'Frenkie is een jongen die nooit balverlies lijdt', sprak Peter Bosz na afloop van Kopenhagen-thuis. Ajax plaatste zich door een 2-0 zege voor de kwartfinale van de Europa League en in de thuiswedstrijd mocht Frenkie de Jong kort voor tijd invallen voor Donny van de Beek, die op zijn beurt de geschorste Davy Klaassen had vervangen in de basis.

Een paar maanden later is deze wissel, al dan niet in andere woorden, onderwerp van gesprek. Klaassen is vertrokken naar Everton, Ajax heeft uitgesproken geen vervanger binnen te halen, dus wie moet de captain van vorig seizoen opvolgen? Het merendeel zegt Van de Beek en een enkeling zegt De Jong, zo blijkt uit een poll van zeven dagen op Twitter met 2689 stemmen. 69 procent ziet Ajax' jeugdproduct als opvolger van Klaassen, 31 procent het talent uit Arkel.

Poll: wie is de opvolger van Klaassen? Onderbouwing zou fijn zijn.

— Sjors van Veen (@SjorsvanVeen) 25 juni 2017

Voor de buitenwacht is opvolger duidelijk
Duidelijk dus: Van de Beek moet volgens de buitenwacht Klaassen opvolgen. Dat is een logische gedachte. Al sinds Van de Beek naam maakte in de A-junioren is hij dé gedroomde opvolger van Klaassen. Beide middenvelders lijken immers veel op elkaar. Karakter, uiterlijk, de kwaliteiten; beiden hebben loopvermogen en gevoel voor ruimte in vooral de diepte, beiden hebben een hoog arbeidsethos en conditie, ze zijn technisch verfijnd, hebben kwaliteiten om zowel op korte als lange afstand succesvolle passes te versturen, Klaassen en Van de Beek kunnen goals maken én zijn afkomstig uit de befaamde Ajax-jeugdopleiding.

En dat laatste, dat is belangrijk voor velen. Als je een echt Amsterdams jeugdproduct bent, je zit tegen een basisplaats aan en er komt ruimte: ja, dan verdien je een kans en heb je (intern) een streepje voor op een aankoop. En laat De Jong die nou net zijn. De technicus kwam twee seizoenen geleden over van Willem II, werd direct ongelukkig verhuurd aan zijn oude werkgever, kwam halverwege vervroegd naar Amsterdam, excelleerde meteen en wordt inmiddels in één adem genoemd met Van de Beek en voorheen Nouri, waarmee De Jong afgelopen voetbaljaargang vaak het middenveld vormde van Jong Ajax.

Tijdens wedstrijden van de beloften uit Amsterdam wisselde continu de samenstelling van het middenrif. De Jong in het begin van het seizoen controlerend, aan het eind van het seizoen als aanvallende middenvelder en Van de Beek op 6. Het was een schitterend dynamisch geheel met samen- en wisselwerking, spelplezier én resultaat, dat veelal hetzelfde bleef. Dit zegt genoeg over niet wie, maar hoe Ajax Klaassen moet vervangen.

De Jong én Van de Beek
De Jong en Van de Beek moeten namelijk allebei spelen. Dat verdienen ze. Als je echter een opvolger aan moet wijzen, ben je snel geneigd om naar één individu en eenzelfde type speler te kijken. Een kopie het liefst. En ja: dan kom je snel uit bij Van de Beek. Hier zit mogelijk een kern van waarheid in, maar onderschat De Jongs kwaliteiten niet. Hij is namelijk heel goed, een van de besten bij Jong Ajax sinds zijn komst, absoluut niet minder dan zijn kamergenoot in Oostenrijk, een ander type speler, maar heel ver in zijn ontwikkeling. Dat blijkt ook uit statistieken van SciSports. Vanuit alle competities genomen verstuurt De Jong, in vergelijking tot Van de Beek en Lasse Schöne, de meeste passes per negentig minuten die ook nog eens relatief gezien het meest succesvol zijn. Daarbij is De Jong aanvallend het meest dominant en zet hij de meeste dribbels in met maar liefst een slagingspercentage van 95%.

Hoewel de meeste wedstrijden van De Jong op Jupiler League-niveau waren, heeft hij in invalbeurten in zowel de Eredivisie en Europa League en oefenwedstrijden laten zien dat hij klaar is om op het middenveld van Ajax te spelen. Als je de definitie van een Ajax-voetballer aan iemand moet uitleggen, dan heb je aan drie woorden genoeg: Frenkie de Jong. Hij is de ideale man aanvallend op het Ajax-middenveld.

