Manchester United, een grote en bekende naam in het mondiale topvoetbal. Één van de grootste clubs ter wereld, die met José Mourinho één van de meest excentrieke trainers in dienst heeft. Maar wat heeft diezelfde Mourinho nou gebrouwen van een team vol vedettes in Engeland? Ajax Showtime zocht het in samenwerking met SciSports uit.

In de zomer van 2016 mocht de nieuwe hoofdtrainer flink de portemonnee trekken. De oefenmeester spendeerde een slordige 185 miljoen aan Paul Pogba van Juventus (105 miljoen, duurste voetballer ooit), Henrikh Mkhitaryan van Borussia Dortmund (42 miljoen) en centrale verdediger Eric Bailly van Villareal (38 miljoen euro). Daarnaast kwam oud-Ajacied Zlatan Ibrahimovic transfervrij over van PSG. Naar verluidt ontvangt Ibacadabra een jaarsalaris van 26 miljoen euro, waarmee hij de best verdienende speler in de historie van de Premier League is. Noemenswaardige spelers die vertrokken waren er niet.

Vorm huidige seizoen
Manchester United speelde in de Premier League dit seizoen het vaakst gelijk (vijftien keer) van alle teams. Daarnaast verloor het slechts een enkele keer vaker dan de ploeg met de minste verliespartijen, Tottenham Hotspur. (vier keer). Daar komt echter wel bij dat United minder won dan iedere andere ploeg in de top zes van de Premier League.

Kort samengevat werkte United een stabiel, maar saai seizoen af met veel gelijke spelen en te weinig overwinningen voor directe plaatsing voor de Champions League. Een opvallende statistiek: in alle uitwedstrijden tegen clubs uit de top zes scoorde het alleen uit bij Tottenham Hotspur (2-1 verlies). In de Europa League verloor het van de veertien wedstrijden slechts twee keer (uit bij Feyenoord en uit bij Fenerbahce). Daar komt bij dat de ploeg van coach Mourinho in de Europa League in slechts één wedstrijd meer dan één tegendoelpunt incasseerde (2-1 verlies bij Fenerbahce).

Als we vervolgens weer even teruggaan naar de Premier League, dan blijkt dat Mourinho ook hier de zaken verdedigend meer dan goed op orde heeft. In de Premier League kreeg alleen Tottenham Hotspur (25) minder tegendoelpunten dan Manchester United (29).

Basiself van United
Manchester United zal naar alle waarschijnlijkheid met de bovenstaande elf namen gaan aantreden tegen Ajax. De meest opvallend afwezigen zijn: Eric Bailly (die een rode kaart ontving in de tweede halve finale in duel met Celta de Vigo), Zlatan Ibrahimovic (kruisbandblessure), Marcos Rojo (knieblessure), Luke Shaw (voetblessure) en Ashley Young (spierblessure). Zodoende heeft het doorgaans defensief sterke United nu dus vooral personele problemen in de achterste linie.

Verdedigende analyse
Over het algemeen organiseert Manchester United zich in een 4-3-3-formatie. Het hangt van de tegenstander af of het elftal van Mourinho met de punt naar voren of met de punt naar achteren speelt. In twee duels tegen Chelsea (thuis in de Premier League en uit in de FA Cup) speelde United in een 3-5-2 formatie en dit waren dan ook de enige twee keren dit seizoen dat er op papier afgeweken werd van de doorgaans gangbare 4-3-3-opstelling. Opvallend is dat Manchester United zich in de topwedstrijden bij balbezit van de tegenstander in sommige situaties opstelt in een 6-3-1 formatie. In deze formatie worden de buitenste aanvallers/middenvelders soms de vleugelverdediger. Alleen de centrumspits blijft in deze situaties voorin.

In wedstrijden tegen sterkere tegenstanders verkiezen The Red Devils mandekking boven zonedekking. Ook in wedstrijden tegen minder sterke tegenstanders hanteert het op veel gebieden van het veld mandekking. Het organiseert zich dan vanaf ongeveer de helft van de tegenstander zijn helft. Dit was de sleutel tot succes in de met 2-0 gewonnen thuiswedstrijd tegen Chelsea, toen de aanvallende intenties van Eden Hazard volledig werden geneutraliseerd door Ander Herrera.

Zoals José Mourinho ook vaak liet blijken bij eerdere werkgevers, heeft de flamboyante oefenmeester geen moeite met het feit dat de tegenstander veel meer passes geeft en meer het balbezit heeft dan zijn eigen ploeg. Vooral in defensief opzicht is zijn aanpak pragmatisch te noemen: hij past zich graag aan aan de tegenstander om gevaar te beperken en weinig kansen weg te geven. Manchester United kreeg in de Premier League zodoende dan ook gemiddeld de minste schoten per wedstrijd (tien) tegen. Ook in de Europa League kreeg het gemiddeld slechts tien schoten per wedstrijd tegen.

Samengevat heeft de speelwijze van Manchester United zo zijn sterke punten en zijn verbeterpunten. Zo verdedigt de ploeg van Mourinho heel erg compact, de achterste -en de middelste linie staan tijdens de teamfunctie ‘verdedigen’ heel erg dicht op elkaar. Hierdoor incasseert de ploeg dus extreem weinig schoten en worden de aanvallende intenties van de tegenstanders van United vakkundig geneutraliseerd.

