en ons best doen. Dat is hoe we die wedstrijd ingingen. We voelden eigenlijk ook helemaal geen druk. We speelden tegen één van de beste teams in Europa, dus we hadden ook niet zoveel te verliezen. Dat is anders dan toen we tegen Lyon en Zagreb speelden. Dat waren wedstrijden die we echt moesten winnen, maar tegen Real Madrid is dat niet het geval. Als je jezelf dan oplegt dat je per se moet winnen, ontstaat er een bepaalde, negatieve druk. Als we het veld opgingen met het idee dat we lekker konden voetballen en vooral moesten genieten, ging het ons tegen grote ploegen beter af', aldus Enoh.

Enoh: 'Dinamo Zagreb was een goed team'

Enoh weet nog goed dat het met het vertrouwen van de Ajacieden prima gesteld was: 'We geloofden er echt in dat we tweede konden worden. Een jaar eerder hadden we in San Siro AC Milan verslagen, dat was een goed resultaat en gaf ons vertrouwen. Bovendien hadden we door de twee gelijke spelen tegen Lyon een goede uitgangspositie om de volgende ronde te bereiken.' Waar Ajax het op 7 december 2011 opnam tegen Real, ging concurrent Lyon op bezoek bij Dinamo Zagreb. Op papier een gemakkelijke tegenstander, maar Enoh is het daar niet mee eens: 'Zagreb was een goed team. Geen team waar je gemakkelijk met grote cijfers van won, ook Lyon niet. We hadden er vooraf dus veel vertrouwen in dat we de tweede ronde zouden halen.'

Als oud-speler begreep trainer De Boer als geen ander wat er op het spel stond op die bewuste woensdagavond. Enoh was onder de indruk van de manier waarop de oefenmeester zijn ploeg voorbereidde op de Champions League-kraker. 'Ik herinner me nog goed dat De Boer ons op het hart drukte dat we niet teveel met de andere wedstrijd bezig moesten zijn. Hij wilde dat we ons voor honderd procent op onze eigen wedstrijd richtten. Het verschil tussen ons en Lyon was erg klein. Bij een overwinning van hen zou het op doelsaldo aankomen, dus we wisten dat we niet gemakkelijk tegengoals moesten weggeven en dat we er zelf ook nog één of twee moesten proberen te maken. De sfeer was relaxed en De Boer legde ons geen druk op. Hij had vertrouwen in ons, in het team dat vorig seizoen AC Milan had verslagen. Hij geloofde echt in ons. Helaas verloren we de wedstrijd, maar we deden alles wat we konden.'

In de - toen nog - Amsterdam ArenA speelde Ajax een goede wedstrijd tegen de Spaanse grootmacht. Real kwam weliswaar al snel op voorsprong door een doelpunt van José Callejón, maar juist na zijn treffer kwam Ajax beter in de wedstrijd. De (veelal) jonge Ajacieden gooiden het schroom van zich af en gingen met de minuut beter spelen. Dit resulteerde in twee goede doelpunten, maar bij allebei de treffers ging de vlag van grensrechter Bertinho Miranda omhoog. Ten onrechte, zo stelt Enoh: 'Het was twee keer close call, maar het was beide keren geen buitenspel.'

'Geloof zelfs dat het puur kwam doordat Ajax een kleinere club is'

De middenvelder vervolgt: 'We hadden al eerder problemen gehad met vermeende buitenspeldoelpunten. Het seizoen ervoor scoorde Zlatan in de ArenA tegen ons vanuit een overduidelijke buitenspelpositie en ook uit bij Lyon was er een discutabel buitenspel-moment. Bij Zlatan floot de scheidsrechter niet en toen scoorde hij. Nu hadden wij de kans om op eenzelfde manier te scoren, maar floot de scheidsrechter wel en ging het feest niet door. Dat soort details maken op zo’n niveau een groot verschil. Ik geloof zelfs dat het puur kwam doordat Ajax een kleinere club is dan AC Milan en Real Madrid. Ik denk dat als Real Madrid op deze manier bij ons gescoord zou hebben, het doelpunt gewoon geldig zou zijn verklaard. Natuurlijk respecteer ik alle scheidsrechters en ga ik er vanuit dat zij hun best doen, maar eerlijk gezegd denk ik wel dat de naam van het team en de wereldsterren die zij hebben van invloed is op beslissingen van de scheidsrechter.'

Of Ajax Real Madrid zonder de arbitrale dwalingen wel zou hebben verslagen, is een vraag die achteraf onmogelijk te beantwoorden is. Toch is Enoh ook zeven jaar na dato nog altijd erg stellig: 'Of we dan de volgende ronde bereikt zouden hebben? Ja, dat denk ik wel. We waren uitstekend voorbereid door Frank en de technische staf. We wilden Real hoog onder druk zetten. Dat ging goed en we creëerden een aantal goede kansen. Eigenlijk hadden we alleen nog een doelpunt nodig. Een doelpunt kan zo belangrijk zijn voor het vertrouwen van de spelers en om het goede gevoel vast te houden. Dit gevoel werd door de scheidsrechter in één klap afgebroken met zijn onterechte beslissingen. Het tempo verdween uit de wedstrijd en een paar minuten later scoorde Real Madrid uit een counter prompt de 0-2. Dat tastte ons vertrouwen en goede spel aan, denk ik. We legden zoveel energie op de mat en speelden zo goed, maar die twee momenten veranderden alles.'