Frenkie de Jong - Highlights (2016/17)

Helemaal als Van de Beek achter hem staat. De Nijkerkervener moet (op termijn) de plek van Schöne als controlerende middenvelder overnemen. Aan het einde van vorig seizoen riepen supporters al (terecht) dat Van de Beek op die positie moest spelen. Waarom niet nu? Dat Van de Beek ook een voetballende zes is, liet hij zien tegen Standard Luik met een wereldassist op Anwar El Ghazi en defensief heeft hij door de jaren heen conditioneel en fysiek veel kracht gewonnen. Dit gecombineerd met zijn tactische kennis, spelinzicht waar ballen gaan komen en data die laten zien dat Van de Beek in eigenlijk niets slecht is, maakt hem met zijn multifunctionalisme op het middenveld en zijn allroundkwaliteiten de moderne controlerende middenvelder van Ajax voor heden en toekomst.

Dit gaat ten koste van Schöne, maar hij is en blijft heel waardevol. Hij geeft samen met De Jong de meeste keypasses (passes die leiden tot een doelpoging), hij gaat de meeste verdedigende duels aan, koppelt hier een hoog winstpercentage aan en zijn intercepties zijn met 6,9 per negentig minuten het meest van zijn teamgenoten. Desondanks lieten de Europese duels in de laatste fase van het vorige seizoen zien dat Schöne niet altijd meer conform aan het hoge tempo kan spelen. Van de Beek kan dit wel. De jongeling moet na jaren ontwikkelen minuten maken in Ajax 1 en kan, als hij geregeld speelt, binnen mum van tijd hetzelfde en meer gaan brengen dan Schöne. Van de Beek is immers moderner, fysiek sterker, sneller en heeft meer dynamiek dan de Deens international.

Speelt tijdens het lange seizoen Van de Beek op 6 en maakt Schöne op dezelfde positie genoeg minuten in vooral de Eredivisie, dan kan De Jong automatisch excelleren op zijn favoriete positie rechts aanvallend op het middenveld. Naar eigen zeggen kan hij overal op het middenveld spelen en maakt het hem niet uit, maar De Jongs kwaliteiten komen optimaal tot zijn recht als hij dichter bij de goal van de tegenstander speelt. Daar kan hij in de laatste fase de lijnen uitzetten. Zijn draaicirkel is absurd klein, hij speelt (bijna) altijd naar de juiste kleur op het juiste moment, liet thuis tegen Go Ahead Eagles met een loopactie en daaropvolgende goal zien goed gevoel voor ruimtes te hebben en hij laat minimaal drie keer per wedstrijd zijn tegenstanders het nakijken met individuele acties. Dat laatste heeft Van de Beek, met alle respect, minder.

Middenveld-trio voor heden en toekomst
Kiest Keizer niet voor de natuurlijke opvolger van Klaassen (Van de Beek), maar voor een ander type dat meer in het verlengstuk ligt van Litmanen, Dani, Van der Vaart, Sneijder en Eriksen, dan heeft Ajax hét middenveld-trio voor het heden en de toekomst. Van de Beek – De Jong – Ziyech heeft namelijk alle facetten die Keizer wil zien in zijn middenrif. Allen beheren ze de capaciteiten om op voetballende wijze 'de slag op het middenveld' te winnen. Om centrale middenveld-dominantie te creëren, waar Keizer zo op hamert. De trainer heeft spelers nodig die goed zijn in de kleine ruimtes, risico in hun spel leggen, complementair aan elkaar zijn en aanvallers vrij kunnen spelen. Dat kunnen ze alle drie. En dan heb je ook nog eens Lasse Schöne, Carel Eiting en talenten uit Jong Ajax achter de hand.

Ondanks de uitkomst van de poll is niet óf Van de Beek óf De Jong de opvolger van Klaassen, maar zijn ze dat allebei. De vrienden hebben samen op het middenveld bij de beloften laten zien een dynamiek te creëren die nauwelijks te kloppen valt. Korte passing in een hoog tempo, veel beweging, onderlinge wisselingen en geduld in de opbouw om uiteindelijk tegenstanders aan gort te spelen. Dit kunnen ze nu bij Ajax 1 gaan doen. Straks praat niemand meer over Klaassen, omdat Ajax met twee supertalenten zijn opvolging heeft opgelost.

Sjors van Veen (Twitter: @SjorsvanVeen) | email: sjorsvanveen@live.nl)