In het verleden hebben vele roemrijke buitenlanders bij Ajax de revue gepasseerd. De Uruguayaanse Luis Suárez is een recent voorbeeld, uit een net wat verder verleden zullen mensen snel denken aan de Finse legende Jari Litmanen. Ook uit Zweden heeft Ajax zo zijn succesvolle spelers gehaald. Natuurlijk, iedereen zal snel denken aan Zlatan Ibrahimovic. Maar er is een andere naam die we zeker niet over het hoofd mogen zien: Stefan Bengt Pettersson.

Een speler kan nog zoveel kwaliteiten hebben, maar als het sympathieke en de mentaliteit bij de voetballer in kwestie ontbreekt, zal hij nooit door supporters in de harten worden gesloten. Pettersson is het perfecte voorbeeld van een voetballer met veel kwaliteiten, zowel binnen als buiten het veld. In 1963 kwam hij ter wereld in de Zweedse plaats Vasteras, een industriestad die aan hetzelfde meer ligt als de hoofdstad Stockholm, dat desondanks honderd kilometer meer oostwaarts ligt.

In 1980 begon zijn seniorenloopbaan in het voetbal. De jonge spits debuteerde voor zijn lokale club Vasteras, waarvoor hij ook al in de jeugd speelde. Na één seizoen verruilde hij de ploeg voor een professionele carrière bij Norrköping, maar na zijn volgende transfer werd hij pas echt bekend. Tussen 1984 en 1988 speelde hij sterk als kaatsende spits in het tricot van Göteborg. Zo sterk, dat hij de toenmalige Ajax-directie overtuigde van zijn kwaliteiten. In het jaar dat Oranje het EK won in Duitsland en Marco van Basten zijn legendarische doelpunt maakte in de finale tegen de Sovjet-Unie, tekende Pettersson een verbintenis in Amsterdam. Hij zette een handtekening voor, naar eigen zeggen, 'de zes gelukkigste jaren uit zijn loopbaan'.

Pettersson bij Ajax, samen met John van 't Schip en Bryan Roy. 

Ajax is volgens velen een 'arrogante' club, waar enkel de spelers met een grote bek slagen. Als dat al waar is, dan is de ontzettend sympathieke Pettersson de uitzondering op de regel (samen met mede-Scandinaviër Litmanen). Zijn warme uitstraling werd al snel gewaardeerd door de achterban van de Amsterdamse club. Zo bleek hij niet commercieel ingesteld te zijn; Pettersson had gedurende zijn loopbaan geen zaakwaarnemer, die hem voorzag van sportieve en financiële adviezen. Dat vond hij niet nodig en daarnaast kreeg hij geen aanbiedingen van grotere clubs dan Ajax. Die clubs zagen in dat hij met zijn Ajax-bloed in Amsterdam op de goede plek zat. Hoe mooi was het dan ook dat Pettersson in zijn eerste seizoen in de hoofdstad direct topscorer werd. Hij wist zestien keer te scoren. Dennis Bergkamp zorgde voor hetzelfde aantal treffers, maar de (voor dan) latere Arsenal-ster had er vijf wedstrijden meer voor nodig.

Pettersson was zogezegd ook een ontzettend fijn persoon in de omgang. Dit vergoedde het feit dat hij de leegte van Marco van Basten nooit helemaal heeft kunnen vullen. Gek kan je dat ook niet noemen. 'San Marco' ontwikkelde zich in dienst van Ajax tot één van de beste spitsen die de voetbalwereld ooit gekend heeft. De uitdaging voor Pettersson om Van Basten zo veel mogelijk te doen vergeten, was dan ook groot. Desondanks zijn de cijfers die Pettersson na zes seizoenen Ajax kon overleggen zeker niet slecht. De oud-voorhoedespeler, die dus met name uitblonk in de kaatsende rol, was in 197 wedstrijden goed voor een honderdtal doelpunten.

Pettersson tijdens de Open Dag in 2015. Het applaus van de fans bij zijn opkomst was veelzeggend. 

Noem verder de titel 'Mister Ajax' en men zal gelijk roepen 'Sjaak Swart'. De oudere Ajacieden onder ons, en degenen die iets langer nadenken, zullen zich misschien wel herinneren dat ook Pettersson de titel 'Mister Ajax' draagt, ook al is de titel voor hem officieus. Bij zijn afscheid op 1994 werd hij op 31-jarige leeftijd in De Meer toegesproken door toenmalig voorzitter Jaap van Praag. Niet alleen werd hij overladen met afscheidscadeaus (waaronder twee typische Amsterdamse stoeppalen, zogeheten 'Amsterdammertjes'), ook deelde Van Praag de warmhartige Pettersson mede dat hij zich voortaan in een officieuze rol 'Mister Ajax' mocht noemen. Het enige buitenlandse avontuur dat de international van Zweden aanging, bleek een succes.

Pettersson heeft altijd gezegd dat zijn jaren in Amsterdam zijn meest gelukkige jaren waren in zijn hele loopbaan. Toch koos hij er in 1994 voor om terug te gaan naar Zweden, waar hij terugkeerde bij Göteborg. Erg succesvol was dat niet. De in Nederland zo geliefde doelpuntenmaker scheidde van zijn vrouw, die hun twee kinderen aan zijn zicht onttrok. 'Eindelijk een persoon gevonden die Stefan Pettersson niet mag', zo grapte hij er zelf ooit over in een interview met De Volkskrant. Of hij bij zijn vrouw nog welkom is, weten wij niet zeker. Waar hij in ieder geval altijd met open armen ontvangen zal worden, is hier: in Mokum.

Floris Raven

Lees meer:
Deel 1 - Vasovic, robuuste rots in de branding
Deel 2 - De Wit, noodlottige rasvoetballer met levenslust