'We wisten al tijdens de wedstrijd dat hij de verkeerde beslissingen had gemaakt. In de rust hadden we het daar ook over. Ik sprak de spelers toe en zei: "Oké, de scheidsrechter staat niet aan onze kant, maar blijf je werk goed doen. Dan dwingen we het geluk af en scoren we misschien een keer van afstand." Als spelers motiveerden we elkaar en sleepten we elkaar erdoorheen, maar het is natuurlijk zwaar als je tijdens de wedstrijd zulke tegenslagen te verwerken krijgt. Dit was waar we lange tijd naartoe hadden gewerkt en als verkeerde arbitrale beslissingen dan nadelig uitpakken, frustreert dat. Op dat moment word je boos op iedereen. Je wordt boos op de scheidsrechter en zijn assistenten, maar uiteindelijk blijft het voetbal en besef je je dat je er niets aan kunt veranderen.'

Waar Enoh het woord nam en zijn medespelers tot rust maande, was de aanvoerder van het stel een stuk agressiever van toon. 'Jan Vertonghen was heel erg boos. Logisch ook, we vielen aan en zetten ze vol onder druk en dan dit… Ja, Jan was really angry in de kleedkamer, haha.' Na de pauze was het leed echter al geleden en het pleit beslecht. Real Madrid vond het wel welletjes en Ajax leek zich ook niet al te veel zorgen te maken. Hoe groot was immers de kans de Lyon het verschil in doelsaldo nog zou weten weg te werken op bezoek in Kroatië? Callejón bepaalde in Amsterdam in de blessuretijd de eindstand op 0-3, maar die treffer was puur voor de statistieken. Direct na het laatste fluitsignaal snelden de Amsterdammers richting de zijlijn, om aldaar de uitslag van Dinamo Zagreb - Olympique Lyon tot zich te krijgen. Dat Ajax door 1-7 zege van de Fransen was uitgeschakeld, kwam als een onaangename verrassing.

'Zoals wij het voelden, was het zeker geen normale uitslag'

'We hoorden pas na afloop van de wedstrijd voor het eerst de stand bij Lyon. Dat was zo pijnlijk, niet normaal. Zo frustrerend ook. We wisten vooraf dat ieder doelpunt belangrijk zou zijn, dus voor ons was het belangrijk om zo min mogelijk tegengoals te krijgen. We wilden echt niet met vier of 5-0 verliezen, dan was het klaar. Maar nu we met 3-0 hadden verloren, hadden we hoop. 3-0 tegen een ploeg van wereldklasse is geen slecht resultaat, maar het maakt je wel afhankelijk van de uitslag tussen Zagreb en Lyon. Zagreb was zelfs nog op voorsprong gekomen en wij hoopten natuurlijk op een gelijkspel of een minimale overwinning van Lyon. Maar om dan na zo’n zware wedstrijd, een wedstrijd waarin je alles hebt gegeven, te horen dat je niet door bent… Dat is heel pijnlijk.'

'We wisten wel direct dat dit niet normaal was', vervolgt Enoh, die daarin niet de enige was. Kort na de ongekende overwinning van Lyon stelde de Franse toezichthouder een onderzoek in naar het gokwezen rondom het duel tussen Zagreb en Lyon, maar al snel constateerde deze dat er geen verdachte activiteiten rond de wedstrijd hadden plaatsgevonden. Enoh kan dat maar moeilijk geloven. 'Matchfixing? Kijk, daar kan ik natuurlijk niets concreets over zeggen, want dat is een harde beschuldiging. Maar zoals wij het voelden, was het zeker geen normale uitslag. Wij hadden zelf ook uit in Kroatië gespeeld en wonnen met 0-2. Zagreb was een goed team, met goede spelers. Ze speelden thuis, maar kregen vier tegengoals in minder dan twintig minuten, volgens mij. Dat is in de voetbalwereld, en zeker in de Champions League, niet normaal. Dit was een abnormale uitslag.'

Jaren na de pijnlijke Champions League-exit kan de inmiddels 32-jarige Enoh het nog altijd maar moeilijk bevatten. Hij en zijn ploegmakkers waren zo dichtbij iets dat Ajax al sinds 2005 niet meer was gelukt, maar door dubbel onrecht op de bewuste woensdagavond lukten het Ajax eind 2011 niet om te overwinteren in het miljardenbal. Jaren gingen vervolgens voorbij, maar dit seizoen werd het wachten beloond. Met Erik ten Hag aan het roer en de sterkste selectie in jaren op het veld, verzekerde Ajax zich al na vijf wedstrijden van een plek in de achtste finale van de Champions League. Als vanzelfsprekend doet dat ras-Ajacied Enoh ontzettend goed. 'Ik volg Ajax all the way. Ik ben de grootste fan en ik ben ontzettend trots. Ik kijk iedere wedstrijd. Ajax is mijn thuis, het is geen normale club. Ik volg alles rondom Ajax, nog altijd.’

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: metthijs@gmail.com)