In de rubriek "Kweekvijver" zoomt Ajax Showtime ook dit seizoen weer elke week in op het paradepaardje van Ajax: de jeugdopleiding.

Ajax is wakker, dat lijkt wel duidelijk nadat vrijdag via deze website bekend werd dat de club op de achtergrond druk bezig is om meerdere talenten uit de eigen jeugdopleiding langer vast te leggen. De reacties op dat nieuws waren logischerwijs louter positief, maar er kan wel degelijk een groot vraagteken worden gezet bij het feit dat de grootste talenten van de club slechts een jaar verwijderd zijn van een transfervrije status. De onderhandelingen rond Ryan Gravenberch zijn daarvan een goed voorbeeld.

Ik heb hier op deze website al vaker de loftrompet gestoken over met name de lichting uit 2002. Wat heet; met Brian Brobbey, Sontje Hansen, Kenneth Taylor en dus ook Gravenberch is al jaren bekend dat er in 2002 nogal wat bovengemiddeld voetbaltalent is geboren. Deze lichting, waar we al sinds de O14 ook Naci Ünüvar uit 2003 bij mogen rekenen, staat er in Europa goed op. Ze werden tot vorig jaar bijna jaarlijks kampioen met Ajax, ze wonnen diverse Europese jeugdtoernooien met de club en de mooiste prestatie was de Europese titel met Oranje O17 in 2019.

Piepjonge talenten massaal in het betaald voetbal

In Amsterdam werd die ontwikkeling nauwlettend in de gaten gehouden. In 2018, toen de meeste spelers uit 2002 eindelijk zestien jaar waren, werden er massaal jeugdcontracten uitgedeeld. De toptalenten werden vastgelegd tot 2021 en in de afgelopen maanden werden al deze spelers rap doorgeschoven naar het betaald voetbal. Hansen en Ünüvar debuteerden reeds in Ajax 1, Brobbey en Taylor bleken afgelopen seizoen sterkhouders in Jong Ajax en Gravenberch brak definitief door in de A-selectie. Salah-Eddine rook al aan de beloften en uit de lichting 2003 sloegen ook Devyne Rensch en Youri Regeer snel stappen over.

Door de mensen uit de jeugdopleiding werd al meermaals gepronkt met de piepjonge leeftijd van het beloftenelftal en met de vele talentvolle spelers die eraan komen. Maar nu we in mei 2020 zijn beland, ligt er plots een berg werk voor Hoofd Jeugdopleiding Saïd Ouaali en Marc Overmars. Geen enkel bovengenoemd toptalent kreeg tot voor kort een nieuw contract onder zijn neus geschoven, op Gravenberch na. Waar Overmars al een hele tijd onderhandelt met Mino Raiola, kwam Ajax pas zeer recent in actie bij Gravenberchs leeftijdsgenoten. En dat terwijl ze allemaal hun laatste contractjaar ingaan. Het zorgt logischerwijs voor verbazing bij de desbetreffende spelers en hun omgeving.

Ajax had een statement kunnen maken

Want het kan ook anders, dat weet Ajax maar al te goed. De laatste lichting waar talenten al zo vroeg betaald voetbal speelden, bestond uit onder meer Donny van de Beek en Abdelhak Nouri. Zij tekenden op hun zestiende een eerste standaard jeugdcontract en Ajax hield vanaf dat moment altijd een vinger aan de pols. Al een jaar later werden beide contracten verlengd, en werd beide spelers een toekomstperspectief voorgehouden. Toen Van de Beek en Nouri achttien jaar waren, ging hun profcontract officieel in, iets waar Ajax in de maanden ervoor al goed zijn best voor had gedaan.

Hoe anders is dat nu met onder meer Brobbey, Taylor en Hansen. Ajax heeft duidelijk gewacht op één moment, om zo in één keer zijn slag te slaan. En het speelt daarmee een gevaarlijk potje Russische roulette. In de afgelopen weken werd nog maar eens aangetoond door diverse media dat deze spelers werkelijk tientallen clubs achter zich aan hebben, al jarenlang. Brobbey kan naar verluidt zo bij tien clubs tekenen, en dat zal bij de andere talenten niet anders zijn. Daar hoeft Ajax ook niet per se van te schrikken, maar het had al wel een statement kunnen maken door net als bij Van de Beek en Nouri in gesprek te blijven en naast het sportieve ook contractueel vertrouwen te blijven geven.

Ajax heeft touwtjes niet meer in handen

Dat blijkt helemaal een issue nu het coronavirus heeft toegeslagen en de voetbalwereld een enorme dreun krijgt te verwerken. Reken maar dat grote Europese clubs meer dan ooit gaan rondkijken naar jonge, goedkopere talenten, nu de kas bij veel van die clubs leeg is en de grote miljoenentransfers misschien wel een jaar in de ijskast moeten. Veel van die Europese clubs zullen wel oren hebben naar een Brobbey, Taylor of Hansen, die nog slechts één jaar onder contract staan en hard aan de weg timmeren. Op die manier heeft Ajax plots niet meer de touwtjes in handen, maar moet het afwachten wat de spelers zelf willen. Zij zitten in de ideale positie om te luisteren en eisen te stellen. Taylor en Brobbey speelden bijvoorbeeld (mits fit) doorgaans altijd bij Jong Ajax, en hielden spelers op de bank (of zelfs de tribune) die voor miljoenen werden gehaald.

Al deze jonge talenten spelen al van jongs af aan bij Ajax. Ze hebben allemaal in interviews al meermaals aangegeven dat Ajax hun club is en dat ze dolgraag in de ArenA willen spelen. Maar Ajax doet er voortaan goed aan om dat sentiment niet te makkelijk voor lief te nemen. Misschien komt alles wel gewoon goed, maar tricky is het wel. Nu het seizoen 2020/2021 bijna begint, hadden alle spelers uit 2002 allang een meerjarig contract moeten hebben. Er had gefaseerd met één of twee talenten gesproken kunnen worden, maanden voordat ze achttien zouden worden. Gesprekken over toekomstperspectief, die nu nog gevoerd moeten worden bij velen van hen. Want wat Ajax met deze spelers precies wil, is in veel gevallen nog onduidelijk. Waar gaan ze spelen? Wie zijn hun concurrenten? Wat zijn de plannen over twee jaar? Het zijn vragen waar kamp-Gravenberch nu over in gesprek is en waar ook de andere talenten op zullen stuiten.

Juist dat toekomstperspectief is namelijk zo belangrijk, meer nog dan het feit dat deze talenten simpelweg een financiële boost verdienen nu ze vast bij Jong Ajax of zelfs Ajax 1 trainen en spelen. Want zelfs met zo'n financiële boost komt een Gravenberch nog lang niet aan het salaris van bijvoorbeeld de Zuid-Amerikanen. De A-selectie van Ajax is ondertussen overvol en de vraag is wie Ajax nog van de hand doet in deze coronatijden. De vraag is zodoende gerechtvaardigd: gaat Ajax voor de miljoenenaankopen zoals Kik Pierie, Edson Alvarez en Razvan Marin of kiest het voor de toekomst? De spelers die de club over drie jaar moeten dragen, zullen graag willen weten waar ze aan toe zijn en op dat front heeft Ajax de plank het afgelopen jaar redelijk misgeslagen.

Ajax is gevraagd om een reactie, maar sloeg dit aanbod af.

Lees meer artikelen uit Kweekvijver, al vijf seizoenen lang dé rubriek over de Ajax-jeugd!

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: B.vanderploeg@ajaxshowtime.com)