In de rubriek "Ajax' kweekvijver" zoomt Ajax Showtime dit seizoen elke week in op het paradepaardje van Ajax: de jeugdopleiding.

Het was woensdagavond verplichte kost voor iedere Ajax-fan die een beetje feeling heeft met de huidige gang van zaken in Amsterdam. Al dagen werd de documentaire 'De Toekomst van Ajax' groots aangekondigd en aan alle lof vooraf was geen woord gelogen. In een uurtje beeld en geluid liet Ajax TV op een prima manier zien waarom alle neuzen bij Ajax rap dezelfde kant op moeten. Johan Cruijff zal vooral met een glimlach hebben gekeken naar Wim Jonk.

Jonk, het zwarte schaap van de familie (lees: het technisch hart). De man die er bijna iedere dag is, op zijn terrein. De Hoofd Jeugdopleiding loopt daarbij niet populair met een leren jasje en een telefoontje over De Toekomst, Jonk is er altijd met het Ajax-logo op de borst. Niet zo gek als je je zijn mooiste uitspraak van de eerder genoemde documentaire herinnert: 'Als je hier het veld oploopt, dan heb je Ajax in je!'

Het is precies de reden waarom ik ongelofelijk veel respect heb gekregen voor Jonk en de manier waarop hij bezig is. Hij ademt Ajax en staat op het veld met maar één doel: Johan Cruijffs plannen zo snel mogelijk in de praktijk brengen. Hij verliest daarbij zijn eigenwaarde geen moment uit het oog want het zijn ook zijn plannen, vertelde hij. Hij was, met inbreng van andere oud-voetballers de initiator achter de revolutie, die via Cruijff een gezicht kreeg. Arrogant doet Jonk daar verder niet over. Hij spreekt altijd van 'plan Cruijff' en stelt meer dan eens dat hij keurig naar Cruijff luistert als die zijn telefoon weer eens heeft gevonden.

Toch mag er zo langzamerhand weleens een lans worden gebroken voor de rol van Jonk want de ideeën mogen nog zo mooi zijn, ze moeten wel in de praktijk worden gebracht. Alle trainers, al die nieuwe performance-coaches en ook alle vrijwilligers en mentoren worden door Jonk aangestuurd. Het heeft al na één jaar hard werken tot gevolg dat het niet uitmaakt of je op zaterdag naar D1, C1 of A1 gaat kijken, de speelstijl en spelvreugde is overal hetzelfde. Individueel maakten spelers enorme stappen. We doen er luchtig over, maar Ajax is de enige club die zo extreem is in het doorschuiven en individueel motiveren en begeleiden van spelers.

Donny van de Beek, Abdelhak Nouri en Vaclav Cerny waren al langer de grote talenten, fans maakten afgelopen seizoen ook kennis met nieuwe namen. Namen die er plots stonden in B1 omdat dat bij Ajax kan. Ben je goed genoeg en ben je fysiek en mentaal klaar voor meer weerstand en een grotere uitdaging? Dan krijg je die kans. Matthijs de Ligt draaide een fantastisch seizoen, Donyell Malen verdiende een transfer naar Arsenal en tijdens de Copa Amsterdam was de selectie van Ajax nog nooit zó jong.

Jonk kan er uren over volpraten, in de documentaire legde hij vooral de nadruk op die ontwikkeling. Iedere coach is dag en nacht bezig met één of meerdere spelers en Jonk houdt het allemaal in de gaten, samen met rechterhand Ruben Jongkind. Niet als leiders, maar als 'one of the guys'. Ze lachen, ze zijn vol motivatie omdat ze weten waar de weg naar gaat leiden. En dat terwijl ze op alle mogelijke vlakken worden tegengewerkt. Minder geld, contracten die niet worden verlengd, onzin-aankopen in het eerste en het tot voor kort totale negeren door het technisch hart. Pesterijtjes van de mensen met wie Jonk ooit aan één kant in de rechtbank zat. Ineens stonden Marc Overmars en Jonk lijnrecht tegenover elkaar.

Jonk spreekt over alle onrust met vuur, iedereen kon de afgelopen maanden in interviews zien dat hij pissig was, maar hij bleef wel altijd keurig. Tijdens trainingen merkte je niks aan hem, zo kon hij zo een uur vrolijk en vol goede moed bezig zijn met Ezra Walian. Een week later stond hij dan langs de kant bij Ajax B1, bestuderend of de inhoud van de andere trainingen per persoon werden opgepakt. De week erna vervolgens weer keihard werkend om spelers te wijzen op tekortkomingen en de punten waar progressie kan worden geboekt. Samen met een groot team van trainers had Jonk zogezegd schijt aan de onrust met de prachtige inhoud van de Ajax TV-docu tot gevolg.

Zoals Jonk in het uur durende kunststukje sprak over het Ajax hoe het volgens hem moet zijn, dat is een verademing. Het is alsof je Cruijff hoort praten, alleen dan nog iets rustiger en meer dan eens niet te moeilijk. Bijvoorbeeld over druk zetten, iets waar vanaf de middenbouw stap voor stap aan wordt gewerkt. 'Je wil aanvallend en aantrekkelijk voetbal spelen en daar heb je aantal voorwaarden voor nodig. Het begint ergens want je moet eerst de bal veroveren, hoe kun je dat het best organiseren? Wij willen dat verdedigers vooruit denken. Vanuit proactief verdedigen op de helft van de tegenstander kom je sneller in balbezit en heb je sneller kans op een goal.' Heerlijk toch?

Tscheu La Ling zette deze maand een grote stap met zijn rapport en de beginselen van wat lijkt op afspraken die eindelijk zwart op wit komen te staan. Alles lijkt zodoende met een sisser af te lopen. De strijd is echter nog niet gestreden zolang Jonk geen vrijbrief krijgt om te doen wat hij en Cruijff hebben bedacht. Mocht alles inderdaad zonder grote slachtoffers blijven, dan verdient Jonk een standbeeld voor de totstandkoming van Plan Cruijff. Met een beetje pech had één van de belangrijkste mensen van de club op dit moment namelijk gewoon thuis gezeten, klaar met het gezeik, voorbeelden genoeg. Gepest en vernederd zet Jonk nu echter al de eerste stappen naar een betere toekomst. Een toekomst met beter voetbal, talenten die nog eerder goed genoeg zijn en daarmee weer een sprankje hoop brengen voor een flitsend Ajax. Precies zoals het vooraf bedoeld was.

Door Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: B.vanderploeg@ajaxshowtime.com)

Lees meer Ajax' Kweekvijver:

Seizoen 2:

Deel 1: 'Heitinga had ook tegenslag'
Deel 2: Lekker blijven, Donyell
Deel 3: Nieuwe attractie 'Kiki'
Deel 4: 'Raiola is altijd op zoek'
Deel 5: De erfenis van Cerny & co
Deel 6: Hakjes van Antonucci
Deel 7: GASTCOLUMN, 'Hé, lelijkerd!'
Deel 8: GASTCOLUMN, Familia-Castillo thuis in B1

Seizoen 1:

Alle 37 artikelen