Uiteraard zijn er op verdedigend gebied ook verbeterpunten aan te wijzen. Man georiënteerd verdedigen kan bijvoorbeeld dramatische gevolgen hebben op het moment dat de (directe) tegenstander (op positie(s)) sterker is. Daarnaast kan de laatste linie door het gebrek aan snelheid erg slecht omgaan met ruimte in de rug. Hier liggen dus de kansen voor de ploeg van Peter Bosz.

Aanvallende analyse
Allereerst verandert José Mourinho vaak zijn basisopstelling. Daarbij moet gezegd worden dat hij altijd bepaalde type spelers op het veld wil hebben staan. Voor het duo op het middenveld kiest de coach voor een meer verdedigend ingestelde speler en voor een meer aanvallend ingestelde speler. Dit seizoen hebben vooral Paul Pogba en Ander Herrera deze rol op zich genomen. Als we dan vervolgens kijken naar de rolverdeling voorin, dan valt op dat één speler zich voornamelijk aan de zijkant (bijvoorbeeld Martial) moet positioneren. De ander krijgt dan vervolgens meer vrijheid (bijvoorbeeld Henrich Mkhitaryan) om naar het centrum te trekken.

Op Daley Blind na speelt Mourinho niet met voetballend vaardige types in het centrum van de verdediging. Vandaar ondersteunt vaak één van de middenvelders de opbouw door uit te zakken. Doordat vaak Mkhitaryan of Juan Mata dan naar het middenveld beweegt, kunnen er alsnog driehoeken gecreëerd worden op het middenveld.

De aanvaller die naar het centrum trekt is vaak een rechtervleugelaanvaller, dit omdat Valencia (de rechtsback van United) meer in staat is om op de helft van de tegenstander op te komen dan Matteo Darmian (linksback). Het Plan B van de oefenmeester van United is de zogeheten en misschien gehate ‘peer naar voren’. De bal wordt op de helft van de tegenstander geschoten en de tweede bal moet vervolgens gewonnen worden om zodoende tot voetballen te komen. Deze lange bal wordt dan vaak gegeven op Pogba, Fellaini, Martial of Ibrahimovic. In de omschakeling van teamfunctie verdedigen naar aanvallen is Manchester United over het algemeen ook goed in het kansen creëren.

Het grootste minpunt aan het aanvalsspel van United is er vervolgens eentje die menig Ajacied ook bekend in de oren zal klinken: het afmaken van kansen. In vergelijking met de top 5-competities scoren slechts zes teams slechter dan Manchester United wat betreft het afmaken van grote kansen (34%).

Gemiddelde posities
In de figuur hierboven worden de gemiddelde posities van de spelers van Manchester United in het thuisduel tegen Celta de Vigo weergegeven. Kijkend naar de gemiddelde posities van Manchester United vallen onder andere de posities van de beide buitenspelers (Mkhitaryan en Lingard) op. De beide aanvallers trekken veelvuldig richting het centrum van het speelveld en zetten daar ook hun meeste acties (events met bal) in.

Mkhitaryan organiseert zich bij balbezit van de tegenstander wat defensiever dan Lingard, die het dichtst bij centrumspits Rashford stond. Vooral vleugelverdediger, Valencia, zorgt daarbij voor veel overlap met de vleugelaanvallers. Dit verklaart ook zijn gemiddelde positie over de middenlijn.

Darmian speelt behoudender, waardoor de linkerflank regelmatig onbezet blijft als Mkhitaryan naar binnen trekt. De drie middenvelders Herrera, Pogba en Fellaini beschikken over een gemiddelde positie die vrij dicht rondom de middencirkel ligt. De drie middenvelders zorgen met hun positiewisselingen voor veel beweging tijdens de opbouw van de formatie van Manchester United, waarbij een lange bal vanaf doelman Romero naar Pogba of Fellaini ook tot de mogelijkheden behoort.

Herrera is daarentegen de meest verdedigend ingestelde middenvelder in deze 4-3-3 formatie met de punt naar achteren. Rashford is duidelijk de meest aanvallende speler van Manchester United. Hij krijgt alle aanvallende vrijheid van Mourinho en hoeft niet alleen als centrumspits te fungeren, maar mag ook in gaten aan de linker- of rechterflank duiken en is wat dat betreft beweeglijker in zijn spel dan de geblesseerde Ibrahimovic.

Tony Bruins Slot heeft naar alle waarschijnlijkheid ook veel van de eerder genoemde punten doorgespeeld aan de technische staf van Ajax. Hoe de Engelsen het best te bestrijden zijn blijft uiteraard de grote vraag, echter lijkt het scherp zijn in de duels en het winnen van de tweede bal van levensbelang te zijn voor de Amsterdamse ploeg aanstaande woensdag. Als dit gecombineerd wordt met hoge pressie op de voetballend zwakke defensie van de ploeg uit Manchester lijkt een nieuwe Europese titel voor de Amsterdammers ineens een reëel doel te worden.

Door Niels Engelman (niels.engelman@gmail.com | @nielsengelman)

Het Europa League-boek van Ajax is nu te bestellen in de AS Webshop.